Catalog

O K U R L A R A LJ rtuğrul Özkök'tcn gizemli bir yolculuk daveti. ..20 yıl Hürriyet Gazetesi'nin Genel Yayttı Yönet- meni'ydi. Aynlmasma ilişkin söylenmeyen kalmadı. Kimiçok sevdi kimi nefret etli. Kimiyazı- larında hem asap, hem ezber boz- du, kimiyazılamıda hehlohun dedirtti. Ne olursa olsun hakktn- da bir şeyler hep mug'lak kaldı. Gerçekler dünyasmm göbeg'inde hayallerinden inşa ettiği luhaf hakikaileri anlattığı kitabı 'Tu- bafta bambaşka bir Ertuğnıl Öz- kök'le tamşacaksımz. 'Öleki ben'ini kitlelerle paylaşttğı kita- bında itianan ve gizemitı labi- rentlerinden seslenccck sizlcrc. Tinkerbell'in peri tozları, çocuk- luk keşiflerinin hcyccam, öte coğ- rafyalann öcüleri, efmneleri, al- batroslar, lahiûcr, ırıezarhır, kod- lar, şifreler, dini figürler, inanan isi, pusu yoladuğjw duraklann- dan sadece birkaçı. Ertuğrul Öz- kök ile kitabı üzerine söyle$tik. 1980'liyıllarda yaşanan îstan- bul'dan Trakya'ya birinci sanayi göçtl bölgenin sürdürülebilirya- şam dengelerini altiist etti; 2006 ve 2009 htanbul çevre düzeni pbnları ise, ikinci ve daha vahim bir göç dalgasını öngörüyor. Trakya Üniversitcsi'nin yürütü- cülüğünde 2000'leritt başmda ha- zırlanan "Trakya Altbölgesi Erge- ne Havzası Çevre Düzeni Plam", bu olumsuzlukkrtn giderilmesini ve bölgede sürdürülebilir bir kal- kmmamn sağlanmasını amaçlı- yordu. Ancak 2004'ten itibaren, Çevre vc Ortııan Bakanlıg'ı plan- da yaptığı deg'işikliklerle ve "uyumlaştmna" adı verilen ııygtı- lamalarla, Trakya yı Utanbid'un çarpık gelişmesine teslim etti. Trakya Kalkmma Birlig~i'nin giri- şimiyle hazırlanan bir protokolle de, yeniplan yapvm biryıliçinde bitiribnek koşuluyk htanbul Bü- yükşehir Belediyesi'iıe devredildi. Yüzün üzerinde siviltoplımı ör- gütü açtıklan davahrh bu süreci engellemeye çalışıyor. 'Trakya (htanbul'un hgalme) Direni- yor'u kalcme alan bilim adamlan da, yaptıklan çalışmalan, Trak- ya da başkyatı bilinçlenmeyi ka- muoyuna duyurmayı, 2010'a ka- daryaşananlan belgelerle ortaya koymayı veyapılan hatalardan ders çikanlacag'mı umarak tarihe birnot düşmeyi amaçlıyor. Kitabı yayına baztrlayan Osmaıı Inciile konuştuk. Bol kitaplı günler... TURHANGÜNAY e-posta: turhangunay@cumhuriyct.coin.tr cumkitap@cumhuriyet.com.tr B ugün, benimle Sır üzerine söyleşi yap- maya gelen Yasemin Arpa, çıktığını Alpa- gut Cültekinden duyduğum ama gör- me fırsatını bulama- dığım, Beyaz dergisi- nin Dağlarca özel sa- yısını yanında getir- miş. Biraz içerlemiş Ahmet Soysalın yazı- sına, Dağlarca'ya tek yaklaşabilmiş kişinin kendisi olduğunu bir tür 'tekelcilik' eda- sıyla öne sürmesini anlaşılmaz ve gülünç bulmuş. Dergiye göz atmamı istedi, gider- ken bıraktı. Cumhuriyet dönemlnin yetiştirdiği en önemli sair, Fazıl Hüsnü Dağlarca... P ervasız Pertavsız ENİSBATUR Dağlarca Hiç Kimsenin Yasemin Arpa'nın Dağlarca İle başlıklı kitabını yakında Kır- mızı yayımlayacak, koca şairin özeline bu kadar sokulması- : na izin verdiği in- sanlardan biri oldu- ğunu biliyorum Yase- min'in. Şüphesiz Ahmet de yakınıydı Dağlarca'nın; Alpagut da Konur ve eşi de Tamer de. Ola ki baş- kalan da vardır, olmuştur; bilemem, çok da ilgilendir- mez bunlar beni. Ama kimilerinde bir tür ayncalık duy- gusu uyandırmasını anlanm da bunun saptırmalara yol açmasını doğru bulmam. Ahmet Soysal, uzun yazısının biryerinde şunları söylüyor: "Bizim kuşağımızın, o zamanın, modern şiiri benimseyen gençleri (ve onlardan sonrakiler) için Dağlarca nerdeyse bir antipati kaynağıydı (burada Enis Batur'u ayırabiliriz, Dağlarca'yı çok önemsediğini bize belirtmişti... ama yalnızca bize, çünkü yazılannda söz etmiyordu, onun şiirdeki göndermelerinden biri değildi). Modern, belli bir "öncülüğü" üstlenen Beyaz dergisinde "Dağlarca" sayfalannın yer alması bu in- sanlara yadırgatıcı gelmişti". Ahmet Soysal'ın dikkatli bir okur olmadığı anlaşılı- yor. Benimle yapılmış ilk söyleşi (sonraları Söz'lük başlıklı kitabımda da yer aldı), 1978 yılının başlannda Oluşum dergisinde çıkmıştı. Oradan aktanyorum: "Ki- mileri Turgut Uyar-Ece Ayhan-llhan Berk üçlüsüyle olan ilişkilerimden söz ettiler. Doğruluk payı var kuş- kusuz bu yaklaşımın. Daha çok Dağlarca'dan etkilen- dim, sanıyorum. Cumhuriyet döneminin yetiş- tirdiği en önemli şair olarak görüyorum onu". Besbelli gözünden kaçmış bu, Soysal'ın, ya da okumuş, unutmuş. 0 selâmlamanın öncesi de var oysa: Yayımlanan, ilk 'yazmsal ürün'üm, "Fazıl Hüsnü Dağlarca ile Bir Söyleşi" idi, 18 Şubat 1971 günkü Ulus gazetesinde çıkmıştı. Henüz 18 yaşındaydım, Ahmet Soysal benden birkaç yaş genç olduğuna göre, bundan habe- rinin olmaması doğal.* Dağlarca'nın YKY'ye nasıl geçtiği konusuna gelince, Ahmet Soysal isterse, Omer Koç'un 9 Ocak 2007 tarihli teşekkür mektubunu kendisi- ne iletebilirim. 2006 yılı sonunda, Dağlarca beni kendisine yayıncı bulmam için "görev"lendirdi- ğinde, Alpagut Gültekin'le biriikte evindeydik. Bir önemi var mı bunun, hiç yok. Ama sonra- sında yazılan anılara pek güven duymamak ge- rektiğini gösteren bir örnek-durum olduğu için, üzerinde durmayı gerekli buldum. 16BİS Jacques Roubaud'nun BüyükLondra Yangı- nı külliyesi tamamlanmış; Seuil Yayınlan, büyük boy 2 bin sayfayı aşmış bütünlüğü tek cilde sığdırmış - bunu bile 'hard cover' yapmıyorlar, ayıptır. Ancak ikisini okuyabildiğim altı romanlık bir 'kompleks'. Duraksamadan söylüyorum: XX. yüzyıl sonunun en sıkı romanesk girişimi. Kalkışım bo- yutları, optiği ve üslûbuyla. Bir o kadar da 'metafiziği' ile: Yazılamayan-Yazılabilen tahteravallisi, örtük ya- şamöyküsel koridorları, matematiksel harcı yüksek bir yapıt getirdi - üçte birini okuyabilmiş olmama karşın yargım hafife alınmamalı. Büyük Londra Yangını, benim gözümden, kavurucu sorular ve sorunlar doğuruyor: 1. XX. yüzyıl sonu - XXI. yüzyıl başı kavşağının en sıkı romanesk girişiminin güçlü bir şairden geliyor ol- ması; 2. Queneau-Calvino-Perec üçlüsünün ardından Ou- lipo'nun bir anıt-eseri olarak değerlendirilerek önemi- nin indirgenmesi ya da sınırlanması olanağının doğ- ması; 3. Bugüne dek pek az okura (2 bin okuru olmuş mudur?) ulaşabilen bağımsız ciltleri bir araya toplayan okkalı külliyenin gene pek az okurun ilgisini çekmesi, bu nedenle, oylumunun ve zoriuluğunun çevrilmesini, başka dillere geçmesini güçleştirmesi (Türkçe'ye 50 yıl sonra çevrilir mi?) durumu; 4. Geniş tüketici roman okuru kitlesince, hiçbir an- lamda yerinden kaldıramayacağı bu yapıtın içerdiği yeni anlatı parametrelerinin çok geç keşfedileceği gerçeği, vb. Bu tablo, gerçekçiliğiyle ve gerçeksiliğiyle ürkütü- yor beni. Şimdiki zamanını görmekten aciz bir Dün- ya'nın içinde yaşamanın hazin sonuçlan var. Hep böyle olmamış mıydı? Hayır Bir biçimde Joy- ce'u, Proust'u, Celine'i, Faulkner'ı gecikmeden fark etmişti dünya. Şairleri bile: Eliot'ı, Perse'i, Rilke'yi, Ungaretti'yi, Mayakovski'yi- Şüphesiz, gecikmeyle keşfedilenler de olmuştu: Kafka gibi. Gene de bugün kayma koşulları daha belirgin görünüyor bana, göz- lemlerim bunu doğruluyor. Büyük Londra Yangını için yer yerinden oynamalıydı, diyorum - oynamaya- caktır. Baudelaire, Poe'yu çarçabuk görmüştü. Güliver'in Yolculuklan, Ingilizcede yayımlanışından bir yıl sonra çevrilmiş Fransızcaya. Şimdi, artık, ilk (ve genellikle tek) konuşan: Tecim. * öte yandan, Dağlarca'yla ilişkimin ayrıntılı seren- câmını Başka Yollar'ın son bölümü "Dağdar"da ak- tarmış, paralel bir borç ödeme konusunu deşmiştim. Soysal'ın o kitabı da görmemiş olması, öyle bir yargı ortaya koyabildiği için düşündürücü: Bir tek EB bağ- lamında mı yanılıyor, yoksa her satın şüpheyle oku- nacak bir anı-değerlendirme metni mi düşüyor? Bu da onun tasası olsun. • KITAP Imtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına Orhan ErinçO Genel Yayın Yönetmeni: Ibrahim YıldızO Yayın Yönetmeni: Turhan GünayO So- rumlu Müdün Miyase llknurOGörsel Yönetmen: Dilek AkıskalıOYayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş.Oİdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar ûktel Sok. No: 2,34381 Şişli- Istanbul, Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0(212) 343 72 64 O Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri, Hoşdere Yolu, 34850 Esenyurt - ISTANBUL O Cumhuriyet Reklam: Genel Müdür: özlem AydeıV Reklam Mü- dürü: Eylem ÇevikOTel: 0 (212) 25198 74-75-0 (212) 343 72 740 Yerel süreli yayın O Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 1 0 6 9 SAYFA 3