Catalog

SAYFA CUMHURİYET 8 NİSAN 2000 CUMARTESİ 14 KULTUR kulturS cumhuriyet.com.tr Grubun uzun kariyerini şekillendiren parçalardan yirmi üç tanesi, çift CD-kasetli albümde toplandı Otuz yılııı archndan Moğollar1998'de, müzikteki otuzuncu yıllannı ve Anadolu pop'un do- ğuşunun otuzuncu yılını kutlayan Moğollar, bu görkemli kariyeri bir best of albümle kutlamak için çalışmalara başlamışlardı. Ça- lışmalar uzadıkça uzadı ve yeni- den çalınan parçalardan oluşan çift CD-kasetlik 'Moğollar,1968- 2000' albümü nihayet hazırlandı. Haftaya, piyasaya çıkacak al- bümde yer alacak Moğollar'ın hit parçalan şöyle sıralanıyor: Ağn Dağı Efsanesi: Berkay 'ın bağlamasında hayat bulan parça, 1993 'te grup tekrar bir araya gel- dikten sonraki düzenlemesi ile yorumlanmış albümde. Berkay OyunHavasr. 1969 da Anadolu Pop tarzındaki ilk 45 'lik 'Dağ ve Çocuk/lmece'den son- raki ikinci 45'likte 'B' yüzünde yer almış. Alarm: Öngür'ün 1992 'de Mo- ğollar yeniden bir araya gelme- den önce gerçekleştirdiği solo albümüne ismini veren parça. O yıllardaki çevre sorunlanyla il- gili gazete haberlerinden derle- nilerek yazılmış bir şarkı. Alageyik Destanı: tlk olarak 1972 'de bir 45 'likte yer alan, da- ha sonra her albümde, bazen enst- rümantal bazen de sözlü olarak yerini koruyan, güneyden, To- roslar'dan eskı bir destan. Bişey Yapmalı: Turgut Ber- kes'in sözleri, Berkay'ın beste- si, 96'dan bu yana siyasi skandal- lara karşı sivil toplumun, sembol şarkısı haline geldi. Sürekli Ay- dınlık !çin Bir Dakika Karanhk eylemi bu parçayla anımsanıyor artık. Çığnk: 1969'da ilk Anadolu turnesinde Çığnk'ta, o zamanın Diyarbakır Valisi'nin gruba ar- Anadolu popun babalanndan Moğollar, 70'lerin başındandan bu yana halk müziğinden yarar- lanarak oluşturduklan düzenlemeter ve özgûn arayışlanyla yerti popa önemli bir yol açn. mağan ettiği il yıllığında notası yer alan bir yöre türküsü Çığnk. Dağw Çocuk: "Anadohı Pop" ismiyle özdeşleşen bu çalışma Moğollar'ın uzun süre liste başı olmuş ilk ve tek parçası. DördeÖzlem: Moğollar 94 al- bümünde yer alan bu enstrüman- tal Cahit Berkay bestesi. Aksak ritimlersınıfma giren 9/8'lik rit- min hâkim olduğu yapıt, aslın- da ağır aksak ilerleyen ülkemi- ze benziyor. Düm-Tek: 1975'te Fransa'da Hitit Sun, Türkiye'de Düm-Tek ismi ile çıkan albüme ismini ve- ren parça, konserlerde genellik- le en son çalınan, melodisı ve rit- mi ile gençleri toplu olarak ha- lay çekrneye davet eden bır ya- pıt. Gam Yükii: Yine Düm-Tek al- bümünden bir parça, Berkay'ın kendine has yaylı tambur stili, bağlama, cura kombınasyonu ve Serbat Ersöz'ün altyapısıyla li- rik bir yaylı tambur parçası. Dinleyiverin Gari: Moğollar 94'te yer alan bu parça, Isparta doğumlu olan Berkay'ın, yöre lehçesiyle yazıp söylediği, gele- neksel mani tarzıyla yorumlan- mış bir çağdaş taşlama. Günebakan: Düm-Tek albü- münden bir parça, eski düzenle- meye sadık kalınarak yeniden canlı yorumlanmış. 7/8-9/8:1975'te üretildiğinden beri, birçok filmde, özellikle ko- mediler ve hareketli sahnelerde kullanılan bu parça, aslında tama- men deneysel bir amaçla üretil- miş bir yapıt. Ternek: 1970'te, solist Aziz Azmetgruptan aynhnca, yerine gelen Ersen bu45 'likte grupla ça- lışmıştı. Bestesi MuratSes'e ait, fakat yeni düzenleme ilk halin- den çok uzak noktalarda. Sihirli Ay: 1974'te Berkay'ın bestelediği parça önce Hümey- ra tarafından "Bu Nasıl Dünya" ismiyle 45'lik olarak piyasaya çıkartıldı. 1975'te enstrümantal haliyle Moğollar'ın Düm-Tek al- bümünde yer aldı, 90'larda ise HaJuk Levent parçaya söz yazıp "Nerdesin" adıyla yorumladı. Nilüfer: Lirik bir tambur par- çası... Buradaki düzenleme de yine, yaylı tambur, bağlama ve cüra kombinasyonu ile Serhat Ersöz'ün altyapısı. Madımak: Sıvas halk türkü- sü, 1971 'de Fransa'da çıkan al- bümde, piyano, bağlama, kaşık ve darbuka kombinasyonu ile ça- lınmıştı. Yeni albümde, Ersöz'ün düzenlemesi ile yorumlanmış Madımak. Keşişleme: Moğollar 94 albü- münde yer alan bu enstrümantal parça, konserlerde coşkunluğun en yüksek noktasını oluşturuyor. Güneyliler halay çekerken Kara- denizliler horon tepiyor. Metal- ciler ise kafa salhyor. Kapabçarşı: Kapalıçarşı'yı ge- zenler bilir; ticaretin, tarihi, mis- tik, kültüreİ canlılığı yaşarurora- da. Berkay'ın bestesinde, alışve- riş ve ticaretin dinamık neşesi Kapalıçarşı'nın zamandışı orta- mında seslerini buluyor. Issızlığın Ortasında: Moğollar 94 albümünün stüdyo çalışmala- n sırasında 37 sanatçı, aydın ve yazar katledildi Sıvas'ta. Tam o sıralarda Berkay stüdyoya gel- diğinde gece hiç uyumadığını ve o zamana kadarenstrümantal ola- rak çaldığımız Issızlığın Orta- sında isimli parçaya söz yazdığı- nı söyledi arkadaşlanna. HaKç'te Gün Banmı: 1970'te Isveç televizyonunun çektiği, içinde Moğollar'ın da bulundu- ğu bir Istanbul belgeseli için üre- tilmişti bu parça. O yıllarda iki veya üç daklkalık hit parçalara al- ternatifolarak geliştirilen 5-10 da- kika uzunluğunda çeşitli bölüm- lerden oluşan daha sofistike bir pop müziği arayışı. Dgaz: Cumhuriyetin ilk yılla- nnda, C. Türkannan tarafından bir okul şarkısı olarak bestele- nen bu parçayla 1968 Altın Mik- rofon yarışmasına katılmış ve üçüncü olmuşlardı. Peri Bacalan: 1971de Fran- sa'dakı ilk albüm için yapılan bu ça, kabak kemane, bas gitar, no ve el davulu ile çıkan bir açlama çalışmaydı. Internet'in en iyileri Bir yıldır Internet'teki Mp3 uygu- lamasından plak şirketlerinin canı çok yandı. Aylardır ünlü müzik yıldızla- nnın ve bu şirketlerin avukatlan, In- ternet yoluyla bedava müzik elde et- meyi sağlayan Mp3 uygulamasının kanun dışı olduğunu onatmak için ça- balıyorlar; ancak şu ana kadar bir so- nuç alabil- miş değiller. Bu arada Mp3'leilgi- li ilginç ısta- tistikler de geliyor. Mp3 yoluyla elde edilen parça- lar arasında son dönem- de rock/ pop- tan They MightBeGİ- ants, Pish, Bush Goo Goo Doils, Kan- sas'ın ürünleri ilk sıralarda. Cazda ise Lotıis Armstrong, Bing Crosby, BiIK Hoiiday ve Glenn Miller üst sıralar- da. Mp3 'ün kısa tarihinin en fazla il- gi görenleri ise Phish, EIvis Costello, Tom VVaits, Bush ve Groove Annada. Jazz dergisi piyasada Üç ayda bir yayımlanan Jazz der- gisinin 18. sayısı piyasaya çıktı. Ya- yın yönetmenliğini Zuhal Fbcan'ın üstlendiği yeni sayıda yer alan yazı- lardan bir bölümü şöyle sıralanıyor: Roy Hargrove, Boyoz, Down Beatder- gısinin sıralaması, Nat Adderley,Ge- ne Harris, Gro\ er VVashington Jr. Caz Paletinde Ermeni Renkleri, StanGetz, Night Ark, Ken İshm ata, Öhan Erşa- hin, Chartie Haden. FaalSay,Sibei Kö- se,Bryan Ferry, Bügi Üniversitesi, Sun Ra, Blues Şarkılannda Doğaüsrü Te- ması, Şenova Clker, Mark Turner Dörtlüsü, Eurodrango Eurojazz Ödül- leri, Tuna Ötenel'in Paris Başansı, Nighthawk... Pink Floyd Roll'da Aylık Roll dergisinin 41. sayısı ya- yımlandı. Bu ay dergide yer alan ya- zılar, haber ve söyleşiler şunlar: King Kooba, Özay Gönlüm, Fun Da Men- tal, Primal Scream, Dennis Hooper, Çetin İnanç, 19. Uluslararası Istanbul Film Festivali (Atom Egoyan, Yusuf Şahin, Pedro Almodovar, Takeshi Ki- tano, Abbas Kiarostami), Brigitte Fontaine, Enki Bilal, Yirmi Yılın Ar- dından Hip hop (5. bölüm), Naim Dilmener, Tango Hasan (Beyoğlu Ka- rakedi Plakevi), Pink Floyd dosyası. Rocktan vazgeçemedi Smashing Pumpkins'in lideri Bilry Corgan. 1997 tanhlı Adore albümünü tanıtırken kendi açısından rock müziğinin bittiğini, devrinı kapattığını ilan etmişti. Bu arada albümün satışlan ABD'de başaşağı gitmiş, Avrupa'da ise büyük ilgi görmüştü. Corgan ise Amerikalılan aptallıkla suçladıktan sonra yeniden stüdyoya ,. * kapanmıştı. Grubun $ davulcusu Jimmy -». - Chamberlain : uyuşturucu sorunlan nedeniyle Adore albümünün kayıtlanna katılamayınca makine davul kullanılmıştı ve grup ister istemez elektronik bir sounda doğru kaymıştı... Corgan'ın stüdyodan nasıl bir soundla çıkacağı kestirilemiyordu; bu arada Chamberlain gruba dönüp davulunun başına geçerken bu kez de bassçı D'Arcy, yine uyuşturucu sorunlan nedeniyle ihraç ediliyordu. Yerine Courtney Love'ın grubu Hole'dan Melissa Auf Der Maur gelmişti. Işte böyle bir taze kan değişiİdiğiyle grup Corgan (vokal, gitar), Der Mair (bass), Chamberlain (davul) ve Iha'dan (gitar) oluşan kadrosuyla üç yıllık aradan sonra yeni albümleri Machina/The Machines of God'ı yayımladı. Hemen söyleyelim; Corgan, roc.kla ilgili ne söylediyse hepsini yutup yeniden bu türde bir şeyler yazmış. Albümün soundu pop ile heavy rock arasında gidip geliyor. Everylasting Gaze, Glass & The Ghost Children, The Imploding Voice t gibi parçalar Eni konu rock; Adore dönemini yansıtan Rain Props&Sun Showers, : Stand Inside Your Love, I OfThe Morning, The Sacred& Pro&ne,TryTry Try ise hayli rafıne balladlar. Bir de heavy metalin tüm klişeleriyle dalga geçtiği Heavy Metal Machine adlı çalışma var ki daha şimdiden albümün en favori parçalan arasına girmiş bile. Corgan'ın söylemi ise yine polirikadan uzak, derin aşk, çevre sorunlan, insanlık sonınlan üzerine. Son haber D'Arcy ile ilgili; gruptan aynldıktan sonra hemen sinemaya transfer olmuş ve Mkkey Rourke ile bir filmde oynamış. Kardaşlar döneminden Yavuz AsöcaL, Yavuz & Burç Plakçı- hk etiketiyle Cem Karaca'nın geçmiş- te büyük ilgigörmüş, bugünde hâlâ be- ğeniyle dinlenen yapıtlannı bir araya getirmeye devam ediyor. Asöcal, bu kez de Karaca'nın 1970'lerin başında doldurduğu yapıtlardan oluşan The Best Of Cem Karaca VolJ albümünü yayımladı. Türkiye gibi iki yıl önce çıkmış al- bümün bile zor bulunabildiği bir pazar- da arşivcilerin tek yararlandığı kay- naklar olan toplamalar arasında önem- li bir boşluğu dolduracağına inandığı- mız bu albümde on iki parça bulunu- yor. Şüphesiz Cem Karaca, ilk iki top- lama VoLl ve VbL2'de olduğu gibi, yi- ne kötü fotoğraflar ve zayıf bilgilerle yayımlanan bu çalışmalan da beğen- meyecek. Son yaptığımız söyleşide, ona danı- şılmadan, son derece baştan savma ha- zırlandığını iddia ettiği "best oPlan- nın kalitesinden memnun olmadığını kendisinin bir toplama albüm üretme- yi planladığını anlatmıştı Karaca. Öyle ya da böyle, bu üç Asöcal üre- timi albümdeki 39 parça ve Kalan Ya- pun'dan çıkmış Cemaz-ül-Evvel'deki 15 parça ve Safinaz albümüyle birlik- te Karaca'nın geçmişini şekillendiren yapıtlardan önemli bir kısmına ulaştık. Gelelim yeni toplamaya, bir kere Kardaşlar döneminin hit çalışması Ka- lender ve de Beyaz Ath gibi geçmişin en fazla ses getirmiş çalışmalannın bu- güne ulaştınlması çok önemli bir ge- lişme. Aynca Deniz Üstü Köpürür, bir 45'liğin iki yüzleri Unut Beni ve Ad- sız, diğer bir 45 'liğin parçalan Muhtar ve Baba, Neşet Ertaş bestesi Tadı Dil- Km, Bir OfÇeksem, Ay Karanhk, Ge- cenin Karasını ve El ÇekTabib de güç- lü ezgiler. Asöcal'dan aldığımız bilgiye göre Karaca'yla ilgili, en az iki best albü- mü daha çıkarmayı planlıyorlar. Bir de Yeni rockın en iyi çalışmalanndan Yok- sulluk Kader Olamaz albümünü bütün halinde CD ve kasete aktaracaklar. Merak edenlere bir not daha, Kara- ca'nın ilk iki best of'unda Parka, Ta- mirci Cırağı, Beni Siz Delirttiniz, O Ley- li gibi hitler bulunuyor. U2 ve dostları Kırık Kalpler Oteli 'nde • The Millon Dolar Hotel adlı film müziği çalışmasında, U2 topluluğunun 'Pop' albümünde bir dönem unutturmak istediği o meşhur 'teknolojiyle insan sıcaklığının bileşkesi' sounduna yeniden başvurduğunu göreceksiniz. Wim VVenders'in yeni filmi TheMD- lion Dollar Hotel, Batı basınında çok gözde bugünlerde. Her yerde fılmle il- gili haberler çıkarken yapıtın müzikle- rinin toplandığı aym adlı albüm de (60 dakika) hayli ilgi topluyor. Nedeni de müziklerin büyük bölü- münün U2 grubuna ve solisti Bono'ya ait olması. Aynca filmin Bono'nun ya- rattığı öyküden yola çıkılarak çekihne- si, parayı da onun bulması, müzik ba- sınının yapıtla daha yakından ilgilenme- sini sağlıyor. Los Angeles'taki bu otel, adeta suç ve pislik mekânı ama müzikler otelle kı- yaslanmayacak kadar kaliteli. Gelecek hafta içinde Türkiye'de de yayımlana- cak çalışmaya tamamıyla U2 albümü "16 iyi parça" denemese de onlann havası- nın yapıtın her tarafına sinmiş olduğu ortada. Grubun son "Pop" albümünün soundunu sevemeyenler için hoş sürp- rizler var; örneğin sözlerini Salman Rüştü'nün yazdığı ilk parça The Gro- und Beneath Her Feet'i (daha önce ya- yımlanmamış beste) dinlediğinizde top- luluğun bir dönem unutturmak istedi- ği o meşhur "teknolojiyle insan sıcaklı- ğının bileşkesi" sounduna yeniden baş- vurduğunu göreceksiniz. Bu çalışmadan yola çıkarak U2'nun Ekim 2000'de yayımlanacak yeni albü- münün de bir "geçmişe dönüş ve basiti arayış" esprisi taşıyabıleceğıni yazan- lar çoğunlukta ama kesin bir açıklama da yok bu konuda. The Million Dollar Hotel 'de acılı, so- fistike, cazımsı, melankolik balladlar dolu. Şöyle ilk bakışta, filmin başrolün- deki Müla Jovovich'in detone sesiyle yorumladığı Lou Reed klasiği Satellite Of Love, distortion gitarlar ve Latin ritmleriyle hayli yıpranmış Ses Pistols parçası Anarchy In The UJC (Tito Lar- riva), yedi dakikalık etkileyici Amster- dam Blue, trombonla gıden Tom Tom's Dream ve The First Time'ın yumuşa- mış versiyonu daha önde gibi. Daniel Lanois, Brian Eno, Bill Frisell, John HasseL GregCohen, Brian Blade, Adam Domgibi güçlü isimlerin bir ara- ya geldiği proje, Wim VVenders'in hep iyi müzikleriyle bezediğı yapıtlannın ara- sında da sivriliyor. Bilindiği gibi daha önce Paris Texas (Ry Cooder), Until The End OfThe Workl (Talking Heads, Neneh, Cherry, Patti Smith, R.E.M.), Farawa\ So Clo- se (Nick Cave, U2, Lou Reed), Usbon Story (Madredeus), The End OfVîolen- ce(Ry Cooder, U",SineadO'Connor), Buena VTsta Social Oub (tbrahim Fer- rer, Compay Segundo) adlı yapıtlann- da hep en iyi isimlerle çalışmış Wenders bu kez bizce en iyi grubu yakalamış durumda. S E L M I ANDAK nağanüsnı Gosteri 'Spiritofliıe Dance' "Mydonose Showland"\n ülkemize ko- nuk ederek gösterilerini sanatseverlerimi- ze sunduğu ünlü "Irianda Uluslararası Dans Topluluğu" sayilan "Spirit of the Dance"m tanıtımını ve az çok bilgilendir- meyi geçen hafta bu köşemizde belirtmiş- tik... Dünyaca ünlü bu dans ve müzik top- luluğunun gösterilerini izledikten sonra, bu çok etkileyici etkinliğin gerek "amaç, konu, müzik, dans, teknikveperformans' açısından "olağanüstü niteliği" karşısın- da okurlanma yorumlamayı görev bildim. Şöyle ki: Herşeyden önce "Spirit of the Dance" topluluğu "yaratıcılık, koreografi ile mü- zik ve dans sentezi'ni "yöresel ve ulusal- dan evrensel ve uluslararası "na bağlayan orijinal (özgün) gösteri aşamasına büyük başanylaulaştırmış... Iriandafolklorundan kaynaklanan, ancak David King tarafın- dan özgün bıçımde bestelenen ve gere- ken şarkılarda sozierini Dave Williams'ın yazdığı müzikler böylece "ulusaldan ev- renselliğeyönelen ve çağdaş düzenleme- lerie" (aranjman) çok etkileyici orkestra seslendirme (sound) amacına vanyor. Ku- laklara harikulade ve renkli, duygusal yan- lan olduğu kadar, yoğunlukla izleyenleri adeta yerlennden oynatacak kadar coş- kulu müzıklerle danslann birieşimi eşsiz... Geçen yazımızda belirtildığı gibi "Spirit of the Dance "ın müziklerini besteleyen Da- vid King'e en yoğun desteği ise müzikal icra prodüktörü görevini başanyla üstle- nen Dave VVilliams sağlıyor... Müziklerin Irianda folklorundan, danslann ise Irian- da Halk danslanndan esmlenişıne raömen asla özgur yaratımı kaybetmemış. Izler- ken en önemli nitelik olarak bu müzikle- rin ve danslann gerek bestecisi David King'in, gerekse koreograflannda açıkla- dığına göre: Klasik, caz, flamenco ve Be- atles, The Rolling Stones ömekleriyle de bağlantılar taşıdığı seziliyor. Yanılmıyor- sam beni etkileyen bir benzeriiği söyler- sem, tuhaf gelır mi bilmiyorum ama? Ba- zı danslarda, kısa aralıklı coşkulu ve di- namik danslann ayak hareketlerinde ve eşlik eden müziklerde ütkemizin Karade- niz yörelerinin bazı ritimlerini ve ezgileri- ni görmemek ve duymamak mümkün değil?! Klasik danslarda balenin olumlu etkisi var... Bu olağanüstü gösterinin ve müzikle- rin "Spintofthe Dance "repertuvar prog- ramındaki sıralama içeriğine göz atalım: Perdeyi bir prologue (gin'ş) olan "Danny Boy's Lament (Danny'nın Gözyaşlan)", "Spirit's Awa kening (Peri'nin Uyanışı)", Celtic Celebratıon (Kelt Kutlamalan)" ile açıyoriar. Program "Perinin Sarkısı", "V\r- •gjöz", 'KeltCaBbesi"r*Flamenoo°: "Pe- ri'nin Doğuşu", "Funk-a-billy", "Ultima- te Show down (temel gösteri)", "Satur- nalia", "CelticRock", "BtrDansçınınöy- küsü", "Buluşma", "Duet", "Viva", "Ke- man Fantezisi", "Fırtına", "New Millen- niem" (Yeni Milenyum) bölümlerinden oluşuyor... özellikle "DannyBoy" ile "Spi- rit of the Song" adını taşıyan ve toplulu- ğun simgesı sayılan bestelerin gerek dü- zenleme (aranjman) ve gerek yorumlanış ve orkestra seslendirilişi açısından renk- lilıği ve uygulanışı beni fazlasıyla etkile- di... Topluluğun sempatik, hareketleriyle de coşturucu keman virtüözü kız alkışla- n haklı topluyor... "Spirit of the Dance"\ bizlere izleten "Mydonose Showland"e övgüter... Geçen hafta yerli popta Candan Erçetin, üçüncü albümü Elbette ile '1 numara'ydı. Erçetin'i, Dön NeOlur'la Ebru Gündeş izledi. Yeşim Salkun yeni albümü Hep Böyle Kal'la listeye üçüncü sıradan girdi. Sanat müziğinde sıralama değişmedi: Büknt Ersoy, Alaturka 2000'le liderliğini sürdürüyor. Muazzez Ersoy, Nostalji serisinin 7-8-9 adlı albümüyle ikinci, Hflner Coşkuner, Klasikler 2 ile üçüncü. Halk müziğinde Yavuz Bingöl, Sitemdir'le lider; tsmail Tûrfit, Sosyete Kızı Suzan'la ikinci, Ceylan, Zeyno'yla üçüncü. Yabancı müzikte Santana, Supernaturei'le birinci sıraya yükseldı; Shaldra, Donde Estan Los Ladrones'le ikinci, toplama albüm Joy FM Skw Hits 2 üçüncü. yeniler- Songs of Innocence - Various - Machina / TJVLO.G - The S. Pumpkms - Ordinary Man - Day One - A Smooth Blend of Jazz - H. T. Project - Colours of Julia - N-Closer - Revival Live 1999 - Barclay James Harvest - Life Story - Black Rob - Come Fa Bene L' Amore - Gianni Morandi - God And The FBI - Janıs Ian - Year OfThe Dragon - Modern Talking - My Book Of Love - Phil Perry - Two Against Nature - Steel Dan - VVâters From The Hell - The Cheftains - Robert Bradley's Blackwater - R. B. B. - Magka - Dıo - The Best Of Cem Karaca VoL3 - Sevdalım - Sevda -GeceOeGündüzArasmda- HasretGültekin - Kapalı Gişe, Fdm Müzikleri - Çeşitli -Gösteri - Cem Yılmaz