Katalog

4 Emekli Tuğgeneral Nejat ESLEN Küresel terörle savaş, Afganistan ve Irak’taki durumun yansıması: C S TRATEJİ olduğu’ ilan edildi. Zaman içinde buna ABD yetkilileri de inandı. Oysa, ABD’nin jeostratejik hedefleri ile gücü dengesizdi. Kısa bir süre sonra ABD’nin iki ayrı cephede savaşma yeteneğinin olmadığı ortaya çıktı. Sun Tzu’nun ‘savaşmadan savaşları kazanmak’ düşüncesi dikkate alınmamıştı. (Bir istisna olarak Irak Savaşı başlamadan CENTOM Komutanı Orgeneral Tommy Franks, savaş etiğine yakışmayan bir tarzda bazı Iraklı generalleri satın aldı ve Irak birliklerinin bir kısmının dağılmasına neden oldu. Orgeneral Tommy Franks böylece düşmanının satın alan general olarak savaş tarihine geçti.) S un Tzu, ‘Savaş Sanatı’ adlı eserini M.Ö. 5. yüzyılda yazdığı ifade edilen Çinli bir general, savaş stratejisi teorisyeni. Savaş sanatının felsefesini yazan; düşünceleri, yaşam felsefesi olarak da benimsenen ve hala geçerli olan bir bilge kişidir. Savaşa hazırlananların ve savaşanların onun düşüncelerini dikkate almaları gerekir. Sun Tzu, liderlerin düşmanını ve kendi yeteneklerini tanımasına, savaştan önce olasılıkların çok iyi hesaplanmasına, iyi planlamalar yapılmasına ve ‘ağır bir çarpışmaya girmeden savaşların kazanılmasına’ önem vermiştir. 90’lı Yıllarda, Sun Tzu’nun ‘ağır bir çarpışmaya girmeden savaşları kazanmak’ düşüncesi, ABD’de de önem kazanmıştır. Ancak, ABD yetkililerinin yaptığı hatalar, Sun Tzu’nun yeterince kavranamadığını göstermektedir. Sun Tzu dedi ki; ‘Ne zaman savaşacağını ne zaman savaşamayacağını bilen kazanacaktır.’ ABD Sun Tzu’yu kavrayamadı ABD, Kuveyt’ten Saddam’ı çıkarırken, Sun Tzu’nun ‘savaşmadan zafer kazanma’ yaklaşımını benimsedi. Günümüzde küresel terör, Afganistan ve Irak’taki harekatları ise Sun Tzu’yu kavrayamadığını ortaya koyuyor. yetenekleri yoktu. ABD yetkilileri ne Irak’taki direnişçilerin, ne de kendilerinin yeteneklerini tam anlamı ile kavramadan Irak’ta savaştı, hala da savaşıyor. UZAYAN SAVAŞIN ZARARLISI İYİ HAZIRLIK YAPMADILAR 1991 yılında, Kuveyt Savaşı’ndaki hızlı başarının etkisi altında kalan ABD yetkilileri, bundan sonraki tüm savaşları da aynı şekilde kazanabileceklerini düşündüler. Soğuk Savaş sonrası ortamın avantajlarından yararlanmak ve rakip güçler ve koalisyonlar oluşmadan hedefleri elde etmek isteyen ABD liderleri, 11 Eylül sonrasındaki inisiyatifleri (terörle küresel savaşı), yeterli güç hazırlamadan, gücü artıracak koalisyonları ve stratejik ortaklıkları kurmadan, jeostratejik hedefler ile gücü dengelemeden, gücü savaşın değişen doğasına göre yapılandırmadan, giriş yapılacak yerlere yakın bölgelerde konuşlandırmadan, yani yeterli hazırlık yapmadan ve küresel savaşa hazır olmadan başlattılar. Sun Tzu dedi ki; ‘Eğer kendini ve düşmanını tanıyorsan gireceğin yüz savaşın da sonucundan korkmamalısın. Eğer kendini tanıyor, düşmanını tanımıyorsan, kazanacağın her zafere karşılık bir de yenilgi alırsın. Eğer düşmanını da kendini de tanımıyorsan bütün savaşları kaybedersin.’ SAVAŞMADAN ZAFER Sun Tzu dedi ki; ‘Bütün zaferleri savaşarak kazanmak hüner değildir; savaşta hüner, düşmanın direncini savaşmadan kırabilmektir.’ ‘Zeki savaşçı sadece yenen değil, kolaylıkla yenmesini becerebilendir’, ‘Yüz zaferin yüzünü de savaşarak kazanmak hüner değildir, savaşta hüner düşmanın direncini savaşmadan kırabilmektir.’ ‘Muzaffer savaşçılar önce zaferi kazanır, sonra savaşır; mağlup savaşçılar ise önce savaşa girer, sonra da zaferin yolunu arar.’ ‘En iyisi savaşmadan kazanmaktır.’ ABD, Soğuk Savaş sonrası jeostratejik hamlelerini değerleri ve hukuku yok sayarak ve güce dayanarak başlattı. ABD’nin ‘eşi görülmemiş ve benzeri olmayan bir güce sahip Sun Tzu dedi ki; ‘Savaşta esas olan zaferdir, uzayan harekat değil.’ ‘Uzayan bir savaştan karlı çıkan ülke olmamıştır.’ ABD yetkilileri, Amerika’nın uzun sürecek bir savaşın içindeki ‘savaşan ülke’ olduğunu ifade ederek ciddi bir hatayı sürdürmektedirler. Sun Tzu dedi ki; Savaşı kazanan general, savaştan önce bir çok hesaplamalar yapan generaldir. Savaşı kaybeden general ise savaştan önce daha az hesaplama yapmış olan generaldir.’ ABD stratejistleri ne küresel terörle savaş adını verdikleri ‘medeniyetler çatışması’, ne de Afganistan ve Irak savaşları için ihtiyaç duyulan birliklerin doğru hesabını yapmadı, yeterli ve doğru birlikler hazırlamadı; ayrıca, gücünü artıracak koalisyonları ve ortaklıkları kuramadı, aşağıladığı ‘Yaşlı Avrupa’dan da yeterli destek alamadı. Ayrıca, hesapları doğru adamlar (generaller) değil Rumsfeld gibi önyargılılar yaptı. Sun Tzu dedi ki; ‘Savaştaki en önemli husus, düşmanın stratejisine saldırmaktır.’ ABD liderleri hasımlarını tanımadığı için onların stratejilerini zamanında anlayamadı; hasımlarının stratejilerine saldıracak stratejiler de geliştiremedi. YETERLİ BİLGİ YOKTU ABD yetkilileri ne Afganistan’daki ne de Irak’taki hasımlarını tanıdı, onların özelliklerini ve yeteneklerini anladı. ABD, Irak’a yeterli ve doğru istihbarat elde etmeden girdi. ABD’nin Irak’a girmesinde çıkarları olanlar doğru olmayan istihbarat ile ABD yetkililerini yönlendirdiler. ABD’de liderler, harekatı Irak’ta direniş olmayacak varsayımına dayandırdılar. Komutanlar, mukavemet başlayınca dicital manevra birlikleri ile direnişçileri bastırmaya çalıştı; başarılı olabilmek için sayısal üstünlüğü Sun Tzu’nun heykeli sağlayacak ÇIKMAZIN BOYNUZLARI Sun Tzu dedi ki; ‘Taktikleri olmayan strateji, zafere giden en uzun yoldur. Stratejisi olmayan taktikler ise yenilgiden önceki gürültüdür.’ 1 Mayıs 2003 tarihinde ABD Ordusu Bağdat’a girince Başkan George Bush, Irak’ta görevin tamamlandığını açıklamıştı. Geçen zaman içinde ABD’nin Irak ile ilgili tutarlı bir stratejisinin olmadığı anlaşıldı. ABD, Irak’ta kalacak mı çıkacak mı belirsiz? ABD’nin hala Irak’tan çıkış stratejisi yok. ABD, Irak’ta ‘çıkmazın boynuzlarına oturmuş’ durumda. Küresel terörle savaş stratejisinin dengeli ve tutarlı olduğunu söylemek de mümkün değil. Üretilen taktikler ise tutarlı bir strateji olmadığı için işe yaramıyor. Bu nedenle de son zamanlarda ABD’den gelen sesler gürültüye benziyor…