Catalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr 18 TEMMUZ 2010 PAZAR CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 13 CMYB C M Y B YORUM ÖZTİN AKGÜÇ ‘Hayır’ Oyuna İki Neden Halkoyuna sunulacak anayasa değişikliğinin asıl amacı, yargı erkini de tümüyle yürütmeye bağımlı hale getirerek, kuvvetler ayrılığı ilkesini, hukuken ve fiilen ortadan kaldırmak, tek parti, daha doğrusu tek adam yönetimine engelsiz yol açmaktır. Bir-iki madde ile sınırlı asıl amaca yönelik anayasa değişikliği, niyeti daha açıkça ortaya koyacağından, değişiklik tatlandırıcılarla alalanarak, kamufle edilerek halkoyuna sunulmaktadır. Değişikliğin, iyi kamufle edilememiş asıl amacı bile, “Hayır” oyu verilmesi için yeterli gerekçe, yeterli nedendir. Son günlerde bu ana ret, hayır nedenine iki neden daha eklenmiştir. Anayasa Mahkemesi’nin kararı ve AB sözcülerinin anayasayı destekleme önerileri... Anayasa Mahkemesi, kısmi düzeltme, ayrıntı gibi görülse de, yaptığı iptallerle TBMM’ce kabul edilen “Anayasa değişiklik” metnini değiştirmiştir. Ortada TBMM’nin kabul ettiği metinden farklı bir metin vardır. Halkoylamasına hangi metinle gidilecektir? Anayasa Mankemesi tarafından iptallerle değiştirilen metin halkoylamasına sunulabilir mi? Bu bağlamda TBMM’nin ayrı bir kararına gereksinim var mıdır? Bu sorular sorulmakta, yanıtları da eğilimlere göre farklı olmaktadır. TBMM eski başkanlarından halen DP Başkanı, kendisi de hukukçu olan Sayın Hüsamettin Cindoruk’un yorumu, görüşü, değişiklikten önceki metinle referanduma gidilemeyeceği görüşündedir. Sayın Cindoruk’a göre: “Metin değişmiştir, referandum ortadan kalkmıştır. Meclis yeni bir karar vermeden referanduma gidilemez.” Birçok hukukçu ve siyasetçi de bu görüşe katılmıştır. Bir vatandaş olarak benim kanım da bu yöndedir. Bunun anlamı, anayasa halkoylamasında kabul edilirse, hukuksal olarak bir ihtilafın doğacağı, referandum sonucu üzerinde yeni bir tartışmanın başlayacağıdır. Değişiklik önerisi reddedildiğinde böyle ihtilaf, tartışma doğmaz. Hukuksal geçerlilik tartışmalarına yol açmamak için de “Hayır” oyu verilmesi yeterli ve yerinde bir çözüm olacaktır. AB sözcülerinden anayasa değişiklik paketine destek gelmiş, destek çağrısı ya da telkini yapılmıştır. ABD’den, AB’den, uluslararası finans kuruluşlarından şimdiye değin Türkiye yararına, hiçbir öneri, destek gelmemiştir. Yapılan destekler, öneriler, telkinler uzun vadede hep Türkiye aleyhine sonuçlar doğurmuştur. Bu ülkelerin, uluslararası kuruluşların Türkiye’de lobileri, işbirlikçileri, muhipleri vardır. Telkinler, öneriler, dayatmalar, AB muhiplerine, ABD severlere, amerikanofillere bir şeyler kazandırmıştır ama Türkiye’ye hiçbir olumlu katkıda bulunmamıştır. AB’den, ABD’den, IMF’den, benzer kuruluşlardan öneri, telkin, destek çağrısı veya dayatma geldiğinde tamamen tersini yapmak akılcı ve ülkenin yararına davranış olur. Halkımız, “Hayır” oyu ile AB’ye gereken yanıtını vermeli, haddini bildirmelidir. Yabancılar, bizim bir kısım politikacımıza, bürokratımıza, medya mensubumuza hatta öğretim elemanlarımıza, işadamlarımıza bakarak bizleri kolay yönlendirilebilen kitle olarak görmektedir. Şimdiye değin bu tanılarında (teşhislerinde), tutumlarında pek yanılgıya düşmediler. Ancak yabancılara, özellikle emperyal güçlere karşı, bizlerin kolay yönlendirilebilecek, kandırılabilecek uysal kişiler olmadığımızı göstermemiz, hatırlatmamız gerekiyor. Anayasaya destek çağrılarına hayır demek ilk uyarı yanıtımız olmalıdır. AB’nin destek çağrısı, anayasa değişikliğinin Türkiye’nin yararına olmadığına yeterli kanıttır. Halkoylamasında halkımızı aydınlatma görevi yalnız siyasal partilere bırakılmamalıdır. Hayır oyu vermek yanı sıra halkı uyarmaya, aydınlatmaya çalışmak da bir vatandaşlık görevidir. Duyarlı, ülkeye sahip çıkma sorumluluğu taşıyan vatandaşlar olmak zorundayız. Maliye, 2010 bütçesinde öngördüğü 3.1 milyar TL’lik para cezasõ hedefinin yüzde 75.6’sõnõ ilk 6 ayda tutturdu Her adõmda cezalandõrõlõyoruz Ekonomi Servisi - Maliye Bakanlõğõ, 2010 yõ- lõnõn ilk yarõsõnda 2 milyar 392.6 milyon TL pa- ra cezasõ tahsil etti. 2010 yõlõ bütçesinde 3 mil- yar 164 milyon TL’lik para cezasõ toplamayõ ön- gören Maliye Bakanlõğõ, ocak-haziran döne- minde bu hedefin yüzde 75.6’sõnõ gerçekleştir- di. Ocak-haziran döneminde, para cezalarõ için- de en önemli kalemlerden birini oluşturan ver- gi cezalarõnda tahsilat geçen yõlõn aynõ dönemine göre yüzde 27 artarak 1 milyar 494.2 milyon TL’ye ulaştõ. ANKA’nõn Maliye Bakanlõğõ verilerinden yaptõğõ hesaplamaya göre, 2010 yõlõnõn 6 aylõk döneminde para cezalarõ tahsilatõ geçen yõlõn ay- nõ dönemine göre yüzde 32.5 artõşla 1 milyar 805.6 milyon TL’den 2 milyar 392.6 milyon TL’ye yükseldi. Böylece Maliye Bakanlõğõ, 2010 yõlõ bütçe- sinde öngördüğü 3 milyar 164 milyon TL’lik pa- ra cezasõ hedefinin yüzde 75.6’sõnõ yõlõn ilk 6 ay- lõk döneminde toplamõş oldu. Maliye Bakanlõğõ bu yõl ocakta 406.6 milyon TL, şubatta 318.9 milyon TL, mart ayõnda ise 458.3 milyon TL, nisan ayõnda 431.9 milyon TL, mayõs ayõnda 406.8 milyon TL’lik para cezasõ topladõ. Haziran ayõnda ise Maliye’nin tahsil et- tiği para cezasõ 370.1 milyon TL oldu. Ocak-haziran döneminde, para cezalarõ için- de en önemli kalemlerden birini oluşturan ver- gi cezalarõnda tahsilat geçen yõlõn aynõ dönemine göre yüzde 27 artarak 1 milyar 494.2 milyon TL’ye ulaştõ. Maliye Bakanlõğõ, bu rakamla he- defin yüzde 74’ünü ilk 6 ayda yakaladõ. 2010 yõlõnõn ilk 6 ayõnda devletin idari para cezalarõndan elde ettiği gelir, geçen yõlõn eş dö- nemine göre yüzde 52.5 artarak 749.9 milyon TL’ye yükseldi. Yargõ para cezalarõ tahsilatõ ise anõlan dönemde yüzde 8.8 azalarak 89.1 milyon TL’ye geriledi. Bu dönemde devletin kasasõna giren diğer para cezalarõnda ise yüzde 50.6’lõk bir artõş görüldü. Diğer para cezalarõ tahsilatõ yõ- lõn ilk 6 ayõnda 59.4 milyon TL’ye çõktõ. Para cezasõ kesmek için sürekli fõrsat kollayan AKP hükümetinin, 2010 yõlõnõn Ocak-Haziran döneminde tahsilatõ geçen yõlõn aynõ dönemine göre yüzde 32.5 artõşla 2 milyar 392.6 milyon TL’ye ulaştõ. Yõlõn ilk 6 ayõnda yol, köprü ve tünel ücreti olarak elde edilen gelir, geçen yõlõn aynõ dönemine göre yüzde 41.1 artarak 339.8 milyon TL oldu. IGC’NİN RAPORU: Hububat üretiminde sõkõntõ yok ATO’ya göre çiftçinin bankalardan aldõğõ borç yüzde 20, ödeyemediği yüzde 45 arttõ Çiftçinin borcu boyunu aştı BURSA (AA) - Uluslararasõ Hubu- bat Konseyi’nin (IGC) raporuna göre, küresel hububat üretim ve tüketiminin 1 milyar 777 milyon ton olarak gerçekleşeceği tahmin ediliyor. IGC’nin raporuna göre, geçen sezon 1 milyar 784 milyon ton düzeyin- de gerçekleştiği belirtilen dünya hububat üretiminin, Temmuz 2010/Haziran 2011 döneminde, 7 milyon ton düşüşle 1 milyar 777 milyon tona gerilemesi bekleni- yor. Tüketim de bu düzeyde tah- min ediliyor. Tüketim öngörülerinin, birçok ülke için kõsmen artan üretim rakamla- rõnõ yansõtarak yükseltildiğini açõklayan konsey, özellikle ABD’de etil alkol üretiminde ol- mak üzere endüstriyel kullanõmda- ki artõşõn da tüketimdeki yüksel- mede etkili olduğunu belirtiyor. Küresel endüstriyel kullanõmõn, 12 milyon ton artõşla 280 milyon tona çõkmasõ bekleniyor. IGC, 2009/10 sezonunda 229 milyon ton düzeyde gerçekleşen küresel hububat ticaretinin, Temmuz 2010/Haziran 2011 sezonunda, ge- çen yõlõn 4 milyon tonun üzerinde 233 milyon ton olarak öngörüyor. Ticarette, özellikle Güney Amerika ve Kuzey Afrika’nõn artan ithalat öngörüleri nedeniyle orta dere- cede bir iyileşme gösterdiği yo- rumu yapõlõyor. Geçen yõl mayõs sonu itibarõyla sektörün 700 milyon lira olan takipteki kredi tutarõ, bu yõlõn mayõs ayõnda 1 milyar liranõn üzerine çõktõ. Böylelikle tarõm sektörünün takipteki kredileri bir yõlda yüzde 45’e yaklaştõ. ANKARA (AA) - Türkiye dünyada artõk şarabõyla tanõnmaya başlarken, Türk şarabõ dünya listelerinde yer aldõ. Boğazkere, Öküzgözü, Narince, Emir, Kalecik Karasõ da dünya şarap liginde ön sõralarda yer aldõ. Bu yõl Kavaklõdere Firmasõ’nõn şaraplarõ, uluslararasõ şarap yarõşmalarõnda 10 altõn, 26 gümüş, 42 bronz madalya ve “En İyi Roze” ödülünü aldõ. Kavaklõdere Şaraplarõ Murahhas Azasõ Ali Başman, bu yõl, uluslararasõ şarap pazarõnda büyük başarõlar kazandõklarõnõ kaydetti ve şöyle konuştu: “Yeni roze şarabımız Egeo Roze 2009, sadece roze şaraplar için Fransa’da yapılan Mondial du Rose yarışmasına ilk katılımında altın madalya aldı... Katıldığımız yarışmalardan Vinitaly (İtalya), Mondial du Rose (Rozeler için yapılan tek yarışma), Selection Mondiales (Kanada), Monde Selection’da (Belçika) Türkiye’den ödül alan tek üretici olduk.” ANKARA (Cumhu- riyet Bürosu) - Ankara Ticaret Odasõ’na (ATO) göre, 2009 yõlõnda destek ödemeleri yüzde 22.6 azaldõ, çiftçinin banka- lardan aldõğõ borç, son 1 yõlda yüzde 20 arttõ. ATO’nun hazõrladõğõ “Tarım Borçları” ra- poruna ilişkin yapõlan açõklamaya göre tarõm- daki tablo şöyle:  2009’a kadar önem- li artõşlar gösteren tarõm sektörüne yapõlan destek tutarõ 2009’da, bir önce- ki yõla göre yüzde 22.6 oranõnda azalarak 4.5 milyar liraya düştü.  Tarõma destek büt- çesinin gayri safi yurtiçi hasõlaya (GSYH) oranõ, 2007 yõlõnda önceki yõl- lara oranla yükselerek binde 7 seviyesine çõ- karken, 2008 ve 2009 yõllarõnda düştü. Türkiye nüfusunun 4’te birini ba- rõndõran tarõm sektörüne geçen yõl sağlanan des- tek GSYH’nin binde 5’i düzeyinde gerçekleşti.  2009 yõlõ Mayõs ayõ itibarõyla tarõm sektörü 14.9 milyar lira kredi kullanõrken, bu yõl mayõs ayõ itibarõyla kullandõğõ kredi tutarõ 17.8 milyar liraya yükseldi. Bir yõl- da tarõm sektörünün ban- kalardan aldõğõ borç yüz- de 20 arttõ. 42 ilin tarõm borçlanmasõ bu oranõn üzerinde gerçekleşti.  İlk çeyrekler itiba- rõyla iller arasõnda bor- cunu en fazla arttõran il, yüzde 83 ile Gaziantep oldu. Gaziantep’i yüzde 69.7 ile İzmir, yüzde 66.5 ile Mardin, yüzde 62.8 ile Kilis, yüzde 62.7 ile Hakkâri takip etti.  2009 mayõs sonun- da sektörün 700 milyon lira olan takipteki kredi tutarõ, bu yõlõn mayõs ayõnda 1 milyar liranõn üzerine çõktõ. Takipteki krediler bir yõlda yüzde 45’e yaklaşmõş oldu.  Tarõmõn takipteki kredilerinde son 8 yõlda (2002-2009) yüzde 423 artõş oldu. GAZİANTEP (AA) - Gaziantepli çikolata devi Şölen Çikolata’nõn Yönetim Kurulu Başkanõ İsmail Çoban, Türkiye dõşõnda yatõrõm yapmayõ düşünmediklerini, ancak güçlerine güç katacak bir dõş yatõrõm teklifini değerlendirebileceklerini söyledi. Çoban, yatõrõmlarõna Gaziantep’te devam edeceklerine vurgu yaparak, “Dünyanın her yerine hızla ulaşabileceğimiz bir bölgede bulunduğumuzdan başka ülkede yatırım yapmayı düşünmüyoruz, ancak gücümüze güç katacağına inandığımız bir dış yatırım teklifi alırsak, düşünebiliriz” dedi. Hükümetin izlediği dõş politikanõn işlerini kolaylaştõrdõğõnõ ifade eden Çoban, Türkiye’nin komşularõyla yaptõğõ ticaret sayesinde küresel ekonomik krizden korunduğunu ifade etti. Çoban, “Türkiye komşularıyla ticaretini geliştirmeseydi belki biz şimdi Avrupa Birliği üyesi komşumuz Yunanistan gibi olurduk” diye konuştu. Çoban, Şölen Grubu olarak teşvik uygulamalarõndan yararlandõklarõ için yatõrõmlarõnõ hõzlandõrdõklarõnõ da kaydetti. Kamu-Sen: Bir kişinin yoksulluk sõnõrõ 1467 TL Yapõ Kredi’nin faaliyet raporuna iki ödül birden Ekonomi Servisi - Yapõ Kredi’nin, şirket faaliyet raporlarõnõn değerlendirildiği dünyanõn en prestijli yarõşmalarõndan League of American Communications Professionals (LACP) Vision Awards’da iki ödüle birden layõk görüldüğü bildirildi. Yapõ Kredi’den yapõlan yazõlõ açõklamada, 25 ülkeden 4 binin üzerinde şirketin katõldõğõ yarõşmada Yapõ Kredi 2009 yõlõ Faaliyet Raporu’nun, “Avrupa, Afrika ve Ortadoğu Bölgesi Bankaları” kategorisinde Altõn ödülün sahibi olduğu belirtildi. Yapõ Kredi’nin, aynõ yarõşmada En İyi In House kategorisinde de Bronz ödüle layõk görüldüğü açõklandõ. Şölen, yatõrõmlarõna Gaziantep’te devam edecek ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türkiye Kamu-Sen, haziran ayõnda çalõşan tek kişinin yoksulluk sõnõrõnõ 1467, dört kişilik ailenin yoksulluk sõnõrõnõ 2 bin 931 lira olarak hesapladõ. Konfederasyondan yapõlan yazõlõ açõklamaya göre, geçen ay çalõşan tek kişinin yoksulluk sõnõrõ 1467.60 lira olarak belirlendi. Dört kişilik bir ailenin yoksulluk sõnõrõ ise yüzde 0.79 azalarak 2 bin 931.81 lira oldu. Sağlõklõ bir beslenme için dört kişilik bir ailenin gõdaya günlük 22.20 lira ayõrmasõ gerektiğine işaret edilen araştõrmada, bunun aylõk 665.94 liraya karşõlõk geldiğine dikkat çekildi. Araştõrmada, şu bilgilere yer verildi: “Haziran itibarıyla ortalama 1355.9 lira ücret alan bir memurun ailesi için yaptığı gıda harcaması, maaşının yüzde 49.11’ini oluşturmuştur. Türkiye İstatistik Kurumu verilerinde bulunan konut gideri ise haziranda ortalama maaşın yüzde 35.42’sine denk gelmiştir. Buna göre bir memur, ortalama maaşının yüzde 84.53’ünü yalnızca gıda ve barınma harcamalarına ayırmak zorunda kalmıştır. Diğer ihtiyaçlarını karşılamak için ise maaşının yüzde 15.47’si ile yetinmiştir. Ortalama ücretle geçinen bir memur ailesinin ulaşım, sağlık, eğitim, haberleşme, giyim gibi diğer zorunlu ihtiyaçlarını karşılaması için Haziran 2010 maaşından geriye yalnızca 210 lira kalmıştır.” KAVAKLIDERE ÖDÜLE DOYMUYOR