Katalog

GÜNCEL 3 EDİTÖR Abdülkadir Yücelman ayucelman@cumhuriyet.com.tr Jetlag sendromu Özlem Kızıltepe ısa zamanda uzun mesafeler alınK masından dolayı, yolcuların yaşadığı coğrafi saatine adapte olan içsel (biyolojik) saati, gidilen ülkenin coğrafi saatine, gecegündüz farklılığı nedeniyle uyumauyanma, yemek ve çalışma saatlerine uyum sağlamakta zorlanıyor ve böylece ‘‘jetlag sendromu’’ denilen uyumsuzluk belirtileri ortaya çıkıyor. Bu belirtiler; uykusuzluk, yorgunluk, iştahsızlık, hazımsızlık, bağırsak bozukluğu, zihinsel ve fiziksel performans kaybı, zaman ve mesafe algısı bozukluğu, reaksiyon zamanı uzaması, yargı ve hafıza kusurları, bulanık görme, vücut ağrıları, terleme olarak kendini gösteriyor. Siz siz olun ‘‘jet lag sendromu’’na karşı alınacak önlemleri öğrenmeden bulunduğunuz kıtayı değiştirmeyin. Jetlag sendromu nedir, neden kaynaklanır ve alınması gereken önlemler nelerdir sorularının yanıtını Alman Hastanesi’nden operatör Dr. Ertaç Altuner şöyle veriyor: ‘‘Bu rahatsızlık, doğubatı veya batıdoğu yönündeki beşten fazla zaman dilimi süren uçuşlarda görülüyor. Dünya çevresinde 24 zaman dilimi var ve buna bağlı olarak doğudan batıya doğru olan uçuşlarda gün uzuyor, batıdan doğuya doğru olan uçuşlarda ise kısalıyor. Belirtilerin şiddeti de batıdoğu yönünde daha fazla oluyor ve uzun süre devam edebiliyor. Kuzeygüney ve güneykuzey yönündeki uçuşlarda ise zaman dilimi geçilmediği için, saat, gece ve gündüz farkı olmaması nedeniyle jetlag sendromu yaşanmıyor.’’ ‘Lag’ sözcüğü İngilizce’de geri kalma, gecikme anlamına geliyor. Bu durumda uçuştan sonra insanda yorgunluk, özellikle okuma, araba kullanma ve iş görüşmeleri gibi konularda motivasyon ve konsantrasyon eksikliği görülüyor. Jetlag olayı uçma mesafesine değil, kaç zaman bölgesinden geçtiğinize bağlı. Jetlag olayının doğuya doğru mu, yoksa batıya doğru mu seyahatte daha çok görüldüğü konusu tartışma yaratmış. Uzmanlar yaptıkları araştırmalarda, sendromun, insanların çoğunluğunun yapısına ve yaşam düzeyine bağlı olduğunu kanıtlamışlar. Yapılan anketler sonucunda da, çoğunluğun doğuya doğru yapılan uçuşlarda daha çok rahatsız olduğu, insanın vücut saatini hızlandırmada, yavaşlatmaya göre daha fazla zorlandığı görülmüş. Küçük çocukların pek etkilenmediği JetLag olayından en çok etkilenenler ise günlük yaşantısı düzenli ve rutin işler yaparak yaşayanlar. Uçaktaki havanın kuru olması, seyahat süresince hareketin kısıtlı olması, içki içilmesi, yeterli sıvı içecek alınamaması, farklı iklimde farklı yemekler, insanlarda ‘‘jetlag’’a karşı direnç kırıcı diğer etkenler. Uyku düzenini etkilediği için alkolden ve kahveden kesinlikle uzak durulması gerekli. Sabahları proteinden zengin kahvaltı, akşamlan ise bol karbonhidrat ve az proteinden oluşan akşam yemeği uyum süresinin kısalmasına , direncinizin artmasına neden olur. Bu nedenle, iş adamları, siyasiler ve sporcuların performanslarını koruyabilmeleri için, uçuştan önceki günlerde uyumauyanma ve yemek yeme zamanlarını, gidilecek ülkenin zamanlarına göre planlamaları veya toplantı ve müsabakadan günlerce önce gidip adapte olmasında fayda var. Hatta ve hatta bir öneri daha verecek olursak, önemli iş ve randevuların kıtalararası uçuşlardan en az 2448 saat sonrasına ayarlamanız da lehinize olacaktır . EĞLENCE Mİ DİNLENCE Mİ? Bir bayram daha geldi, bayram tatillerini fırsat bilenler daha önceden bir gezi programı yapmamış olsalar da yakın yerlere giderek kentin gürültüsünden patırtısından kurtulup doğa ile kucaklaşmayı istiyorlar. Genç kuşaklar giderek bayram kutlamalarını ya telefonla ya da bayram kartları ile yapıyorlar ve bayramlaşmalar, el öpmeler artık tarihe karışıyor.Yaşı ilerlemiş olanlar bu değişimi yadırgamış olsalar da belli etmemeye çalışıyorlar. Sonbaharda kum güneş denizi unutan kentliler şimdi kültür turlarını tercih ediyorlar. Bu arada kimi ‘‘spa otelleri’’nin bile bayram günleri sazlı şarkılı programlarla müşteri çekmeye çalışırken, tatilde yakın yerlere gidecekler dinlence ya da eğlenceden birisini tercih edecekler. Yapılan anketler beş yıldızlı otellerden çok butik otellerin gündeme geldiğini gösteriyor. Ancak iki yıldızlı otellerin kimisi kendilerini ‘‘butik otel’’ sınıfına koyarken önemli olan hizmetin dörtbeş yıldız olması öngörülüyor. Yani ‘‘ben butik otelim’’ demekle iş bitmiyor. Bu konuda kimi şikayetlerin bize kadar ulaştığını da söylemek olası. Bu sınıflandırmayı da Bakanlık mı yoksa TÜRSAB mı yapar bilemiyorum. Bu gibi durumlar turizm sektörünün henüz belli bir sisteme henüz oturmadığının bir örneği. Dört Mevsim Gezi dergimiz kültür turizminde ilk sırayı alan bir yöremiz. Hayrı Aslan hemşehrililerini çok seviyor onlar da onu; bu kez Safranbolu’yu evinize getiriyor. Okurlarımıza bu müze kentin, tarihini, özellikle de konaklarını, geleneklerini, tarihi çarşısını, el sanatlarını, gidecek olanlar için nerede kalınacağını, nerede ne yiyeceğinizi anlatan bir mini rehber sunuyoruz. Dilek Ünsal genç bir yazarımız, dinlenceyi tercih edenler için Bozcaadayı’yı öneriyor. Mustafa Balbay yine Balkanlarda dolaşıyor, Serez’i anlatıyor. Serdar Kızık Gökova’nın en güzel köşesi Akyaka’nın doğal zenginliğini dile getiriyor. Faruk Pekin Kaddafi’nin ülkesi Libya’nın kalkan ambargo sonrası yaşamı ve turizmi anlatıyor. Dört Mevsim Gezi’de güneş batmaz, kalın sağlıcakla. Mehmet Sucu. Yayın Yönetmeni: Abdülkadir Yücelman. Yayın Danışmanları: Gündüz Mutluay, Faruk Pekin, Turgay Tuna, Ahmet Yaygın süreli yayın Oruçoğlu, Ali Abalı, Serdar Kızık, Çetin Yiğenoğlu, Deniz Tüfekçi, Mustafa Balbay. Renk Ayrımı: Cumhur Ercan. Görsel Uygulama: Rabia İlknur Sak. Yayımlayan: Yenigün Haber Ajansı Basım ve Yayıncılık A.Ş. Prof. Nurettin Öktem Sokak No: 2 Şişli 34381 / İstanbul Telefon: (0212) 343 72 74 Faks: (0212) 343 72 64 Eposta: gezi@cumhuriyet.com.tr Baskı: Asır Grup (0212) 541 65 11 Cumhuriyet Reklam: Genel Müdür: Özlem Ayden. Genel Müdür Yardımcısı: Nazende Pal. Zambak Sokak No: 4 D: 1 Beyoğlu / İstanbul. Telefon: (0212) 251 98 74 251 98 75 Faks: (0212) 251 98 68 Eposta: ilan@cumhuriyet.com.tr Rezervasyon: (0212) 512 41 19 512 48 30 512 47 78 Faks: (0212) 513 84 63 DÖRT MEVSİM GEZİ Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına İlhan Selçuk. Genel Yayın Yönetmeni: İbrahim Yıldız. Yayın Koordinatörü: Deniz Som. Sorumlu Müdür: