Katalog

SAYFA CUMHURİYET 28 EYLÜL1994 ÇARŞAMBA 14 KULTUR (V CUMHUR CANBAZOĞLU Yine yeniden NilüferVerli popun en gûçlü yorum- culanndan Nilûfer'in 'Ne Masal, Ne Rüya' adını verdiği yeni kaseıi gelecek hafta piyasaya çıkıyor. Yirmi iki yıl önce ulaştığı düzeyi hiç yitirmeyen sanatçı, yeni çahşmasındagüncel tınılan kendine göre yorumlayarak çizgisini korumayı amaçlıyor. *Şov Yapma'mn önplanda olduğu bir öncekı yapıtı Yine Yeni Yeniden'le en fazla kaset tirajına sahip şarkıcı unvanını elinde tutan Nilûfer'in başansında halkın eğilimlerini çok iyi yakalayan Onno Tunç'un payı da var. Onno Tunç, arabeskten yerli popa kayan dinleyiciyi de içine alacak şekilde geniş bir müzik yelpazesinde işini yapıyor. Nilüfer, 'Ne Masal, Ne Rûya'nın uzun sürede haarlanan pahah bir prodüksiyon olduğunu anlatıyor. - Yeni kasette kimlerle çaljştımz? 1994 konserleri adeta gecmısle randevu gibi PinkFloyd staüarasığmadı Pink Floyd'un 1994 konserlen adeta geçmişle randevu gibiydi. 1967"den bu yana üç kuşak müzik- seven etkileyen, grubun lideri Roger Waters'in aynlmasına karşın grubu ayakta tutan, 140 milyon plak sattı- ran işin sırn Pink Floyd'un tüken- mez karizması, hipnotik yorumuy- du. Piyasaya çıkar çıkmaz dünya lis- telerinde ilk sıralara yükselen, beş milyon satan The Division Beü'i (11 parçadan oluşan 67 dakıkalık al- bûm) takip eden turnede Pink Floyd"u gençler çoğu yerde anne- babalanyla birlikte dinlediler. Stat- Pink Floyd'un konser repertuvarı ffkbölüm -Shine on your crazy diamonds -Learnıng to fly -What do you want from me -Plodes apart -On the turnıng away -Take it back -Great days for freedom -Sorrow -Keep talking -On of these days ikinci bölüm -Breathe Astronomy domine -Time Home -High hopes -Wish you were here -Usand them -Money -Another bnck in the wall -Comfortably numb Bis -Hey -Run Like Hell TaşplaktanCD'ye Türkmüziğiustalan Kanadalı müzik firması Rounder Records'ın Amerikalılara taşplaklan temizleterek hazjrladığı Masters of Turkish Music (Türk Müziği Ustalan) adlı kaset-CD, ABD ve Avrupa'dan sonra Türkiye'de de satışa çıktı. Yirminoi yüzyıün ilk çeyreğınde üretilen taşplaklan bilgisayar yardımıy- la üç aşamada temizleyen ekibe; Müırir Nurettin Beken, Talat Halman, Ab- dülbaki Keskin ve Necdet Yaşar, parçalann sıralanması ve taniülması ko- nulannda yardıma olmuş- lar. Maryland Üni- versitesi'nde Türk müziği dersleri ve- ren Nurettin Be- ken'in bu yapıma katkılan ve diğer çahşmalan, ken- tin valisi Donald Scfaaefer tarafı- ndan Eyalet ödü- lfi'yle değerlendi- rilmiş. Taşplaktan CD'ye aktanlan ilk Türk müziği Masters o( Turfcsl Mı ^ w ı . Yirminci yüzyılın ilk çeyreğınde üretilen taşplaklan bilgisayar yardımıyla üç aşamada temizleyen ekibe; Münir Nurettin Beken, Talat Halman, Abdülbaki Keskin ve Necdet Yaşar, parçaların sıralanması ve tanıtılması konularında yardımcı olmuşlar. cahşması olan Masters of Tur- kish Music, tam- buri Cetnil Bey (iki taksim), Mû- nir Nurettin Sel- çuk (Durak: Bül- bül-i surideyim gülden nasibim var benim), Hafız Burhan (Şarkı: Kim nigahın katle fer- . man), Refik Fersan (taksim), Safiye Ayla (Gazel: Yarin bu kadar cevri gelir miydi hayale) ve diğer sanatçılann yapıtlanndan oluşuyor. Klasik Türk müziğinin unutulnıaz örneklerini arşivinde bulundurmak isteyenlere iyi bir olanak, Masters of Turkish Music. - Bu kez de ağırhkh olarak Onno Tunç'la çalıştım. Onno'nun altı tane bestesi, dokuzdüzenlemesi var. Buğra Uğur, Erdinç Şenyaylar, Adnan Ergil ve Garo Mafyan diğer besteciler. Garo Mafyan'la ilk kez birlikte bir ış yapük. Aysel Gûrel, Leyla Tuna ve Adnan Ergil de on bir parçanın sözlerini yazdılar. - Stûdyo müzisyenlerini de unutmayaiım... - Kayıtlarda çoğunlukla bil- gisayardan yararlanıldı, üzerine bazı akustik enstrümanlarçalındı. Perküsyonlariçin Arto Tunç ABD'den geldi. Erdinç Şenyaylar ut ve buzuki çaldı. Yine ilk kez ut kullandım bir kasetımde. -Tarz olarak yine Akdeniz mûziğine mi ağırlık verdiniz? - Bu kez yelpaze biraz geniş. Gençlere yönelik yüksek tansiyonlu parçalarda var. klasik parçalanma benzeyen romantiklerde. Ozellikle şu parçanın üzerine gideceğim diyemiyorum. Bana göre ses getirecek dört-beş parça olacak. Kasete adını veren 'Ne Masal, Ne Rüya', Türk formunda etnik bir çalışma. Son Perde romantik bir Adnan Ergil bestesi. Eğrisi Doğmsu ve Zorba'run da ılgi göreceğini sanıyorum - Bestesöylemeyesonçalışmalarda özen gösteriyorsunuz. Bu seçim belli bir müzik politikasmın sonucu mu? lar doldu, taştı; yalnız ABD'de, 60 kentteki konserleri 2.8 milyon insan ızledi. Avrupa'daki turnelerin geliri de dahil, grubun eline 300 milyon dolar geçti. "Roekın en büyük ve en güzel luna- parkı" diye nitelendi Pink Floyd'un konserleri Batı basınında. Rock ta- rihine ilk kez "görsel müzik" kav- ramını getirmişlerdi duman makine- leri, ışıklar, lazerler, özel efektlerie 27 yılhk rock kariyerleri sürekli şov- la beslenmişti. Rockı mahvettikleri, özgünlüğünü görsel deneylerle zede- lediklerini savunan karşıt görüşlere rağmen yollanndan sapmadılar; sahne şovu için hiçbir masraftan ka- çınmadılar, konserlerinde dünyanın dört bir yaruna TIR'lar dolusu mal- zeme taşıdılar. Sahnede daha fazla çaba Pink Floyd bu konserlerin proto- tipini 15 Eylül 1989'da Venedik'te gerçekleştirmişti. Belleklerde fazla yer etmeyen "A Momentary Lapse of Reasons"dan sonra yaşlan 50'ye dayanan David Gilroour (gitar- vokal-beste), Richard Wright (klav- ye-beste), Nkk Mason'dan (davul) oluşan grubun sahnede daha fazla çaba göstermeleri gerekiyordu. 1980'deki The Wall turnesinden bu yana Pink Floyd'la çalışan Marc Brickman bu kez 32 kişilik ekıple iş başındaydı. Sahnedeki on bir müzikçi lazer ışıklan, havaifişekler,dev ekranlar, şişme domuzlar arasında fîziksel olarak da teknolojinin içinde müzik yapıyorlardı. Üç ustaya konserlerde Guy Pratt (bas), Gary Wallis (da- vul), Jon Carüı (klavye), Tim Ren- wick (gitar), Dick Parry (saksofon) ve üç başanlı vokalist Durga Mc Broom, Sam Brown ve Claudia Fon- taine eşlık ettıler. Şovun ilk ve ikinci yansında baş- langıç parçalan Shine On Your Crazy Diamonds (1975) ile Astro- nomy Domine (1967), grubun ilk li- deri Syd Barreth'e adanmışü. Göncel müziğe kaydılar Pink Floyd'un konserlerdeki so- undu her zamankinden farklıydı. 1987'de gruptan aynlan Roger Wa- ters'ın "kara atmosferi"ni yarata- madılar. Geçmişin görkemli günle- rindeki enerjik parçalar duyulan ve beyni daha çok etkilerken, son parçalar güncel müziklere benzeme- ye başlamıştı. Fazla beğenilmemesi- ne karşın "The Division Bell"in bu derece dinleyici çekmesinın nedeni Pink Floyd'un, modern insanı kuşa- tan görsel bombardımanı önceden keşfedip yola erken çıkmasjydı. - Yerli besteler halkın kulağına yerleşti. Ben de son üç kasette hep beste seçtim, besteleri savundum; ama, çok sevdiğim bir parça olursa yabana beste de kullanınm. Önyargjl) değilim, müzik evrenseldir. - Kaset neden gecikn? - Son kasetten bu yana iki buçuk yıl geçti. Bence bu süre normal. Çünkü 'Şov Yapma'yla birlikte televizyon çekimleri, klip hazırlıklan, sahne çalışmalan geldi. Ardından Asya'nın kasetini yaptım. Kış ortasında kasetin hazırlıklanna başladık. hazırandan bu yana stüdyoçalışmalan sürüyor. Tabii bu kasetin de düzgün olmasını istedim, titiz davrandığım için süre uzadı. - Klipler hazır mı? - Klıplenn karannı veremedik, hazırlamadık. Yönetmenlerle görüşmeler devam ediyor, ama seçme konusunda zorlanıyorum. Herhalde kaset piyasaya çıktıktan sonra karar vereceğim. - Görüntünün önplana çıktığı bir piyasada > eni kasetle birlikte imaj yenilemeji düşünü)or musunuz? Daha önce yaprığınız yenih'kler olumlu tepkiler almış, sesiyle ilerlejen Nilüfer'i görüntü değişiküğiyle daha çekici hale getinniştiniz? - Geçen kasette koyu makyajlı bir Nilüfer vardı. Bu kez çok büyük değişiklik yok. Daha yumuşak, daha doğal bir görünüme dönüyorum. - Yirmi yılı aşan birsüredir yerli popun içindesiniz. Bu dönemde neler değişti; kah'tede gerileme oidu mu? -1972'den bu >ana çok şeyler değişti popta, teknik çok ılen gitti. İki kanallı stüdyolardan 32 kanalh kayıtcihazlanna ulaştık. Kalite olarak iyi eserler ortaya çıkü; kötü şeylerde yapıldı, ama dünyada da durum böyle. Her tür müzik tüketiciye sunuluyor. Ama bizde farklı müziğe şans tanınması lazım. Mesela enstrümantal müziğin Türkiye'de hiç şansı yok. Nasıl ki Yunan asıllı Vangeiis ya da Yanni dünyaya enstrümantal müziklerini gönderebiliyorlarsa biz neden göndermeyelim? Ama şu anda böyle bir ışık görülmüyor. Plakçılar baİctılar ki pop müzik satıyor, onun üzerine gidiyorlar. En kötü kaset bugün 150 bin civannda satıyor. - Yerli kaset fiyatları 45 bin ile 60 bin TL arasında değişiyor. İki dolardan az paraya kaset satılıyor. Fiyatlan ucuz buluyor musunuz? - Bence ucuz. Bu yeni kasetimi yapan plakçımın da fiyat konusunda bazı endişeleri var. Onlar piyasaya 28 bin TL'den veriyorlar. Prodüksiyonum oldukça pahalıya çıktığından farklı bir fıyatla kaseti piyasaya çıkarmayı düşünüyoruz. Saksofon hızla liste başına yükseliyor...25eylül akşamı bin saksofoncu kent merkezinde aynı parçayı çaldılar; gökten yüzlerce paraşütçü ellerinde saksofonla yere indiler... Brüksel'e 90 km uzaklıktaki 12 bin nüfuslu Dinant kenti, saksofonun babası Adolphe Sax'ın 100. ölüm yıldönümünü böyle kutladı. Gün boyu kentin sokaklan deneysel yorumlar. saks sololanyla şenlendi. Dinant'ta kasım ayına dek sürecek etkinlıkler arasında amatör saksofonculann cazfestivali, Mösyö Sax adma basılacak pul da vardı... Bu arada Londra'daki Chnstie's mü- zayede salonunda Charlie Parker'ın saksofonu 145 bin dolara satıldı. Bu enstrümanla 'Bird', cazın tekrar edilemez yorumlanna hayat Japon Yamaha, son on iki ayda satışlannın yüzde 40 arttığmı açıklarken müzik okullannda bu enstrümanı çalmak isteyenlerin sayısında patlama oldu. Reklam sektöründe de bol bol kullanılmaya başlandı saksofon. Örneğin reklam spotunda saksofona başrolü veren kozmetik firması, 650 milyon fazla ürün sattı bir yılda. Bir de Kenny G.'nin başansı saksofonun son yıllardaki yükselişinin en önemli kanıtı oldu. Milyonlarca plak satan sanatçı tek enstrümanla dünya çapında şöhreti yakaladı.Heavy metal gruplannda saksofon görmek artık müzikseveri şaşırtmazken John Surman ve Mkhael Brecker gibi elektronik saksla deneysel müzik yapanlar ön plana çıktı. Cazcılar keşfetti vermiş, Dizzy Gillespie, ChariesMangus, Max Roach ve Bud Poweü gibi ustalarla aynı sahneyi paylaşmıştı. ABD Başkanı Bill Clinton'ın da bu saksofonla ilgilendiği haberlen Batı gazetelerinde yer aldı. Clinton'dansakskaseti Saksofonun böylesine güncelleşmesinde Clin- ton'ın büyük payı vardı kuşkusuz. Mart ayında Prag'ı resmı ziyaretinde bir dinlenme anında Çek Cumhurbaşkanı Havel'e verdiği mini saksofon konseri korsan olarak Doğu Avrupa'da yayımlandı. Aynı kaset 'Bill ClintonJam Session: The Pres Blons' adıyla CD şekünde ABD'de on dolara satışa sunuldu. Saksofon piyasasının en büyük firmalanndan Tüm zamanlann en' enstrümanlanndan biri şeçildi saks ABD'li müzikçilerce. 150yılhk tarihinde (Adolph Sax 1846'da patent almış) sürekli yenilenen sax dilini cazda bulmuştu. New Orleansh orkestralarda o kadar gözdeydi ki. Ancak bir geleneği oluşmamıştı. Charlie Parker, Lester Young, Sonny RoUins, John Coltrane, Ornette Coleman, Archie Sbepp ve Gerrj' Muiligan'ın yaratıa teknikleriyle, tüm İcalıplan altüst eden arajmanlanyla daima ileriye gitti. Cazdan sonra 'blues'dan rhythm'n bluesa, funktan rap'e kadar tüm siyahi müzik saksofona yakınlık duydu. Tabii pop ve rock da bu önemli enstrümandan uzak duramadı. Adolphe Sax beş parasız ölürken saksofonun bu kadar önemli yerlere geleceğini bilmiyordu. Çeşitli borulan yan yana getirerek askeri bandoya yeni bir ses kazandı- rmak için uğraşmıştı zamanında. Sonra cazcılar ortaya çıkıp saksofonu ikinci kez keşfettiler ve Adolph Sax'ın adını müzik tarihine altın harflerle yazdırdılar. J numara Türk pop müziğinde geçen haf- tayı Yıldız Tübe, 'Delikanlım' adlı kasetiyle birinci sırada kapadı. Mustafa Sandal büyük bir çıkışla *Suç Bende'yle ikinci sıraya yerleş- ti. Yonca Evcimik 'Yonca Evcimik 94' adb caLşmasıyla üçüncü. Türk sanat müziğinde Muazzez Abacı'nın çahşması 'Kar Yangı- nlan' en çok satanlar listesınde hayli önde gidiyor. Adnan Şenses, 'Dokunmayuı Bana'yla ikinciliğe ^ükseürken Muazzez Ersoy, 'Sizi Seviyonım'la üçüncü sırada kaldı. Yonca Evcimik Türk halk müziğinde piyasaya yeni yapıt çıkmıyor. Songül Karh, 'Oraûyam Ben'le bu hafta da lider. Yabana popta RoUing Stones, 'Voodoo Lounge' adb kasetiyle hızla listelerde yükselerek liderbğe yerleşti. Pink Floyd 'The Division Bell'le yine ikinci sırada. Fernando Solanas'ın Sur adlı filminin Astor Piazzola imzalı rriüzıklennı kapsa- yan kaset ise üçüncü. Aerosnûtn'in Geta Grip adlı çahşması da iyi sau- yor. Klasik müzikte üç ünlü tenor Carreras, Domingo, Pavarotti'nin Zubin Mehta'nın yönetiminde ver- dıkleri konserin kaseti The 3 Te- nors in Concert 1994 bir numara. (isagısa -Son kasetinde pop müziğe ka- yan Emrah, 1 ekim gecesi tstanbul Inönü Stadı'nda Sevdim mı Tam Severim adını verdiği konserine çıkıyor. Emrah Türkiye'deki ilk stat konseri unvanını alacak bu or- ganizasyon için çok îddialı. -Paul Mc Cartney, bu dönemde tüm enerjisini Eylül 1995'te ger- çekleşürmeyi planladığı Tienan- men konserine harayor. Rock ta- rihinın en görkemli konseri ola- cağını iddia ettiği organizasyona bir milyon Pekinliyi bekhyor. Mc Cartney. Konserin mesajı da daha şimdiden haar: Dünyamızı ekolo- jik tehlikelerden koruyahm. Paul McCartney -Liza Minnelli, romantik müziği sevenler için üç albüm üzerinde çalışıyor. Bu konuda Andre Pre- vin, Doctor John, Billy Streitsch ve Ivan Linz'den oluşan ekip, Min- nelli'ye danışmanhk yapıyor. Yıl sonunda piyasaya çıkacak albüm- ler "Minnelli ant Met" adh konser- lerle desteklenecek. -Televizyonun büyük ilgi gören çizgi dizisi Taş Devri (The Flinsto- nes) sinemada da tüm rekorlan al- tüst ediyor. Dizınin sevilen müziği- ni yorumlayan BC-52's adh grup (Mett) The Flinstones adh par- çasıyla müzik hstelerinde hızla yükseliyor. BC-52's'den (Before Çhirstmas 52's) başka Taş Devri için Crash Teşt Dummies. Green Jelly, Screanüng Blue Messiahs, VVeird Al Yankovic, Stereo Mc's, Big Audio Dynamite ve Shakespe- ars Sisters stüdyoya girip Rock With The Caveman, Prehistorie Daze, Walk The Dinosaur, Vleso- zoic Music, I VVanna Be A Flinsto- ne gibi ilginç parçalan yorumladı- lar. • Purple - Stone Temple Pilots • Songs of Mercedes Sosa - Mercedes Sosa • Sur- Astor Piazzola • Charies Aznavour - Charies Aznavour Boris Ivan. La Bande A Bonot • Seal-Seal • Ualkon - Boston • PrideandGlory-Pride and Glory • Omen Magic Affair • Painted Desrt Serenade • RealMyMind-Reba • Zingalarmudun-Arrested Development (CD) • Very Best of - Kenny G • K. Buckshot Lefongue - K. Buckshot Lefonque • Barabar - Ruhi Su • Güzelleme - Ayşegül • Koçero - Selda Bağcan-Ahmet Kaya • Yüreğbn Rehin - Naşide Göktürk • Aşkın Gözyaşlan - Grup Vitamin