Katalog

6 Erhan AKDEMİR Ankara Üniversitesi ATAUM Uzmanı abhaber.com Koordinatörü AB’nin Mavi Kart uygulaması… C S TRATEJİ başarıları bulundukları ülkelerin halklarına göre daha geride kalıyor. Ancak dünya çapında geçerli olan rekabetin sertleşmesi ve doğum oranlarının gerilemesi göz önüne alındığında AB'nin göçmenlerin oluşturduğu potansiyelden yararlanmama gibi bir şansı yok. Bu bağlamda, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki (ABD) yeşil kart uygulamasından esinlenerek geliştirilen mavi kart uygulaması, AB’de giderek tartışılmaya başlanıyor. ABD’deki yeşil kart uygulaması vasıflı göçmenlerin ülkede yasal ve uzun dönemli çalışmalarına imkân sağlıyor. AB’ninde yürürlüğe sokmak istediği mavi kart uygulaması da temelde bunu hedefliyor. Bununla birlikte, AB’nin mavi kart uygulamasını yürürlüğe koymak istemesinin iki temel nedeni bulunuyor. Bunlar, AB’deki işgücü açığının karşılanması gereği ve yasadışı göçle mücadele. İlk olarak AB’deki işgücü açığının karşılanması gereği üzerinde duralım. 2025 yılına kadar AB nüfusunun 25 milyon gerileyeceği uzun yıllardır biliniyor. AB’nin 15 – 64 yaşındaki çalışan nüfusunun 2050 yılına kadar 40 milyon azalacağı ve 65 yaş üstü nüfusun ise neredeyse aynı miktarda artması bekleniyor. Avrupa İstatistik Ofisi’nin (EUROSTAT) ve Avrupa Komisyonu’nun 2006 verilerine göre, AB’de ortalama ömür beklentisi 2050 ylında erkeklerde 80,5 yıla kadınlarda ise 85,6’ya çıkması ve ortalama yaşam sürelerinin sırasıyla 6,8 ve 5,2 artacağı tahmin ediliyor. Ayrıca, AB’de 2040 yılından sonra her iki çalışan kişinin bir yaşlıya bakmak zorunda olacağı da tespit edilen bir diğer gerçek. Almanya, İtalya ve Macaristan ise bugün yaşlanan nüfusları nedeniyle işgücüne en fazla ihtiyaç duyan AB ülkeleri durumunda. AB’ye katılan 10 yeni üye ülkede ise beklenen ömür artışının 2050 yılında mevcut duruma göre, yaklaşık 7.5 yıl olması bekleniyor. AB’deki yaş ortalamasının en düşük olduğu ülkeler Estonya, Letonya, Litvanya, Macaristan ve Slovakya’dır. Söz konusu 5 ülkede, 2050 yılında yaş ortalamasındaki artışın yaklaşık 8.5 yıl olacağı öngörülüyor. Bu çerçevede AB Komisyonu, 27 üye ülkede doğum oranlarının düşmesi ve nüfusun yaşlanmasından doğan işgücü açığını kapatmak amacıyla, göçmenlere ilişkin yasaların köklü biçimde yeniden gözden geçirilmesini ve bu bağlamda üçüncü ülkelerden AB’ye giriş ve istihdam şartlarını kolaylaştırmayı planlıyor. AB, bu köklü düzenlemeyi ise mavi kart aracılığıyla yapmak istiyor. Burada AB açısından temel hedef ise, Avrupa’yı Asya, Afrika ve Latin Amerika’daki mühendis, enformasyon teknolojisi uzmanları ve diğer yüksek vasıflı işçilerin çalışacağı bir çekim merkezine dönüştürmek. Çünkü, ABD’nin kalkınmakta olan ülkelerden İ kinci Dünya Savaşı’ndan sonra, Batı Avrupa’nın gelişen, sanayileşmiş ülkeleri göç ve iş gücü ihtiyacını aynı düzeylerde hissetmelerine rağmen, her ülke ihtiyacını ve kendi tarihsel gelişimini dikkate alarak karşıladı ya da diğer ülkelerle ilişkilerine dayanan farklı kaynaklara yöneldi. İngiltere ve Hollanda eski ve yeni sömürgelerinden, Belçika ve İsviçre Avrupa’nın güneyinden, İtalya, İspanya ve Portekiz’den neredeyse bedava işgücü temin ettiler. Almanya önce Doğu Avrupa’dan, Berlin Duvarı’nın inşasından sonra ise Akdeniz ülkelerinden ve Türkiye’den "misafir işçi" getirtti. Öte yandan, İsveç, Danimarka, Finlandiya ve Norveç serbest işgücü talebini, kendi aralarında kurdukları pazarlarla çözdüler. Fransa ve Almanya’da yakından bildiğimiz bir sistem uygulandı. İşveren adına devlet "misafir işçi" biçiminde göçmen işgücünü organize etti ve özel yerlere yerleştirdi. Türkiye’den ve Kuzey Afrika’dan getirilenler Belçika, Hollanda, Almanya ve Fransa’nın sanayi bölgelerinde maden ve imalat sanayinde çalışmaları için uygun bölgelere yerleştirildi. 1990’lı yılların başlarından günüme kadar ise, dünya genelinde birçok ülkede nüfusun hızla yaşlanmasıyla birlikte sosyal güvenlik sistemlerinde yaşanan sıkıntılar, doğum oranlarındaki düşüşler ve iş gücü açığındaki ciddi problemler işgücü açısından yaşanan tartışamaları tekrardan gündeme getirdi. Bu tartışmalar ise Avrupa’nın geleceği açısından giderek daha önemli bir hale geliyor Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde AB yasadışı göçü engellemek istiyor ABD’deki yeşil kart uygulamasından esinlenerek geliştirilen mavi kart uygulaması, AB’de giderek tartışılmaya başlanıyor. ABD’deki yeşil kart uygulaması vasıflı göçmenlerin ülkede yasal ve uzun dönemli çalışmalarına imkân sağlıyor. AB’nin de yürürlüğe sokmak istediği mavi kart uygulaması da temelde bunu hedefliyor. yaşayan göçmenlerin sayısı 40 milyonun üzerinde. Çocuklarının ve torunlarının sayıları ise bunun çok daha üzerinde. AB kriterlerine göre göçmenlerin büyük bir bölümü "sosyal çevreleri içinde iyi uyum sağlamış" durumda. Ancak eğitim ve mesleki formasyon gibi belirleyici alanlarda göçmenlerin ve sonraki kuşakların