Catalog

14 Armağan KULOĞLU Emekli Tümgeneral erörle mücadele kapsamında TSK’ya verilen sınır ötesi operasyon yetkisi, 16 Aralık 2007 tarihinden itibaren hava operasyonları ile kullanılmaya başlanmıştır. Operasyonlar, ABD ile sağlanan mutabakat çerçevesinde ABD ile yapılan istihbarat paylaşımının da desteği ile gerçekleştirilmektedir. Bu ortamda yürütülmekte olan sınır ötesi operasyonların bir noktada, ABD’nin verdiği istihbarata bağlı olarak ve istihbaratın verildiği yere yapılabileceği şeklinde bir algılama içine girilmiştir. Ancak daha sonra Türkiye’nin, ABD’ye bağımlı olmadan; ancak ABD’yi bilgilendirerek kendi inisiyatifi ile de hareket ettiği görülmüş ve bundan sonra da bu şekilde devam edeceği anlaşılmıştır. Kara harekatının etki ve yansımaları… C S TRATEJİ Sınır ötesi hava operasyonları ve uzun menzilli silahlarla hedeflerin etki altına alınmasının ardından yapılan kara operasyonu; mevsim şartları, planlama, teknolojik imkân ve buna olan hâkimiyet, malzeme ve teçhizatın uygun kullanımı, koordinasyon, eğitim yeteneği, dayanıklılık, azim, irade ve cesaret açısından askeri okullarda ve akademilerde ders olarak okutulabilecek düzeyde başarılıdır. Derin karda ve şiddetli soğuklarda uygulanan muharebe teknikleri, gece icra edilen uçarbirlik harekâtı ve bu harekâta hava, taarruz helikopterleri ve topçu ile sağlanan ateş desteği son derece koordineli ve başarılı olarak gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen harekâttaki üstün planlama ve birliklerin uygulamadaki üstün kabiliyetinin yanında, planlanan zamanda icra edilen çekilme harekâtı da son derece uyumlu ve başarılı olmuştur. Çekilmede esas, düşmana hiçbir emare vermeden ve birlikleri zafiyete düşürmeden harekât icra etmektir. Ayrıca taktik alandaki çekilme harekâtının strateji ve politika ile uyumlu yapılması da önemlidir. Bu uygulama da ders mahiyetindedir. Çekilme, bölgeden çekilme ile ilgili değil, sadece bu sınırlı harekât ile ilgili bir durumdur. Harekâtın maksadının; PKK terör örgütünün etkisiz hale getirilmesi, alt yapısının bozulması, Irak’ın kuzeyinin örgüt için sürekli ve güvenli bir bölge olmaktan çıkarılması olarak belirtilmiştir. Bugüne kadar yapılan operasyonlarla bu maksadın gerçekleştirilmesinde önemli adımlar atıldığı görülmektedir. Örgütün başarı ümidinin, mücadeleye devam etme azim ve iradesinin zayıfladığı anlaşılmakta, yer yer çözülmelerin başladığına şahit olunmaktadır. Devam eden ve edecek olan operasyonlarla birlikte, örgütü etkisiz hale getirmek ve askeri alanda mağlup etmek, başarı ümitlerini yok etmek için yeri ve zamanı geldiğinde, ABD ile düzeldiği varsayılan müttefiklik ilişkileri çerçevesinde fırsatları da iyi değerlendirerek kapsamlı bir kara harekâtının yapılması ve bunun devamının getirilmesi de gerekli görülebilir. Bu harekât hem PKK’nın daha da etkisiz hale getirilmesine imkân yaratacak, hem de Irak’ın kuzeyindeki yönetimin siyasi gücünü daha da aşağıya çekerek tehdit oluşturma olanağını zayıflatacak ve güçlü yönetim sürecini kesintiye uğratacaktır. T Kapsamlı harekat yapılmalı ABD’NİN TUTUM DEĞİŞİKLİĞİ TSK’nin Irak’ın kuzeyine yönelik harekatı beklenen etkiyi ABD’nin operasyonları kabul etme noktasına gelmesindeki en önemli neden terör olaylarından göstermiş durumda. Örgüt için dolayı Türkiye’deki kamuoyu tepkisinin çok yükselmesi, hükümetin tedbir alma ve sonucunda da bölge güvenli üs merkezi sınır ötesi operasyon yapma mecburiyetinde olduğunu ABD’ye net ve kararlı bir şekilde anlatmasıdır. olmaktan çıktı. Bölücü örgütün ABD’nin de Türkiye’nin kendi inisiyatifi ile vereceği kararla operasyon yapmasının kendisini de zor eylemsizlik durumunun durumda bırakacağını düşünerek, bunu Türkiye’deki gittikçe bozulan ABD imajını düzeltmek için bir fırsat sürdürülmesi ve kontrol olarak kullanılabileceğini değerlendirmesidir. ABD’nin PKK terör örgütü ile mücadeleye ortak olmanın karşılığında, kendisi için stratejik öneme sahip edilebilir ölçülere çekilmesi için olan kuzeydeki yönetimin, Türkiye tarafından kapsamlı harekat kabullenilmesini, ona bir tehdit oluşturmamasını, onunla bir iletişim içine girmesini ve PKK ile kaçınılmazdır… yapılacak mücadelede ona zarar vermemesini talep ettiği anlaşılmıştır. Diğer taraftan belirli bir operasyon sürecinden sonra Türkiye’den PKK ile ilgili siyasi bir çözüm talep edeceğini ve konunun genelde bir Kürt sorunu olarak ele alınması sürecini başlatmak istediğini gelişen durumdan çıkartmak mümkündür. Ayrıca, ABD’nin PKK ile mücadeledeki tutumunun kısa vadeli olduğu, orta ve uzun vadede ABD eski başkanı Wilson’un 14 ilkesinden başlayıp, Sevr ile devam eden ve Lozan Anlaşması ile akamete uğrayan Kürdistan Projesi’nin, ortam uygun olduğunda ABD ve Kürtler tarafından yeniden gündeme getirilebileceği düşünülmektedir.(1) ABD’nin tutum değişikliğine sebep olan diğer konuların; ABD’nin oluşturmak istediği Füze Savunma Sistemi’nde Türkiye’de tesis kurulması talebi ve ABDİran gerginliğinde Türkiye’den daha fazla destek istemesi olduğu gelişen olaylardan anlaşılmıştır. lojistik, komuta kontrol ve muhabere tesislerinde etkili hasarlara sebep olduğu anlaşılmaktadır. Kara operasyonu ile de bu etki derinleştirilmiş, PKK’ya zayiat verdirilmiş ve üzerinde baskı oluşturulmuştur. Aslında terör örgütünün haberleşme, malzeme depoları ve terör eylemlerini planladıkları yerler için bu ifadelerin kullanılması mahsurlu gibi görülebilir. Ancak PKK terör örgütü, Irak’ın kuzeyinde kendisini o kadar güvende hissetmiş, o kadar rahat bir şekilde finans, lojistik ve insan kaynağı desteği almış, o kadar elverişli bir ortamda eğitim yapmış, organize olmuş, terör eylemleri için planlama yapmış ki, artık bir terör örgütünün sahip olması gereken olanakların çok üstüne çıkarak ancak düzenli orduların sahip olabileceği imkânlara sahip olmuştur. Bu nedenle kullanılan tabirlerin, gelinen durumun vahametinin anlaşılması açısından ifade edildiğini bilmekte yarar bulunmaktadır. Tabii bu gelinen durumda, ABD’nin duyarsız kalmasının, Türkiye’nin sınır ötesi operasyonunu arzu etmediğini defalarca söylemesinin etkisi büyüktür. Irak’ın kuzeyindeki yönetimin PKK’ya verdiği desteğin ve örgüte sağladığı himayenin de bunda etkisi olmuştur. OLUMLU SONUÇLAR Operasyon uygulamaları, uluslararası alanda Türkiye’nin hem siyasi, hem de askeri açıdan güçlü bir bölge devleti olduğunun bir göstergesi olarak algılanmıştır. TSK’nin elinde bulunan imkânların üstünlüğünün ve bunları kullanmadaki maharetinin, eğitim düzeyinin, mücadele azim ve iradesinin dosta güven, düşmana korku verdiği görülmüştür. Operasyonların, PKK terör örgütünün yeniden güç kazanıp, silahlı güç sayısını 10.000’e kadar arttırma ve yeni eylemler yapma imkânını ortadan kaldırdığı öğrenilmiştir. Örgütün güçlenmesinin aksine güç kaybetmesine, alt yapısının bozulmasına, Irak’ın kuzeyinin artık kendileri için güvenli bir bölge olmadığı kanaatinin oluşmasına sebep olmuştur. Örgütün zayıflamasının yanında, örgüt içi liderlik mücadelesi ve birbirini suçlamalara varan bir yolun açılması sürecinin başladığı görülmüştür. Sınır ötesi operasyonlar, Türkiye’nin ABD yönetimindeki Irak’a operasyon düzenleyemeyeceği, özelliklede kara harekâtı yapamayacağı düşüncelerinin kırılmasına, sürdürülen menfi propagandanın da sona erdirilmesine imkân yaratmıştır.(2) Barzani yönetiminin kendi OPERASYONLAR PKK ile mücadelede sınır içinde aralıksız olarak sürdürülen mücadele, 16 Aralık 2008 tarihinden itibaren sınır ötesi hava operasyonları ile de devam ettirilmiştir. TSK’nin Kuzey Irak’a düzenlediği Mevsim şartları nedeniyle ve sınır ötesi operasyondan... ABD ile bu konuda mutabakat sağlanamadığı düşüncesi ile sınır ötesi operasyonun yapılamayacağı beklentisi hâkimken, aralıklarla yapılan hava operasyonlarının ardından beklenmedik bir şekilde ve baskın tarzında bir kara operasyonu da gerçekleştirilmiştir. Operasyonların, alınan istihbarata bağlı olarak ihtiyaç oldukça devam edeceği değerlendirilmekte ve beklenmektedir. Özellikle hava operasyonlarının, PKK’nın