Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
12 K/SIM1997 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA
SAVCI SAVAŞ'IN SOZLU AÇIKLAMASININ TAM METNI 11
Laiklikkarsıtlan RPde birLeştiA tatürk yalnız bır konuda genel tartışmaya
^k ızın \ermemıştır O da dının rıyakârane »o-
^ J mürulmesi konusudur Ataturk'undıktator-
A • lüğü ancak % e ancak bu yönde kendını gos-
-* *• termiî % e tek partı usulu ancak ve ancak bu
yuzden kurulup )aşamı$tır
Pro \. J. Toynbee nın (Turk Dılı, sayi 182) bu ko-
nudak goruşu ^oyle
(19I0"lerde Turk toplumu ya gelışecek ya da olecek-
tı Herne pahasına olursa olsun yaşamayı yeğlemıştır
BunurJa bırlıkte Turkıye'de tek partı >olu. hıçbır za-
man fcşıst-\azı-komunıst tıpı bır dıktatorluk bıçımı-
nı almımıştır)
Ataturk. Serbest Fırka kurulurken Fethi Bey'e yaz-
dığı \ e 12 Ağustos 1930 gunu basına açıklanan mek-
tubunca şo\ledı>or
(Memnunıyetle goru\orum kı. laıklık esasında be-
rabertz Zaten benım sı> ası hayatta bır taraflı olarak da-
ıma andığım \ e arayacağım budur)
Bu arada iki dakika için de olsa tarih bilginizi \eni-
lemekte \arar bulunmaktadır
j) Obmanlı donemınde pek çok softalar ayaklanma-
sı olmuştur Ola\ a adını v eren 1876'dakı tstanbul, Fa-
tıh, Beyazit \e Suleymanıye medrese oğrencılen (sof-
talar), daha çok de\ let adına çalışan Şeyhulıslam ıle hü-
kumet aleyhıne başkaldırmış. sılahlanarak meydana
dokulnüştur
Softalann taleplen şovle\dı
"._ Sadece derskrie uğraşmak dindartık ve yiğitUğe
tı>gun değildir. Her taraftaki Muslümanlar. Hıristi-
yanlann hakaret \e kı\amlan altında eziliyor. Buna vol
açan de\let buyuklerirıı ortadan kaldırmak. şeriatça
hepimıze duşen bır \aafedır..."
Mahmut Celalettin Paşa, Mırat-ı Hakıkat adlı ese-
nnde "Softalar kıyımıiçinparaharcavanlararasında
Sarraf Hıristaki. doktor Kapohon gibi Rum ve Erme-
nilerinde bulunduğunu" yazmı^tır
k)\ıl 1858 modernleşme surecındekı Osmanh'da.
buyuk dın ve tanh bılgını Cevdet Paşa, ^enatın da ko-
Jelığın yasaklanmasinı gerektırdığını gosteren uzun bır
"layiha" kaleme almıştır' \e kolelık yasaklanmıştır
Fakat Arabıstan ayaklanmıştır Osmanh'ya karşı bu
ılk \rap ısyanının gerekçesı şudur
"Osmank şenaün mıibah sa\dığı koteüği >asaklamak-
la şeriaö yıkmaktadır"
Cevdet Paşa'nın "Tezahir" adlı fevkalade önemlı
esennde bu konuda genış bılgı vardır (Cılt 4, s 101 ve
devamı) (Taha Akvol, Mıllıyet, 9 9 1997)
1) Mavrice Duverger ın "Siyasi Partiler" adlı kıtabın-
da yazdıklanndan (Bılgı Yavınlan. 4 Bası)
(Totalıter partılenn pluralıst bır rejım ıçensınde de
mevcut olabıleceklenne vukandadeğınmıştık Orne-
ğın, gunumuzde Fransa \e Itaiva'dakı komunıst parti-
ler Şuphesız. bunlann varlığı,pluralızmınyapısınıde-
ğıştınr v e ona kar^ı açık bır tehdıt meydana getınr, çun-
ku her totalıter partıde. tek partı halıne gelme yolunda
doğal bır eğılım vardır Buna karşılık bazı tek partiler,
.gerek felsefelen gerek yapılan bakımından gerçek an-
Jamda totalıter değildir Bununenıyıorneğını, 1923'ten
1946'ya kadar Turkıye'de de tek partı olarak faalıyet
.gostermi:) bulunan CHP sağlamaktadır Bu partının
başta gelen ozellığı. demokratık ıdeolojısındedır Bu
ıdeolojı, hıçbır zaman. faşıst ya da komunıst kardeşle-
n gıbı, bır tankat ya da kjlıse nıtelığı taşımamış, uye-
lenne bır ıman ya da bır mıstık empoze etmemı^tır. Ke-
malıst devnm, ozubakımından pragmatıktn Odevı, Or-
ta-Doğu uluslannın modernleşmelennı onleyen başlı-
ca engele. y anı Islami) ete karşı mucadele ederek, Tur-
kıve'yı "BaülıJaştımıak'' olmuştur Partının yonetıcı kad-
rolannın antı-klerıkal \e akılcı tutumu, onlan açıkça
ondokuzuncu yuzyıl lıberalızmıne yaklaştırmıştır)
(s359)
m) Mmanya'da ^nayasayı Koruma Orgutu 1948"de
2 Dunya Savaşı'ndan sonra kurulmuş ozel bır orgüt
Gorevı demokratık rejımı tehdıt eden orgutlü hareket-
len ızlemek. açığa çıkarmak ve darbe vurmak AKO
60'lı-70'lı yıllarda Kızılordu fraksıyonu (RAF) gıbı
teronst orgutlerle ugraştı Son yıllardaneo-nazı grup-
lar ve PK.K. de AKÖ'nun hedeflen arasina gırdı Ka-
muoyunda yuzde 75 gıbı yuksek bır '•güvenilirtik" ora-
nına sahıp olan AKO son bıryıldır "radikal İslam" ola-
rak tanımladığı "irtica'V baş duşman ılan etmış du-
rumda
Haftalık Der Spıegel dergısının 1 Eylul 1997 tanh-
lı sayısında. -Mman ^nayasayı Koruma Orgutunun
Başkanı Feter Frisch le yapılan roportajın konumuzla
ılgılı bolumlen şoyle
DER SPIEGEL - Sıyası Islamın bır numaralı gu-
venlık sorunu olduğunu ılan ettımz San ve kızıl teh-
lıkelerden sonra ^ımdı de yeşıl tehlıke mı soz konusu
9
PETER FRİSCH - Henuz değıl Ancak gelecek
yuzyılda sıyasal tslamın buyük bır tehlıkeye donuşe-
bıleceğı hususunda emareler var Islamcılar şımdıden
Cezay ır v e Mısır'da bırçok kanlı şıddet ey lemı gerçek-
leijtırdıler Bu, Islamı koktendıncılığın bır şeklı oluyor
Buna gore. ınanç sıyası amaçlarla kullarulıy or ve Tan-
n devletınm kurulmasını amaçlıyor Mhaı hedef, Tan-
n dev letının butun dunya uzennde tesıs edılmesı
DER SPIEGEL - Anayasayı Koruma Orgütu'nun
son raporuna gore, Mıllı Göruş'te organıze olmuş Turk
İslamcılan Tûrkıye'dekı mevcut duzenı ortadan kaldır-
mak ıstıyorlar Mıllı Göruş'ün Almanya'da da bır tan-
n dev letı kurmak ıstedığıne ılışkın elınızde bılgı varmı
7
FRİSCH - Almanya'da da sıstematık bır şekılde Is-
lamızmı gerçekleştırmeye yonelık faahyetler var Bu
kışıler dev letle kılıse ışlennın aynlmasına ılışkın top-
lum duzenımızı reddedıyorlar Tespıtlenmıze göretak-
nben 26 bın üyelı olan Mıllı Göruş, Almanya'da yaşa-
yan Muslumanlan yoğun bır şekılde etkılemeye çalı-
şıyor
DER SPIEGEL - Bunda anayasaya aykın olan hu-
sus nedır
9
FRİSCH - Bılınçlı olarak ınancı kuvvetlendırmek
amacıyla Musluman çocuklar tecnt edılıyor Orneğın,
çocuklann sınıf gezılenne çıkmalan, sınıflanyla yurt-
lardagecelemelen engellenıyor Mıllı Goruş'ûn boş za-
manlan değerlendırmeye ılışkın, Kuran kurslannı da
ıçeren, kapsamlı bırprogramı var Kjzlaraçık başla gıt-
tıklen yaz kurslanndan başör-
tu»uyle donuyorlar
DER SPIEGEL - Bıele-
feld dekı aşın sıyası eğılımler
araştırmacısı VVllhdın Heitme-
yer'ın yaptığı bır araştırmaya
gore araştırmaya katılan her 4
Turk gencınden bın "Şayet bir
kişi İslama karşı mücadeie ve-
riv'orisc, bu kişi oJdurülmefidir"
şeklındekı cumleyle hemfıkır
Bu. mudahale edılmesı ıçın bır
gerekçe teşkıl edıyor mu
9
FRİSCH-Kufandaşu ıfa-
deyeralıvor "Istemezsenizda-
hi kâfırlere karşı mucadele ver-
meni/ gerekivor. Sizler için m
olan bir hususa karşı çıkmanız
da mümkundur" Bucumleler
adam oldurmek ıçın lslamcıla-
ra hak ven\or Cezayır'de ın-
safsızca ınsanlan doğrayan ey-
lemcıler, bu cumlelen temel alı-
yorlar Şayet Alman\a'da bır or-
gut boy le hususlan olumlu kar-
şılarsa v eya talep ederse, bu bı-
zım hukuk ve anayasal duzenı
mıze avkın olur
n)4Kasıml997tanhhAkıt
şazetesınde yazdığı "Lâ tlahe
îllallah" başlıklı makalesınde
Abdullah Şanlıdağ şoy le dıyor
Mevcut butun putlan (heykel-
len ı tağutlan, nızamlan, kanun-
lan emırlen. yasaklan ve bunlan koyanlan, bu kanun-
lar onunde eğdırenlen, ahmakça eğılenlen reddedıyo-
rum Benım ıçın ancak Allah vardır. O bır'dır, tektır,
yaratan ve oldürendır, kıyamet gunu hesaba çekecek
olandır Guçvekuvvet ancak Allah'a aıttır Allah'tan
başka hıçbır sığınak ve dayanak yoktur Ancak O'ndan
korkar ve ancak O'ndan medet beklenz Allah (cc)'ın
şenatını kabul edıyorum Hukum koymak. ınsanlann
yaşamını tazım edıcı kurallan belırlemek Allah (cc)'a
mahsustur O'ndan başkasının hukumlen, huzur ve sa-
adet getırmedığı gıbı. ınsanlığı hem bu dunyada hem
de ahırette hu^rana uğratır Bu bılıncı yakalayan bır top-
luma kım zulmedebılır
9
lran ve Bızans tmparatorlu-
ğu'nu yer ıle yeksan eden bu bılınç değıl mıdır
0
Me-
dıne İslam Devletı'nı kuranlar, bu bılınce enşenlerdır
Kardeşler' Bu bılınce ulaşmamız ve ınsanlığı zulum
duzenlennden kurtarmamız lazımdır)
Her gun bu çeşıt yazılann, teyp ve vıdeo kasetlen-
nın bır ıhtılal bıldmsı gıbı halkımıza ulaştınldığı, "şe-
riat" çığlıklany la bellı gunlerde camı çıkışlannda te-
ror yaratıldığı bır ortamda. "Tûrkive'de şeriat tehlike-
siyt)k" demek, kanaatımce "BcnashndaTurkiye'deşe-
riat düzeni kurulmasını arzuluvorum" demekle eşan-
lamlıdır
o) 13 Ekım 1997 Dıe Welt gazetesı
(lslamcılar sıyası nufuz kazanmak ıstıyorlar)
Anayasayı Koruma Daıresı Başkanı Fnsch, Alman-
ya'dakı genç Turklenn şıddet eğıhnıı artıyor Tehlıke-
ler azımsaruyor -Welt- Gorüşmesı Bonn Federal Ana-
yasayı Koruma Daıresı Başkanı Peter Fnsch, Alman-
ya'da yaşay an tslamcılann toplum yaşamı ıçın oluştur-
duğu tehlıkenın azımsandığını duşûnuyor tslamcıla-
nn halıhazırda sıyası nüfuz kazanmay a çahştıklan gö-
ruşunde, Peter Fnsch ıle Martina Fietz göruştu
FRİSCH- Almanya'da 32 000 cıvannda üyeye sa-
hıp 17 Islamcı demek var Onlann sıyası anayasası Ku-
ran Orneğın Mıllı Goruş. bu propagandayı yapıyor KJ-
sa bır sure once Fransa'da faalıyet gosteren tslamcı btr
demek, Franstz anayasasına saygı gösterdığını açıkla-
dı, ama ardından Munıh'te yayımlanan bır gazetede bu-
nun mumkün olamayacağı yazıldı Gazetede yer alan
yazıya göre, Musluman bır kışı daıma sıyası bır kışı-
dır ve Musluman olmayan hıçbır devletı tanıyamaz
Yapılan son araşurmalar, burada yaşayan genç Türk-
lenn yûzde 15'ı. tslama karşı olan bır kımseye şıddet
uygulamaya hazır olduklannj göstenyor
Bu zıhnıyetın, Mıllı Görûş'un verdığı eğıtımden kay-
naklanıp kaynaklanmadığını bılmıyorum, ancak bu
korkutucu ölçüde yuksek bır sayı ve tslamıyetın dının
dışındakı sahalarda da mutlak hâkımıyetını savunan ts-
lamcı oğretılenn bır sonucu Eğer burada zamamnda
duyarlılık yaratılamaz ve zamamnda uyanlarda bulu-
nulmaz ıse gelecek yuzyılda felaketle sonuçlanabıle-
cek tehlıkeler oluşur
2) Doktnnde uzennde oybırhğı olduğu ve en son 1997
yılında Prof Dr Faruk Erem. Prof Dr Ahmet Danış-
man ve Prof Dr Mehmet Emin Artuk tarafından or-
taklaşa yazılan "Ceza Hukuku Genel HükümJer" ad-
lı eserde de vurgulandığı gıbı
•'Cezalar ancak TCK'nin 1 l'i nci maddesinde sa>>
lanlardır. Ceza Kanunu'nun herhangi bir maddesinde
bik >er alsa, ll'inci maddede sayılmamışolan husus-
lar ceza olarak kabul edilemezler-s. 70P
TCK'nın 1 l'ıncı maddesinde sayılmadığı gıbı. Ce-
za Kanunu'nun herhangi bır maddesinde bıle ver al-
may an partı kapatma dav ası, bır ceza davası değıl, ana-
yasaya vey a ozel yasay a ay kınlığın mahkeme karany-
la tespıtı davasıdır Bu tespıtın y apılmasından sonra. ted-
bır nıtelığınde olmak uzere bır partının kapatılmasına
karar venlmesı (esasen hukukumuzda tûzel kışılenn ce-
zaı sonımluluğu yoktur) veya o partının bazı uyelen-
nın geçıcı olarak sıyaset yapmaktan ya^aklanmalan
gıbı (Doktnnde medenı ehlıyetsızlık denılen) mueyyı-
delere tabı kılınmalan. bu davayı ceza davası syama-
ya yeterlı değildir
Anayasa Mahkememızm, Yuce Dıvan sıfatıyla bak-
tığı davalar dışındakı ınceledığı tûm davalar, tespıt da-
vasıdır
1961 Anayasası'yla ulkemızde bu gorev Anayasa
Mahkemesı'ne venlmeden once olduğu gıbı, bazı ul-
kelerde sıyası partiler, hukuk mahkemelennce kapa-
tılmakta v e ayrıca partı uyelen hakkında sıyasetten ge-
çıcı veya daımı yasaklanma gıbı. medenı ehlıyetsızlık-
lere de hukmolunmaktadır
Nıtekım ulkemızde, 7 1 1946 tanhmde kumlan De-
mokrat Partı. Ankara 4 Aslıye Hukuk Hâkımlığı'nın
29 9 1960 gün ve 570/780 sayılı karanyla kapatılmış-
tır Pek çok ülkede (mesela Hollanda'da) hukûmet ka-
ranyla, yanı ıdan tasarruflarla partı kapatılabılmekte-
dır Bazı ulkelerde sıyası partiler Demekler Kanunu'na
tabıdır Ulkemızde, 2908 sayılı Demekler Kanunu'nun
50 ve 53 maddelenndekı hallenn gerçekleşmesı ha-
lınde, demek kapatmaya Aslıye Hukuk Mahkemelen
yetkılıdır Temyız ıncelemesı de Yargıtay'ın Hukuk da-
ırelennde yapılır Ayru şekılde Medenı Kanun'un 71 'ıncı
maddesı gereğınce "bircemiyetinftshinekararvermek".
anılan kanunun 81 A maddesı gereğınce "gaçesi Me-
deni Kanun'un 74. maddesinin ikincifikrasıhükmune
aykın hak gelen vakfindağıtüması"na karar vermek go-
rev ı Aslıye Hukuk Mahkemelen 'ne aıttır
Sıyasetten yasaklanmaya benzer sonuçlar doğuran
ve uyuşmazlık çıkması halınde hukuk mahkemelenn-
de karara bağlanan veya hukuk mahkemelennce huk-
molunan pek çok medenı ehlıyetsızlık halı vardır
Bır ömek vermek gerekırse 2762 sayılı \akiflar
Kanunu gereğınce "azli kafileşen müteveUi birdaha mü-
tevelli olamaz" Almanya Ko-
munıst Partısı'nın kapatılması-
na ılışkın Federal Almanya
Anayasa Mahkemesı karannda
da (Karann tam metnı ıçın ba-
Lınız, Almanya'da Reddedılen
Komunızm, Ak Yayınları,
1968)
(Partının feshı, anayasaya ay-
kınlığın tespıhnm kanunen em-
redılmış, normal, tıpık ve uy-
gun netıcesıdır-s 361) denıl-
mek suretıyle. partı kapatma-
nmbır ceza değıl bır tespıt da-
vası olduğu vurgulanmıştır
3- "İşlendiği zamanın kanu-
nuna gore curum veva kabahat
savilmavan Tıilden dolayı kim-
se\e ceza verilemez. İşlendik-
ten sonra yapılan kanuna göre
curümveya kabahat savılma-
van bir fiilden dolavı da kimse
cezalandırüamaz" yolundakı
TCK'nın 2'ncı maddesı hukmü-
nün konumuzla hıçbır ılgısı bu-
lunmamaktadır Şoyle kı
a) Partı kapatma davası, (2)
nolu bolumde açıkladığımız
nedenlerle bır ceza davası de-
ğildir
b) Ceza Muhakemesı Kanu-
nu'nda yapılan değışıklıkler-
de, tespıt, medenı ehlıyetsız-
Iıklerevehattaemnıyettedbır-
lenne kararvenlmesı talebıyle açılan davalarda, dava-
lının lehmde veya aleyhınde olduğuna bakılmaksızın.
hukum anındakı yasa (son vasa) uygulanır
4- Laıklığe aykın eylemlenn odağı (mıhrakı) halı-
ne gelme, hem anayasamıza ve hem de Sıyası Partiler
Kanunu'na gore bır partının kapatılması nedenıdır
Her ıkı yasada da "odak", "mihrak" kavramlannın
tanımı vapılmamıştır Sadece Sıyası Partiler Kanunu,
ıspat hususundakı Ceza Muhakemelen L sulu Kanunu-
muzun genel ılkelennden olan "herşeyin deH olabik-
ceğT ılkesmden vazgeçılerek. Hukuk Lsulü Muhake-
melen Kanunu'nda bellı mıktan aşan alacaklann se-
netle ısbatı zorunluluğu gıbı. partı kapatma nedenle-
rınden bın olan "laikliğe aykın eylemkrin mihrakı ha-
line gelme"nın hukumluluk kararlan ıle ıspat edılebı-
leceğını kabul etmiştır
Ancak, TCK'nın 163 maddesı yururluktenkaldınl-
dıgı ıçın, başka bır dey ışle laıklığe aykın eylem v e pro-
pagandalann hukumluluk kararlanyla ıspatına olanak
kalmadığından, 1995 yılında anayasamızm 69 mad-
desının altıncı fikrası ıle 68 maddesinindördıincü fık-
rasinı değıştınp. doğrudan uygulanmaya elvenşlı "so-
mut" normlar getırerek "odak" halıne gelmey ı her tur-
lu delıle dayanarak belırlemeyı Anayasa Mahkememı-
ze bırakmıştır
"Odak" kavTamının tanfının yapılmamış olması,
ıddıa edıldığı gıbı anayasamızm anılan maddelennın
"somut norm" sayılmamalannı gerektırmez
TCK'de ve ozel yasalarda tanfı yapılmamış ve mah-
kemenın takdınne bırakılmış pek çok kavTam vardır
Mesela "taamınüd
1
', "aleniyet", "bölücühığe mutaf ey-
lem" TCK'nın 163 maddesı yururluktevken "laik-
lik'" kavramlannın tanımı yapılmamasına bu kavTam-
lann ne anlama geldığı konusunda doktnnde ve mah-
keme ıçuhatlanndaçelışkılerolmasınarağmen.TCK nın
450/4,159,480,125,163 maddelen uygulanmıştır Ay-
nı yasanın 189 maddesinde "tabirinin tarifi yapılnuş-
ken, bu madde 7.12.1998 gün ve 3506 sayılı yasa ile yu-
rürlükten kaldınlmasına rağnıen. mesela 'demır çu-
buk°, kırık şışe' vebunlargibıaletJerinsilahsavüıpsa-
yümayacagT mahkemelerce takdır edılerek. TCK'nın
456 maddesıylevenlencezalann457 maddeyle artı-
nlıp artınlmayacağına karar venlmektedır Anayasa-
mızın69 maddesinin altıncı fikrası ve 68 maddesinin
dordûncu fıkrasıyla, Sıyası Partiler Kanunu'nun 103
maddesı arasında çelışkı bulunduğu açıktır Anayasa-
da somut normlar ıçeren değışıklık Sıyası Partiler Ka-
nunu'nun yururluğe gırmesınden sonra yapıldığına go-
re. "•amnîilga" bulunup bulunmadığına ve dolayısıy-
la doğrudan anayasanın anılan hukumlennın uygula-
nıp bır partının kapatılmasına karar venlıp venlmeye-
ceğı sorulacak bır soruya v enlecek cev aptan kolay lık-
laanlaşılabılır TBMM'ceçıkanlanbırkanunla Sıya-
sı Partiler Kanunu'nun rumu yururlukten kaldınlsa,
anayasaya aykın eylemlenn odağı halıne gelen parti-
ler Anayasa Mahkemesf nce kapatılmayacak mıdır
0
Bız bugune kadar "kapaülamaz" dıyen kımseye rast-
lamadık Anayasanın somut normlan "yedek norm" nı-
tebğınde değıldır ve ozel y asa ıle çatışması halınde doğ-
rudan uygulanır Aksı halde. TCK'nın 163 maddesı yu-
rurlükten kaldınldığına ve Sıyası Partiler Kanunu hu-
kumluluk karan aradığına gore, anayasa hukumlen ha-
yata geçınlmeyecek ve laıklığe aykın eylemlenn oda-
ğı halıne geldığı anlaşılan partiler Kapatılamayacak de-
mektır Boyle bır kabul ve uygulama ıle kanaatımızce
Turkıye Cumhunyetı ıle sonun başlangıcını teşkıl ede-
cek ortam. Anayasa Mahkemesı karanyla ve anayasa-
ya aykın olarak yaratılmış olur Sozlu açıklamamızın
(5) numaralı bolumunde açıklandığı gıbı, Alman Ana-
yasa Mahkemesı, panı kapatılmasımn kanunla duzen-
leneceğıne daır anayasada açık hukum olmasına rağ-
men, ozel yasa çıkmasını beklemeden. doğrudan ana-
yasa hukumlennı uygulayarak partı kapatma karan
vermiştır
Sıyası Partiler Kanunu'nun 103 maddesı 12 Eylul
1980 tanhınden sonra v e ılk genel seçımler yapılınca-
yakadarçıkanlan kanunlardan olması nedenıyle ana-
yasamızm geçıcı 15 maddesı kapsamındaolduğundan,
1982 Anayasası'nın ılk metnıne aykınlığı ıddıa edıl-
mezse de, anayasa değışıklığı 1995 yılında y apıldığın-
dan ve aynı konuyu duzenleyen yenı normlar getınl-
dığınden. anayasa, ıle çelışen ve gorulmekte olan da-
vaya ılışkın bu maddenın, Anayasa Mahkemesı nce
re'sen ele alınıp ıptal edılmesı de mumkundur
5- 1995 yılında, anayasamızm 69 maddesinde de-
ğışıklık vapılrrken anılan maddenın son fıkrasındakı
"siyasi partilerin kuruluş ve çahşmalan. denetleme ve
kapaolmalan ile sıyası partilerin ve adavlann seçim
harcamalan ve usuUeri yukardaki esaslar çerçoesin-
de kanunla duzenlenir" hukmunun yururlukten kaldı-
nlmamış olması da, anayasamızm değışık 69 maüde-
sının altıncı fikrası yollamasiyla 68 maddesinin dor-
duncu fıkrasınm doğrudan uy gulanmasına engel değil-
dir Zıra.
a) Anayasamızm 69 maddesinin altıncı fıkrasında
ve 68 maddesinin dorduncü fıkrasında, 1995 yılında
yapılan değışıklıkler. doğrudan uyguknabılır "somut
norm" nıtelığındedır
Bu somut normlann, Sıyası Partiler Yasasi'na akta-
nlmamış olması doğrudan uygulanmamalannı gerek-
tırmez Anayasanın 69 maddesinin son fıkrasında yer
alan "sivasi partikrin kuruluş vç çalışmalan, denerJcn-
meleri ve kapatılmalan._ yııkandaki esaslarçerçevesin-
de kanunla duzenlenir" hükmu, y asa koy ucu> a kapat-
ma nedenlennı Sıyası Partiler Yasasfnakoymazorun-
luluğunu getırmez
Sürecek
FtTAS
GRMOHAUS
MESAPOL
Izmır
Adana
Antalya
Trabzon
Samsun
«EGAPOL
SEMA
ZEYBEK
SAJttT
GAiJUl CiNEMA
249 01 66
442 60 30
419 44 92
483 91 00
453 03 11
244 03 05
214 09 26
321 00 06
230 68 30
16 30-1S 45 21 15 Cuma C tesı 23 45
113O-14 0O16 3O-19 00-21 30
12 15-14 3O-17OO-1915-2130
1215-1430-1645-1900-21 15
11 45-14 00-16 30-1» 45-21 00
12 30-15 00 18 30-2100
•330-1600 1930-2Z 00
13 0O-15 30-18 00-20 30
11 45-14 15 16 45-18 45-21 00
TiMUR SELÇUK
ELEKnOGIIAI •ELEKTROBAS '^AN -CAIARMONI
KLA5İKGİ1AR • ORG-PİYANO • SOlfli-ARMONİ • CAZWYANO
Cumartesı Pazar harıç Saat13 OO'den
KLRLLJLI5ÜMUZ BIR HOBI
M'RKEDRSERTIFIKA
ıtıbaren Sıraselvıler Cad. No-58 3
TAKSIM
244 09 79
GALERİ ZİNDANI
EMİN NACIAKKUYU
Resim Sergisi
03 23KASIM1997
Ragıpgumuşpala cod Zndanhan 34460 Emınonu lstan£ul 7URKIYE
£SKİY£SIL
ISTANBUL FILARMONIDERNEGIKONSERLERI
17 18 Kasım "^aat 19 l»)-21
Yumıs Emn Kulhir Merkc/ı Tcl 661 38 95
24-25 Kasım 1 2 Aralık Saat 19 00-21
Harbıve KcnkrT[vatTO"îu Tel 246 3.5 89
Beethoven Programı
Atatürk Kültür
Merkezi'nde
PersembeSaat.19 00
Atatürk Kültür
Merkezi'nde
15 Kasım Cumartesı Saat:11.00
I ISTANBUL BUYUKŞEHIR BEIİDIYESI
H A R İ I Y E M U H 5 1 N E R T U G R U L S A H N E S I : 0 2 1 2 2 4 0 7 7 2 0
KirmjKLUYUflgALTlNDA AH KAMGOZVAH KARAGOZ|
2 t 5-1fi»ASIM M'KASM /
il HALAY
"»«EralIfSiaN
T213-14-15- BOSIH
KADIKOY H A L D U N TANER SAHNESI 0 2 1 * 3 4 » 0 4 4 3
HUZUR BUSKUVI ADAM tocı^ orumj]
npKEaıEDB*
JUp UZUNATAâAN
5-18 OSM J
GAZIOSMANPASA SAHNESI : 0 2 1 2 5 7 8 İ O İ 7
DIĞERLERINİN ADIALI KUÇUK NA5RETTIN ç.o
V.
H>*n 0€N[ZHAK
5-16 9U j
HARBIYE CEP TIYATROSU : 0 2 1 2 2 4 0 77 20
EVLIUK
••KEVIMJK HUNeWEWIN H
•uNGuNLEai SALI 20 30 ÇARŞAMBA 15 00-2030 PERSEMBE 203D
33C CTE5I 11.0C-15 00-20.30 PAZAR 11 00-1500-1»30
t i l E T SATIŞ VERLERİ: ŞEHİR TİVATROLAIII GISELEdl VE
KAOIKÖr HALOUN TAHER (MERKEZ GIŞESI)
• KlUZIıt«KltLTUR RLUB J
SftLI
POPJAZZ
HRBBE cıhLe^m/UUKtağ C«ıg:zCaieıı»f
ty<emPeM GurcanOraı»
OemEnan VoüaııOlaem
Saa>-2230ıJa
ÇMŞAMI*
ERKAN OĞUR
ISMAILH DEMIRCIOĞLU
TflRKÛLERMZ
<CF».i S S D V W ES
SAAT V10 da
PERŞEMK
RÇIK RHDVO
GECESİ
2 Kas m dsn ıftaren
CUMA-CUMAHTESI
PRSRPORTE
LRTİNO NC6I
"ALMHAfıE T^KSI»
=E2 2543509 2377250
21.00-24.00
arası
TöfkSanatMüziği
Fasıl'ı
Gazetea Erol Deme* Sok
NO15/A Beyoglu ISTANBUL
RC2. (0212)252 47 67
(Atlas Snemas Çıkışıl
EIPaulo Coelho - Mevlana
Yoneteo Mehmet Ulusoy
Oynayanlar Genco Erkal
Tulay Gunal Çımenser
Etnre Kınay
M Karaca Tîyatrosu nda
21 Kasım'dan başlayarak
Yalnız ISOyun
Cuma Cjnartes Pazar 20 30
Te (0-212)252 59 35
Galeri
ılanlarınız
İçin:
293 89 78
(3 hat)
KENTOYITOLARI
246 35 89 247 36 34
Terence Mc Nally
MARIA
CALLASv
on T'IÜI: fitntf. Menmet Bırkıye
C « UemnetBayduj.VrkleKenter
7-3-14-15-20-22-Kas:m Saat 21.00
9-16KasıırSast15 00
Nıılıık un Okunusunun
70. Yılı Netemyle
Mustafa Kemal Atatürk
NUTUK
Yorumlayan:
Musfik KENTER
•0-i3-21 -2
7
-29 KasımSaat 2100
23 Kasım Saati 5.00
IR;;ervasyonlaıını;ı MASTER vf VIS* I
Karilan -1e yapttrabllırstnız I
OZGUN MUZIK...CENI IDIZ
YÖNETEN...HAKAN ALTINER
Cırştnka - PerşAnhe
CUIM 21.00
Cumırlesil 5.00-21.00
Pozır 15.00 ,
S & ^ S Efe Sanatevi Bahçeler Sok. No. 20 Mecidiyeköy
B A K I S Tet: 212 94 82 Biletler Gise ve VAKKORAMALAR