Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyetİmtiyaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Yayın Yönetmenı: Orhan Erinç •
Genel Yayın Koordinatörü: Hikmet
Çetinkaya • Yazıişlen Müdürleri:
ıbrahinı Yıldız. DinçTayanç (Sorumlu)
# Haber Merkezı Mıidüaı Hakan Kara
# Görsel Yönetmen: Fikret Eser
Dı; Haberler Ergun Balcı # Istıhbarat Yalçın Çakır #
Ekonomı Bülent Kiianlık • Radyo-TV' L>g»r Eremektar
• kullur Handan Şcnköken • Spor Abdülkadir
Yficelman • Yurt Haberler Mchmet Sarıç • Makaleler
Sami Karaören • Çevın S«>feHin Turhan • Düzeltme:
Ahdullah V'azıcı 9 Fotograf. Erdoğan Köseoğlu
Yayın Kurulu llhan Selçuk
(Başkan), Orhan Erinç, Oktay
Kurtböke, Özgen Acar, Hikmet
Çetinkaya, Şükran Soner, Ergun
Balcı, Dinç Tayanç, Ibrahim Yıldız,
Orhan Bursaİı, Mustafa Balbav.
Ankara Temsilcisı: Mustafa Balbay 0 Haber Müdüriı Doğan
Akın Atatürk Bulvan No: 125, Kat:4. Bakanlıklar-Ankara Tel-
4195020(7 hat). Faks: 4195027 • izmırTemsılcısi: Serdar Kıak,
H. Zıya Blv. 1352 S. 2'3 Tel: 4411220, Faks: 4419117 • Adana
Temsilcisr Çetin Yiğenoğlu, lnönü Cd. 119 S No.l K.at.1. Tel:
3522550, Faks: 3522570
Müessese Müdüriı: Erol Erkut 0 Kootdinatör
AhmetKonılsan#Muhasebe BûlentYeoer
• Idare: Hüseyin Gfirer • Işletme Önder
Çelik • Bılgı-lşlcm. N«il lnal • Bılgısayar
Sıstem. Münjvet Çiler • Reklam: Rcfca
Işttman • HalkJa tlışkiler ISurten Berfcsoy
Yıvımli)» vc Basan: Yenj GOn Haber Ajansı. Basın \e Yav ıncılık A Ş
Türkocagı cad 39/41 Cagaloğlu 34334 Isl PK.246 Istanoul Tel (0.212) 512 05 05 (20 hat) Faks (0 212)513 85 95
16 MART 1995 tmsak: 4.43 Güneş:6.08 öğle: 12.20 tkındi: 15.38 Akşam: 18.18 Yatsı: 19.37
Cartos Menenfm
oğluöMü
BUENOS AİRES (AA)-
Arjantin Devlet Başkanı
Carlos Menem'in oğlu
Carlos Menem Jr. dûn
geçirdiği bir helikopter
kazasında hayatını kaybetti.
Menem Junior'ın kullandığı
helikopterin elektrik
kablolanna çarparak
düşmesi üzerine
helikopterde bulunan ıki
arkadaşımn da öldüğü
açıklandı. Devlet Başkanı
Carlos Menem'in ayn
yaşadıgı eşi Zulema'dan bir
oğlu, bir de kızı vardı.
Kıışadası'nda sel
baskmı
• KUŞADASI
(Cumhuriyet) -Tüm yurtta
etkili olan yagışlar Ege'de,
özellikle Kuşadası'nda
yaşamı felce uğrattı. Son 15
yılın en yoğun yağışınm
İcaydedildıği ilçede şehir
merkezindeki birçok işyeri
ve evi sular bastı. Yetkililer
yağrourun kısa sürmesinin
büyük şans olduğunu, aynı
şiddette yağan uzun süreli
bir yağmurun can kaybına
yol açabileceğini ifade
ettiler
Ağaç dikme
çağrısı
• ANKARA (ANKA)-
Cumhurbaşkanı Süleyman
Demirel, vatandaşlan
ağaçlandırma çalışmalanna
katılmaya çağırdı. Demirel,
Orman Haftası ve Ağaç
Dikme Bayramı dolayısıyla
yaptığı yazılı açıklamada,
ağaçlandırmayı
"Türkiye'nin geleceği"
olarak nitelendirerek
sorunun yeşil sorununu
aştığma dikkat çekti.
Yağmur sulanyla erozyona
uğrayıp yok olan Türkıye
topraklannın ağaca ihtiyacı
olduğunu belirten
Cumhurbaşkanı Demirel,
"Türkiye'de yeşil sadece göz
okşamak için veya sadece
ekonomik değer olarak
değil, Türkiye topraklannın
sınırlannın beklenerek
korunmasma da
yardımcıdır" dedi.
Fmkçi Fowler
oldu
• PASADENA(AA)-
Yıldızlann içindeki
elementlerin oluşumunu
incelemesiyle 1983 Nobel
Fizik Ödülü'nü kazanan
Amerikalı bilim adamı
William Fowler, önceki gün
California Pasadena'da
tedavi gördüğü hastanede
öldü. Böbrek yetmezliğinden
ölen 83 yaşındaki Profesör
Fowler, Kaliforniya
Teknoloji Enstitüsü'nde
öğretim üyeliği görevini
sürdürüyordu.
Edipne'de kar
yagışı
I EDtRNE (AA) - Edirne'de
önceki gün başlayan kar
yağışı sürüyor. Balkanlar'dan
gelen soğuk hava dalgasının
etkisine giren Edirne'de,
gece aralıksız devam eden ve
dün de süren kar yağışı, kent
yaşamında herhangi bir
aksamaya yol açmadı. Kar
kalınlığının şehir
merkezinde 2 santimetreyi
bulduğunu, yüksek yerlerde
ise daha fazla olduğunu
belirten yetkililer, soğuk
havanın etkisinin birkaç gün
daha sürmesinin
beklendigini söyledikr.
Dinozor
yumuptası
• PEKİN (AA) - Çin'de çok
büyük ve çok iyi korunmuş
durumda bir dinozor
yumurtası bulundu. Halkın
Günlüğü gazetesinin
haberine göre, Orta Çin'deki
Henan eyaletine bağlı
Lingbao kentinde bulunan
yumurtanın, 100 milyon yıl
öncesine ait ve Çin'de
şimdiye kadar bulunanlann
en büyüğü olduğu bildirildi.
Vakıf enflasyonu
sürüyor
• ANKARA (ANKA) - Üçü
dini amaçlı olmak üzere 17
yeni vakfın kuruluşu daha
gerçekleştirildi.
Yeni kurulan vakıflar
arasında köy çocuklannın
ilkokul öğreriminden
sonraki eğitimlerini
üstlenmek amacıyla
oluştunılan "Köy
Çocuklannı Yükseltme
Vakfı" ile Istanbul
Büyükşehir Belediye
Başkanı Recep Tayyip
Erdoğan'ın fiziksel
engelliler için oluşturduğu
vakıf da bulunuyor.
Bakanlık, Açıköğretim Lisesi'ni, meslek dersleri ekleyerek "çok programlı lise"ye dönüştürmeyi planlıyor i
EMİNE KAPLAN
ANKARA - Millı Eğitım Bakanhğı,
"Dışandan bitirme sınavlanyla
imam-hatip diploması vtrUiyor*"
eleştınienne hedef olan "mesleki ve
teknik liselerde dtşandan okul
bitirme sınavlan" uygulamasını
kaldınyor. Bakanlık, Açıköğretim
Lisesi'nı. meslek dersleri
programlan ekleyerek "çok
programb Bse'"ye dönüştürmeyi
planlıyor Mıllı Eğitım Bakanlığı,
genel liselerin ardından mesleki ve
teknik lıselerde de dışandan bitirme
sınavlannın kaldınlması için bir
çalışma başlattı. Hazırlanan projeye
göre, Açıköğretim Lısesi'ne meslek
dersleri konularak mesleki ve teknik
lise öğrencilerinin televizyon
kanalıyla ders almalan
sağlanacak. Meslek
derslerinin konulmasıyla
Açıköğretim Lisesi "çok
programlı liseye"
dönüştürülerek mesleki ve
teknik liselerde halen
devam eden dışandan
bitirme sınavlan da
kaldmlacak. Uygulama
şöyle gerçekleştırilecek:
- Bakanlık bünyesinde oluşturulacak
komisvon, mesleki ve teknik liselerde
yapüacak araştırmalar sonucunda
Açıköğretim Lisesi programlanna
aunacak meslek derslcrini ve
kredilerini belirtevecek.
- Okul yöneticilen. öğrencılenn
derslik ve öğretmen durumuna göre
okulda açılamaması koşuluyla
• Milli Eğitim Bakanlığı, genel liselerin ardından mesleki ve teknik liselerde
de dışandan bitirme sınavlannın kaldınlması için bir çalışma başlattı. Çok
programlı liseye dönüştürülecek olan Açıköğretim Lisesi'ne meslek dersleri
programlan konulacak.
• Bakanlık yetkilileri, dışandan bitirme sınavlannın tamamının Açıköğretim
Lisesi'ne devredileceğini belirterek yeni uygulamanın 1995-1996 öğretim
yılında başlatılabilmesi için çahşmalann hızlandınldığını söylediler.
Açıköğretim Lisesi'nden
alabilecekleri teorik dersleri
duyuracaklar.
- Ogrenciler, tetevizyon aracılığryla
abnak istedikleri dersler için il eğitim
araçlan ve donatını merkezJerine
başvurarak kayıt yapüracaklar. Bu
öğrenciler Açıköğretim Lisesi'nin
öğrencileriyle birükte sınava
girecekler.
' - Öğrenciler, Açıköğretim
Lisesi'nden aldıklan teorik derslerin
uygulamalı kısımlannı mesleki ve
teknik liselerin atölyelerinde okulun
dığer öğrencileriyle görecek ve
okulun sınavlanna girecekler.
- Açıköğretim Lisesi'nden ders alan
bir öğrencinin notlan devam ettiği
örgün ortaöğretim kurumuna,
Açıköğretim Lisesi öğrencisi
oimasına karşın
uygulamalı dersleri
mesleki ve teknik
liselerden alan öğrencilerin
notlan da Açıköğretim
Lisesi'ne bUdirilecek.
- Öğrenimini çeşitli
nedenlerle yanda bırakan
ve yaş sının ve diğer
nedenlerden dolayı
okuluna geri dönemeyen öğrenci
adaylan, dışandan bitirme sınavlan
yerine genel liselerde olduğu gibı
Açıköğretim Lisesi'ne kayıt
yaptırarak meslek lisesi diploması
alabılecekler.
Onûmûzdeki yıl uygulanacak
Bakanlık yetkilileri, projenin 1995-
1996 öğretim yılında yaşama
kallayorgeçirilebilmesi için çahşmalann
hızlandınldığını kaydederek,
"Böylece, Açıköğretim Lisesi'ni. çok
programb liseye dönüstüreceğiz.
Çeşitli nedenlerle okuyamayan 50-60
yaşındaki bir vatandaşımız da
meslek lisesi diploması alabflecek.
Projenin en iyi yönü de yoğun
etestirilere neden olan dışandan
bitirme sınavı uygulamasına son
vermesi" diye konuştular.
Yetkililer, bu öğretim yılında
başlatılan "genel lise öğrencflerinin
Açıköğretim Lisesi'nden ders
alrnası" uygulamasının büyük ilgi
gördüğünü belirterek
büyükşehirlerde Açıköğretim
Lisesi'nden ders alan genel lise
öğrenci sayısmın 5 bini aştığını
kaydettiler.
Kolej öğrencilerinden moda gösterisi
Catharine Brickhil çizimi olan bu beyaz vinilden yapüma ve tüyleıie süslenmiş gjysL,
Londra'da St Martin Sanat Koleji'nde öğrenciler taranndan sergOendi. Marün 14'ünde
başlayan ve bir hafta sürecek olan moda gösterisi, kolej öğrencUeri için de ilginç bir anı
oluşturdu. (Fotoğraf: AP)
F-4 bümecesiçözülemedi• Milli Savunma Bakanlığı'nın,
SSM'nin elinden ahp kendisine
devrettiği tanker uçaklan, F-4
uçaklannın modernizasyonu
projelerinde izlediği politikalar
ûzerindeki belirsizlik sürüyor.
ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) - Hava
Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Halis Bur-
han'ın, Savunma Sanayii Müsteşarlığı (SSM)
Icra Komitesi karanndan önce F-4 uçaklannı
Israil'e pazarladığı ileri sürüldü.
15 günde bir yayımlanan, Strateji grubuna
bağlı haber bülteni Gündem'in dün çıkan sa-
yısında, Türk Hava Kuvvetleri envanterinde-
İci F-4 Phantom savaş uçaklannın günümüz
koşullanna uydurulmasına ilişkin projeyle ıl-
gili mektup ve belgelere yer verildi.
Bu belgelere göre, SSM Icra Komitesi'nin
23 Ağustos 1994 günü yaptığı toplantı sonun-
da aldığı karar ile F-4'lerin modemizasyonu-
nun SSM ile Hazine Müsteşarlığı'nın koordi-
nasyonunda doğrudan tsraıl Aırcraft Indust-
nes (IAI) fırmasıyla yapılması ve çalışma so-
nuçlannın tekrar lcra Komitesi'ne getırilme-
si karara bağlanıyor.
Gündem'in elindeki mektup \e belgelere
göre, SSM tcra Komitesi'nin bu karanndan
2.5 ay önce Hava Kuvvetlen Komutanı Bur-
han, 1 Hazıran 1994 tarihlı ve ıçenğınde "F-
4'ler konusunda IAI firmasıyla çalışma isteği,
tsrail hükümetinin kredi pakeri, Israil ile ya-
kuı işbiriiği arzusu" gıbı mesajtann bulundu-
ğu bir nıyet mektubunu tsraıl Mıllı Savunma
Bakanlığı'nabağlı Savunma Müsteşarlığı Ge-
nel Müdürü emekli general David Ivry'e sun-
du.Gündem, Türkiye Cumhuriyetı tanhınde
ılk kez bir Hava Kuvvetleri Komutanı tarafın-
dan imzalandığını belirttığı nıyet mektubunu
alan Ivry'nin. bunu 2 Haziran 1994 tarihinde
Milli Savunma Bakanı MehmetGöthan'ayaz-
dığı bir mektup ile yanıtladığını belirtiyor.
!\Ty mektubunda, F-4 modernizasyonu ko-
nusunda tsraıl Hazinesi'nden gerekli mali
kaynağın sağlanması ıçın elinden gelenı yapa-
cağını vurguluyor. Bunun ardından Savunma
Bakanı Gölhan. 13 Temrnuz 1994 tarihinde
Başbakanlığa "HizmeteÖzeJ" damgalı birya-
zı göndererek F-4 uçaklannın modemizasyo-
nunun tsraıl'e verilmesini ıstedı. Bakanlar Ku-
rulu karan ile Israil'e verilmesı öngörülen pro-
je SSM'yi de devreden çıkartıyor.
Gündem, bu gelışmelere karşın konuyla il-
gıli ginşımlenn SSM tcra Komitesi karanna
neden yansımadığımn ıse anlaşılamadığına
dikkat çektı. tsrailli IAI firmasının Türkiye'ye
verdiği belgelerden, 54 adet F-4 uçağı moder-
nızasyonunun mali portesinı 629 milyon do-
lar olarak çıkardığı da behrtıldi.
DÜNYADAN
Gondolculara ehliyet
Çeviri Servisi - Bugüne dek
kendilerinden yalnızca bir sağlık
raporu, iyi hal kâğıdı ve kürek
çekme konusunda yetenek
istenen gondolcular, artık özel
bir gondol kullanma ehliyeti de
almak zorundalar. Gondolcu
adaylan, bu ay sonuna dek
başvuruda bulunarak sınava
girecekler. Adaylar, denizcilik,
Venedik tarihi ve yabancı dil
konulannda sınanacak.
Venedik'te kürek
çekmenin inceliklerini öğretecek
30 günlük bir kurs döneminden
sonra hem yazılı hem
uygulamalı sınava katılacak olan
adaylardan başanlı olanlara
gondol ehliyeti verilecek.
Gondolcular Derneği tarafından
alınan karann, ülke çapında
kamu taşımacıhğı konusunda
alınan sıkı önlemlenn bir parçası
olduğu belirtiliyor. Dernek,
gondolculann turist rehberi
işlevini göreceğini dile getiriyor.
Kan merkezinden atıldı
Çeviri Servisi - Cambridge
Üniversitesi'nin ilk kan nakli
profesörlerinden Jean Pierre
AUain'in Addenbrooke Hastanesi
Kan Nakil Merkezi'ne girmesi
yasaklandı. HIV viriisü bulaşmış
kanı nakletmekten iki yıl
cezaevinde yatan AUain'in
üniversitesinin hematoloji
bölümünde bir odayı
kullanmasına ızin verildi. Prof.
Allain ile kan nakil merkezinin
ekibi. Sağlık Bakanlığı tarafından
alınan yasaklama karannı
çiğnememek için toplantılannı
yakındaki başka bir hastanede
gerçekleştirecek. Karar, Sağlık
Bakanlığı ile hastane yetkilileri
arasındaki ilişkinin bozulmasma
yol açtı. Doğu Anglian Yerel Kan
Nakil Merkezi'nin başkanlığını
yapmakta olan Prof. AUain'in
maaşı Sağlık Bakanlığı tarafından
ödenmekteydı.
Yerel basm ve çevreciler, betonlaşmanın 'suçlusunu' arıyor:
Marmaris'te 6
çirldn kentLeşme9
tartışması• 12 Eylül'den sonraki
askeri dönemde bütün tanm
alanlan imara açılan
Marmaris'te, 1980'li yıllann
üç belediyeye bölerek
yöneltme politikası
sonucunda şimdi tam bir
imar kargaşası ve
düzensizlik yaşanıyor.
OKTAY EKİNCİ
MARMARİS- "Hangi mimarla ko-
nuşsakçevreci; hangi başkanla konuş-
sak yeşüci: hangi inşaat mühendisiyle
konuşsak doğasever; hangi miiteah-
hhie konuşsak yasalara savgıh, hangi
mal sahibiy le konuşsak kanaatkâr. Pe-
ki kardeşim. Marmaris'i bu haleuzay-
ular mı getirdi?_"
Bu yakınma, Marmaris'in Içmeler
beldesinde yayımlanan aylık 'Haber'
gazetesinin Mart 1995 sayısında yer
alıyor. "Marmaris'te mimarhk sanat
mı; zanaat mı?" sorusunu tartışmaya
açan yerel gazete, Şeker Bayramı ön-
cesindeki 'Pazartesi Park Sanat Soh-
betierinde' ele alınan aynı konuya iki
tam sayfa ayırmış. Tartışmanın taraf-
lannı "Bir tarafta 'para, para, para'
diyen kâr ve rant düşkünü Marmaris-
li Napohon'lar, diğer tarafta 'sanat.
sanat' diven Marmarisli sanat âşıkla-
ru." şeklinde ikiye ayırdıktan sonra
da kentin beton yığınını andıran bir fo-
toğrafının altında aynı soruyu büyük
harflerle yinelemiş: "Marmaris'i bu
hale uzayular mı getirdi? _"
Betonarme cenneti...
Hafta sonuna rastladığı için yeterli
tatil olanağı vermese bile yine de bir-
kaç günlüğüne olsun büyük şehirler-
den kaçmayı yeğleyenler açısından,
geçen Şeker Bayramı eşi bulunmaz
bir bahar firsatıydı.
Bu firsatın en iyi değerleneceği böl-
geler arasında ise hiç kuşkusuz 'baha-
n önceden yakalayan' Güney Ege yö-
İçmeler ile lunınçbükü arasındaki tamamlanmamış otel inşaadan, körfezde mavi geziye çıkan turistJer için ürkütücü görüntükr sergUiyor.
resi yine başta geliyordu.
Marmaris de bir yandan 'bayram
kaçkınlarmr sevinçle ağırlarken öbür
yandan asıl büyük sevinci olan 1995
yılı turizm sezonunun sanki 'prova'sı-
nı yaşadı. Herkış olduğu gibi yine te-
laşlı bir şantiye alanuıa' dönüşen kent-
te, inşaat gürültülenyle dinlence mü-
ziği sesleri birbirine kanşmış olarak
turizm ticaretinin ilk hizmet yoğunlu-
ğu boya ve badana kokulan arasında
sergılendi.
Ceketin fazla geldiği, gömleğin ise
yetersiz kaldığı, o parlak, ama karar-
sız mart güneşinin altında yat limanın-
da gezinirken körfezin karşı kıyısın-
da yüksek bir betonarme duvar gibi
uzanan bınalann 'omuz omuza' sıra-
landıklan kıyı şeridine bakıyonız.
Bu duvann hemen arkasında. geri-
lerdekı ormanlık tepelere doğru uza-
nan Armutalan Ovası var. Yakın yıl-
lara dek bir narenciye cenneti olan ve
körfezin mavi sularının sanki 'yeşile
bürünürek' devam ettiği izlenimini
veren bu eşsiz ağaçlık alan da beton-
laşmaya esir düşmüş durumda.
Kenan Evren'in yamaçta yer alan
beyaz köşkü bile, artık yeşil Armuta-
lan ile mavi körfezi değil, göz alabil-
diğine uzanan siteleri, otelleri, apart-
manlan ve sanki hiç bitmeyecekmiş
gibi durmadan çoğalan inşaatlan sey-
rediyor.
Beldibi'nin belini
doğrultması zor
Marmaris'in bir başka cennet köşe-
si olan ve yine yakın yıllara dek or-
manlarla çevrili yeşil bir vadi olarak
hemen tüm turizm broşürlerindeki do-
ğa fotoğraflanna konu olan Beldi-
bi'nin ise artık belini doğrultması çok
zor. Dubleks ve tripleks villalardan
oluşan siteler. vadide yer kalmaymca
yamaçlardaki çamhkJara doğru kol at-
maya başlamışlar.
Yıllardır 'doga parkı' ilan edilme-
yi bekleyen Cennet Adasf ndaki ka-
çak yapılaşma da almış başını gidi-
yor. Bu genel görüntü, daha doğrusu
'genddurum', Marmaris'i bu hale ge-
tirenleri merak eden yerel Haber ga-
zetesinin yayımlandığı tçmeler kesi-
minde de pek farklı değil.
Betonarme kasaba
Körfezin Akdeniz'e açılan boğazı-
na doğru dünya güzeli bir koyun çev-
resindeki verimli tanm alanlanna ve
yine ormanlık yamaçlara ait olan es-
ki 'tçmeler' adı, şimdı artık yoğun ya-
pılaşmadan ibaret bir 'betonarme ka-
saba' için söyleniyor. Marmaris'le iç-
meler arasındaki vaktiyle 'Çubucak
mesire yeri'olan çamlarla kaplı kıyı
kuşağında da 'Oave bk)k inşaatlanyla'
birlikte denize kadar yayılan dev Al-
tınyunus Oteli ile diğer 'leb-iderya' ta-
til köyleri yer alıyor.
Bütün bu gözlemler, aslına bakılır-
sa Marmaris'i çirkin ve yoğun yapı-
laşmadan kurtarmak için 'sorumlu
aranmaya başlanmasında' belki de
geç kalındığını göstenyor. Ama, öyle
bile olsa hiç değilse geriye kalan gü-
zellikleri yağmacılardan kurtarabil-
mek için yerel Haber gazetesinin so-
rulanna 'gerçekçi' yanıtlan bulmak
gerekiyor: Marmaris'i bu hale uzay-
lılarmı getirdi?..
Marmaris, 1980'li yıllann ortalan-
na dek sadece, 'Marmaris' idi. Yani
hem yerel yönetim erki açısından hem
de 'imar düzeni' bakımından tek bir
belediyesi vardı. Bu yönetim ve yetki
düzeni ise son derece doğru ve ola-
ğandı. Çünkü Marmaris, Muğla'nm
gözde ve güzel bir ilçesi, sevimli bir
kıyı kasabası olarak öyle 'büyük şe-
hir' falan değildi. Ohnak hevesinde
de değildi.
Ciddi engel
Ne var ki 1989 yerel seçimlerinden
önce. bu doğal bütünselliğin 'siyasi ve
ekonomik çıkarlar" önünde ciddi bir
engel oluşturduğu görüldü.
Çünkü 12 Eylül'den sonraki 'aske-
ri yönetim' yıllannda geniş bir imar
planı yapılmış, Marmaris'le birlikte
hemen bitişiğindeki Armutalan ve îç-
meler köyleri de 'kentsdgelişme alan-
lan' içine alınmıştı. Marmaris'i ')«şfl
cennet' yapan narenciye bahçeleri bi-
le yapılaşmaya açıhrken kıyı kuşağı
da 'yüksek oteller zinciri' oluşturmak
üzere planlanmıştı.
1980'lerin bu yağma planlanyla
gündeme gelen 'rant padaması' üze-
rine devreye giren siyasi çevreler, imar
talanının 'Imzaya uğramaması' ve tek
bir belediyenin olası direnışıne karşı
'riske girilmemesi' için Marmaris'i
'üçe parçaladılar'. Armutalan ve tç-
meler köylerini belediye yaparak
1989'dan itibaren bu güzel beldenin
'bölünerek yönetilmesi' sürecini baş-
lattılar.
3 başh yerel yönetim düzeni
tşte, bugün Marmaris'in gerçekten
içler acısı olan çarpık ve çirkin görün-
tüsünün temelinde, 12 Eylül dönemi-
nin mirası olan bir yağma planı ve bu
planın yine yağmaya dönük 'imar yet-
Idsi karmaşasuıı' başlatan 'üç başh'
yerel yönetim düzeni yatıyor. Doğal
ve kültürel açıdan 'bütüncül bir du-
yarfahğm' elinde olması gereken yer-
leşmede ünlü 'böl ve yönet' kuralını
anımsatırcasına bir çöküntü ve kaos
dönemi yaşanıyor.
Marmaris'i üçe parçalanmış bir
imar düzenim'n 'kuralsız yapdaşma-
sıyla' baş başa bırakıp Muğla'ya doğ-
ru uzaklaşırken Beldibi 'nin üzerinde-
ki virajlardan bir kez daha kentin bü-
tününe bakıyoruz.
Acaba, şu beton ve inşaat denizini
aralannda üleşen üç belediye başkanı
ve üç belediye meclisi, yaklaşık 10
yıldırbu cennet beldeyi durmadan ke-
miren imar planını artık iptal edebilir-
ler mi? Ve hemen ardından 'yetld şo-
venizmini' bir kenara bırakıp Marma-
ris-Armutalan ve içrneler için tek bir
yerel yönetim düzenini, yine tek bir
imar disiplinini getirecek tarihsel ka-
rarlar alabilirler mi?...