Catalog

22NİSAN1991 EKONOMİ CUMHURİYET/13 Tekstile, taşıma gübvangiyonu • ANKARA (AA) — ABD'ye yönelik tekstil kotalannın yüzde 100 arttırılmasından sonra özellikle ABD, Avustralya, Japonya, Honkong gibi uzak ülkelere yönelik tekstil ihracatjnj arttırmak amacıyla, taşımacılık konusunda yeni teşvikler getiriliyor. Hazine ve Diş Ticaret Müsteşarlığı (HDTM) yetkililerinden edinilen bilgiye göre uzak ttlkelere tekstil, konfeksiyon ve deri ürunleri ihracatında yerli uçak ve gemilerle yapılacak taşımacılık yüzde 60 oranında sübvanse edilecek. Yabancı uçak ve gemilerle yapılacak taşımacılıkta ise öngörülen sObvansiyon miktarının yarısı ödenecek. Bu arada sübvansiyona ilişkin HDTM'nin önerisi, Yüksek Planlama Kurulu'nda kabul edildi ve halen üyelerin imzasının tamamlanması için çalışılıyor. lhracatta taşımacılığa uygulanacak sübvansiyondan, 3 bin 500 kilometreden daha uzak mesafelere yapılacak tekstil konfeksiyon ve deri ürunleri ihracatı yararlanacak. Kahveci: 'Vergi affı yok" • ANKARA (ANKA) — Maüye Bakanı Kahveci, cezalann tecilini öngören yasanın ardından işadamlannın "mali af" çıkartılacağı yolundaki beklentilerini boşa çıkardı. Bakan Kahveci, vergi affının iyi niyetli mükellefleri cezalandınnak anlamına geldiğini belirterek bir mali af yasası çıkartılmasının düşünülmediğini bildirdi. Kahveci, vadesinde ödenmeyen kamu alacaklan için mükelleflerin zor durumda kalmamalan amacıyla tecil yolunun açık olduğunu bu mükelleflerin tecil isteminde bulunabileceklerini sözlerine ekledi. Murat 131'in Mısır montajı • KAHtRE (AA) — Mısır'da üretimine başlanan Doğan modeli Murat 131 otomobiller piyasaya sürüldü. Mısırda devlete ait Nasr firması tesislerinde montajı yapılan Türk otomobili, vergisiyle birükte 14 bin dolar (yaklaşık 54 milyon lira) fiyatla satılıyor. Nasr fırması yetkilileri, Doğan'dan sonra Şahin modeli otomobillerin üretiminin de planlandıgını belirttüer. Nasr firması, ttalyan Fiat firması lisansı ile Mısır'da üretilmekte olan "Regata" modeli otomobillerin ltalya'daki üretimine son verilmesinden sonra Murat 131 otomobillerinin imali için Tofaş ile anlasma yapmıştı. Erdenür dış borsalarda • ZONGULDAK (AA) — Erdemir hisse senetlerinin eylül ayından itibaren uluslararası borsalarda işlem görmeye başlayacağı bildirildi. Erdemir yetkililerinden alınan bilgiye göre Kamu Ortaklığı fdaresi, hisse senetlerinin yabancı borsalarda işlem görebilmesi için hazırlıklara başladı. Erdemir hisse senetleri önümüzdeki eylül ayından itibaren önce New York Borsası'nda, ardından da Londra Borsası'nda işlem görmeye başlayacak Erdemir hisselerinin Tokyo Borsası'na da sokulması konusunda hazırhklar yapüdığı bildirildi. Muz ağaçları söktiltiyor • ANAMUR (Cumhuriyet) — Muz ithalatına devam edilmesi yüzünden Türkiye'nin muz merkezi Anamur ve Bozyazı'daki üreticiier sebze ekimine yöneldi. Her yü ortalama 10 bin ton muz üretilen Anamur'daki 2100 dönüm arazide ekili muz ağaçlarının önemli bir bölümü sökülmeye başlandı. Daha çok kapalı alanlardaki muz ağaçlarını söken üreticiier, yerli üretimin düşmesi yüzünden iıhal-muzun da giderek pahalanacağına dikkat çektiler. 1020 dönümu kapalı alanda üretilen muzun, ithalata devam edilmesi yüzünden beklenen fiyatın çok altında satıldığj bildirildi. İLKMECLİS Hıfzı V. Velidedeoğlu 15.000 lira (KDV içınde) Çağdaf Yayudan Turkocağı Cad 39-41 Cağaioğlu-lslanbul ödentdi göaderilmez. 91 tarımda verimli olacak. Üreticişimdi düşük tabanfiyatı ve aksayan ödemelerden korkuyor 'Ekonomik afet'korkusuYapılan hesaplara göre tarım kesimindeki ürün alımları ve geçen yıldan kalan borçlarm ödenmesi için bu yıl 20 trilyon liraya gereksinim duyulacak. HAKAN KARA tZMtR — Tanm kesimi akm- tıda. 1989'da en önemli sorun kuraklık ve yaşanan rekolte dü- şüşüydü. 1990'da üretici, tarım satış kooperatiflerine, Çay-Kur'a ve Şeker Fabrikalan'na teslim edilen üriinlerin parasını alama- dı. Ödemeler 1991'in nisan ayı- na gelinmesine karşın tamamla- namadı. 1991'in üretim açısın- dan "verimli bir yıl" olacağını vurgulayan tanm kesimi temsil- cileri, doğal afetlerden değil "ekonomik afetlerden" çekini- yorlar. Yeni üretim dönemi baş- larken, ürünlere verüecek fîyat- lar ve gerçekleştirilecek ödeme- ler üretici kesimini düşundürü- yor. Yapılan hesaplara göre ta- nm kesimindeki ürün alımları ve geçen yıldan kalan borçlann ödenmesi için bu yıl 20 trilyon liraya gereksinim duyulacak. Tanm kesiminin, 198O*den bu yana uygulanan ekonomik po- litikalarla giderek yoksullaştığını belirten TMMOB Ziraat Mü- hendisleri Odası Başkanı Mahir Gürböz, üreticilerin milli hası- ladan aldıklan payın hızla geri- lediğini, tanm ürunleri ithalatı- nın arttığuu ve Türkiye'nin temel besinler acısından kendine yeter- li ülke olma özelliğini yitirdiği- ni açıkladı. Gürbüz "Üretici ekonûmik darbogaza girdi" de- di. Türkiye Ziraatçılar Derneği Başkanı Ibrahim Yetkin ise üre- ticinin 1991'e umutlu girmediği- ni belirterek "Bu yıl üretimde olumlu bava koşııllan nedeniy- )e artış beklenmektedir. Ancak bu beklenti üretici kesimde se- vinç varatmamaktadır. Üretici dogal afetlerden ote, ekonomik afetlerden cekinir oimuştur" di- ye konuştu. TZOB Başkanı Os- man Özbek de tanm kesiminin sorunlar içerisinde boğulduğu- nu, üreticinin tahammül gücü- nün kalmadığım söyledi. özbek, hükümetten tanm kesimindeki sorunların çözümü için acil bir önlem paketinin oluşturulması- nı beklediklerini açıkladı. Hükümetin 1990'da tarım ke- simi için 10 trilyon lira ayırdığa- nı ve ürün alımlannın bu paray- la gerçekleştirildiğini belirten Osman özbek şunları söyledi: "Geçen yıl hububata 3 trflyon aynlmıştı. Ancak bu yıl asgari 5.5 trilyon gerekecek. Genel ola- rak bakıklıgıoda tanm kesimi 1991'de asgari 20 trilyon lira bddjyor. Desteklemeye tabi ttim üritnler ve geçen yıldan kalma borçlar düşânülürse öne sürdü- ğumüz rakamın hayali olmadı- ğı anlaşılır. Bu para nasıl bulu- nacak, nereden saglanacak bile- miyoruz. Ancak tanm kesimin- deki sorunlar üretici için altın- daa kallulmaz bir hal almıştır. 1991'e üretim açtsından iyi bir yıl gözüyle bakıyonız. Ancak bu, sadece iirünün rekoltesi açı- sından gecerli. Eger rekolte açı- sından yasanan bu olumlu getiş- me ödeme ve destekleme yönüy- le de bütunlejtirilemezse Türk çiftcisi hüsrana ujfcrar." TMMOB-Ziraat Mühendisle- ri Odası Başkanı Mahir Gürbüz, tanm kesiminin,Türkiye*de ça- Lşan nüfusun yüzde 50.5'ini is- tihdam ettiğini belirterek şu gö- rüşleri dile getirdi: "1980'den bu yana uygulanan politikalarla tanm kesiminin GSMH payı yüzde 21.9dan yüz- de 16.2'je inmiştir. Tanm kesi- mi önemli oranda yoksullaşmış- tır. Tanm ürunleri ihracatı >ıiz- de 27 düzeyinde artarken itha- lat on misli buyumuş, Türkiye tanm üriınü ithalatçısı haline gelmiştir. 1989'da yüzde 11.4 oranında bir küçulme yaşanmış- ür. Bunu baz alarak 1990'da yüzde 10'luk büyüme sağlandı- ğını söylemek gerçekçi degildir. 1990 yılı 1988'in yüzde 1.54 ge- risinde kalmışür. Türkiye'de dünyanın degişim dogrulluları- nı geregince değerlendiren bir tanmsal üretim planlaması ke- sinlikle gündeme gelmelidir. DEMİRBANK T.A.Ş. YÖNETtM KURULIPNDAN TASARRUF SAHİPLERİNE DUYURU Sermtyt Pıymsı Kunılu'nun 7/12/1990 unh ve 907 uyılı izm ik kıyıtlı icmuye unenuae leçmi» oluı Buıka- ımz çıktnlmış sernuycsı. Sermye Pıyasnı Kunılu'nun fcnkunızın vc chraç edilen hııse lenetlenmızın Kunıl veya KunucatekeflûlüuılınunateliDeiDekuzere 19/31199! unh vt 32,:iO sayılı hıliı a n ıznı Je 10 Md>ır TL'sı yetuden degerieıne öcğer trtif fonun<tan 5 ımlyır TL'sı jredek ttçeierden kt^ılûınıİL suretıyle. 30 mılyar TL'ndan 75 müyır TU na yukselulmiftır Rûçhan hakltnnın kulUıulnusuuluı soora ktltn toplaın «0 160000 TL tuunndtkı paylar 26/4/1991 ile 10/5/1991 unhlen amında bedellen aakden vc pefioen uhsıl edıimek sııretı üe haS» tn yoluyU «tılıcâkur. Bu hısKİenn halka »rana Oı«km izthname 27/3/1991 urih ve 2745 uyrlı T. Tıcarn SKIİİ dzeteu'nde yıvınitnınıjnr taeklılena ifaiuia bdiıtüen yeriere muracutla taüauli bılgı •lnulan ve ızıhnameyı tetkık ımkanlm nKvcuttur. L BANKAMIZ HAKKINDA BILGİLER 1 Ticaret L'nvını 1 Merkez Adresı 3 Tesol Tanhi SKII N O H » Trcarel Sicil Meımırtugu 4 Ana Faalıyet Konusu 5. Ortak Sayısı 6. •) Kayıtiı Sermayesı b) Çıktnlrms Semuyesı c) Çıkanlmıs Sermaycrun Orcaklır ırasında daiüınu (1) Oıtaklana Clmaı/AA-Sora* Nun aNGILLIOûLl/ D*» 7 Genel Kurulo Onaytanmıs Son Bılancosundakı a) Çıkanlmıs semuyesı b) Ihuyatlan c) YDDAF d) Kân (Zaran) »Son 3 yıldt dafcttıfc (emettû tınan ve oraaı (2) Temettü Dtroirt>ank T A Ş Istanbul. Esentepe. Büyukdere Cad. No 122 195.M97IO/4IOO-lsunbul Bankacılık 101 500.000.000.000.- TL. • 30.000400.000.- TL. SemgYe Psjı ToptaMSc^Hyt (BtaTL.) On|i) 25I2O5OO- • «3.73i 4.879 500.- I6J65 MMtjm- m,m 30 000 000.000 TL 8 366.103 978-TL . 10.831692J49-TL . 23.101.789.571-TL. - 1988 19*9 1990 Tutan Tutan Tutan Bin TL X Bin TL % Bin TL % K. Kar ve ıhüyan K Kir ve ıhuyan 15.000.000.- X $0 yedet akçelere >edekakçelere eklendı eklendı. Q. HALKA ARZ YOLUYLA SATILACAK HİSSELER HAKKINDA BlLGtLER 1 Satısı yapılacak paylan temsilen ıhraç edilecet his*e se- netlennın lenibı 2. Bir payın ruban dejeri 3 Bır payın satıs fiyatı • ITenip : 1.000.-TL - Her hısıenın lOOOTLIık ıtiban degtrt tekabul eden kıs- 4 Pay alnak ttteyenlenn müracaat edecetı yerler ve ad- reslen rm. 1000 TLlık satıs fiyatı esas alınarak Boruda olusacak üyatun Mtılacaktır Halka anedılen paylardan satın ılmak ısteyen tasamıT sahıplennın Istanbul Menkul Kıymetler Borsatı Gyderin- den birauıe basvurmalan ferekır I. Baakaan soa lc nMıa Mla^osua fört a n AKTtF (MİLYON TL) Uhariykakttfftıaıifl 3I.12.IW* 31.1ZI9» 31.I2.J99* A. Nakıt Deierler B T C MerkezBAnkas C. Bankalar D. Bankalararası Para Pryıtaa E Menkul Dejerier Cûuianı F Mevduat Munıam KarsıhUan G. Kredıler H Tahsüı Gecıkmıs Alac (Net) I KanuruYedekAkc.Kars.DTH 1 Faız ve Gelır Tth. Reeskontlan 1 MuhtdıfAlacaklar K Istınıkler ve Kuruluslar L Sabıt Kıymeüer (Net) M DığcrAltıfkr AKTİF TOPLAM PAStF (MİLYON TL) A \ adesu Mevduat B. Vadelı Mevduat C Bankalararası Para Pıyasası D Kuliandmlan Krediler t- Faız ve Gıder Ree$koıulan F Ödenecek Ver Resim harç ve P G Ith Tem. ve Transfcr Emırlen H Muhtelıf Borçlar I KarşılıUar I D«erPasrfl«r i Ozkaynaklar K Dönem Kân PASİFTOPLAM1 2. Baakaaa Gewi Knralca oMybaoBs 31.12.1*90 uriaJl m 1 a) Odenmıi Sernuyt b) ihuyaüarı c) Muhtemel Zarariar Kal> d) YDDAF e) Kan (Zaran) 3. Baakuu* SOB 3 yda lit jtllr taMotan (MtLYON TL) A Faız Gelırlen B Faız Gtderien Net Faız Gdın C Tahsıh Gecıkmıs Alacaklar Kars. T G A Karf Soa Neı Faız Gei D Fau Dısı Gelırler E Faız Dış: Gıderler Vergi Öncesı Kar F Ver» Karsılığı Net Kar «J5I 2450 10215 — 7D28 İ23İ 4t.628 - 3.421 147 7.600 2JS7 1.4*9 8.766 12198 121.1M 31.iriMt 35.731 31.07» — 13.730 3J2I 543 6.563 18.052 50 3.118 7 393 1514 I2I.IM ıMmııı—aaH (MMJMTL) 30.000 7J91 475 10.832 23.102 3i.ırım 17 568 12.223 ÎJ45 558 4.787 15.968 19.241 1.514 •- 1.514 27J63 60.710 23.423 — 63.970 31.094 235.061 10.790 298 19536 678 2.126 18.437 11520 504.407 31.12.1*» 104.005 112.960 85.000 103152 8.453 10)3 tO78 36.78» 50 13.734 24 575 6518 505.4*7 31.12.19» 60.449 40.558 19.891 5.269 14 622 21260 30.364 6.518 668 SJSO 30.803 39 687 141065 — 68.032 30.703 526J89 3J55 950 27.627 14.419 4X07 30.776 6.149 «5.061 31.12.1990 136.808 240J78 biDOO 256J4I 17.725 4.026 25.520 91697 50 13.216 49198 23 102 925*61 31.12.199t 181486 84.527 97 959 13.908 84.051 39.766 100.715 23.102 4718 1US4 4.31.12.1990 taritt iöbariylr. Aktıf Dcğerler uztnnde bulunan toplam ıpotek uılan 5. MaH Yapı nUrUıfr ttifkim Btşha Onnlv Yottur 31.12.19» 31.12.19t» 31.111»» 1 Ozkaynaklar/Top Aktıf 007 006 0J)8 2. Tah. Gec AlacJTop Krd. 0D7 0.05 0.01 3 Gelır Get. Var-/Top Akt 053 0 L « 080 4 Bai. Det'KanTak Alc/Özk. 259 102 0.96 5. Net Kâr/Özkaynaklar 0.17 019 025 6 Toplam GelTTop Akaf 0.28 016 O I 7 Toplam Gıd/Top Aküf * 026 0.14 O20 8 Net Kirnoplam Aitıf 0.01 001 OJM 9.(N Deger*Banka)/Vdz. Mev 0J3 0.85 052 10 Lık ve Dk Yak Dğ.T AkL 024 035 030 11 Hisse Bas.Karlılık Oranı (*| 25 33 62 6. S«a 3 yrida dağtolaa toaw«i tıtan n ödenmis stnnıyc «ran: 3I.l2.lltt 31.12.1»» 31.12.1»» Sektöre ivme kazandıracak kay- oaklar tahsis edümelidir." Türkiye Ziraatcılar Derneği Genel Başkanı İbrahim Yetkin, üreticilere teslim ettikleri ürün- lerin karşılığı olan paranın bir an önce ödenmesini istedi. Ta- nmsal girdi fîyatlanndaki artı- şın 1991'de de sürdüğünü belir- ten Yetkin, "Temel lanmsaJ gir- dilerden biri olarak kabul edilen amonyum nitrat gübresi 1991'in ilk üç ayında yapılan zamlaria yüzde 40^ oranında artmıstır. Bu zamlar, üreticinin gecmiş yd- larda o'dugu gibi bu yıl da eko- nomi' afetten zarar göreceğinin sow A göstergeleridir" diye ko- nuştu. Yetkin, üretici ve tanm sektörü üzerindeki ekonomik baskının sona erdirilmesini, "üretici alacaklannın bemen ödenmesini, tanmsal girdilerde- ki artışın ödenebilmesi için ta- nm subvansiyonlannın arttınl- masını, 1991 tanmsal uriin fi- yatlaruun, tanm seklonıjle ilgili tüm kuruluş temsilcilerinin oluş- turacaklan bir kunılda larüşıla- rak belirienmesini" istedi. (BıoTL) (X) (Bin TL) (BınTL) (*) I emettu Tutan 15.0OC.000 50 Ermeni Kooperatifler Birligi Başkam Hovhannesyan, "191S'te ya- şananlann sonımluluğunu Türkiye omuzlamak zorunda degil" diyor. (Fotoğraf: tbrahim Günel) Ermenistaırdan ticaret atağı Haber Merkezi — Bayramın ikinci gününde Karaköy Lima- nı'na yanaşan Sovyet bandıralı turistik bir gemi, kısa bir süre önce Türkiye'nin Moskova Bü- yükelçisi Volkan Vural'ın yap- tığı Ermenistan ziyaretiyle "bir dönüm noktasına" ulaşan Türk-Ermeni ilişkilerinde bir başka yeni sayfa açtı: Istanbul'dan önce Atina'ya uğrayan ve dün ayrılan Rusta- vili gemisinde, aralarında koo- peratif, işletme, bilim kuruluşu, banka temsilcisi ve sanatçıların da yer aldığı yaklaşık 350 kişi- lik bir Ermeni grubu bulunuyor- du. Ve bu, Turkiye'ye yapılan ilk toplu ziyaretti. Şota Rustavili adlı turistik ge- miyle 6 günlük bir gezi için ıs- tanbul'a gelen Ermenistan Ko- operatifler Birliği temsilcileri, Istanbul Teknik Üniversitesi Maçka Binası'nda bazı ihraç ürünlerini ve Ermeni el sanatla- rını tanıtan bir günlük bir sergi de gerçekleştirdiler. Ermenistan Kooperatifler Birliği Başkanı ve SŞCB Koope- ratifler Birliği Başkan Yardım- cısı Alber Hovhannesyan, du- zenledikleri bu sergiyi Atina'da da sunduklannı, amaçlannın "ne sa<abilecekleri"ni ve "ne alabilecekleri"ni öğrenmek ol- duğunu söylüyor. Alber Hov- hannesyan şöyle sürdurüyor ko- nuşmasıru: "Serbest pazareko- nomisine gecişte öncelikk yakın ülkelerle, sınır komşumuz Türkiye ile kuracağımız ilişkiler önemli. Bence kurulacak kişisei yakınlıklar ve özel Uiskiler bu anlamda ilk adun olacak. Alber Hovhannesyan, tarih- sei sorunlaruı ekonomik ilişki- leri ne yönde etkileyeceği soru- sunu ise şöyle yanıthyor: "Her iki tarafın da kazançJan önem- li bu ilişkide. Siyasal sorunlar iyünser bakış açılany la çözüm- lenebilir. Sanınm ekonomik iliş- kilerin gelişliriimesiyle tarihsel sorunlanmıza ağıriığını daha çok hissedecek ve çözüme daha Çok yaklaşacağu. Ekonomik ilişkiler siyasal ilişkiler açısından baskıa oiabilirler. Sorunlar dev- letler arasında. vaUndaşlar ara- sında değil. Bu yuzden turizm alanında atıiacak adımlar çok olumlu gelişmelerle sonuçlana- caktır. Nisan ayı başında yap- tıgımız bir anlaşmayla haziran- dan başlayarak düzenli olarak her hafta bir otobüs dolusu Er- meni İstanbul'a geiecek. Turizm ilişkileri bizi çözüme en kolay yoldan götürecektir diye diisü- nttyorum." Alber Hovhannesyan bir "Ankara-Erivan dostluğu" ku- rulmasından yana. Başlayan di- yalog sürecinden de oldukça umutlu: "Halklar arasında gü- ven duygusunu yeniden yarat- mak ve yasama geçirmek zorun- dayız. Türkiye bugün demokra- tik bir devlettir, Avnıpa Toplu- luf u için hazırhklar yapan bir devlettir. 1915'te yasanan olay- ların sonımluluğunu ve yükünü omuzlannda taşunak zorunda değil." Tiırizın Haftası bugün başlıyor ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) — Turizm bilincini yay- gınlaştırmak ve geliştirmek amacıyla düzenlenen Turizm Haftası bugün başlıyor. Turizm Bakanj llhan Aküzüm, 1991 yı- lının, turizm bakımından bazı şanssızlıkların ortaya çıktığı bir dönem olarak anılacağını belir- terek "Körfez krizi ve savaş, THY grevi ve İstanbul'da mey- dana gelen talihsiz otobüs yan- gını gibi olaylar turizmimizi etkilemiştir" dedi. Bu yıl 23 Ni- san Çocuk Bayramı'mn Turizm Haftası kutlamalanna rastlama- sı nedeniyle Turkiye'ye gelen küçük konuklara Türkiye'yi anımsatacak armağanlar verile- cek. Turizm Haftası, Ankara'da Devlet ve Resim Heykel Müze- si'nde düzenlenen bir törenle bugün açılacak ve 29 nisana de- ğin çeşitli etkinliklerle kutlana- cak. Turizm konusunda bir ka- muoyu oluşturabümek ve genç- lerin turizm etkinliklerirıe katıl- malannı teşvik etmek için çeşitli radyo ve TV progı auu<tı ı yd- yımlanacak. Turizm Bakanlığı, aynca 73 ilin valiliğine, kutla- malann etkin biçimde yapılması için birtakım önerilerin de bu- iunduğu bir genelge gönderdi. Hafta nedeniyle ilkokul öğ- rencileri arasında resim, ortao- kul öğrencıleri arasında ise 'Tu- rizmde Eksiklerimiz', 'Bize Dü- şen Görevler', 'Turistlere Dav- ranışlanmız', 'Turizm Gelirleri- ni Artürma Yollon' gibi konu- larda kompozisyon yanşmaları düzenlendi. Yanşmaların so- nunda her ilden bir birinci seçi- lecek. Bu birinciler arasında ku- ra ile belirlenecek 160 öğrenci, Turizm Bakanlığı tarafından bir haftaLk tatiUeödullendiriIecek. Öğrenciler tatile aileleri ve sınıf öğretmenleri ile birükte gidebi- lecekler. Bakanlık ayrıca, tu- rizm ile ilgili konularda öğren- cilere yardımcı olmak amacıyla bir de el kitabı hazırladı. Ru arada 24 nisan çarşamba giinü Ankara Kalesi ve çevresinde öğ- rencilerin de katılacağı bir le- mizlik kampanyası başlatılacak. EKONOMİ NOTLARI OSMAN ULAGAY Ekonomik İstikrarın Baş Düşmanı: Ucuz Politika En iyi hükümet hangisidir? Vatana, millete yararlı olmak, halkını memnun etmek isteyen bir hükümet neler yapar? Ben size saymaya çalışay/m efendim. Çiftçisine enflasyonun çok üzerınde taban fiyat verir ve ürün bedellerini trlnk diye öder. Dünya fiyatı şuymuş buymuş; param varmış yokmuş diye kıvırtmaz. Çiftçinin borçlarını af- feder. İşçisine, memuruna enflasyonun çok üzerinde ücret ve ma- aş artışları sağlar. Kimseden daha fazla vergi almaya kalkışmaz. vergi ver- mesi gerekenleri rahatsız etmez; çok kazananlara yeni mu- afiyetler getirerek daha az vergi vermelerini sağlar. KİT ürünlerine zam yapmaz, tersine bu ürünlerin fiyatları- nı ucuzla'tarak halka yardımcı olur, KİT kadrolarını genişletir. İşsizlik sorununu çözmek için her ile bir şeker fabrikası, her iki ilden birine bir çimento fabrikası yaptınr. Otoyolların köyiere kadar ulaşması için yeni yatırımlara girişir. 'Her eve iki telefon' hedefıne ulaşmak için çaba harcar. Eğitim sorununu çözmek için 'her mahalleye bir üniversite' hedefini gerçekleştirmeye çalışır. Bılgisayarlı eğftimi köy ilkokullarına kadar yaygınlaştırır. Sanayiciye, tüccara enflasyon oranının çok altında ucuz kredi sağlar, kur garantili dış kredi bulur. Ayrıca her ife bir havaaianı, bir 100 binlik stat yaptınr. İl sa- yısını da sürekli arttırır. Şimdi düşünün bir kere: Bütün bu saydıklarımı yapan bir hükümeti kim sevmez? Politikacılanmız da bu basit noktayı bildikleri Içjn hep bu tür vaatlerde bulunurlar secmene, sonra bu vaatlerini tutmak için çaba harcarlar. Her potitikacı kendi seçmenine yarar sağ- layacak uygulamayı yaptırmak için debelenir. Kimi taban fi- yatı için uğraşır, kimi seçim bölgesıne fabrıka yaptırmak, ki- mi üniversite açtırmak için. Hemen hepsi KIT'lere adam sok- mak için yarışırlar. Hükümet etme nolctasına gelenler, oto- yollar ve barajlar gibi daha büyük ve göz boyayıcı projelerin peşinde koşariar. Aslında bütün bunlar politikacılığın doğasında olan işler, politikacının işlevleri arasında yer alması dogal olan konu- lar Ancak olaya salt bu boyutuyla bakıldığı; yapılan vaatle- rin ve girişilen uygulamaların maliyeti hesaba katdmadığı za- man evdeki hesap çarşıya uymuyor. Yapılmak istenen işle- rin, seçmene sağlanmak istenen yarariarm gerçeklestirilmesi için gerekli olanakların hesabı kitabı yapılmadan bu işlere ka/kışıldığı zaman çoğu kez sağlanmak istenen yararı kat kat aşan zarariar ortaya çıkabilıyor. Toplumun bir kesimine ya- rar sağlamak için atılan bir adım bazen toplumun neredey- se tümüne zarar veren sonuçlar doğurabiliyor. Diyelim ki TC hükümetinın geçen yıl yaptığı gibi dünya fi- yatlarının çok üzerinde fiyatlarla çiftçinizden milyonlarca ton hububat aldınız ve parasını dışa borçlanarak ödediniz. Pa- halı hububat stokta dururken sız çiftçiye trilyonluk ödeme yap- tınız. Aynca dış borcunuzun vadesi geldı, pahalanmış bir do- larla bunu da ödeyeceksiniz. Sonuçta ne olacak? Ya vergi' salıp birilerinden çıkartacaksınız bunun bedelini ya da "iyi hükümet" olduğunuz için böyte yapmayıp karşılıksız para ba- sacaksınız ve "enflasyon vergisi"y1e ödeteceksiniz bunu mil- lete. İşçinize, memurunuza yüksek ücret artışları sağladınız, cari' kamu harcamalarını arttırdınız. Aynca otoyollara, santralla- ra oluk gibi para akıttınız, ama bu harcamalan karşılayacak *gelir artışlarını, vergi geliri artışlarını sağlayamadınız. Böy- lece toplumun çeşitli kesimlerine şirin görünmek istediniz. Borçla harçla bu işi bir noktaya kadar götürdünüz. Sonra ne . olacak? Borçlanmanın smınna gelinecek, faizler yükselecek,-' ekonomik büyüme dururken tırmanan kamu açıkları enflas-" yonu da tırmandıracak. KİT'lerde kayda değer verimlilik artışları sağlamadan ça- lışanlara yüksek oranlı zamlar verdiniz, maliyetlerdeki artış- ları ise tam olarak fiyatlara yansıtmadınız. İlk bakışta herkes için mutlu çözümü buldunuz. Pekiyi ama sonra ne olacak? KİT'lerin zararları geçen yıl olduğu gıbı devasa boyutlara tır- manacak ve bütçe açığına yakın bir KİT açığı ortaya çıka- cak, enflasyonu besleyen kamu açıkları daha da büyüyecek. Geçen yıi Türkiye'de yapılanı yaptınız, uyguladığınız poli- tikalarla dış borçlanmayı özendirdinız, dıştan kaynak girişi- ne dayanarak ithalatı ve iç tüketimi pompaladınız; tarımdaki üretim artışının da yardımıyla yüzde 9'larda -Türkiye için anormal- bir büyüme hızını yakaladınız. Şirketler cirolarını ve kârlarını katladı, birçok kimse iyi para kazandı. Ama sonra ne oldu? "Taşıma suyla bu çarkı çevirmenin sınırına gelin- di, ekonominin istimi bitti. Dış ve iç borç kıskacı faizleri hızla tırmandırarak ekonomiyi durgunluk içine itti. Körfez krizinin bunda payı oldu, ama işin içindeki bürokratların da ifade et- tikleri gibi Körfez krizi olmasaydı da geçen yılki bonkörlüğün acısı çıkacaktı, çünkü yüzde 9'luk büyüme hızı Türkiye eko- nomisinin istikrar içınde yakalayabileceği bir hız değildi. Ömeklerini vermeye çalıstığım bu çok kısa vadeli bakış açt- sı, bu 'ucuz politika' anlayışı Türkiye'de ekonomik istikrarın baş düşmanı. Biz bu anlayıştaki politikacılardan kurtulama- dığımız sürece ekonomik istikrara kavuşmayı, enflasyon be- lasından kurtulmayı da boşuna bekleriz. Tutarlı bir programla halkın karşısına çıkacak, istikrarlı kal- kınmanın inandıncı yolunu gösterecek ve bu hedefe varmak için herkese düşen görevi açıkyüreklilikle ortaya koyacak po- litikacının ise prim yapacağını samyorum. Türk insanı bu ay- rımı yapacak olgunluğa erişti gibi geliyor bana. THY, bürolarmdan 8'inin faaliyetini durdurdu İSTANBUL (AA) — Türk Hava Yolları, grevin 22. gü- nünde, şirketin ekonomik ya- şamını surdürebilmesi için önemli stratejik önJemler uygu- lamaya başladı. Bu amaçla, THY bürolannın 8'inin faali- yetine son verileceği bildirildi. THY Genel Müdürlüğü'nden yapılan yazılı açıklamada, 1991 yılı içinde faaliyete sokulması planlanan Barselona ve Varşo- va hatlarının açıhşlannın iptal edildiği, 1990 yılı içinde açıünış bulunan Toronto ve Budapeş- te bürolannın da kapatılması- na karar verildiği belirtildi. Aynca, üç haftadır grevde bulunan THY, giderlerini azaltmak için Uzakdoğu'da 2 (Delhi ve Kualalumpur), Orta- doğu'da 4 (Dahran, Bahreyn, Abudabi, Amman) noktaya yaptığı seferleri durdurma ve bu merkezlerde bulunan büro- larını kapaıma karan aldı. Körfez savaşı nedeniyle kapalı bulunan Bağdat ve Kuveyt'in de ilavesiyle THY bürolannın 8'inin faaliyetine son verilmiş olunacak. Açıklamada, grevin uzaması ve zarann büyümesi paralelinde küçulme operasyo- nunun sürdürüleceği de kayde- dildi. THY yetkilileri, daha önce de uygulamaya konulan küçul- me projesi kapsamında, fîlo- sunda bulunan 2 adet B-707 uçağının sona eren mukavele- Ierinin temdit edilmeyeceğini ve 1991 haziranında filosuna ilti- hak edecek olan 1 adet A-310 ve 1 adet B-737 uçağının alı- mından vazgeçildiğini, bu ko- nu ile ilgili olarak resmi işlem- leri yapmak üzere firma yetki- lilerinin Türkiye'ye davet edil- diğini duyurmuştu. DÖVİZ KURLARI Dûvızın Cınsı 1 ABO Doları 1 Alman Markı 1 Avustralya Dolar. 1 Befapu Frangı 1 Fransa Frangı 1 Hollanda Ftonnı 1 Isvec Kronu 1 Isvıcre Frangı 100 Italyan Lıretı 1 iâpon Yenı 1 Sterhn 1 S Arabrstan Rıyalı DÖvıZ Alıs 3774 44 2253 39 2958 02 109 96 666 56 2000 23 624 91 2663 30 303 90 27 77 6750 58 1006 38 Saüş 3782 00 2257 91 2963 95 110 20 667 90 2004 24 62616 2668 64 304 51 27 83 676411 1008 40 EfcMrf Alış 3770 67 2251 14 2907 73 108 11 G65 89 1998 23 618 66 2660 64 298 73 27 50 6743 83 98122 Etektt Satış 3793 32 2264 68 2972 84 110 53 669 90 2010 25 628 04 2676 65 305 42 27 91 6784 40 1011 43 22 NİSAN 1991 ÇJkPMZHffl $ 1 6750 Alman Martu S 5 6625 Fr Frangı S 1 S869 Hol Flonnı $ 1 4172 Isv Frangı i 1241 99 Ital Lıretı $ 135 90 Japon Yenı i 3 7504 S Arab Rr/alı E 1 7885$