Katalog

eral sistemin herkese, dini ve etnik farklılıklarına Mahmud Ahmedinecad yönetimini etkisizRAN’DA ETNİK bakmaksızın, eşit fırsat ve özgürlük sağladığını leştirmeyi planlayan Washington, Irak'ta Saddam kanıtladığına işaret etti"(5). Hüseyin için gündeme getirilen yöntemleri İran'da SORUNLAR Şahbazi’nin söylediklerinden İran’ın da kullanmaya başladı. ABD, İran'daki Azeri İran ve İran basını, etnik sorunlarının Iraklaştırılmasına ne kadar sıcak baktığı azınlığa yönelik "GünAz TV" ve Kürt azınlığa olmadığını ileri sürmektedir. açıkça görülüyor. Nitekim, geçtiğimiz günyönelik "Tişk TV"yi yayına soktu. ABD, ''etnik Örneğin 18 Ağustos 2004 tarihli lerde İran'ın Ankara Büyükelçisi Firuz muhalefetin gücünü arttırmak ve merkezi Tahran Tahran Times gazetesinde Devletabadi, ABD’nin bölgede etnik yönetimini etkisizleştirmeyi'' hedefliyor" denildi. Hassan Hanizadeh şunları devletler kurmayı amaçladığına dikkat İran ile ABD arasındaki gerginliklerin artması söylüyor: çekti (6). üzerine Irak’taki CIA görevlileri Talabani "Benzer demografik yapıya liderliğindeki Irak Kürdistan Yurtsever sahip İran ve Suriye dahil Birliği ile (IKYB) yakın ilişki içinde TNİK OLMAYAN Irak'ın hiçbir komşusu, Kuzey bulunan İran Kürdistanı Demokrat Irak konusunda Türkiye kadar MUHALEFET Partisi’nin (İKDP) endişeli değil. Örneğin, İran’da Süleymaniye’deki üst düzey ABD, İran'a karşı etnik etnik azınlıklar arasında yöneticileri ve PKK ile görüştü. anlamda muhalefet yürütneredeyse hiç bir gerilim yok İran rejimine muhalif hareketin, meyen diğer muhalifleri de ve İslam Cumhuriyeti'nin İran'daki bütün Kürt grupları desteklemeyi sürdürüyor. anayasasına göre, tüm İranlılar içine alması kararlaştırıldı. Bunlar arasında Halkın eşit haklara sahip ve etnik Bundan bir ay önce de, Kürtçe Mücahitleri önemli bir yer asıllarına göre değil, yaptıkları "Kıvılcım" anlamına gelen ve teşkil ediyor. Örgüt, 1970’li r e il r u eylemlere göre yargılanıyorlar. u L ABD'den Tahran yönetimine yıllarda Şah Rıza Pehlevi’ye karşı İran'ın kuzey, güney ve doğu sınırında muhalif yayın yapan "Tişk TV" silahlı direniş yürütmüştü. Şah’ın yaşayan insanların, bu ülkeden bağımsız bir gelekuruldu. devrilmesiyle sonuçlanan 1979 İran cek arayışları da yok. Kendileri, diğer İranlı vatanİran'ın kuzeyine atfen kurulan İslam Devrimi’nde yer alan örgüt, sol daşlarla bir kader ortaklığı etmişler ki bu da, İran "Güney Azerbaycan Televizyonu", eğilimli olması nedeniyle İslamcı yöneulusunun İslamiulusal birliğinin en güzel ve kalıcı "GünAz TV" de iki ay önce yayına tim tarafından dışlandı ve üyeleri ülkeyi niteliği"(10). başladı. Bu kanalın uydu aracılığı ile terk etmeye zorlandı. Önce Fransa’da ve Ancak yaşanan süreç bunun hiç de öyle Türkiye'den de izlenebildiği, Tişk TV kları daha sonra Irak’ta bulunan örgüt, 1993 u c o Ç n e olmadığını gösteriyor. Nisan 2005 tarim k Tür gibi bu televizyon kanalının da ABD yılında kurulan ve İranlı rejim muhaliflerini hinde İran, Ahvaz’da yaşanan olaylar tarafından finanse edildiği belirtiliyor. Her iki teletek bir çatı altında toplayan İran Direnişi nedeniyle ElCezire televizyvizyon kanalı İran yönetimine yönelik sert muhaleİçin Ulusal Konsey adlı gruba katıldı. 1997 onunun ülkedeki bürosunu kapfetiyle dikkat çekiyor(3). yılında ABD ve 2000 yılında da AB, attı. İran’ın Ahvaz kentindeki Gelişmeler, Ergin Yıldızoğlu’nun da vurguörgütü, terör örgütü olarak tanımladı(7). olaylar, bölgedeki etnik yapının ladığı gibi(4) "İran’ın Iraklaştırılması" sürecinin Temmuz 2004 tarihinde Amerikan değiştirileceği yönünde bir başlatıldığını gösteriyor. Bunun başarılı olup yönetimi, Halkın Mücahitleri bildirinin (İranlı yetkililerin olmayacağını zaman gösterecek. Örgütü'nün Irak'ta sürgünde bulubelirttiğine göre İran cumhurAmerican Enterprise Institute’nün nan 4000 üyesine özel statü başkanı eski özel kalem İran halklarının homojen değil, vererek koruma altına müdürü tarafından yazıldığı çeşitli ve farklı olduğunu kanıtlaaldığını açıkladı. Irak'ın iddia edilen ve Huzistan’da mak için Washington'da düzenlenişgali sonrasında nüfus yapısının değiştirilmesi diği konferansa katılan İKDP silahsızlandırılan bu tavsiye edilen sahte bir mektemsilcisi Murtaza İsfandiyari, kişiler 2003 yılının tubun) elden ele dolaşmasıyla "İran rejiminin inkar ettiği Haziran ayından bu yana başladı. Yetkililerin, böyle bir belçeşitli etnik gruplara mensup ülkenin kuzeydoğusundaki genin sahte olduğunu halkı, tek İran çatısı altında eşit Eşref adlı kampta tutuluyaçıklamalarına rağmen, bazı banka bir şekilde toplayan federal bir or(8). tiyariler şubeleri ve polis karakolu ateşe verildi. h a B yönetimin kurulmasını umdukYetkililer, olayların kontrol altına alındığını larını" söyledi. İsfandiyari, belirtse de bölgedeki Araplarla güvenlik güçleri RANLILIK KİMİĞİ’NİN 1979 İran İslam Devrimi’nden arasındaki çatışmaların yer yer devam ettiği ileri sonra Humeyni'nin "küçük KRİZİ sürüldü. Olaylar sırasında 3 kişinin öldüğü, şeytan" olarak nitelediği Kürtlere İran'da yaşanan kriz, sadece ABDİran yaklaşık 250 kişinin gözaltına alındığı karşı savaş ilan ettiğini anımsattı ve çatışmasına, ReformcuMuhafazakar belirtildi. İran istihbarat bakanı, hafta Kürtlere yönelik ayırımcı poliayrışmasına ya da İslam sonu yaşanan olaylardan ülkedeki p tikaların sürdüğünü belirtti. lı Ara Cumhuriyeti'nin meşruiyet krizine uzistan İslami yönetimi devirmeye çalışan K Kuzey Amerika'da Azeri derneklerin indirgenemez. Bugünkü İran’da İranlılık dış güçler ile televizyon kanaltemsilcisi Rahim Şahbazi de AEI’nın düzenlediği kimliği de ciddi bir kriz içerisinde larını sorumlu tuttu. İranlı yetkkonferansta, 80 yıllık İran rejimi süresince İran'dabulunuyor. İran İslam Cumhuriyeti’nin ililere göre ElCezire, Ahvaz'da ki etnik grupların, Fars kültürü içerisinde eriçöküş gibi bir tehlike ile karşı karşıya halkın çoğunluğunun federal tilmeleri için sistematik bir asimilasyona kalması durumunda, İranlılık bir yönetimin kurulmasını uğradıklarını, İran okullarında Farsça kimliğinin ciddi bir biçimde istediğini iddia etti; sahte bir konuşmayan Azeri Türklerin değişmesi ihtimal mektup konusundan yararladövüldükleri veya dahilindedir. narak bu kentteki huzursuzlukcezalandırıldıklarını ileri sürdü. İran 1979'dan sonra ciddi ların etnik ayrılıklar ve Ayetullah Humeyni'nin bir Azeri bir nüfus artışı ile Huzistan eyaletinde Arapça Türk olmasına rağmen, son 20 karşılaşmış ve 24 yıl konuşan İranlılara yönelik yıldır İran rejiminin etnik temiziçerisinde İran nüfusu iki ayrımcı politikalardan kaylik kampanyalarına kat artmıştır. Ekonomik naklandığını savundu(11). başvurduğunu belirtti. alanda da başarısız olan Tebriz'deki Azeri Türklerin, İran’da bu durum, kitlesel yokr RAN AZERİLERİ İran'ın diğer etnik ve dini gruAzerile sullaşmaya neden oldu. Sonuçta, plarıyla barış içinde bir arada Güney Azerbaycan Milli Uyanış Hareketi’nin büyük oranda işsiz genç bir nüfus yaşadığını vurguladı. Azeri (GAMOHGüney Azerbaycan Milli Oyanış olgusu ortaya çıktı. Türklerin, Türkiye'deki modern Harekatı) Bakü Temsilcisi Hüseyn Türkeli, Eylül İran’da yaşanan toplumsal sorunlar yönetimi izlemek için Türk tele2004 tarihinde yaptığı bir açıklamada, ABD İranlılık kimliğinin sorgulanmasına yol vizyon kanallarına yöneldiğini, Dışişleri Bakan Yardımcısı Richard Armitage’in açıyor. Bu sürecin doğal sonucu olarak Fars dilinin ve kültürünün İran’ın etnik yapısında "farsların etnik azlıq" ve İslamcı grupların meşruiyeti erozyona dayatılmasına rağmen Farslılara değil, Azerilerin ise İran’ın "aparıcı etnosu" olduğunu uğradı. Ayrıca, sol gruplar da etkinliklerini i c lu Be 80 yıldır uygulanan şovenist politikalara söylemesini kendilerinin yoğun çabalarının bir kaybettiler. Söz konusu siyasal ortamda "etnik karşı olduğunu dile getiren Şahbazi, "İran'ın sonucu olduğunu ileri sürerek, "Azerbaycan milli milliyetçilik" güç kazanmaya başladı(9). komşuları Irak ve Afganistan gibi ülkelerdeki fed C S TRATEJİ 21 İ E ‘İ İ