Catalog

CMYB C M Y B 18 ŞUBAT 2010 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 13ekonomi@cumhuriyet.com.tr İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Çizmeyi Aşmak... Oy, Meclis çoğunluğunu, yaşamın her alanında hak-hukuk tanımaz iktidar gücü kullanma olarak algılayan bir cephe, Erdoğan hükümetleri icraatlarında, çizmenin aşıldığı noktaların ilki ile değil, yüzlercesinden biriyle, ancak önemli bir gelişmesi ile yüz yüzeyiz... Sahnedeki oyun, sanki yargı kurumları arasında, taraf olmuş, siyasallaşmış, cephe tutmuş görevli kişiler ve kurumların çatışması gibi... Olup bitenlerin dökümüne, ucundan bile olsa, hak-hukukun ilkeleriyle bakılmaya çalışıldığında ise, siyasal iktidarın yaşamın her alanında diktatoryal iktidar gücünü, yargıyı da, ele geçirmeye yönelik gözü kara ataklarından birinde, özel yetkilerle donanımlı savcı, yargıçlar eliyle gerçekleştirilen son operasyonda, çizmenin aşılmış olmasının açığa çıkması, bedeli, kamuoyu önünde suçüstü yakalanma hallerinden biri... Yatağında ölme hakkı elinden alınan Prof. Türkan Saylan’ın Ergenekon sanığı yapılmak istenmesi operasyonu gibi sırıtan bir atak. İktidara yakınlığı, gücü bilinen bir cemaat operasyonunda, toplumun gözü önünde yaşanmış, AKP iktidarının da yargıya müdahale girişimlerinin çok fazla açığa çıktığı gelişmelerden sonra Ercincan-Erzurum savcılıkları arasında yine gözlerimizin önünde yaşanmış onca hukuksal çatışmadan sonra, özel yetkilerini kullanan Erzurum Cumhuriyet Savcılığı, Erzincan Cumhuriyet Başsavcısı’nı Ergenekon sanığı olarak tutuklatıyor... Yargıda deprem yaşanıyor... Cepheleşmiş tarafların değil, bir ömrü teknik hukuk, uygulama içinde geçirmiş yargı-hukuk içinde en üst görevlerde ceket eskitmişlerin altını çizdikleri hukuk içinde tartışılamaz kimi olguların altını çizmekle yetineceğim... Yargı bağımsızlığı, hukuku içinde bir başsavcının yargılanabilmesi ile ilgili hukuk ilkeleri, yolları çok açık, çıplak, yargılayabilecek kurumlar tartışılmaz... Özel yetkilerle donanımlı Erzurum savcılığı, yargısı, ancak özel, terör suçları ilişkili, Erzincan savcısı hakkında soruşturma, yargılama yetkilerine sahip. Başbakan Erdoğan’dan, Adalat Bakanı’na, AKP kadroları, yandaş korosu işte bu gerekçe ile operasyona sahip çıkıyorlar. Oysa Hâkimler Savcılar Yüksek Kurulu da Erzurum Savcılığı’nın söz konusu operasyonunun hukuk dışılığına karar verirken Erzincan Başsavcısı’nın, kişisel suçlardan değil, görevi gereği yaptığı işlemlerden yargılanmasına dayanıyor. Erzurum’un 4 savcısının özel görev yetkilerinin kaldırılması, görev-yetki suiistimali suçu işledikleri, haklarında kovuşturma açılması kararı tam da bu nedenlerle veriliyor... HSYK, yargının siyasallaşması, tuzun kokması, yasa-hukuk hükümlerinin çok açık çiğnenmesi olgusu karşısında acil önlem olarak dünkü kararını veriyor... Yine siyasetten uzak bilge hukukçuların yasalara, hukuka dayalı yaptıkları bilgilendirmelerde, ortada yetkinin kötüye kullanılması, aşılması bağlantılı doğmuş infaz suçlarından, tutuklamadan söz ediliyor. Aylar, yıllar sürebilecek bir Bakanlık müfettiş sorgulaması sonuçlarının beklenebileceği bir tablo yok. Malum mahkûmiyetlerde tutukluluk süreleri cezadan düşülüyor, ceza niteliğini taşıyor. Yüksek Hâkimler Kurulu’nda yasalara, hukuka aykırılığı tartışılamaz olgular, ceza niteliğindeki eylemler karşısında, mağduriyetin katlanmaması için, acil, tedbir niteliğinde karar verilmesi zorunluluğu doğuyor. Zaten karar da yargıç üyelerin oybirliği ile alınıyor. Erdoğan hükümeti bir kez daha kaçak dövüşüyor; Bakan toplantıya katılmıyor. Ancak Kurul’un toplanmaması eylemi, suçu da işlenemiyor. Müsteşar katılarak Kurul’un yasal toplanmış olmasını sağlıyor, siyasi sorumluluktan sıyrılmak üzere de karara imza atmadan toplantıdan ayrılıyor. TSK’den ihraç kararlarında olduğu üzere hükümet, cemaatler karşısında “benim imzam, onayım yok” diyebileceği siyasi bir tablo yaratıyor.. Haftalardır Erdoğan hükümetinin TEKEL işçileri direnişi bağlantılı, kamuda yasa, hak, hukuk dışı kadrolaşması, yasaya karşı hile ile 4/C statüsünde kölelik düzeninde işçi çalıştırmasına ilişkin bilgileri sizlerle paylaşmaya çalışıyorum... İşçilerin çok iyi anladıkları üzere, 4/C Erdoğan hükümetinin yasalar güvencesinde işçi çalıştırmamak, kölelik düzeninde keyfi çalıştırmaya yönelik özel icadı. Erdoğan’ın her yıl işe son verme, bir sonraki yılda yenileme ile emekliliğe kadar iş güvencesi sağlandığı sözünü ise hükümetin resmi istatistikleri yalanlıyor. İşte yeni ulaştığım resmi bilgi, 2007 yılından bu yana 6 aylık dönemler için 4/C statüsünde çalıştırılanların istatistikleri; 69.849-18.024-18.367-16.336-18.590-16989 ve Bakanlar Kurulu son kararına göre bu yıl 36.215 olacak. Özelleştirmeler ile işlerinden atılmış işçilerden, 4/C ile geçici ama emekliliğe kadar sürekli, güvenceli çalıştırılacak işçiden söz ediyoruz. Arada okus pokusla buharlaşıyorlar mı? Yoksa birileri bu oynak rakamların ortaya koyduğu üzere sokağa atılıyor, başkaları mı geliyor? İktidar gücünün kamuda işçi çalıştırırken bile yasa, hukuk dışı kullanılması, çizmeyi aşmanın tipik bir belgesi değil mi? soner@cumhuriyet.com.tr İZMİR İKTİSAT KONGRESİ’NİN YILDÖNÜMÜ KUTLANIYOR Yunanistan’õn bütçe verilerinin güvenirliliğine ilişkin tartõşma sürerken TCMB Başkanõ Yõlmaz uyardõ: ‘Veriler ülkelerin namusudur’ YUSUF BAŞTUĞ ADANA - Merkez Bankasõ (TCMB) Başkanõ Durmuş Yılmaz, Yunanistan’õn verileri yanlõş açõklamasõnõ değerlendi- rirken “Kamunun üretti- ği istatistiksel rakamların sağlığına güvenmek ge- rekir. Bu rakamlar ül- kenin namusudur” de- di. Yõlmaz, Adana Sanayi Odasõ toplantõ salonunda “Para Politikaları” konulu konferansta konuştu. Yõlmaz şunlarõ söyledi: “Biz yöntemleri eleştirebili- riz ancak ortaya konulan metodolo- ji açıklandıktan sonra ölçülen ra- kamların sıhhatine güvenmek en sağ- lıklı yoldur. Yunanistan’ın başına geleni görüyorsunuz. Kamunun üret- tiği istatistiksel rakamların sağlığına güvenmek gerekir. Bu rakamlar ül- kenin namusudur. Bilgimiz varsa, onu öyle değil de böyle ölçün deni- yorsa ona öyle bakalım. Ancak şu an- ki rakamlara güvenelim.” Enflasyon yükselecek Yõlmaz, şubat ve mart ayõnda TÜ- FE’nin belirgin şekilde yükseleceği- ne ve bir müddet hedefin üzerinde ka- lacağõna dikkat çekerek şöyle devam etti: “Enflasyonda hükümetin büt- çe açıklarını kapatmak için yaptı- ğı zamlar, işlenmemiş gıdada arz yönlü gelişmeler ve baz etkisinden dolayı ilkyarıda yükseliş olacak... Ancak yılın ikinci yarısından iti- baren bunlarda düzelme olacağını ve enflasyonun hedefe yakın saya- cağını düşünüyoruz. Önümüzdeki dönemde Türkiye’nin kredi notu- nun yatırım yapılabilir seviyelere çıkması sürpriz olmayacaktır.” İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) - İzmir İktisat Kongresi’nin 87. yõldönümü İzmir’de çeşitli etkinliklerle kutlanõyor. İzmir İkti- sat Kongresi Anõtõ önünde gerçekleştirilen törene, İzmir Büyükşe- hir Belediyesi Başkan Danõşmanõ Muzaffer Tunçağ, İl Genel Mec- lisi Başkanõ Serdar Değirmenci, İzmir Ticaret Odasõ Yönetim Ku- rulu Başkan Yardõmcõsõ Akın Kazançoğlu, Tarihi Kemeraltõ Esnaf Derneği Başkanõ Mehmet Gülaylar, Mahmut Esat Bozkurt’un kõ- zõ Gün Esat Tekand ve konuklar katõldõ. İzmir’i Sevenler Platformu (İZSEV) Başkanõ Sancar Maruflu, Atatürk’ün 87 yõl önce 17 Şubat 1923’te İzmir’de 20. yüzyõlõn en önemli olayõnõ gerçekleştirdiğini belirterek, “İzmir İktisat Kongresi aynı zamanda dosta düşmana, evrensel anlamda emperyalizme karşı kazanılmış bir halk devriminin onaylatıldığı sonuç orga- nizasyonudur” dedi. Bugün de İsmet İnönü Kültür Merkezi’nde İzmir İktisat Sem- pozyumu gerçekleştirilecek. Sempozyum, saat 09.30’da başlayacak. IRAK’A TREN SEFERİ BAŞLADI Türkiye ile Irak arasõnda tren seferi başladõ. Musul’dan hareket eden yolcu treni, Mardin’in Nusaybin ilçesi Tren Garõ gümrüğünden giriş yaparken 13 yolculu tren için Nu- saybin Garõnda tören düzenlendi. Nusaybin Kaymakamõ Yücel Gemici, karşõlamada yaptõğõ açõklamada, Gazian- tep-Musul demiryolu yolcu taşõmacõlõğõ ilk seferinin ge- len trenle başladõğõnõ söyledi. Gemici, “Hem sosyal hem de ekonomik açõdan çok önemli katkõsõ olacak” dedi. İŞ BANKASI’NA ‘EN İYİ TÜRK KREDİSİ’ ÖDÜLÜ Bankalar, yatõrõmcõlar ve kredi kullananlar tarafõndan ya- nõtlanan anket sonuçlarõna göre belirlenen “Syndicated Loans and Leveraged Finance” ödüllerinde İş Bankasõ, 2009’da aldõğõ sendikasyon kredisi ile “En İyi Türk Kre- disi” ödülünü kazandõ. Banka, global sermaye piyasala- rõ dergisi EuroWeek’in, 14 Eylül 2009’da imzaladõği 780 milyon dolarlõk krediyi ödüllendirdiğini bildirdi. Avrupa’nõn kurtuluşu Türkiye’nin geleceği için önemli Anadolu’nun doğusunda son dört yõlda 17 bin bira bayisi ya ruhsatõnõ tazeleyemedi ya çevre baskõsõna teslim oldu Ekonomi Servisi - Avrupa Sanayiciler Yuvarlak Masasõ (ERT), krizin, Avrupa Birliği’nin küresel rekabet gücü üzerindeki uzun dönemli etkilerinin belirsizliğinden endişe ediyor. ERT önlem çağrõsõnõ içeren vizyon çalõşmasõnõ yeni seçilen Avrupa Par- lamentosu ile AB Komisyonu’na sundu. ERT - Türkiye Genişleme İş Konseyi Baş- kanõ Bülent Eczacıbaşı, Avrupa 2025 vizyo- nunun Türkiye için çok önemli tespitler yap- tõğõna dikkat çekerek, “Bunların başında tek pazarın tamamlanması ve bu süreç içinde reformlarını tamamlayan ülkelerin AB’ye üye olması geliyor” dedi. ERT hedefleri özetle şöyle sõraladõ: 1 - Sürdürülebilir büyüme için gerekli sos- yal ve ekonomik politikalar yerleştirilmeli. 2 -Tek pazar tamamlanmalõ, reformlarõnõ ta- mamlamõş olan ülkeler AB’ye alõnmalõ. 3 -Kararlõ, güvenilir, saydam bir yönetim sis- temi yerleştirilmeli. 4 - İnsan kaynağõ iyi değerlendirmeli. 5 -İnovasyon gücü önü açõlmalõ. Kamu ve özel sektörü bir araya getiren kümeleri oluş- turulmalõ. Ekonomi Servisi - Başta mahal- le baskõsõ olmak üzere çeşitli ne- denlerle son 4 yõlda 17 bin satõş nok- tasõnõ kaybeden Efes Pilsen Türkiye, sosyal ve kültürel yaşamõ geliştir- meyi amaçlayan projelere destek olarak bu engelleri göğüslemeye çalõşõyor. Firma, bu amaçla sosyal sorumluluk projelerinin bir kõsmõnõ da turizmin geliştirilmesine yön- lendiriyor. Efes Pilsen Turizm Eği- timleri projesinin Şanlõurfa’da gerçekleştirilen bölümünün sertifika töreninden önce ga- zetecilere bilgi veren Efes Türkiye Genel Müdürü Tuğ- rul Ağırbaş, özetle şunlarõ vurguladõ:  2010 bizim açõmõzdan zor bir yõl olacak. 2009’da bi- rada yaklaşõk yüzde 45’lik bir ÖTV artõşõ oldu. Bunu tüketici- lere minimum düzeyde yansõttõk ama satõş fiyatõnõn yüzde 52’si ÖTV ve KDV’den oluşur hale geldi. Bu da hem üretimi hem tüketimi etkiliyor. Pazar payõmõz yüzde 86. Son 5 yõl- da Türkiye’de 340 milyon dolar ci- varõnda yatõrõm yaptõk. Dolayõsõyla bir iki yõl kapasite artõşõ gibi çok bü- yük yatõrõm düşünmüyoruz.  Son 4 yõlda 17 binden fazla sa- tõş noktasõ kapandõ ya da bira sat- maktan vazgeçti. Bayi sayõmõz 100 binden 83 bine düştü. Toplam bira tüketimi azalmadõ ama çeşitli ne- denlerle kapanan satõş noktalarõnõn cirosu açõk kalanlara ve zincir mar- ketlere kaydõ, buralarda satõş noktasõ başõna tüketim yükseldi.  Genelde kişi başõna tüketim- de bir azalma gözükmüyor ama mahalle baskõsõ ve çeşitli nedenlerle Türkiye’nin doğusunda bira ve al- kol tüketimi azalõyor. Batõ bölge- lerindeki artõş dengeyi sağlõyor. As- lõnda bakkallar, cirolarõnõn yüzde 70’ini rakõ, bira ve sigara satõşõn- dan sağlõyor. Kimse bu gelirden vazgeçmek istemez.  Ancak özellikle ülkenin doğu- suna düşen bölgelerde bayiler ruh- sat yenilerken çok zorlanõyor. Ayrõca mahalle baskõsõ da kiralõk yer arar- ken karşõlarõna dikiliyor. Ayrõca, BİM gibi market zincirleri, alkollü içki satmõyorlar ama bakkallarõn di- rencini kõran faktörler arasõnda.  Yurtdõşõnda ise büyümek için her fõrsatõ değerlendiriyoruz. Avru- pa’da 5. dünyada 13. sõradayõz. Üre- timinin büyük kõsmõ Rusya’da. Tür- kiye’de yõlda 800 milyon litrelik üre- tim yaparken Rusya’daki üretimimiz 1 milyar 200 milyon litre. Bu ülke- de 3 bin kişi ile üretim yapõyoruz, 2 bin kişi de şipariş topluyor. Rus- ya’dan Amerika, Baltõk ve eski Sovyet ülkeleri ile Avrupa’ya ihracat ya- põyoruz. Moldova ve Gürcistan’da pazarõn yüzde 70’ine, Kazakis- tan’da yüzde 40’õna, Rusya’da yüzde 10’una sahibiz. Irak, İran gibi Ortadoğu ülkelerine Türkiye’de üretilen ürü- nün yüzde 10’unu ihraç ediyoruz. Çin ve Hindistan da radarõmõzda var.  2-3 ay içerisinde Almanya’da Einbecker’e lisans vererek kendi markamõzla üretime başlayaca- ğõz. Buradaki yasal mevzuata uy- gun olarak dönüşümlü ambalajla ilk aşamada yõlda 10 milyon litre üreteceğiz. Bütçe ocakta 3.1 milyar lira açõk verdi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Ma- liye Bakanlõğõ ocak ayõnda merkezi yö- netim bütçe açõğõnõn geçen yõlõn aynõ ayõ- na göre yüzde 5.2 artarak 3.121 milyar lira olduğunu açõkladõ. Aynõ ayda faiz dõ- şõ fazla ise yüzde 264 artarak 2.968 mil- yar lira oldu. Geçen yõlõn ocak ayõnda bütçe açõğõ 2.97 milyar lira, faiz dõşõ fazla ise 816.3 mil- yon lira olmuştu. Ocak ayõnda bütçe giderleri yüzde 20.5 ar- tarak 22.646 milyar lira, faiz hariç büt- çe giderleri yüzde 10.3 artarak 16.557 milyar lira, faiz giderleri de yüzde 61 ar- tarak 6.09 milyar lira oldu. Harcamalar içinde mal ve hizmet alõmõ giderleri ge- çen yõlõn ocak ayõna göre yüzde 32.9 aza- larak 735 milyon TL’ye gerilerken, bu azalõşta, kamu personeli sağlõk giderle- rinin genel sağlõk sigortasõ kapsamõnda karşõlanmasõ ve yeşil kartlõlarõn sağlõk gi- derlerindeki azalma etkili oldu. Bütçe gelirleri ise ocak ayõnda geçen yõ- lõn aynõ dönemine göre yüzde 23.3 ar- tarak 19 milyar 525 milyon TL’ye çõk- tõ. Aynõ dönemde vergi gelirleri de yüz- de 25.2 artõşla 17 milyar 304 milyon TL olarak gerçekleşti. Bankanın tarım ala- nında yatırım yapmak isteyen girişimciler için tasarladığı ürün, Deniz- Bank Finansal Hizmet- ler Grubu Başkanı Ha- kan Ateş, Hedef Allian- ce Yönetim Kurulu Baş- kanı Ethem Sancak, TEMA Vakfı Kurucu Onursal Başkanı Nihat Gökyiğit, Intercity Ge- nel Müdürü Vural Ak, Corvus Şarapları’nın kurucusu Reşit Soley ve Antalya Tarım Yönetim Kurulu Üyesi Savaş Ti- tiz’in katıldığı toplan- tıyla tanıtıldı. Ekonomi Servisi - DenizBank, tarõm alanõnda yatõrõm yapmak isteyen girişimcilere yönelik hazõrladõğõ “Tarım+” paketini dün hizmete sundu. Banka, paket ile yatõrõmcõlara her türlü danõşmanlõk ve finansman desteği sağlarken sektörün tecrübeli firmalarõyla ilişki kurulmasõ konusunda da aracõlõk yapacak. İlk aşamada örtü altõ tarõm, süt hayvancõlõğõ ve meyvecilik yatõrõmlarõna öncelik verilecek.“Tarım+”nõn tanõtõm toplantõsõnda konuşan Denizbank Finansal Hizmetler Grubu Başkanõ Hakan Ateş, paketle 2012 sonuna kadar 1.5 milyar lira yatõrõm kredisi sağlamayõ hedeflediklerini söyledi. Tarõm kredileri alanõnda son dönemlerde hõzlõ bir gelişme olduğunun altõnõ çizen Ateş, “Türkiye’de şu anda 10 milyar dolarla sınırlı olan tarım kredileri miktarının önümüzdeki 3-4 yılda en az 25-30 milyar dolara gitme potansiyeli var. Biz de toplamda 3 milyar dolar rakamına ulaşırsak, banka olarak tarım kredilerinde yüzde 10’luk payımızı korumuş oluruz” dedi. Denizbank tarıma 1.5 milyar liralık destek verecek Fotoğraf: Pelin ÜNKER ERT Türkiye Genişleme İş Konseyi Başkanõ Eczacõbaşõ, Avrupalõ sanayicilerin belirlediği hedeflerin Türkiye için de büyük önem taşõdõğõnõ belirtti. Yurtdõşõndaki üretim ve cirosu Türkiye’dekinin çok önüne geçen ve bir dünya markasõ olma yolunda ilerleyen Efes Pilsen, mahalle baskõsõna karşõ toplumun sosyalleşmesine öncelik veren projeleri destekliyor. Sosyal sorumluluk projelerinin bir kõsmõ da turizmin geliştirilmesine yönelik. Mahalle baskõsõna sosyal program 2 bin turizm elçisi yetişti Toplumun sosyalleşmesini destek- leyen Efes Pilsen, Doğu ve Gü- neydoğu Anadolu illerinde mer- hum Sadri Alõşõk’õn tiplemesi Tu- rist Ömer’in selamõyla simgeleş- tirdiği “Gelecek Turizmde” pro- jesini yürütüyor. Söz konusu sos- yal sorumluluk projesinin bir aya- ğõ Boğaziçi Üniversitesi Yaşam- boyu Eğitim Merkezi (BÜYEM) iş- birliği ile yürütülen ücretsiz turizm eğitimleri ile sürdürüyor. 2007 yõlõnda başlayan eğitimlerde önceki gün Şanlõurfa’da törenle sertifikalarõnõ alan 278 turizm el- çisi ile birlikte bugüne kadar 17 il- de 1918 kişi sertifika aldõ. Proje- nin ikinci ayağõ da üç yõldõr süren UNDP ile Kültür ve Turizm Ba- kanlõğõ tarafõndan desteklenen, Çoruh Vadisi merkezli “Doğu Anadolu Turizm Geliştirme Pro- jesi.” Bu da bölge için yeni bir kal- kõnma seçeneği sunuyor. Efes Türkiye Genel Müdürü Tuğrul Ağır- baş, eski bira bahçeleri ile Tekel Birası’nı da yeniden yaşama katmayı hedefliyor. Durmuş Yılmaz