Katalog

28 ARALIK 2007 CUMA ekonomi PARİS’TEN Bir yanda petrolle gelen trilyon dolarlık servet, diğer yanda fetva arayışına giren dünya finans devleri... Faiz haram, kâr helal 2000’li yıllarla birlikte faizsiz bankacılığa artan ilgi, Türkiye’deki katılım bankalarını 8 kat büyüttü. 17 milyar YTL’lik büyüklüğe erişen 4 katılım bankası, “Dünyanın En Büyük 500 İslami Kuruluşu” listesine de girdi. Necdet ÇALIŞKAN “Faiz haramdır” diyen, ancak kârından da olmak istemeyen Arap sermayesi, şeriata göre şekillendirilmiş yatırım araçlarıyla tüm dünyaya yayılıyor. Faizsiz bankacılıkla başlayan ve İslami borsa endekslerine kadar yaygınlaşan sektör, HSBC, Citi, Standart Chartered Bank gibi dünya finans devlerinin de katılmasıyla trilyon dolara koşuyor. Malezya, Dubai gibi ülkelerin yanı sıra Londra da İslami finansın merkezi olmak için yarışırken dünyanın en büyük 500 İslami kuruluşu listesinde Türkiye’den de 4 banka üst sıraları zorluyor. Yüksek petrol fiyatlarının da etkisiyle hızla büyüyerek 1.5 trilyon doları aşan İslam ülkelerindeki kişisel servet, uluslararası borsalarda oluşturulan “İslami’’ endekslerle, çokuluslu şirketlere kaynak olarak aktarılıyor. 2004’ün kasım ayında faaliyete geçen Dow Jones İslami Türkiye Endeksi, son bir yılda yüzde 53 yükselerek yatırımcısına en çok kazandıran endeks oldu. Toplam 1744 şirketin işlem gördüğü Dow Jones İslami Piyasalar Endeksi, özellikle 2001 yılından sonra hızla değer kazanmaya başladı. İslami prensiplere göre işleyen endekste, alkol, tütün, domuz ve domuz eti üretimiyle uğraşan Mısır’da Noel C 9 UĞUR HÜKÜM irileri Fransa’da Noel sefaletleri çekerken, diğerleri de Mısır’da kendilerine Noel sefası çekiyor! Adaletin bu mu dünya? Hem de evren fıstığı, olgun manken, yeni yetme medyatik destekli şarkıcıyla el ele, diz dize, göz göze en romantik pozlarda. Üstelik müstafi zevceyle, müstakbel hanımların işi, işine, boyu boyuna, yüzü yüzüne, hatta huyu huyuna (bu huylardan huysuz bir tanesine birazdan döneceğiz) pek benzermiş. Yani halkımız da “First Lady” değişikliğine pek yabancı kalmayacak. Koparmaları, parçalamaları pek seven bakımsız “Rambo” bu kez yumuşak geçişi bile başarmış olacak... Eeeeee diyeceksiniz, başkalarına hak gördüğünü, karısı tarafından aldatılmış, terk edilmiş bir polikacıya fazla mı göreceksin? Haklısınız. Ne hakkına, ne özel hayatına karışmak haddimiz olamaz. Hele hele ahlak dersi vermek, Hacı Babalar, Hoca Efendiler dururken bize hiç mi hiç düşmez... Tövbe tövbe... Helal olsun adama, gençliğini yaşasın değil mi yani? Ama dayanamadık affola, yıl sonunun rehavetiyle ipleri biraz gevşettik. Siz adamın boyuna posuna bakmayın, zekası çok uzun olduğundan eli, kolu vs’si her tarafa yetişiyor. Evvelsi sabah çocuk hastanesinde, öğleden sonra Papa malikanesinde. Dün sabah Almanistan’da, öğleden sonra Afganistan’da. Sabah mecliste, öğleden sonra iş üstünde. Sabah Luksor’da, öğleden sonra belki Nasıra’da. Hani şu Hazretli İsa’nın büyüdüğü Noel’in simgelerinden yemlikte, namı diğer “Kutsal Kreş”te. Belli mi olur? Sabah, sevgili hayırsever dostu mültimilyarderin Falcon uçağında, öğleden sonra sevgilisiyle İslamsever hami Arap Emiri’nin emrinde, pardon alçakgönüllü otelyatıyla Nil üstünde. Anglosaksonlar boşuna mı adama “Speedy Gonzales” adını takmışlar? Maşallah bir hız bir hız, yetişebilene aşkolsun... Bir de kendine lanet okuyanlara bir yetişse! Yok, bu kez durak şaşırdık. “Speedy Gonzales” Seine nehri kıyısında donmamak için acil çadır kuran evsizlerin barksızların yakasına, Bangkok batakhanelerini andırır Paris ucuz “otel”lerinde yanarak ölenlerin durağına pek uğramaz. Oraya polisi, itfayecisi gider. O “neoliberal” sporu seven “Zenginler Kulübü” üyeleriyle düşüp kalkmayı tercih eder. Ne yani, koskoca B KATILIM BANKALARI ÜST SIRALARI ZORLUYOR Türkiye’de faizsiz bankacılık hizmeti veren 4 banka bulunuyor. Albaraka Türk, Bank Asya, Kuveyt Türk ve Türkiye Finans katılım bankalarından oluşan bu faizsiz finans kuruluşlarının aktif büyüklüğü 2000’de 2.2 milyar YTL iken 7 yılda 17 milyar YTL’ye ulaştı. Türkiye Katılım Bankaları Birliği’nin verilerine göre 20002007 döneminde şube sayıları 110’dan 401’e, personel sayıları ise 3 bin 520’den 8 bin 700’e kadar çıktı. Bankacılık sistemindeki ortalama kârlılık oranlarından da geri kalmayan bu dört bankanın net kârı 2007 yılının ilk 9 ayı itibarıyla yüzde 37 arttı. Bu yılın ocakeylül döneminde toplam kârları 367 milyon YTL’ye kadar çıktı. The Banker’ın “En Büyük 500 İslami Kuruluş” listesine de giren bu dört bankadan Bank Asya 33’üncü, Türkiye Finans 35’inci, Kuveyt Türk 45’inci ve Albaraka Türk 52’nci oldu. Bankaların toplam varlıkları ise şöyle: Bank Asya 3.3 milyar dolar, Türkiye Finans 2.9 milyar dolar, Kuveyt Türk 2 milyar dolar ve Albaraka Türk 1.8 milyar dolar. Dow Jones’un kriterlerini şeriata ‘yeterince’ uygun bulmayan Dubai Borsası ile Suudi Arabistan Borsası bu alanda rekabet halinde. Hatta Dubai Borsası geçen aylarda dünyanın ilk İslami borsası olduğunu deklare etti. Bu şekilde amaçlanan ise “İslami” terimiyle Müslüman nüfusun borsaya olan ilgisini arttırmak. şirketler ile banka ve sigorta firmaları, otel, gazino, sinema ve müzik gibi eğlence alanındaki firmalar yer alamıyor. Dow Jones İslami Piyasalar Endeksi bünyesinde Asya, Kanada, ABD, Avrupa endeksleri gibi 7 endeks bulunuyor. Piyasa değeri göreceli olarak düşük olmasına karşın DJ İslami Türkiye Endeksi, son bir yılda yüzde 53 yükselerek yatırımcısına en çok kazandıran İslami endekslerin başında yer aldı. 25 şirketin hissesinin işlem gördüğü DJ İslami Türkiye Endeksi’nin büyüklüğü ise 31 milyar dolar. 1975’te İslam Kalkınma Bankası’nın kurulmasıyla birlikte gündeme gelen faizsiz bankacılık, Türkiye’de 1980’li yılların ortasından sonra hızla yayıldı. 2000’li yıllarla birlikte ‘altın yıllarını’ yaşamaya başlayan faizsiz bankacılık, Türkiye’de 17 milyar YTL’lik bir büyüklüğe erişti. Grup, 80 ülkede 450 butiğe sahip Godiva’yı 850 milyon dolara bünyesine kattı Çikolatanın ‘lady’si Ülker’in Ülker, hem Türkiye hem de Ülker adına globalleşme yolunda büyük bir adım atarak, dünyanın lider premium çikolata ve çikolatalı ürünler markasına sahip Godiva’yı satın aldı. Ekonomi Servisi Türkiye’de başta bisküvi ve çikolata olmak üzere 7 milyar dolar büyüklüğe sahip olan Ülker, 80 yıllık lüks çikolata markası Belçikalı Godiva’yı 850 milyon dolara bünyesine kattı. Çikolata üreticisi Joseph Draps’ın Brüksel’de 1926’da kurduğu şirket, şık ve el yapımı özel çikolataların ilk başlangıç noktası olarak kabul ediliyor ve yıllık cirosu 500 milyon dolara yaklaşıyor. Ülker’den yapılan açıklamada, “20 Aralık 2007 tarihinde imzalanan anlaşma ile Godiva, tüm uluslararası iştirakleri, markaları, tesisleri, ticari sır ve patentleri ile birlikte Türkiye’nin gıda devi Ülker Şirketler Topluluğu’nun bünyesine girdi” denildi. Açıklamada, satın alma işleminde Ülker Grubu’na, Standard Ünlü ve Citi Group’un danışmanlık hizmeti verdiği kaydedildi. Ülker Bisküvi Çikolata Kek Grubu Başkanı Ali Ülker “Bölgesel güç olma yolunda önemli adımlar atmış olan Ülker’in daha önce gerçekleştirmiş olduğu yurtdışı yatırımların yanı sıra Godiva gibi bir dünya devini bünyesine katması işine verdiği değerin en önemli göstergelerinden biri İmparator 4. Bonaparte’ı başka hangi mekan, hanedan paklar ki? İki gönül bir olunca samanlık seyran olurmuş. Örneğin, şimdilik ebedi yaz mevsimli Luksor’un Nil kıyısındaki mega lüks “Kış Palası” yeter herhalde ? “Winter Palace”ın geceliği 1100 avroymuş. Bak şimdi yine üstünüze, üstümüze vazife olmayan işlere karışıyoruz. Öyle demeyin, adam adamlara milyarlar kazandırıyor. Onlar da ona birkaç milyonluk minnet borcu ödemişler... Size ne, bize ne? Uçağını ödünç veren arkadaş icabında o uçağı hibe bile edebilir. Ne olacak yani, kaz gelecek yerden tavuk esirgenir mi? Sevgili dostları ülkenin en büyük özel televizyon kanalını almayı düşünürmüş. Veya bakarsınız devletin elinde kalan son “otluklar”dan bir tanesine bir dost fiyatı yaparız da hani... Üstelik İspanyol sosyalistleri “Çok Yüksek Gelirler”den alınacak vergileri kaldırmayı düşünüyormuş. Şu Fransa ne geri kalmış ülke? Ancak “Speedy” kolları sıvadı mı aşamayacağı “gerilik” yoktur... Bak kokuyu alan vefalı dostlardan Belçika kökenli İsviçre bankaları uyruklu Coni (Johnny Hallyday) servetini tekrar Fransa’ya getirecekmiş. Hatta “Milli Rockçu” Fransız olarak bile kalabilirmiş. Efendim, işin bir de duygusal yani var ki, onu renkli bulvar basını pek iyi beceriyor. Her ne kadar çift olağanüstü bir aşk yaşıyor olsa da huylu huyundan vazgeçer mi, bilemiyoruz. Rivayete göre İmparator hazretleri eski hanımı tarafından birkaç kez, değil öyle saray stajyerleriyle basılmak, ünlü bir takım sinema yıldızlarıyla suçüstü yakalanınca ExFirst Lady de reklamcı bir yakışıklıyla intikam almış. Müstakbel hanımın koleksiyonuna bir bakıyorsunuz, değme dişi Casanova’lar eline su dökemez. Eric Clapton, Mick Jagger, Yannick Noah, Vincent Perez, Laurent Fabius, Charles Berling, Arno Klarsfeld vb... Kalibreler pek yüksek. Yakın gelecekte kim kime gol atar bilinemez. Ama şimdiden Mısır’da geçirilen Noel’in bir ön balayı olduğu söyleniyor. Nisan ayında İmparatorlara yaraşır bir düğünden söz ediliyor. Şimdi bize 21’inci yüzyıl “Sefiller”ini yazacak bir yeni Victor Hugo gerekiyor. Bir de barikatların üstünde isyan bayrağı sallayacak “Gavroche”... [email protected] CİROSU 500 MİLYON DOLAR 1926’da Brüksel’de, Lady Godiva’nın efsanevi hikâyesinden ve kişiliğinden esinlenilerek kuruldu. 80 yıldır birinci sınıf çikolata üretiyor. Dünyada 450 butik ve 9 bin 300 satış noktası var. Markanın, ürün gamı premium çikolatalardan bisküvilere, kahveden kakaoya, çikolatalı içeceklere, kekten çikolatalı barlara kadar uzanıyor. 1966’dan beri Amerikalı Campbell Soup Co. bünyesinde bulunuyordu. 2 milyon çocuk ‘vuruldu’ Ekonomi Servisi Birleşmiş Milletler’e bağlı çocuklara yardım örgütü UNICEF, Irak’ta yaklaşık iki milyon çocuğun hastalık, yetersiz beslenme, eğitimden mahrumiyet ve şiddet riskiyle karşı karşıya olduğunu açıkladı. UNICEF, Iraklı çocukların ülkenin içinde bulunduğu durum karşısında çok ağır bir bedel ödemeye devam ettiğini ve 2007’de bu bedelin daha da ağırlaştığını söyledi. Irak’taki şiddet eylemlerinde yüzlerce çocuğun öldüğü ya da yaralandığının sanıldığını belirten UNICEF, ölen ya da yaralananlardan daha fazlasının ise ailesinden birinin ölümüne ya da kaçırılmasına tanık olduğuna dikkat çekti. Ailelerin şiddet olayları ya da tehditler yüzünden göç etmesi sonucu, ayda ortalama 25 bin çocuk evlerini terk etmek zorunda kalırken, çocukların sağlık ve eğitim hizmetlerine ulaşımı da son derece zorlaştı. 750 bin çocuk ilkokul eğitimini yarıda bırakmak zorunda kaldı. UNICEF’in Irak özel temsilcisi Roger Wright, Iraklı çocukların bu yıl iki ateş arasında kaldığını belirterek, güvensizlik ortamı ve zorunlu göçlerin vurduğu ülkede temel ihtiyaçları elde etme imkânının azaldığını vurguladı. Ancak tüm olumsuzluklara karşın, örgüt bazı olumlu gelişmelere de işaret etti. Şiddet olaylarında son aylarda görülen azalma sayesinde milyonlarca çocuğun aşılandığını ve ülkeye daha fazla yardım ulaşacağı yönünde umutlarının arttığını belirtti. Ali Ülker Türkler ilk kez bir dünya markasını aldı Ülker Kurumsal İletişim Genel Müdürü Zuhal Şeker Tucker, Godiva’nın alımının Yıldız Holding üzerinden yapıldığını ifade etti. Tucker, “Nestle’den Starbucks’a kadar şirketler Godiva’ya teklif verdi ama biz de ilgileniyorduk. Satın almayı biz yaptık. Nestle, Mars, Starbucks yoğun ilgilenen şirketlerdi” diye konuştu. Tucker, Ülker’in Türkiye’de çikolatada yüzde 60 pazar payıyla lider olduğunu hatırlatarak, bunun daha premium bir sınıfta, bulunmadıkları dir” dedi. Bu arada, Campbell Soup Company’den yapılan yazılı açıklamada, Godiva’nın 850 milyon dolara Yıldız Holding’e satılması konusunda anlaşmaya varıldığı ifade edilebir sektörde bir çikolata markası satın almak anlamına geldiğini söyledi. Tucker, “Şimdiye kadarki süreçte, bir Türk markası genelde hep yurtdışı markalar tarafından satın alınıyordu. İlk defa bir Türk markası dünya çapındaki bir firmayı satın aldı” dedi. Sabri Ülker’in 62 yıl önce bisküvi üretimiyle başlayan 7 milyar dolar büyüklükteki grup, geçen aylarda Türkiye’nin en eski çikolata markalarından Golden’i bünyesine katmıştı. leceği ve satıştan birkaç ay sonra satın alım işlemlerinin biteceği bildirildi. Campbell Üst Yöneticisi (CEO) ve Başkanı Douglas R. Conant, Godiva’yı değerinde satmaktan dolayı memnun olduklarını ifade rek, şirketin fon, vergi, amortisman öncesi kârın (EBITDA) 15 katı bir fiyata satıldığı kaydedildi. Açıklamada, anlaşmanın düzenleyici kurullar tarafından onaylanma süresinin birkaç ay içinde gerçekleştiri ederek dünyanın lider çikolata işindeki “mükemmel’’ markasının Ülker’in portföyüne girmesinin uygun olduğunu kaydetti. İpekyolu’na TABA desteği Ekonomi Servisi Türkiye’yi otoyolla Orta Asya ülkelerine bağlayacak olan İpekyolu projesi güzergâhındaki ülkeler Washington’da bir araya geldi. Toplantıda Türkiye’yi temsil eden Uğur Terzioğlu başkanlığındaki TürkAmerikan İşadamları Derneği (TABA) heyeti, projeyi ve bölge ülkeleri arasındaki ekonomik ilişkileri iş dünyası temsilcileri ve resmi heyetlerle paylaştı. Proje hayata geçtiğinde Türkiye, Orta Asya ve Avrupa’yı birbirine bağlayan önemli bir köprü görevi görecek. Peru IMF’den ayrılıyor Ekonomi Servisi Perulu yetkili Javier SilvaRuete, ülkesinin 26 Ocak 2007’de IMF ile yaptığı, Şubat 2009’da sona erecek anlaşmasını yenilemeye niyeti olmadığını belirtti. Peru’nun aldığı 270 milyon dolarlık borcun geri ödenmesinden sonra bir daha borç alınmamasının planlanmadığını belirten SilvaRuete, “Bu karar, Peru ekonomisinin ne kadar sağlıklı olduğunun göstergesidir” dedi ve artık IMF kredilerine ihtiyaçları olmayacağını ifade etti. Peru’nun bu açıklaması, ciddi mali zorluklar karşısında bulunan IMF’ye yeni bir ağır darbe olarak nitelendiriliyor. 185 ülkenin üye olduğu IMF’nin son genel kurul toplantısında, yönetimden kurumun mali dengenin yeniden sağlanması için harekete geçmesi istenmişti. IMF’nin son müşterileri arasında Türkiye, Pakistan, Demokratik Kongo Cumhuriyeti bulunuyor.