Catalog

SAYFA CUMHURİYET 9 NİSAN 2000 PAZAR 12 PAZAR KONUGU Ulusal Demokrasi Enstitüsü Başkanı emekli Büyükelçi Nelson Ledsky ile Türkiye ve Kıbrıs 'ı konuş 'DEMOKRAIİK YASAMA ORGANI' 'Zaman zaman Denktaş'ı elestirdim' -Sizin zaman zaman KKTCCumhurbaş- kam Denktaş 'ın tutumunu sert bir dille eleş- tirdiğinizi biliyoruz. Bunun nedeni nedir? - Evet. Ama ben sadece Sayın Denktaş'ın tutumunu sert bır biçimde eleştiriyorum. Yoksa Sayın Denktaş'ın kendisine karşı hiç- bir sert tavnm olmadı. Onu yakın bir arka- daş olarak görürüm. Pek çok yönlerine de de- rın bır hayranhk duyanm. Yıllardır onun faz- la katı, esnek olmayan bir tutum izlediğini söyler durunım. Yeni konularda konuşma konusunda, ya da banşa bir fırsat tanımakta hep böyle davranmıştır. 1974'ten bu yana konuştuğumuz gûven arttıncı önlemlerin uzun zaman önce yerli yerine oturtulmalan, benimsenmeleri ve yürürlüğe konmalan ge- rektiğini düşûnüyorum. Bu artık yapılmalı. Sayın Denktaş, artık cesur bir adım atma- lı ve bu işlerin başlamasına fırsat vermelidir. Burada aynntılara girmek istemiyorum, ama Maraş, Lefkoşa uluslararası havaalanı, iki bölgede yaşamış olan azınlık toplumlan konusunda artık birşeyler yapılmaya başlan- malıdır, diye düşûnüyorum. Bunlar güven arttıncı önlemler olacaktır. Esas görüşmele- re başlanmadan da bunlar gerçekleştirilme- lidir. Evet, pek çok konuda ve zaman zaman Sayın Denktaş'ı eleştirdim. Kendisi de bu- nu biliyor zaten. Onunla yüz yüze geldiği- mizde bu eleştirileri kendisine söyleme fir- satmı da buldum. Ama. daha önce de dedi- ğim gibı ınsan olarak onu severim ve hayran- hk duyanm. - Sizce 15 Nisan 'da yapüacak başkanhk seçimlerindeyeniden seçüecek mi? - Bu konuda hiçbır bılgım yok. Kıbns Türk sıyasetiyle ılgıli ıçerden haberler bana pek u- laşmıyor. Ama şunu söyleyebilirim: Daha önce de pek çok kez, üst üste seçim kazan- dığına göre bu sefer de başanh olacağını dü- şûnüyorum. Ama kesin bir şey bilmiyorum. 'AB bölünmüş Kıbrıs istemez' - Güney Kıbrıs f ın AB üyeliği konusu var. Güney Kıbrıs 'ın AB üyelik adayhğı süreci başladığında sizinle birgörüşmeyapmışttk. O görüşmede bana Güney Kıbns 'ın AB 'ye tek başına giremeyeceğini, soruna bir çö- züm bulununcaya kadar Brüksel bürokra- sisinin üyelik sürecini uzatmak için çeşitü yollar bulacağım söylemiştiniz. Bu görüşü- nuzü koruyor musunuz? - Evet, bana göre Kıbns daha dört-beş yıl AB'ye tam üye olamayacaktır. Kendimize şöyle soraltm: "AB, önümüzdeki birkaç yıl içinde Kıbns'm bir bölümünü üyetiğe alma- ya hanr mKhr?" Bana göre AB, bölünmüş bir Kıbns'ı kendi siyasi bünyesine çekmek iste- memektedir. PORTRE / NELSON LEDSKY LEYLA TAVŞANOĞLU ABD de, 17yıl önce kundmuş NationalDemocratic Institute (Ulusal Demokrasi Enstitüsü - NDI) adlı bir düşünce üretme kuruluşu var. Ozellikle Avrasya ülkeleri ve Türkiye de ciddi siyaset çahşmalan yapıyor. NDI 'ın başındaki kisi de emekli büyükelçi Nelson Ledsky. Ledsky ayrıca, ABD 'nin eski başkanlarından GeorgeBush yönetimi döneminde ABD Dısişleri Bakanlığı 'mn Kıbrıs Koordinatörlüğü 'nü üstlenmişti. Ledsky, TBMMde son anayasa değişikliği oylamalan yapılmasından bir hafta kadar önce Türkiye deydi. Pek çok yetkiliyle temaslarda bulundu. Bu arada başında olduğu NDI'ın Ankara Bürosu 'ndaki çahşmalan da denetledi. Ledsky 'yle, Istanbulda bulunduğu süre içinde bir araya geldik Türkiye deki siyaset kirliliğini, bunu aşmanın yollarını, bunun yanı sıra da Kıbns 'ta neler olacağını konuştuk Büyükelçi Ledsky 'ye göre Türkiye de siyaset erya da geç, ister istemez temizlenecek; normal demokrasi süreci rayına oturacak. Kıbns 'ta ise bir anlaşma zaman alacak Ancak bunun gerçekleşmesi de kaçınılmaz. Güney Kıbrıs 'ın AB üyeliğine ise Ledsky "Soruna çözüm bulunmadan bu iş olmaz" gözüyle bahyor. ABD'nin Ohio eyaleti Cleveland kentinde doğdu. ABD Dısişleri Bakanlığı'nda 1957'de göreve başladu Viyana, Nijerya, iki kez Almanya'dagö'revyaptu ABD Dısişleri'ndekigörevinin büyük bölümü Güneydoğu Avrupa 'da, Dısişleri Bakanlığı Güney Avrupa Işleri Daire Başkanı olarak geçtL Kıbrıs Masası Direktörlüğü, Türkiye - Yunanistan Işleri Dairesi t . Koordinatörlüğü, son olarak da ABD Dısişleri Kıbns Koordinatörlüğü yaptu 1992 'de ABD Dısişleri Bakanlığı 'ndan emekli oldu. Ulusal Demokrasi Enstitüsü (NDf) için Avrasya 'da çalışmalar yaptu Son yediyılda Avrasya 'da 10 NDI bürosu kurdu. -SizABD UlusalDemokrasi Enstitüsü (NDI) olarak dün- ya çapında etkin çalışmalar yapıyorsunuz. Bu çahşmalan- nızla ilgili bize bilgi verir misiniz? - Dünya çapında, demokrat niteliklı siyasi partılerin yeni dünyaya ayak uydurmalanna, aynca da yeni ortaya çıkan dünyadaki bu demokrasilerde sivil toplum çalışmalanna yar- dımcı olmayı amaçlıyoruz.Ömeğın, bu bölgelerde seçıme girmek isteyen adaylar, sivil toplum kuruluşlan, yerel yöne- tımler, gençlik ve kadın örgütlen ile bırlıkte çalışmalar ya- pıyoruz.Avrasya ülkelerinde 10 büro kurduk. En büyük bü- ro Moskova'da. îkinci olarak Ukrayna'da, daha küçükleri de Bişkek, Almatı, Erivan, Bakû, Tiflis'te bulunuyor. Şimdi de Ankara'da bir büro açtık. - Ankara 'daki NDI bürosu ne zaman kuruldu? NDI Türk sıyasetiyle ne kadar ilgili? - NDI Türkıye'ye üç yıl önce geldi. O dönem Istanbul'da çok küçük bir büro kurduk. Türki- ye'deki ortaklık kurduğumuz bazı kuruluşlarla da konferans- lar, semınerler düzenledık. A- ma 1999'da, Türkiye'deki siya- si sürecı etkılemek istiyorsak büromuzun Ankara'da olması gerektiğine karar verdik. Böy- lece büroyu Istanbul'dan Anka- ra'ya taşıdık ve başına da Tho- mas Barry adlı arkadaşımızı getirdik. Thomas Barry daha önce NDI'nın Azerbaycan'daki bürosunda çalışmış ve çok da başanlı olmuştu. Şu anda An- kara'daki büro dokuz - on aydır faaliyet gösteriyor. Tabıi ki An- kara'daki siyasi süreç bizi ilgi- lendiriyor. Ama esas ilgi alanı- mız parlamento. TBMM'yle ilgilidüşünceleri- niz neydi? - Başlangıçta Ankara'daki yasama organını incelediğimiz- de hakkında pek de iyi kanılar olmadığmı gördük. Kamuoyu- nun, Türk Parlamentosu'na karşı saygısını, doğru iş yapabı- leceği konusundaki inancını, dürüstlüğüne güvenilırliğinı büyük ölçüde yitirmış olduğunu anladık. Böylece Batı demokrasilerinden, parlamentolann nasıl kendilerini temizledikleriyle ilgili örnekler hazırlamaya, re- çeteler oluşturmaya karar verdik. Böylece Türk parlamentosunun yeniden eski becerisıne, saygınhğına, eski çalışma düzeyine kavuşması sağlanabıle- cekti. Bu, bizim başlıca hedefimiz oldu. - NDI Türkiye'de hangi kuruluşlarla işbirliğiyapıyor? - Farklı zamanlarda farklı projelerle ilgili çeşitli kuruluş- larla çahşıyoruz. Istanbul'daTESEV, TÜSES, TÜStAD, An- kara'da Ka-Der, Türk Parlamenterler Birliği, TESAV, Türk Demokrasi Vakfı gibi kuruluşlarla çalıştık. Bazı Meclis ko- misyonlanyla faaliyetlerimiz oldu. Ozellikle Anayasa Ko- misyonu'yla ciddi temaslanmız oldu. llki Muğla'da MUMİ- KOM adıyla başlayan Parlamento îzleme Komiteleri'yle ça- lıştık. -Peki, saygınlığını ve güvenilirliğini yitirdiğini gördüğü- nüzü söylediğiniz bu parlamentoyla Türkiye sizce nereye varabilir? - Ben iyımser bir insanım. Bu parlamentonun, daha önce- kilerden üstün oldugunun da bilincindeyim. Bugünkü parla- mento, göreve başladığından beri önemlı yasalan geçirmiş- tır. Görev süresinin sonuna kadar da daha önemli reform ni- teliğindeki yasalan geçirmesmi umuyorum. Yeni etik standartlar Geçen yıl, bu hükümet programını açıkladığında, parla- mentonun görevini daha iyi yapması, dokunulmazlık yasa- sındaki değişiklikler, milletvekili ahlak standardının yüksel- tihnesi için alınan önlemlenn bu programda yer aldıgını gör- dük. Bu alanda yeni yasalann çıkanlması olasılığım çok yük- sek olarak görüyorum. TBMM'nin kendi içine bakarak işle- vini iyice incelemesi ve bunu düzeltmesi çok yararlı olacak- tır. Önümüzdeki bir yıl ya da 18 ay içinde bu doğrultuda önemli adımlar atılacağı konusunda iyımserim. Zaten bunun yapılmasında geç bile kalındı. - TBMM'nin aylardır cumhurbaşkam seçimine odaklan- masını nasıl karşûadınız? Bu siyasi ahlaka sığıyor mu? - Bildiğim kadanyla TBMM anayasayı değıştinnek için bu çalışmayı yapıyor. Odaklandığı nokta da bundan sonraki cumhurbaşkanının nasıl seçileceği. Bence cumhurbaşkam seçuniyle bu kadar ilgili olunmasmda bir yanlış yok. Bu ge- çici bir dururil zaten. Önümüzdeki haftalarda zaten kimin cumhurbaşkam olacağı belli olacak. TBMM, hükümet, siya- set de başka konulara yönelecek. Galiba bir süre için bir İco- nuya odaklanılması, o bitince de başka bir konuya geçilme- si bütün dünya ülkelerinde görülen bir olgu. Bunda olağan dışı bir taraf görmüyorum. Biz ABD'de son üç-dört yıldır, çok da önemli olmayan konulara çok fazla zaman harcıyo- ruz. Ama cumhurbaşkanı seçiminin önemsiz bir konu oldu- ğunu da sanmıyorum. - tsterseniz Kıbns'a gelelim. Sizce önümüzdeki aylarda Kıbns sorununda ne gibi gelişmeler olabilir? - Bence bu konu önümüzdeki aylardan da daha uzun sü- recek. BM Genel Sekreteri Kofî Annan, ABD yönetiminin desteğiyle yeni Kıbns görüşmelerini başlattı. ABD yöneti- mınden destek aldığı gizli bir şey değil. Bu görüşmelerin hepsi de dolaylı nitelikteydi. tki tur yapıldı. Üçüncü tur gö- rüşmelerin ise mayısta New York'ta yapılması bekleniyor. Samimiyetle söylemek gerekirse süreç çok ağır işliyor. BM Genel Sekreteri, iki tarafın da birbirinden ayn tutulması ve pozisyonlannı ayn ayn, sadece kendisine anlatmalanm isti- yor. BM Genel Sekreteri, Türk ve Rum taraflannın pozisyon- lan konusunda susmayı tercih ediyor. Yani, ne Sayın Denk- taş'ın kendisine söylediklerini Sayın Klerides'e, ne de Saym Klerides'in kendisine söyledikJerini Sayın Denktaş'a nakle- diyor. Anlaşıldığı kadanyla iki taraf arasında aklen de fiziksel olarak da herhangi bir buluşma olmadı.Bu tür bir buluşma, ya- ni iki lidenn karşılıklı bır araya gelmeleri ve fikirlerini birbirle- rine dogrudan açmalanna kadar Kıbns'ta bır ilerleme sağlanma- sı beklenemez, gibime geliyor. 'Uzlaşmaya varılablllr' Sayın Denktaş ve Saym Kle- rides bu süreci aksatmamakta- dırlar. Bu da onlann epeyce za- manlannı almaktadır. O neden- le bir anlaşmaya vanlacağı ko- nusunda iyimserim. Ama bunun önümüzdeki bırkaç ay içinde gerçekJeşeceğıni hiç sanmam. iki taraf da bu ciddiyetle görüş- melere katılmaya devam eder- lerse bu yıl sonu ya da gelecek yıl içinde bir uzlaşmaya vanla- bilir. Zaten er ya da geç bir an- laşma olması kesindir. - Neden? - Kıbns'm içinde bulunduğu bu çıkmazm daha uzun süre de- vam edemeyeceği açıktır. Bana göre Kıbns'ta durum istik- rarsızdır. Bakın, Kıbns sonuçta küçük bir ada. Bir hüküme- te ihtıyacı var. Kuzey'le Güney arasındaki bu bölünme kıs- men yapaydır. Kıbns'ta tek bir su dağıtım şebekesı, tek bir karayollan şebekesi, birkaç liman var. Burasının ekonomik bır ünite olması lazım. Ada halkının bir çeşit federal bir sis- tem altında birlikte yaşayabilmeleri gerekir. Bunun da baş- lamış olan görüşmelerin doğal bir sonucu olacağını düşûnü- yorum. - Sizce iki taraf da bir "al-ver" sürecine girmeye hazır mı? - Bana göre "evet". Geçen yıl Saym Denktaş'la ABD'de bır araya gelmiştik. Konfederasyon tezini o zaman açıklamış- tı. tki tarafın nasıl bir formül altında bir araya gelebilecek- lerini düşünmüş olması ve bir plan sunması beni memnun etmişti. Hep "hayır" demek yerine, "Ancak bunlan yapabi- Hriz' yakJaşımı içindeydi. Hatta Sayın Denktaş'ın adada iki tarafın işbirliği halinde bir arada nasıl yaşayabilecekleri ko- nusunda görüşmeye hazır olduğunu da düşûnüyorum. Sayın Klerides de uzun zamandır görüşmeye hazırdı. Zaten son i- ki yıl içinde bu tür görüşmeler, BM şemsıyesi altında düzen- lenmişti. Sanıyorum, artık yüz yüze görüşüp bir al-ver süre- cine girmeye hazırlar. 293 89 78 (3H»T) t 1999 BERLİN FİLM FESTtVALİ RUHİ M,.,,\Ui.l Lı. Kı.Vni|\ıFıl»»tM'.;!.. ' llanşlUui» ' l Ll SU\RAR.\SJ tSTANBUL FİLM FESTİVAU I\K>R VM I\KAKA HLM FESTtVAU Dostluk ve Barıs İçin Bir Film GÜNEŞE YOLCULUKSenaryo ve Yönetını Y 6SIITI > ılın filmi»Idıığıı kısiıı '(lüneşe Yolculuk'un. hatta belki de \ınt on vılın eıı iyisi... sl \<;t l \PA\ - ( l MHl RİYKT Tüyleri dike» diken eden bir film re her şcyden uııemlisi bittiğiııde di'riıı düşiincelere dahyorsıınuz. r\YKl\K\\l>KMIR-Z\\l\\ (iiineşe Yolculuk'. herplam. her diyalıığu iiri'iıle tasarlanmış tısta işi bir film. Scaaryosıı, kurgusıı. mekan kııllanıını, göriintü. Hitıat rr tnunctt vöıu'tintiyU' ditrt dörtliik biryaptm. \ı.ı\T\srn \N-Mü.ı.nn llnsgrldiıı (iiinışe Yolculuk'. Seai btkliyordıık. \rıı.ı.ınoKs\\ -S\H\H ISTISNAI FILMLER Beyoğlu AKADŞMIİSTANBUL (251 74 84'151 Aksaray ABT SINEMASI (621 36 49) Kadıkûy BAHARIYE EURIMAGES (414 35 05) Ankara NERGIZ (425 20 06) Intılr SEMA (483 91 00) Şanlıurte EMEK (217 13 13) UNLU KOMEDYEN STEVE MARTIN'IN P1CASSO, BNSTEIN VE aVlS ÜSTİ*« PARODİSİ TUHKCEYE KAZANÇHRAN VE YCTCrai ^ED^M SABAN SEZON SONU NEDINİYLE SON 3 HAFTAı KAÇIRMAYINI HER PAZAR 19J0'd» DIVUT TİTATSOUUU TAKSİM SAHNUİ'NDI Dnoara.'(212) 230 1« İS - 231 21 0O -lİIUb-Tdcjim S A a ı AUOtt Kutdr Matazı, KodıfcDv Hc**jn Tor-r Sohva, M ^ « Yoylo Sor«< M J r n y« Ş.)t Tiy«ret<»»'d» grtimabodır 12 0C 14 15-16 30-18 45-21 15 12.30-15.00-17 30-20 30 11.30-14.15-16 30-19 15-21.30 12 00-14.00-16 15-18 30-21 00 12.15-14 30-16.45-19 00-21 15 14 15-17 15-20 15 PERŞEMBE - CUMA 20 30 / CUMARTESİ15 00 K u m , P a n . Y a . KUMPANYASAHNESI 0212 235 w 57 T.C. KOLTOR BAKANUCİNIN KATKJLARIYU SES-1885 ORTAOYUNCULARİS7İKLAL CAD. N0:140 TtL: (0 212) 25118 6&^6 FAX; (0 212) 244 43 27 www oriooyuncuİar com Anton Çerıov - Ferhan Şensoy FİŞNE PAHÇESU CÜLDÜRÜ - Çehof lazdur laz kalacaktur - Cuma 20.00 / C.tesi 15.00 ve 20.00 / Pazar 15.00 ve 18.00 Hüllût Bokonlığı'ran k Ferhan Şensoy'un ÇOK TUHAF SORUŞTURMA Çarşamba 20.00 Ferfıan Şensoy'un PARASIZ YAŞAMAK PAHALIİ 20 Ninn Penembe 20.00 I Derya Baykal ŞU AN MUTFAKTAYIM Salı 20.00 Kûltür Bokoniığ ve B«Ho rxn kaftfcmyto Ferfıon Şensoy FELEK BİR GÜN SALAKKEtL 13 Ntsan Penembe 20.08 Ferftan Şensoy FERHANGİ ŞEYLER i Nitan Salı 2T1.00 Bilet Satış Yerlert: Ortaoyuncular Gışesi: 251 18 65 VAKKORAMALAR-Taksim. Suadiye. Akmerkez STUDIO OYUNCULARI [(OYUN)CU] Yazan-Yöneten ŞAHİKATEKAND Pazartesi-Cuma 21.00 Tel (0212|24<5 77 25 TC Kültör Bakanlığı Katkıbnyfa llanlarınız için: 0212.293 89 78 r ) 2 4 9 3 9 9 4 no'lu celefonu arayınız RESİM ve HEYKEL MÛZELERİ DERNEÖI PANEL BİR KONU BİR KAYRAM 'ÇAĞDAŞ MÜZE' 10 Nisan 2000 Saat 18.30 > 'KÜLTÜR MERKEZİ' .. ' 17 Nisan 2000 Saat 18.30 FİLM GOSTERİMLERI Derek Jarman 'Caravaggio' Ronald Neame 'The Horse's Mouth' ^ ^ ^ ^ . ^ Peter Greenaway 'The Architect's Belly' 10-17 Nisan 2000 Fertıan Şensoy Tiyatrosu Istiklal Caddesi Halep l}hanı No- 140 - ' Katkıtanndın dolayı Garantı Bankası'na t*şekkür edcriz. Resım ve Heykel Müzelen Derneğı 3 - 20 Nisan 2000 20. GÜNÜMÜZ SANATÇILARI İSTANBUL SERGİSİ Maya Plastik Sanatlar Merkezi Istiklal Caddesi Halep Işhanı Kat 2 GÜNÜMÜZ SANATÇILARI İSTANBUL SERGİLERİ RETROSPEKTİF Oevlet Güıel Sanatlar Calerisi Istiklal Caddesi Atlas Pısi|i 209-49 Kstkılarından dolzyı Garanti Bankası'na teşekkür ederiz. Resım ve Heykel Muzelerı Derne^l