Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
4 EKÎM 1990 EKONOMİ CUMHURİYET/13
Lisans
anlaşmalan
• ANKARA (ANKA) —
Türkiye, geçen yıl 74 lisans
anlaşması imzaladı. Lisans
anlaşması konulanndan
bazılan şunlar:
"Hamburger uretimi;
lomates tohumu üretimi,
melez mısır üretimi,
kızartmalık piliçlere özel
malzeme hazırlanması,
ayakkabı ustü üretimi,
ekmek mayası ve sütlü
mama üretimi, deri
aksesuâr ve kemer üretimi,
motosiklet ve bisiklet için iç
ve dış lastik üretimi, bidon
ve varil üretimi, oto
kiralama, buji üretimi, ilaç
üretimi, içki sanayi için
şişeleme hattı kurulması,
çeşitli kimyasal maljar
üretilmesi, otel ve tatil köyü
işletilmesü'
Merein'e kıyı
hankacılıgı
• MERSİN (AA) —
Mersin Serbest Bölgesi'nde
"kıyı bankacıhğY'
oluşturulması istendi.
Türkiye TOBB Ticaret ve
Sanayi Odaları Konsey
Başkanı Ahmet Uyar, AA
muhabirine yaptığı
açıklamada, Mersin serbest
bölgesinin alt ve üstyapı
eksikliklerinin giderildiğini
belirterek bölgenin "kıyı
bankacılığı"na (Off-Shore)
hazır olduğunu söyledi.
Mersin serbest bölgesinin
yatınmcı beklediğinı
kaydeden Uyar, "Serbest
bölgelerin kurulmasının bir
amacı da ileride kıyı
bankacılğının bu bölgeler
kanalıyla yapılmasına
mkân hazırlanmasıdır"
dedi.
Milli Piyango'ya
zam geliyor
• ANKARA (ANKA) —
Yılbaşından sonra Milli
Piyango biletlerine, zam
yapılacağı bildirildi. Milli
Piyango îdaresi Genel
Müdürü llham
Küsmenoğlu, halen 20 bin
lira olan tam bilet fiyatının,
yılbaşından sonra 30 ya da
40 bin liraya
yükseltilmesinin
düşünüldüğunü söyledi.
Küsmenoğlu, ANKA'ya
bilgi verirken şunlan
söyledi: "Bilet fîyatları
konusunda değişik
alternatifler üzerinde
duruyoruz. Tam bilet
fıyatım 30 bin liraya
çıkarmayı düşünüyoruz.
Ancak bu pratikte bazı
sorunlara yol açıyor. Alış-
verişi daha çok 5 bin lira ve
katları üzerinden yapmak
pratik bir kolaylık sağhyor.
Tam bilet 30 bin lira
yaptığımız zaman, çeyrek
biletin fiyatı 7500 lira
olacak ki bu bozuk para
sıkıntısına ve satış
güçlüğüne yol açacaktır. Bu
nedenle, istemediğimiz
halde, tam bilet fıyatım 40
bin liraya da çıkarmamız
söz konusu olabilir!'
Eymür'den bir
şirket daha
• ANKARA (ANKA) —
Milli tstihbarat Teşkilatı
Kaçakçılık Istihbarat
Dairesi eski başkanı
Mehmet Eymür şırketlerini
ikiledi. Görevinden
ayrıldıktan sonra MlT'teki
yakın çalışma
arkadaşiarıyla birlikte
İMKO Müşavirlik ve
Ticaret Anonim Şirketi'ni
kuran Mehmet Eymür, bu
defa da "Polar Dağıtım
Pazarlama ve Ticaret
Şirketi" adıyla yeni bir
limited şirket kurdu. IMKO
Müşavirlik ve Ticaret
Anonim Şirketi ile Mehmet
Eymür'ün ortaklığıyla
kurulan şirketin
mudürlüğünü de yine
Mehmet Eymür üstlendi.
Polar Dağıtım Pazarlama
ve Ticaret Şirketi, daha çok
gıda maddelerinin
"dondurulması ve
dağıtılması ile ilgili"
faaliyetlerde bulunmayı
amaçlıyor.
Finlandiyalı
müteahlıitler
• ANKARA (AA) —
Finlandiyalı müteahhitler,
Sovyetler Birliği'nde
gerçekleştirilecek
yatınmlarda Türk
firmalanyla isbirliği
yapmak istiyorlar. Türkiye
Müteahhitler Birliği'nin
davetlisi olarak Turkiye'de
bulunan Finlandiyalı
müteahhitler, bugün birlik
merkezini ziyaret etti. Türk
Müteahhitler Birliği
tarafından konuk heyete
Türk firmalarını tanıtıcı bir
brifing verildi. Türkiye
Müteahhitler Birliği Baskan
Vekili Mustafa özcan,
konuyla ilgili olarak AA
muhabirine yaptığı
açıklamada, Türk
firmalannın Sovyetler
Birliği'ne açıldığı bir
dönemde gerçekleştirüen bu
toplantının oldukça önemli
olduğuna dikkat çekti.
KÖRFEZ KRİZİ...KÖRFEZ KRİZİ... KÖRFEZ K]
Akaryukıt tüketiciyi vurduKörfez kriziyle gelen
akaryakıt fiyatlan
krizinde tek mağdur
tüketici oldu. Tüketici
kendi lehine olan vergi
indiriminden dahi
yararlanamadı.
Uluslararası
piyasalarda düşen
petrol fiyatlan
da tüketiciye
yansıtılmayacak.
Petrol 20 dolara
düşene kadar
indirimyok.
ESİN SUNGUR "~
Irak'ın Kuveyt'i işgaliyle baş-
layan "akaryakıt fiyatlan
krizi"nde tek mağdur, tüketici
oldu. Akaryakıta, hampetrol fi-
yatlanna bağlı olarak yapılan
her zammı odemek zorunda ka-
lan tüketici, kendi lehine olma-
sı gereken vergi indirimi karar-
lanndan da yararlanamadı.
Bakanlar Kurulu geçen ay al-
dığı bir kararla, Akaryatat Tü-
ketim Vergisi'ni 4 ile 11 puan
aşağıya çekmiş ve Destekleme
Fiyat Istikrar Fonu kesintisini
yüzde 20'den 15'e düşürmüştü.
Akaryakıt satış fıyatlan aynı
kaldığı takdirde bötçenin vergi
gelirlerini önemli ölçüde azalta-
cak olan bu karar, akaryakıta
yapılan son zamla tüketici açı-
sından hiçbir yarar getirmedi. 1
litre normal benzinin peraken-
de satış fiyatı üzerinden yapılan
hesaplamaya göre kamunun lit-
reden aldığı vergi payı, yüzde
15'lik zamdan önce 1277.4 lira
iken, bugün yalnızca 38 lira du-
şerek 1239 liraya geriledi. Eğer
zam yapılmamış olsaydı kamu-
nun liıredeki vergi kaybı 200 li-
raya ulaşacaktı.
Vergi oranlanndaki indirim-
den akaryakıta yapılan zam ne-
deniyle yararIanamayan tüketi-
cinin, uluslararası piyasalarda
petrolün varil fiyatının düşmesi
nedeniyle zararı her geçen gun
biraz daha artacak. Petrol Işle-
ri Genel Müdurlüğü yetkilileri-
nin verdiği bilgiye göre 1 ekim-
de yapılan akaryakıt zammı
Türkiye'nin 39 dolardan petrol
ithal edeceği varsayımına göre
hesaplandı. Zammın yürürlüğe
AKARYAKIT ÜRÜNLERİ (Lt./TL.)
bnzfe bcıata Garjajı
Raflneri giriş fiyatı 897.3 1004.4 742.9 786.5
Des. Fıyat Ist*. Fonu (% 15) 134 6 150 7 111.4 118.0
Ulaştırma Aftyapı Resmi {% 4) 41.3 46.2 34.2 36.2
Afcar Ry&tisuk Fonu (% 5) 53.7 60.1 44.4 47.0
Aıaryaiat Tûtetim Ver. 794.2 889.0 613.1 555.0
Rafinen çıtoş fiyatı 1921.1 2150.4 1546.0 1542.7
' Anadağıtım ve bays kâr
ve fire payı 230.5 258.1 185.5 185.1
KDV {% 10) 215.2 240.9 173.2 172.8
Perakende saüş 2366.8 2649.5 1904.7 1900.6
*Akaıyakn ttiketım vergısı benandeyüzde 74, gazyağında vuzde 69,
motorinde yüzde 59 vefuet-mlde yuzde 25 olarak belırlendı.
YLSLF BOZKURT ÖZAL
'Devlet aşırı yergi
geliri elde ediyor
TBMM
Plan Bütçe
Komisyonu'n-
da DPT
Yasası'nda
değişiklik
yapan
kararnamo
görüşülürken, petrol zamlan
tartışıldı. Plan Bütçe
Komisyonu Başkanı Yusuf
Bozkurt özal, petrol fiyatı
artışından devletin aşırı
vergi geliri elde ettiğini
söyledi.
Komisyonda DPTnin
kuruluş ve görevleri
hakkındaki kanun
hukmundeki kararname
görüşülürken SHP Aydın
Milletvekili Hilmi Ziya
Postacı, "Biz daha 40
dolardan petrol almanuşken
niye zam yapdıyor" diye
sordu. Siirt bağımsız
milletvekili Zeki Çeliker,
"Ben her akşam depomo,
ertesi gün zam gelir
endişesiyle doldunıyonıın"
derken, DYP'li Tevfık
Ertüzün, "Vatandaş da
arabasıııa ek depo
yapünyor" şeklinde laf attı.
Devlet Bakanı
Işın Çelebi
ise bağlantüar olsa bile
petrolü dünya piyasasına
göre aldıklannı belirterek
"Farkı yansıtmak
zonıodavız. Eğer zammı
>nnsıtmazsak çok daha
önemli siibvansiyonlara
gitmek zorundayız" dedi.
Bunun uzerine söz alan
Yusuf Bozkurt Özal da
diğer ulkelerde akaryakıt
vergisinin sabit olduğunu,
Türkiye'de ise enflasyon
nedeniyle oransal vergi
uygulaması yapıldığmı ifade
ederek, "Fiyatlann
yökseimesiııden devlet asın
vergi geliri elde ediyor"
şeklinde konuştu.
girdiği tarihte uluslararası piya-
salarda 40 dolar civarında olan
hampetrol dün 34 dolara gerile-
di. Petrol Jşleri Genel Mudürlü-
ğü yetkilileri, "Türkiye'nin itha-
lat faturasında son zamdan bu
yana hafifleme olduğuna göre
akaryakıt fiyaüannın aşagıya çe-
kiüp çekilmeyecegi" yönündeki
soruyu, "tndirim miimknn
degil" sözleriyle yanıtladılar.
Yetkililer şöyle konuştular:
"Hampetrol fiyatı şu an için
duşüyor, ama kriz nedeniyle
önümüzdeki giinlerde, hatta sa-
atlerde ne olacagını bileme>iz.
Şu anda soylenebilecek (ek şey,
hampetrol 40 dolann uzerine
çıkmadıgı sürece yeni zam yapıl-
mayacagıdır. tndirim, ancak
petrol fiyatlannın kriz öncesin-
de oldugu gibi 20 dolara inmesi
durumunda soz konusu olabilir.
Bu da şu an için çok uzak bir ih-
timal olarak gozuku>or."
Bakanlar Kurulu'nun geçen
ay aldığı karardan sonra akar-
yakıt uzerindeki vergi ve fon pa-
yının yüzde 160'tan yüzde 138'e
gerilediğini hatırlatan Petrol lş-
leri Genel Müdürlüğü yetkilile-
ri, fiyatlann yeniden ayarlanma-
sının vergi kayıplannı önlediği-
nı soylediler. "1990 yılı vergi he-
deflerinin gerisinde kalınmama-
sı için bu zam zorunluydu" di-
yen yetkililer, Akaryakıt Fiyat
İstikrar Fonu'nda biriken para-
nın yalnızca LPG gazının süb-
vansiyonu için kullanılacağını
bildirdiler.
ANKA'nın, Türkiye'nin petrol
ürünleri tüketimini dikkate ala-
rak yaptığı hesaplamaya göre
akaryakıta yapılan son zam tu-
keticiye günde 58 milyar liralık
ek yuk getirdi. YıUık bazda 21.1
milyar liralık buyukluğe ulaşan
bu yükun yuzde 40'lık bölumu-
nun tüpgazdan geleceği hesap-
lanıyor. Tüpgaza yapılan zam-
mın yıllık bazda tüketiciye çı-
kardığı maliyet 9 trilyon 66 mil-
yar üra iken, motorinin 6 trilyon
357 milyar lira, benzinin 4 tril-
yon lira, fuel-oilin 1 trilyon 397
milyar lira ve gazyağının 322
milyar lira olduğu belirlendi.
Bu arada Kırklareli Cumhu-
riyet Bürosu'nun haberine göre
Kırklareli çevresinde mazot sı-
kıntısı başgösterdi Mazot sıkın-
tısı konusunda bilgi veren akar-
yakıt bayileri, son zamdan son-
ra sevkıyatın ve gunlük tahsisin
kısıtlandığmı belirterek mazot
alamadıklan için dağıtım yapa-
madıklannı soylediler. Mazot sı-
kıntısının nakliye dışında tanmı
da etkilediği bildirildi.
öte yandan Hazine ve Dış Ti-
caret Mustesarhğı'nın rakamla-
nna göre yılın ilk 7 ayında, 1.5
milyar dolar karşılığında 11 mil-
yon ton hampetrol ithal ediidi.
Varili ortalama 18.2 dolardan
yapılan ithalatın 6.6 milyon to-
nu Irak'tan gerçekleştirildi.
Irak'tan yapılan ithalat için va-
ril basma 18.2 dolar ödendi. Ay-
m sürede Libya'dan 19.2 dolara,
Cezayir'den 18.9 dolara, lran
:
dan 18.1 dolara ve SSCB'den
16.7 dolara ithalat yapıldı.
Petrol
33 dolara
doğru
düşüyor
NEW YORK/LOND-
RA/TOKYO/SİNGAPUR
(AA) — "Körfez krizine dip-
lomatik çözüm" umudunun
artması sonucu, New York
borsasmda petrolün varil fiya-
tı 33 dolara doğru düşüşe
geçti.
New York borsasmm dün
geceki kaparuşında, kasım ayı
teslimatı Batı Teksas petrolü-
nun varil fiyatı 3.14 dolar dü-
şuşle 33.95 dolara geriledi.
Batı Teksas petrolünün varil
fiyan, son iki günde 5.56 do-
lar (yüzde 14 oranında) düşüş
kaydetmiş oldu. Bu arada ra-
fine petrol ürünlerinin fiyat-
lannda da düşüş gözlendi.
New York borsasının dünkü
kaparuşında, kasım ayı tesli-
matı kurşunsuz benzinin ga-
lonu 6.90 sent düşuşie 86.93
sente indi.
Singapur borsasının bu-
günkü kaparuşında ise petrol
fiyatlan düne göre arttı. Sin-
gapur borsasmda brent petro-
lünün varil fiyatı bugün, dü-
ne göre 1 dolar artışla
33.85-34.15 dolar civannda
seyretti. Batı Teksas petrolü-
nün varil fiyatı da 34.95 do-
lar olarak belirlendi. Borsacı-
lar, Asya piyasalannda, pet-
rol fiyatlannın seyrini, büyük
ölçüde, Irak Devlet Başkanı
Saddam Hüseyin'in sözlerinin
tayin ettiğini belirtiyorlar.
New York borsciinın dün
geceki kapamşında, ekim ayı
tesümaü altının onsu 2.50 do-
lar artışla 389.10 dolara çıktı.
New York'taki Republic Na-
tional Bankası da altının ons
fıyatım 1.10 dolar arttırarak
389.00 dolar olarak belirlen-
di. Londra borsasmda dün
300.75 dolardan kapanan al-
tının ons fiyatı, borsanın bu-
günkü açıhşında 389.45 dola-
ra yükseldi.
Turiznıin yeni umudu SSCBTnri-zm Çpt-tftrii I Tlncal üfıınıiıı'nıın TıirV.Çrtin^t erjev mesafe kavdetmis olan vaDimı oroieleri de bulunuyor. yeterti" diyen Kozikoğlu, buTurizm Sektörü Ulusal Kurulu'nun Türk-Sovyet
îş Konseyi üyeleriyle birlikte Sovyetler Birliği'ne
yaptığı gezi, turizmde isbirliği konusunda
olumlu sonuçlar verdi.
görecegiz" diyerek gözlemleri-
ni şöyle aktarıyor:
"Sovyetler Birliği'ndeki reji-
min gittikçe gevşemesi, biraz
daha Batı'ya dönmesi, birçok
konuda olduğu gibi turizmde de
bir harekete neden olmuş. Gö-
rebildiğimiz kadanyla Sovyetler
Birliği yöneticileri ve Sovyet va-
tandaşları, turizme daha çok
önem vermek istiyorlar. Ülke-
nin güney bölgeleri ile Mosko-
va ve Leningrad gibi belli başlı
şehirleri turistle kaynıyor. Otel
ve konaklama tesisleri de var.
Ama işletmeyi yapamıyorlar.
Onlar da bu dunımun farkında-
lar ve bu bakımdan turizmde
CEM HAMULOĞLU
Türkiye ile Sovyetler Birliği
arasındaki ilişkiler, turizm ala-
nında da 'umut' veriyor.
Ueçen ay kısa adı TUSEK
olan Turizm Sektörü Ulusal Ku-
rulu'nun Sovyet-Türk Îş Konse-
yi üyeleriyle birlikte Sovyetler
Birliği'ne yaptığı gezi, turizm
aJanında her iki ülke arasında
yapılacak isbirliği için olumlu
sonuçlar verdi. TUSEK Başka-
nı Barlas Kuntay, "İsbirliği fii-
len başladı. Sovjetler Birliği'nin
çok büyük bir turizm potansi-
yeh' olduğu için ileride bu isbir-
liğinin buyuk yararını
epey mesafe kaydetmiş olan
Türk turizmcileri ile ilişki kur-
mak istiyorlar. Bu, çok memnu-
niyet verici bir gelişmedir. İki
komşu ülkenin turizm alanında
isbirliği yapması, sahip olduk-
ları potansiyeli beraberce pazar-
lamaya kalkmalan, iki ülke için
de yararlıdır."
Karadeniz'in, Sovyetler Birli-
ği ile Türkiye arasındaki turizm
ilişkisinde önemli bir konumu
bulunuyor. Bu olgu, "Türk-
Sovyet Turizm Işbirligi
Semineri" sonunda imzaJanan
protokole de yansıyor. SSCB
Devlet Dış Turizm Komitesi
Başkan Yardımcısı Anatoli Sik-
ripnikof, Türk-Sovyet İş Kon-
seyi Başkanı Nihat Gokyigit ile
TUSEK adına Bartas Küntay'-
ın imzaladığı protokolde,
SSCB'deki turistik tesislerin alt-
yapılannın geliştirilmesi ve otel
yapımı projeleri de bulunuyor.
Türk şirketleri, Sovyetler Bir-
liği ile 'ikili' ilişkilere giriyor. Bu
şirketlerin başında ise denizcilik
alanında 30 yildır Sovyetler Bir-
liği ile çaJışan Bumerang Vapur
Acentesi bulunuyor. Sovyetler
Birliği'nin resmi seyahat acen-
tesi olan Inturist ile ortakhğa gi-
ren Bumerang'ın kurduğu "In-
lurist tstanbul", eylul başında
çalışmaya başladı. Bumerang
yetkilisi Ahmet Kozikoğlu, "Bi-
zim en buyuk guvencemiz, Sov-
yetler'in bir sistem değişikliğine
girmiş olması. Bu değişiklikten
dolayı daha çok seyahat edebi-
liyorlar. Bizim de Türkiye'den
oraya daha fazla turist gönder-
me imkânımız doğuyor" diyor.
Inturist Istanbul'un turizm
alanında çeşitli projeleri bulu-
nuyor. "220-250 milyonlnk
Sovyetler'in kınntısı bile bize
yeterti" diyen Kozikoğlu,
projeleri şöyle özetliyor:
"Uzun vadede düşüncemiz,
Sovyetler'deki büyük kitleieri
kış aylannda bizim güney sahil-
lerine indirebilmek. Çünkii bu
aylar güneydeki tesisler için ölü
sezon."
Gemiyle yapılacak Karadeniz
turlan ise görünürdeki en yakın
projelerden birisi: "Istanbnl
1
-
dan başlayarak Turkiye ve Sov-
yetler Birliği'nin kıyüanndaki li-
manlara ugrayan bir haftalık
gemi tunı duzenlenebilir. İstan-
bul'a gelen Batılı turistlerden bu
deniz gezisini satın alacak çok
insan var. Sovyetler de yaz ay-
lannda güne> sahillerine Alman
ve Avustunalı turist indiriyor-
lar. Onlar da bu gezive katıla-
bilirler. 1991-1992 için bu pro-
je duşünüluyor."
IŞÇENIN EVRENINDEN
ŞUKRANKETENa
Gerilim...Madenler, tekstil, metal.. işkollannda yüzbinlerce işçiyi
kapsayan toplusözleşme uyuşmazlıkları, aylar öncesınden
başlayan ve aylarca daha süreceği anlaşılan bir gerilim or-
tamı yaşatıyor.
Işverenlerin ve siyasi iktidarın da çıkarlarına uymayan, iş
barışını bozan, üretimi olumsuz yönde etkileyen ve en çok
da işçiyi mağdur eden aylar geçiyor. İşçi yeni toplusözleş-
me tarihi geçtiğı halde, beklediği ücret artışını alamadan, bir
dönem öncesinın gülünç kalmış ücreti ile yaşamaya mah-
kûm olmanın sıkıntısı yanında, sonradan ücret farkı alsa da
hem birçok sosyal hakkı yitirmiş hem de zamanında veril-
meyen para değerinden kaybetmiş oluyor.
Ortada hâlâ kimsenin parmak basmaya, değişik hesap-
larla yanaşmadığı çok ciddi bir sorun var. Uyuşmazlıklar, sa-
dece taraflar arasındaki büyük görüş aynlığindan aylarca sür-
müyor. Siyasi iktıdar ve işverenlerın son aylarda ağızlann-
dan düşürmedikleri, bir kampanya halinde kamuoyunu ko-
şullandırmak istedikleri üzere: "Işçılerin aşırı ısteklerınden"
kaynakianmıyor. Ya da ışçi cephesıne göre "ışverenler" ve
siyasi iktidarın "hak tanımama, vermeme" inadından da de-
ğil tek başına. Kimsenin henüz ağza almadığı cıddi bir so-
run: Türkiye'deki toplu pazarlık düzeninin, hukuk sistemi-
nin, yasalar ile getırilen bir dizi kuralın, bürokrasinin işleme-
mesi. Masa başında, belki de bir anlamda iyi nıyetle hazır-
lanan toplu pazarlık düzenı, bir sürü kural ve zorunluluk, uyul-
ması zorunlu takvim, arabuluculuk sistemi, uyuşmazlıklann
çözümünde hiçbir ışe yaramryor. Sadece ve sadece zaman
kaybettirip bir sürü maddi bedele yol açıp gerılimi arttırıyor.
7 yıllık bir uygulamadan sonra hiç değılse işin ıçinde olanla-
rın bazı soruları sormalan ve yanıt aramaları gerekmıyor mu?
Örneğin arabulucular toplu pazarlık sisteminde nelere mal
olmuşlar ve ne işe yaramışlar? Çok çarpıcı rakamlar ortaya
çıkacaktır. Çok büyuk paralar ve zamanın boşa aktığı, boşa
ek gerilim kaynağı oldukları ve gerçekten hiçbir işe yarama-
dıkları, sistemin ıçinde yerlerinin olmaması gerektiği ortaya
çıkacaktır. Aslında siyasi iktıdar ve ışverenlerin de pek işine
yaramıyorlar. Ancak yasaların işlemediğini, sistemin iflas et-
tiğini kabullenmek, yasaları kökten tartışırlarsa, yasalarda-
ki sendikal hak ve özgürlük yasaklamalarında bazı değişik-
liklere de yol acabilir, kaygısı, hesabı ağır basıyor olsa gerek.
İşlemeyen sistem güven ortamını öylesine sarstı ki artık
siyasi iktıdar ya da işverenlerin vermeye hazır oldukları, ve-
rebileceklerı doğru rakamlan bılme olanağı kalmadı. Aynı şe-
kilde işçi sendıkası da almaya hazır olduğu rakamı söyleye-
mez noktaya geldı. Güvensızlıkler katlandı. İşçi, sendikacı-
nın, toplusözleşme öncesı, uyuşmazlık aşamasmda bol ke-
seden atıp hep son dakikada greve bir-iki saat kala sürpriz
anlaşmasına, çok sık da satışına öylesine alıştı kı nerede ise
işveren kadar kendi sendıkacısına güvenemez, korkar oldu.
Evet, yüzbinlerle işçinin toplusözleşme uyuşmazlıkların-
da çok yönlü, çok boyutlu odaklardan kaynaklanan çok bü-
yük bir gerilim var. Gerilimın bir bölümü tümü ile yasal sis-
temden, gereksiz takvimlerden, arabuluculardan kaynakla-
nıyor. Bir bölümü güveniliriiğin yitirilmesi nedeni ile güveni-
lır görünme çabası ile oynanan rollerden, sahtekârlıklardan;
sendikacının işçiyi satmadığını kanıtlaması, işveren sendi-
kacısı ya da siyasi iktidarın, verebıleceğini verdiğini göster-
mesi, çok zorlukla verebildiğı göruntusünü yaratması için ge-
rilim, yapay olarak yaratılıyor. Böylece gerçek gerilim ve ger-
çek uyuşmazlıklarla. yapay ve rol ıcabı yapılanlar birbirine
kanşıyor. Gerçek büsbütun kayboluyor.
Tarafların aslında çok önceden anlaşıp çok kavga ediyor-
muş görüntüsü verebılmek için sabaha kadar işveren sen-
dikasında kapanıp vıdeoda özel miki filimleri seyrederek za-
, man ökJürdükterı örnekler de yaşadık. Gerçekten hangi uyuş-
mazlığın çok ciddi, hangilerinin yapay olduğunu ayırmak zor.
Sadece son uyuşmazlıklarda yapay olmadığını bildiğımiz bir
yeni boyut var: İşçi belki gerçeği çok zor ve çok ağır bedel-
ler ödeyerek görüyor, çok sonra öğreniyor. Ancak canı da
çok fazla yandı. Eskisi gibi kendi sözleşmesinin, kendi uyuş-
mazlığının seyircisı değıl, bayağı yakından izleyicisı. Siyasi
iktidar, sendikacı ve işveren de bu değışimi çok iyi algıladı-
lar. Yeniden hak kaybettirecek, yoksullaştıracak bir sözleş-
menin çıkmaması ıçın çok duyarlı bekleyen işçiyi etkisiz kıl-
mak, devreden çıkarmak için her yol deneniyor. Işçl de devre
dışı kalmama çabasında. İşte gerilimi büyüten asıl bu yeni
boyut önemli. Madencılerin uyarı eylemlerinin ardından dev-
reye doğrudan Cumhurbaşkanı'nın girmesi, gerilimin ciddi-
yetinin biiındiğinin çarpık bir göstergesi. Bakatım yüzbinler-
ce işçinin yeni toplusözleşmeleri, sonunda işçiye hak mı ge-
tirecek, yoksa bir şeyleri daha alıp götürecek mi? Ortalıkta
çok fazla rol yapan aktör olsa da oyunu öğrenmeye, boz-
maya çalışan bir işçi kitlesi de var...
KIŞA KISA
TEBA, ilk yurtdışı bürosunu
Ahnanya'da açtı. DuseldorFta
açılan buro, ağustos ayında
çalışmaya başladı.
DEGERE A.Ş. onuncu
kuruluş yıldönümünü
Semiramis yatında verdiği
davetle kutladı. Degere, Türk-
Sovyet dış ticaret hacminin
yiizde 10'una sahip.
ÜÇEL Gıda ve Kimya Sanayii
fabrikası 6 ekimde Devlet
Bakanı Mustafa Taşar'ın
katılacağı bir törenle
Gaziantep'te açılacak.
ACC Bilgi Işlem Sistemleri
Danışmanlık ve Ticaret AŞ,
Servisdata ve Hukukdata
komple entegre otomasyon
programlarını Compex 90
Bilgisayar Fuan'nda
tanıtacak.
TURK-AVUSTURYA
İŞADAMLARI TOPLANTISI
A/USTURYA TİCARET OFISLERI Ankara (5-7 Kasım 1990) ve Istanbulda p-9 Kasım 1990) ' Endûstrıyel Ihtıyaç
Maddelen ve Işbırlığı konulu karşılıklı görûşmeter düzeniıyor Aşağıdakı lıstede görûlen fırmalarla görüşmefc ıste-
yenlenn ranöevu almak uzere ofislenmıze mûracaatları rıca olunur
MARMARA BÖLGESI: OİĞER BÖLGELER:
AVUSTURYA DIŞ TİCARET OFİSİ AVUSTURY» TİCARET MÜSTEŞARLIĞI
P.K. 219 Şışh-lsunbul PK. 46 Kavaklıdere-Ankara
T«l: 148 47 42/43 Fax: 148 16 07 Tx: 39624 Te): 136 12 72/73 Fax: 136 74 49 Tx: 42312
AKRAS: Gıda maddalerı ve meşrubat endüstrısı ıçın doğ-udan alıcı afanmaktadır AVL: Dızel ve benzın molortan-
na özel tasarım, dizayn ve yenıleme hızrrelt veretıılen fırma doğrudan altcı motor laürıkaları arıyor BAU INNOVHTt-
ON: ISJ ontasyonu sağlayen yapı taşı sstemlennın ımaiatı ıçın paenlı a/ınmış uretım yöntemı hsansma doğrudan alıcılar
aranıyor BÖHLER: Çeşitli vasıflı çelik ıçın doğrudan alıcılar aranıvor DANA: Ahşap *apı ve kasalar cın doğfudan
alıcılar aranıyor EISBAER: plastık sanayıınde kullanılan püskürtme dökûm ve ülleme makınelerı ıçın kurutma sıs-
temlerıne mûmessıl ve doğrudan alıcılar aranıyor ELEKTRONIK WERKSTAETTE: Termostaî/ar ıçın bımetalden esas
parçayı (kavrayıcı dıskler) ımal eder fırma ısı ayartayıcı ve sınırlayıcılar ımal eden fırmalar aramaktadır.
FELLER4NEUMAYEH: Elektrık ve elelctronık endüstrısı ıçın ıletkenler, gözluk çerçeve profıllenne. elekironık endüst-
nsı bıler mûmessıl, pasıf elektronık parça üretıcılefi, gözlük cerçevesı ve parçalan konusunda gozlük mentesesı ıma-
latçılan aranıyor FORSTER: Trafık ısaretler ve basûstü yol ışaretlerı, ıcten aydınlatmalı trafık ışaretlerı reklam ve
satış tabe(a ve ekranları, modüleks tabela ve yönlendırme sistemleri gürültü kesıcı duvarlar, raflar, metal buro mobıl-
yaları. sanayi ıçın yan ürünler ımal eöen fırma mûmessıl doğrudan alıcı ve ıthalalcılar anyor FRANK&DVORAK: De-
ğışık teknığe sahip elektromotorlar ıcın mûmessıl, ıthalatçılar doğrudan alıcılar ve kamu kuruluşları ile ılışkı aranryor
FRITZE LACKE: Sanayıde ve ınşaatta kullanılan her türlü boya ve vernıkler ıcın ıthalatçılar ve doğrudan alıcılar ara-
nıyof GREINER: Plastık cekme ıştemten ıçın tesisler ve değışık gereçler ve ev atıkları ıçın ışlemler yapan fırma dog-
rudar alıcılar, ıthalatçılar, kamu kuruluşlarıyla ılışkıler ve lisans altında üretım yapacak fırmalar anyor
HEIMPEL4BESLER: Vöntılator hava fıltreleme, boya püskürtme ve kurutma tesıslefi ıçın mûmessıl, doğrudan alıcı-
lar lisans altında veya fason parça üretımı yapan fi'malar aranıyor IFE: vlbrasyonlu taşıma cıhaz. oluk ve ızgaraları,
elek makınelerı, manyetık ayıklama. tambur ve ayırıcı makınelen yapan fırma doğrudan alıcılar anyor IMEX. Matkap,
freze ve aşındırma makınelerı ıçın NC-kumandalarına mûmessıl, ıtJialatçılar, ışbırlığı ıcın partnerler ve doğrudan alı-
cılar aranıyor ISOVOLTA: Dekoratıf kaplama mutfak tezgâhları dayanıklı levhalar (formıka) ıçın mûmessıl, ıthalatçı-
lar doğrudan alıcılar ve toptancılar aranıyor JAKCr Değışık manometre termometre ve kayrt cıhazlanna mûmessıl,
ıthalatçılar, doğrudan alıcılar ve toptancılar aranıyor KLÖCKNER: Hertur endûstrı tesısı planlaması fınansmanı ve
ımalı (omeğın kımya endüstrısı, ahşap, madencılık celık ve dığer madenler cam, tekstil gıda ve ınşaat) bacagazla-
rını temızlemek ıçın endûstnyel elektrofiltreler ve atrksu antma tesıslenne ışbırlığı yapabılecek partnerler satıcı firma-
lar ve kamu kuruluşları ile ılışkıler aranmaktadır KOH4-NOOR HARDTMUTH- Okııl ve öûfolar, teknısyenler ve sanatçılar
ıçın yazım ve çızım cıhazlanna ıthalatçılar ve yarı mamuller ıc r> ışbırlığı aranmatcladır KÜHNEN: Büküm sılındır kılıf-
lan ve kayışlan büküm ve dokuma makınelerı ıçın doğrudan alıcılar aranmaktadır LASKA: Et ışleme ve mezbaha
makıne ve tesisleri, teknolo)ik yardımcı malzemeler, büyük mutfak ve otel donanımları ıçın doğrudan alıcılar toptano
lar, ıthalatçılar ve kamu kuruluşları ile ılışkıler aranmaktadır OCHSNER: Kımya sanayıının tûmü, petrokımya sanayıı,
rafinerıle' gûbre fabrıkaları ıçın pompalar ureten fırma mûmessıl, satıcı ve doğrudan alıcılar anyor POLYTECHNIK:
Bıyolojık kökenlı atıklar ıçın yakma emme ve fıltrasyon tesisleri, komple püskürtme odası tertıbatları ve parcalama
makıneierı ûreten fırma rthalatçıları doğrudan alıcılar toptancılar ve kamu kuruluşları ile ılışkıler aramaktadır RATH:
Alümına bazında refrakler ürûnter, seramık elyaf. dayanıklı örgû modül seramık elyal
r
efrakter ûrünler ûreten fırma
ıthalatçılar ve doğrudan alıcılar arıyor REICHHOLD: Modern derı ışleme formüllerı ıçın komple üstün teknolo|i ûrün-
lerı yapan fırma mûmessıl ve doğrudan alıcılar arıyor SCHRENK-POPPENREITER: Işık kumanda cıhazları, enerji
optımızasyon tesisleri otomasyon alanında kullanılan ölçüm kumanda ve ayar ıslen ıçın şalt tesisleri yapan fırma
doğrudan alıcılar toptancılar ve elektrık fınnalan, planlama bûroları gıbı ışbırlığı yapabılecek partnerler arıyor SLT:
Mıkroleyi uygulaması ıçın gereklı oianlar, pıpet standı, pıpetler program kartuşlan PC programlan ureten firma mû-
messıl ve kamu kuruluşlan ile ılışkıler arıyor TEKUPLAST. Elektrık sanayıı ıçın klemens, bunlann ımaiatı ıçın özel
aletler ve ûretım tesisleri yapan firma mûmessıl ıthalatçılar, doğrudan alıcılar ve lisans altında üratım yapacak firma-
lar arıyor TIROLER RÖHREN: Içme suyu ve gaz hatları ıçın basınca dayanıklı duktıl borular, atıksu ıçın döküm boru-
lan ve ev bağlantriarı ureten fırma ıthalatçılar, doğrudan alıcılar, kamu kuruluşlan ile ıKskıler ve ışbtrfiğı yapacak partnerler
arıyor UNITEK: Çıplak kabk) kaplaması ıçın merkezı ekstruzyon kafala-ı, bay-pas», nenk ve kıhf değıştırme sıstemle-
n, ekstruder ûreten fırma doğrudan alıcılar arıyor VOITH. Asbestlı ve elyaflı çimento ve çımento levtıa uretımı ıçın
tesıslere doğrudan alıcılar aranmaktadır VX>ITH ELIN: Sanayıde kullanılan tel kafeslı değışık hızdakı motoriar ıcın
envertör, konvertor ve marşlar ureten fırma mûmessıl arıyor VİVAGNER BIRO: Termık santrallar, kâğıt ve selüloz sa-
nayıı ıçın cevre koruma sıstemlen, çürük gaz kazanları gırdaplı tabakalı fınnlar turizm ve lunapar* lesısterı ureten
fırma ışbırlığı yapacak partnerler, doğrudan alıcılar ve kamu kuruluşları ile ılışkıler arıyor BR. VVUSTER Demıryolu
ûst yapısı ıcın üretım, darmr, hırdavat, püskürtme, kesme ve özel maKineler ıçın ıthalatçılar, doğrudan alıcılar ve top-
tancılar aranmaktadır
Bu bilgisayan kaçırmayın
371.000.-TL'den
başlayan
taksitlerle
olivetti PCS 286
sahibi olabilîrsinîz
^ (vade farkı ödemeden)
• 8028612 Mhz • VCA Craflk • 40 Ub dlSk • 3,5 inç dİSket • 1 MbRAM
BAZI ÖDEME ALTERNATİFLERİ
Peşlnat
3.710.000.-
1.852.000.-
Takstt
371.000.-
928.000.-
*V
10
6
Toplam
7.420.000.-
7.420.000.-
Oİİvettİ TEKNOSAN
Voyvoda Cad. 52, 80001 Karaköy - istanbuf
Tel:149 36 65 -14917 67 - 149 87 71 Fax:150 08 26