Katalog

Birikimleriniz Pamukbank'ta "iyi faiz" kazanır. Cumhuriyet "İyi BankcT'da "iyi faiz" her zamanın iyisidir. PAMUKBANK iyi b a n k a d ı r 67. Yıl; Sayı: 23822 Kurucusu: Yunus Nadi 1000 TL 16 Aralık 1990 Pazar 1 ekoııoıııisiııe 8 alarıııYeniyılda eski tablo: Enflasyon, döviz,faiz, dış ticaret, Körfezkrizi, işbarışı, seçim vebüyüme hızı ABDURRAHMAN YELDIRIM Kamu açığı, enflasyon, para darkğı, ihracat, ithalat, iç ve dış borç, döviz, faiz, grev, lokavt, Korfez kriz, erken genel-ara seçimler.. Bu sözcükkrin her bi- ri ya da hepsi birden 1991 yak- laşırken ekonominin içine girdi- ği büyük kaygıyı açıklıyor. Ekonomi açısından 1990 yüı, heyecanla başlanmasına karşı- lık, "sorunJann yeniden yeşer- nesi" sonucu dertli kapanıyor ve 1991'e ödenecek "agır bir faturt" bırakıyor. Ekonomide önümüzdeki yıl kamu açığının daha da büyümesi, bunun enf- lasyonu hızlandırması bekleni- yor. Izlenen kur politikası nede- niyle ihracattaki duraklama ve karşıhk ithalattaki artışın süre- ceği ve bunun sonucunda döviz darboğazının yeniden "hortla- yacagmdan" kaygıyla söz edili- yor. 1991 'de enflasyona ve piyasa- daki para gereksiniminin artma- sına koşut olarak faizlerdeki ar- tışın süreceğj, işçi işveren ilişki- lerinin daha da gerginleşeceği, yatınmların azalacağı yaygın olarak kabul görüyor. Körfez krizinin etkisiyle birlikte ekono- mide durgunluğun yeniden baş- layacağı ve büyüme hızının dü- şeceği de yanıt arayan konula- nn başında. Bu sorunlara, tüm ekonomiyi ügilendiren erken ge- nel seçimin olup olmayacağı ve Körfez krizinin nasıl sonuçlana- cağı da eklenince, "fırtına ön- cesi sessiztik" tablosu tamamla- nıyor ve ekonomide "krizin eşigine" gelinmesinden korku- luyor. 199O'ı yüksek büyüme hızı, canlı piyasalar, yüksek kazanç oranları, düşük faiz hadleri ve döviz krizi olmaksızın geçiren Türkiye ekonomisini 1991'de nelerin beklediğini ekonomistle- re ve özel sektör temsilcilerine sorduk. TOBB Başkanı Yalım Erez, Sanayi Odalan Konseyi Başkanı Şinasi Ertan, TİSK Başkanı Refik Baydur, ekono- mistler Prof. Dr. Kemal Kurdaş ve Izzettin Önder'in değerlen- dirmelerinden 1991 için kaygı verici gelişmeleri şu başlıklarda topladık: Kamu açıklan: 20.6 trilyon li- rası bütçe açığı olmak üzere KÎT açıklanyla birlikte 40 trilyon li- rayı geçmesi bekleniyor. GSMH'nin yüzde 9.5'ine vara- cak ve en yüksek düzeyine çıka- cak olan kamu açıklan ya piya- sadan borçlanarak ya da para basılarak karşılanacak. Kamu- nun borçlanması faiz hadlerini yukarı çekecek ve işletmelerin maliyetlerini yükseltecek. Bu yolla enflasyonu besleyen etken olacak. Para basılarak karşılan- ması durumunda da yine enflas- yona yol açacak. Enflasyon: Kamu açıklarırun baskısı yanında 1990'da "gecik- tirflmiş enflasyonuu" da etkisiy- le yükselme göstennesi bekleni- yor. KlT'lere kasun ayından be- ri yıl sonuna kadar zam yapma- malan talimatı verilmişti. Bu zamlar yeni yılın ilk aylannda daha yüksek oranlarda fiyatla- rayansıtılacak. 1990yıhenflas- yonunun düşük çıkması için ticaret açığında rekor ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosn) — Dış ticaret açığında ekim ayı sonunda yeni bir rekor kınldı. 7.5 milyar dolan aşan 10 ayhk ticaret açığı, 1988 ve 1989 yillannın toplam açığının uzeri- ne çıktı. Devlet Istatistik Enstitüsü (DİE) verilerine göre ekim ayın- da 1 milyar 310 milyon dolarhk ihracata karşıhk 2 milyar 425 milyon dolarhk ithalat gercek- leştirildi. Böylece yılın onuncu ayındaki ticaret açığı 1 milyar 115 milyon dolara yükseldi. Türkiye tarihinin en yüksek ay- lık ithalat değerine ulaşılan ekim ayında, dış ticaret açığı da ilk kez 1.1 milyar dolara aştı. 1989 yılı ekim ayında 1.1 milyar do- larlık ihracata karşıhk 1.5 mil- yar dolarhk ithalat yapılmıştı. Ocak-ekim dönemindeki tica- ret açığı da 7 milyar 576 milyon dolar olarak gerçekleşti. On ay- hk dönemde 9 milyar 891 mil- yon dolarhk ihracat, 17 milyar 467 milyon dolarhk ithalat ya- pıldı. 1988 ve 1989 yıllannda (Arkası Sa. 23, Sü. 6'da) Sağlık hizmetleri yeni yılda zanıJı ANKARA (ANKA) — özel klinik ve hastanelerde yapılan muayene, tedavi, tetkik ve ame- liyat ücretlerine yüzde 15 Ue yüz- de 163 arasında zam geldi. Türk Tabipleri Birliği'nin (TTB), Türkiye'deki 42 bölge tabip oda- sından görüş isteyerek belirlediği tarife 1991 yüı başından itibaren uygulanacak. Yeni tarifeye göre uzman he- kim vizite ücreti Istanbul'da 60 bin 200 liraya, Ankara'da 58 bin 800 liraya, tzmir'de 63 bin lira- ya çıkartıldı. En düşük vizite üc- reti 30 bin 800 liraya Şanhurfa- da belirlenirken yübaşından iti- baren tçelli hastalar 77 bin lira vizite ücreti ödeyecek. Yeni tari- fe, hekimlerin mesai saatleri dı- şındaki vizite ücretlerini de yüz- de 40 ile yüzde 60 arasında zamlı olarak düzenliyor. Türk Tabipleri Birliği'nin ha- arladığı yeni tarifeye göre 1 Ocak 1991'den sonra Ankara'da yapılacak olan apandisit ameli- yatlarından 840 bin, kalp ka- <Arkası Sa. 23, Sü. 8'de) PAZAR KONUĞU YILDIZ KENTER HANDAN ŞENKÖKEN'in sftyleşisi 16. Sayfada Zonguldak'ta karnaval MADENCt SELİ — Zonguldak'ta diin jazar ve sanatçılann kaülımıyla coşkulu bir gösteri yaşandı.t Birol Üzmez) Madenci grevinin 16. gününde kentte büyük şenlik yaşandı. Sanatcılann konser vereceği haberi üzerine madenciler çoluk çocuk kente indiler. Dayanışma için gelen aydın, sanatçı ve sendikacılar Genel Başkan Şemsi Denizer ile birlikte madenci yürüyüşüne katılarak kentte kısa bir tur attılar. İzdiham nedeniyle Edip Akbayram ve İlhan İrem'in konserleri iptal edildi. Damdan atlayan 2 genç yaralandı. ŞÜKRAN KETENCİ'nin haberi 3. Sayfada LöNDRA Hazine'nin 3 trilyon lirayı geçen ödemeleri de yeni yıla kaldı. DPT'nin 1991 için öngördüğü yüzde 45'lik enflasyonun hede- fin üzerinde gerçekleşmesi bek- leniyor. Döviz: Dış borç ödemeleri ya- nında ithalatın artarak sürmesi ve ihracattaki tıkanma karşısın- da döviz rezervinin istikran sağ- Iayacağma kuşkuyla bakılıyor. Kısa vadeh sermaye olarak dı- (Arkası Sa. 23, Sü. 4'te) NE DEDtLER? 23. Sayfada AsilNadir tutuklandıBBC ve ITV televizyonları, Polly Peck Yönetim Kurulu Başkanı Asil Nadir'in Istanbul'dan tngiltere'ye dönerken Heathrovv Havaalanı'nda tutuklandığmı bildirdi. EDİP EMİL ÖYMEN L O N D R A — Polly Peck Yönetim Kuru- lu Başkanı Asil Nadir'in dün öğleden sonra Londra'da tu- tuklandığı bil- dirildi. BBC ve ITV televiz- yonları tarafından dün gece ve- rilen habere göre, tstanbul'dan Ingiltere'ye dönerken, Heath- rovv Havaalanı'nda, "Agır Do- landıncılık Biirosu" görevlileri tarafından karşılanan Asil Na- dir, kente götürülerek Ağır Do- landırıcıhk Bürosu yakınlann- daki "Holborn" karakolunda sorguya ahndı. BBC ve ITV ko- nuyla ilgili hab°rinde "tutuUama" terimini kullandı. Reuter ajansı da haberini BBC'ye dayan- dırarak fotoğ- rafh olarak ve- rirken, polisin, Asil Nadir'in özel hayatı ya da iş hayatı ile ilgili neyi so- ruşturduğunu açıklamadığını kaydetti. Associated Press Ajansı (AP) ise haberini Londra polisine da- yandırarak verdi. AP, Asil Na- dir'in Türkiye dönüşunde Londra'ya vardığmda tutuklan- dığının Scotland Yard tarafın- dan doğrulandığını ileri sürdu. tondra Emniyet Müdürlüğü (Scotland Yard) tarafından ya- pılan resmi açıklamada ise sor- gulanan kişinin adı belirtilmedi. (Arkası Sa. 23, Sü. 2'de) WlSHlNGTON Savaş rtizgârları yeniden esiyor Diplomatik görüşmelerin çıkmaza girme eğiliminden sonra ABD başkentinde Irak'a karşı askeri müdahale ağırlık kazanmaya başladı. Tarık Aziz'in yarın Washington'da Bush'la görüşmeyeceğini açıkladı. UFUK GÜLDEMİR VVASHINGTON — ABD ile Irak arasında yapılması bekle- nen diplomatik görüşmelerin çıkmaza girme eğiliminden son- ra VVashington'da savaş rüzgâr- ları yeniden esmeye başladı. Gergirüiği arttıran yeni bir ge- lişme de, Irak Dışişleri Bakanı Tank Aziz'in yann planladığuun aksine Beyaz Saray'da Başkan Bush'la görüşmeyeceğinin açık- lanması oldu. Aziz'in VVashing- ton'da yann Başkan Bush'la gö- rüşmesi tasarlanıyordu. Fakat Irak Enformasyon Bakanı Latif Nasif Jasim dün Ingiliz, BBC te- levizyonuna verdiği demeçte, Tk- nk Aziz'in Başkan Bush'la gö- rüşmeyeceğini açıkladı. Bilindiği gibi, Başkan Bush cuma günü yaptığı konuşmada Irak lideri Saddam Hüseyin'ı va- kit kazanmaya çahşmakla suç- lamış ve görüşme önerisini geri alabileceğini söylemişti. Ancak bilindiği gibi Washing- ton, geçen aylarda da bu havayı (Arkası Sa. 23, Sü. 4'te) DIŞİŞLERÎ MUHALEFETİN KÖRFEZ GİRİŞÎMİNE "TARAFSIZ" 23. Sayfada DENKTAŞ'TAN ANKARA'YA KÖRFEZ UYARISI ROİHM.YILMAZ 14. Sayfada Güneydoğırya yeni kararname GETİRİYOR? Olağanüstü Hal Bölge Valisi'nin yetkileri bölge illeri ile sınırlı olacak. Basılı yayınlar kapatılmadan önce uyarılacak. Matbaalar önce 10 gün, 'suçun' devamı halinde 30 güne kadar kapatılacak. Kendi isteği ile Olağanüstü Hal Bölgesi'ni terk edenlere Geliştirme ve Destekleme Fonu'ndan yardım yapılacak. ANKARA (Cumhuriyet Bö- rosu) — Cumhurbaşkanı Tur- gut Özal başkanhğında topla- nan Bakanlar Kurulu, Olağa- nüstü Hal Bölgesi'nde uygula- nan ek önlemlere ilişkin kanun hükmündeki kararnamenin (KHK) yürürhikten kaldınlarak yerine yeni bir KHK'nın uygu- lamaya konulmasını kararlaştır- dı. Böylece, SHP grup başkan- hğında Anayasa Mahkemesi'- nde acılan iptal davasındaki ola- sı kararın pratik sonucu da kal- mamış oldu. Cumhurbaşkanı Turgut Özal başkanhğında Çankaya Köşkü'nde dün saat 13.00'te başlayan Bakanlar Kurulu top- lantısı yaklaşık bir saat sürdü. Toplantıdan sonra, Özal'a spor alamndaki son gelişmeler konu- sunda multivizyon gösterisi sunuldu. Bakanlar Kurulu'nda ahnan kararla ilgili açıklamalarda bu- lunan Devlet Bakanı ve Hükü- met Sozcüsu Mehmel Yazar, 10 Mayıs 1990'da uygulamaya gi- ren "Şiddet Oiaylannın Yaygın- laşması ve Kamu Düzeninin Ciddi Şekilde Bozulması Sebe- bine Dayalı Olağanüstü Halin Devamı Süresince Alınacak 1la- ve Tedbiriere" ilişkin 424 sayılı kanun hükmündeki kararname- nin yürürlükten kaldınldığını açıkladı. Yazar, yeni bir KHK'nın hazırlanarak yüriirlü- ğe konulmasının kararlaştınldı- ğını söyledi. Yazar, KHK'nın yeniden du- zenlenmesinin gerekçesini açık- larken, "Aradan geçen 7 ay zar- fında nygulamada görülen ohımiu gelişmeler, teror olayla- nndaki azalma, bazı teröristle- rin kendiliklerinden teslim ol- raası ve bölgedeki son durum nedeniyle söz konusu kararna- menin büyük ölçüde işlevini ye- rine getirdiği sonucuna vanldıgını" söyledi. (Arkası Sa. 23, Sü. l'de) TEPKILER 5. Sayfada Paristen Konyak ülkesi SABETAY VAROL Fransa'da 1993'ten itibaren alkol ve sigara reklamlarına yasak geliyor. Unlü 'Remy Martin' Fırması, yasağı delmek için kolları sıvadı. Budapeşte'den Opera'nın hayaleti MEHMET MESTÇİ Budapeşte Operası'nın kaza eseri genç yaşta kefene giren sahne teknisyeninin hayaleti her akşam temsülerde hazır bulunurken, varlığından habersiz insanlann doldurduğu bu görkemli mekânda onu sadece vişne rengi sütunlar görur, zarif lambalar işitirmiş. Niameyden Afrika'nın yoksulluğu NEDtM GÜRSEL Kent sözcüğü, Nijer'de pek fazla bir şey ifade etmiyor. Başkent Niamey, kerpiç evlerden, keçi sürüleriyle develerden ibaret, insanlar yaya. Barcelonadan Küçük dev bir kadın MtNE G. SAULNIER Bette Davis, uzun boylular dünyasında ufak tefek bir devdi. Minik dev, doğru bildiği yolda ve kimseye belden aşağı vurmadan herkesi geride bıraktı. Concur'dan Sevimli Tancho) VEDAT YENERER Karayipler Denizi'nin Meksika'ya bağlı 'Kadın Adası'nı da içine alan Concur bölgesinde, 'Pancho' adı dilden dile dolaşıyor. Atinadan Şafak vakti eğlenceleri STELYO BERBERAKİS Tabak kırma modası Atina'da çoktan kayboldu. İnsanlar sabah saat 06.30'a kadar açık eğlence yerlerinde 'yeni moda'lar peşinde. 11. 12. ve 13. Sayfatanla B U G U N B U G 0 N V E H E R P A Z A R Briçle Pişpirik... JVendi kendini eleştirebilmek... Karşıt gö- rüşleri sabırla dinleyip tahammül edebil- mek... Hoşgörü... Eleştirel düşünebilmek... Diyalog... Uzlaşma... Bütün bunların uygartık tarihinde ortaya çı- kışı kolay olmadı. Demokrasi ve insan hak- larının altını çizen bu tarihsel serüven acılarla dolu geçti. Ama Batı'yı Batı yapan ve Doğu'ya karşı üstünlüğünü kuran, bu sürecin tüm gelgit- leriyle Batı'da yaşanmış olmasıdır. O yüzden, hoşgöru, uzlaşma, diyalog, eleştiri ve özeleştiri gibi geleneklerin varlı- ğı, Batı ülkelennde geçerli demokratik dev- let ve toplum duzenlerinın en sağlam güven- cesıdır. Pekı, Batı ile Doğu arasında bir yerde olan bizim toplumda bu gelenekler yerleşebildi mı? Orasından burasından uç vermeye baş- (Arkoa Sa. 23, Sü. l'de) HASAN CEMAL • Eskl-yeni dengesi Ömer Karacan 'm Londra'da hazırladığt Pop 100, eskiler ile yeniler arasında denge kurarak bu akşam 17.30'da TVl'de yayımlamyor. 6. Sayfada • Kutlu Kırmızı Koltuk'ta Star l'de yayına gırecek Kırmızı Koliuk'un konuğu Haydar Kutlu, Neşe Düzel ve Ahmet Altan'm sorularını yanıtlıyacak. 6. Sayfada • Geç kalmış aşk öyküsü Başrollerini Türkan Şoray ve Ekrem Bora 'nın paylaştığı Udı; adlı fiimin çekımlerine başlandı. 7. Sayfada • Bir Rahip Katz vardı Şu sıralar Dosılar Tiyatrosu'nun sahnelediği "Aslan Asker Şvayk"takı sarhoş Rahıp Katz'ı /963 7e Arena'da Ege Emart oynamıştı. 7. Sayfada • Arnavutluk'ta olaylar Gösteriler, Dıraç kentine de sıçradı. 14. Sayfada çatı • Su için görüşme tsrail Başbakanı Izak Şamir, suyun paylaşılması ve silahsızlanma konulannın ele almacağı bölgesel barış göruşmeleri yapılmasım önerdi. 15. Sayfada • Genel grevde kan Fas'ta önceki gün yapılan 24 saatlik genel grev sırasmda güvenlik guçleri ile göstericiler arasındaki şmalarda 2 ölü, 127yaralı var. 15. Sayfada • Kadını body' sarıyor Şu ara moda gene yeni arayışlar içinde. Modaalar, vucudu kılıf gibi saran body'lerde değişik havalar deniyorlar. Ferre şal desen body'lerde mcıler, laşlar kulianarak abıye bir hava yaratıyor. Arka Sayfada GOZLEM UĞURMUMCU Direnen Kent... ZONGULDAK — işçi kenti Zonguldak, on beş gündür ayakta. Işçiler her gün kente üç koldan yürüyerek girip Ge- nel Maden-iş Sendikası önünde toplanıyorlar. Kadın.. Çoluk.. Çocuk; genç, yaşlı... Bütün Zonguldak halkı her gün sendika başkanı Şemsi Denızer'in "Canlarım" diye başlayan konuşmasını dınliyor. (Arkası Sa. 23, Sü. Tde)