Katalog

10 Gürsu KUNT Türkçe konuşan ülkeler toplantısı yapıldı… C S TRATEJİ Sezer, sözlerini şöyle sürdürdü: "Karşılıklı yatırım, ticaret ve yüklenici hizmetleri önemli oranda arttı. Türkiye’de önde gelen kuruluşları kardeş cumhuriyetlerde yatırımlarını hızlandırmaya özendiriyoruz. Kardeş cumhuriyetlerin işadamlarının ülkemizdeki yatırımlarından da mutluluk duyuyoruz. Başta enerji, ulaştırma, iletişim ve turizm olmak üzere, ekonomi alanındaki işbirliğini ikili ve çok taraflı düzeneklerle desteklememiz, kurulan sağlam köprünün daha da güçlendirilmesine katkı sağlayacaktır. Öte yandan, KarsAhılkelekTiflisBakü demiryolu gibi Asya’yı Avrupa’ya bağlayacak yeni ulaşım yollarının kurulması, Türk Dili Konuşan Ülkelerin küresel ekonomiyle bütünleşmelerine yarar sağlayacaktır. Bölgemizdeki doğal kaynakların dünya pazarlarına seçenekli ve güvenli yollardan, kesintisiz, sürdürülebilir ve ekonomik biçimde ulaştırılması, küresel enerji sunum güvenliğinin geliştirilmesine olanak sağlayacaktır. AktauBaküTiflisCeyhan petrol boru hattı ülkelerimiz arasındaki güven ve işbirliğinin, ortak kararlılığımızın bir sonucu olarak Temmuz ayında işletmeye açıldı. BaküTiflisErzurum doğalgaz boru hattını da bu yıl sonunda devreye sokmayı öngörüyoruz. Türk Dili Konuşan Ülkeler arasında enerji alanında işbirliğinin artırılmasını, bölgenin siyasal ve ekonomik istikrarına doğrudan katkı sağlayacak bir olgu olarak gördüğümüzü yinelemek isterim." Sezer konuşmasında, üniversiteler, araştırma kuruluşları ve kültürel kurum ve etkinliklerin ortak tasarılarla özendirilmesi gerektiğini belirtti. Yukarı Karabağ sorunun, ancak Azerbaycan’ın toprak bütünlüğü çerçevesinde barışcıl bir çözüme kavuşturulabileceğini söyleyen Sezer, bu konuda Azerbaycan’a verilen desteğin devam edeceğini açıkladı. T ürk Dili Konuşan Ülkeler Devlet Başkanları Doruk Toplantısı’nın 8.’si 5 yıllık uzun bir aradan sonra Antalya’da yapıldı. Duygusal birliktelik olarak nitelendirilen geçmiş yıllardaki toplantıların yerine, daha gerçekçi ve somut önerilerin getirildiği doruk toplantısında üzerinde durulan en önemli iki konuyu enerji ve ulaşım oluşturdu. Toplantıda, bölgenin zengin enerji kaynaklarının tüketici ülkelere ulaştırılmasında çeşitlendirilecek yollarla, siyasal ve ekonomik istikrara katkı sağlanacağı vurgusu yapıldı. Doruk toplantısında, BTC örneğinden yola çıkılarak aynı güzergahtaki doğalgaz hattı, KarsAhılkelekTiflisBakü demiryolu ve İstanbulAlmatı demiryolu hattı önerilerinin önemine dikkat çekildi. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in evsahipliğindeki toplantıya, Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgızistan Cumhurbaşkanları katıldı. Davet edilmiş olmalarına rağmen Türkmenistan, büyükelçi düzeyinde katılım gösterdi. Özbekistan ise toplantıda yer almadı. Somut öneriler doruğu AKP’NİN HATASI AKP’nin izlediği politika sonucu Özbekistan’la gerilen ilişkiler, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in Özbek Cumhurbaşkanı’nı doruğa davetiyle düzeltilmeye çalışılsa da Özbekistan katılmama yönünde tavır belirledi. Önce temsilci göndereceğini açıklayan Özbekistan, toplantıya oturumunda konuşan Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet saatler kala temsilcinin de gelmeyeceğini bir nota ile Sezer, ilk doruk toplantısının düzenlendiği 1992’de duyurdu. kardeş ülkelerin bağımsızlıklarını yeni kazandıklarını AKP’nin, Özbekistan’daki "Andican Olayları" anımsatarak, "Bugün uluslararası toplumun saygın sırasında ve BM’nin Özbekistan’la ilgili insan hakları birer üyesi olarak dünya sahnesinde yerlerini aldılar. oylamasında, aleyhte oy kullanması, Özbekistan’ın Türk Dili Konuşan Ülkeler olarak, dünyadaki ve toplantıya yönelik tavrında etkili oldu. Konuyu bölgedeki gelişmelere bakışımızda yeni ölçütler değerlendiren Dışişleri yetkilileri, her iki ülkenin de devreye girdi. Antalya Doruğu bu nedenle, bölgesel davet edildiğini ve katılım olacağı yönünde görüş ve küresel düzlemde, ülkelerimiz arasındaki işbirliği bildirildiğini belirterek, "Türkmenistan, işlerinin yönünden yeni bir dönemin başlangıcını yoğunluğu nedeniyle katılmadı. Toplantıya tam yetkili simgelemektedir" diye konuştu. olarak büyükelçi gönderildi. Türkmenistan bayrakları da her yerde vardı. Özbekistan için durum daha farklı. KILCI YAKLAŞIM Katılmaması bizi çok üzdü. Bunu daha çok Türkiye’ye yönelik bir tepki olarak algılamak gerekir. Küresel değişimin bölgeyi ve ülkeleri etkilediğini BM 3. Komitesi’nde Özbekistan’la ilgili insan hakları anımsatan Cumhurbaşkanı Sezer, bu süreçte değerleri oylamasında, Türkiye Özbekistan’ın lehine olmayan yitirmeden ve çağın gerisinde kalmadan, uzun erimli oy verdi. Özbekistan buna alınmış olabilir" dedi. siyasalar izlenmesi gerektiğini söyledi. Sezer, İlki 1992 yılında Ankara’da yapılan, ilk yıllarda Türkiye’nin doruklar sürecine, duygusal değil, somut adımlardan çok, daha duygusal görüşmelerin gerçekçi ve akılcı yönden yaklaştığını da vurguladı. yapıldığı doruk toplantısının, Batılıların baskılarının Ülkeler arasındaki ekonomi ve ticari ilişkilerin, arttığı bir dönemde ve Türkçe Konuşan Ülkelerin sağlam bir köprü işlevi gördüğünü de vurgulayan bağımsızlıklarını kazanmasının 15. Yıl dönümünde yapılıyor olması da Nazarbayev, Sezer ve Aliyev... toplantının önemini artırdı. Toplantıda, ulaşım ve enerjinin yanı sıra, demokrasi, insan hakları, terörizmle mücadele, Karabağ sorunu ele alındı, ekonomik, siyasal ve kültürel alanda işbirliği için yapılması gerekenler, alt başlıklar halinde görüşüldü. Doruk toplantısında, ortaklaşa gerçekleştirilecek uzay bilim araştırmalarından, başkanlığını Süleyman Demirel’in yapmasının öngörüldüğü Aksakallılar Kurulu oluşturulmasına, TOBB’nin tecrübesiyle müteşebbislerin işbirliğinin geliştirilmesinden, Ahmet Yesevi’den başlayarak, Türk büyüklerini anlatan kütüphane kurulmasına kadar farklı öneriler de geldi. Toplantının basına açık birinci Cumhurbaşkanı Sezer’in ev sahipliğindeki Türk Doruğu’ndan bu defa somut öneriler çıktı. Kazakistan lideri Nazarbayev, Türk dili konuşan ülkeler arasında işbirliğine dair çeşitli konular önerdi. NAZARBAYEV’İN ÖNERİLERİ Toplantının en ilginç önerileri, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’den geldi. Nazarbayev, işadamları arasındaki yakın işbirliğinin, TOBB’nin tecrübesiyle sistemli hale getirilmesini, ortak tarih, sanat, edebiyat ve şiir antolojilerinin yayınlanması ve bu eserlerin dünya dillerine tercüme edilmesini, Türk dili konuşan devletlerle uzay alanında ortak bilimsel araştırmalar yapılmasını önerdi. Nazarbayev, Orta Asya Devletleri Birliği’nin de kurulması gerektiğinin altını çizdi. Kazak Cumhurbaşkanı Nazarbayev’in, Aksakallılar Kurulu önerisi de ilgi topladı. Nazarbayev, Türk dünyasındaki siyaset, toplum ve sanat camiası temsilcilerinin bir araya getirileceği Aksakallılar Kurulu başkanlığı için, 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’i önerdi. Ayrıca Türk Dili konuşan ülkelerin Parlamentolararası Asamblesini oluşturması gerektiğini söyledi. Küreselleşme sürecinin Türk milli kimliğine yönelik tehdit oluşturduğunu söyleyen Nazarbayev, "Türk dili konuşan devletlerin ortaklığıyla kurulan TÜRKSOY adlı kuruluşla bu işler yapılabilir. Kaynağını Göktürklerden alan ortak tarihi genç kuşaklara aktarabilmeliyiz. Hoca Ahmet Yesevi, Kaşgarlı Mahmud, Mevlana, Farabi ve Fatih Sultan ve diğer yüce atalarımızı bilmek ve onları genç kuşağa öğretmek ödevimiz olmalıdır" dedi.'' A ALİYEV’DEN BTC ÖRNEĞİ Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de konuşmasında Yukarı Karabağ sorununa değindi. Aliyev, dünyadaki tüm ülkelerin Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünü kabul ettiğini, bir tek