Katalog

12 ÇİZGİLİ DÜNYA? Savaş’ın gündeminden S C S eçim sonuçlarının ABD ve bölgeye olası etkileri ülkede pasifleştirilmesi için zemin hazırlayan ABD de, Irak’ta herhangi bir siyasi yapılanmanın meşruiyet kazanması için Sünnilerin bu oluşumun dışında değil, içinde yer alması gerektiğini anladı. Buna ek olarak, Türkiye ve bazı Arap ülkelerinin girişimleri de, 15 Aralık 2005 tarihinde yapılan Irak parlamento seçimlerine Sünnilerin yoğun bir şekilde katılmalarına yol açtı. Dolayısıyla, Irak’ın daimi anayasasının yazımını gerçekleştiren Geçici Irak Parlamentosu’nda etkin konumda olmayan Sünniler, seçim öncesi kararlaştırılmış olan Irak’ın daimi anayasasındaki ya TRATEJİ ÇİZGİLİ DÜNYA? Savaş’ın gündeminden 13 Irak’ta ŞiiSünni ittifakı mı? Dr. Hicran KAZANCI TUSAMOrta DOĞU Araştırmaları Masası rak’ta 30 Ocak 2005 tarihinde gerçekleşen seçimlerle oluşturulan geçici Irak parlamentosunun yerini, 15 Aralık 2005 tarihinde dört yıl için yapılan seçimlerle daimi Irak hükümetinin parlamento adayları aldı. rak’ta yapılan parlamento seçimlerine daha önce I oluşacak yapı ve statüde yer almamakta direnen Sünniler de katıldı. Sünnilerin katılımı hem parlamentoda sandalye dağılımını değiştiriyor hem de bölgesel yansımaları olabilecek gelişmelere kapı açıyor. İran’a yönelik söylemini sertleştiren ABD, Şiileri içerde dengelemek isterken askerlerinin Irak’tan çekilmesi istemiyle karşı karşıya kalabilir. Kürt gruplar ise ŞiiSünni ittifakına pek sıcak yaklaşmıyor. pılacak değişikliklerin seçilen parlamento tarafından yapılması sürecinde etkili olmaya çalışıyorlar. Bu durum, ABD’nin Irak’tan çekilmesi, Irak’ın Arap kimliğinin korunması ve Irak’ın üniter yapısının bozulmaması gibi tartışmalı konuları parlamentoya taşıyacaktır. Arap dünyasından destek rak’ın toplam 25 milyon nüfusunun 8 milyonunu teşkil eden Sünniler, 1921 yılından (Irak Devletinin kuruluş tarihi) 2003 yılına kadar olan süre içerisinde ülkeyi yönettiler. Dolayısıyla, devlet geleneğinin inceliklerine sahip olan Irak Sünnileri, genel olarak Arap dünyası, özel olarak da Arap Ligi içerisinde büyük destek görmektedir. Bu desteğin Irak Sünnilerinin son seçime yoğun bir şekilde katılmalarında büyük rolü vardır. Arap dünyasından Irak Sünnilerine verilen destek, seçim sonrasında da devam edecektir. Dolayısıyla, Irak’ın üniter yapısının bozulmaması ve işgalci gücün Irak’tan çekilmesi için mücadele veren Sünnileri destekleyen Arap ülkeleri bulunmaktadır. Buna paralel olarak, Şii ittifakı listesinde yer alan tüm Şii Partilerin işgalci gücün Irak’tan çekilmesi yönündeki isteği de Sünni grupların isteği ile örtüşüyor. Böylece, Sünni ve Şii gruplar arasında ortaya çıkan bazı yapay sorunlara rağ The Independent 20 Aralık I Sünni faktörü aklaşık üç yıl boyunca Amerikan işgaline karşı koymaya çalışan Irak Sünnileri, silahlı direnişin yanı sıra ülkede yapılan tüm siyasi oluşumları bazen reddederek, bazen de boykot ederek Irak’ı işgal eden Amerikan güçlerine karşı koymaya çalıştı. Ancak, Irak’ın siyasi denkleminin dışında bırakılan Sünniler, bu yöntemin kendileri için zararlı olduğu kanısına vardılar. Bu arada, Irak Sünnilerinin köşeye sıkıştırılması ve Y I Internatıonal Herald Tribune 27 Aralık İnternetlerimizle iletişim sağlıyoruz men, işgal gücünün çekilmesi konusunda anlaşacakları görülüyor. Nitekim, seçim sonrasında bazı Şii liderlerinin “Sünnilerle koalisyon kurabiliriz” yönünde açıklamada bulunmaları, bunun açık bir göstergesidir. Bu durum iş Amerikalı askerler noel hediyesiyle Irak’lı çocukların galci gücün ül gönlünü kazanmayı çalışıyor. (28 Aralık) keden çekilme Yeni hükümet ve Türkiye ajandasını gündeme taşıyarak, gerek ABD gerekse ABD’nin Irak’tan çekilmesini istemeyen Kürt ittifak lis992 yılından beri Irak’ın toprak tesinde yer alan partileri zor duruma bütünlüğünün korunması posokacaktır. Bir başka ifadeyle, Irak’litikasını izleyen ve 1 Mart tezketa çoğulcu bir parlamentonun oluşuresinin reddedilmesiyle Irak denkmuna yol açan tüm siyasal partilerin leminin dışında bırakılan Türkiye, seçiKuzey Irak odaklı Irak politikasının m e yanı sıra Sünniler üzerinden de bir kaIrak politikası uygulamalıdır. Türtılkiye, Zaho, Erbil, Süleymaniye ve maları, ülkede diktatör reDuhok bölgelerinde yaptığı büyük jimin yerini demokratik yatırımlar gibi başta Musul şehri bir yönetimin almasını olmak üzere Sünni bölgelerinde de sağlayacaktır. Bu duaynı tür girişimleri gerçekleştirerum, Irak’ta bulunan rek, hem Irak Sünnilerini hem de işgalci güçlerin varlığıIrak Sünnilerine destek veren Arap nın devamını ve ona ülkeleri ile güçlü köprülerin kuruldestek veren grupların masını sağlayabilecektir. Aksi halgerekçelerini çürüterek de, Türkiye ulusal güvenliği için projelerini başarısızönemli olan bu fırsatı da elinden lığa uğratacaktır. kaçıracaktır. Le Monde 24 Aralık 1 için... ‘marina batığı savaşı’ olmayacağını söyledi (Terörizm iletişim ağında( Internatıonal Herald Tribune 21 Aralık Irak’ta 15 Aralık 2005 tarihinde yapılan parlamento seçimlerine 18 koalisyonun içerdiği 307 siyasi parti ve hareketin 6655 adayı katıldı. Parlamentonun 275 sandalyesinin, 45’i partilerin aldığı toplam oy oranına göre dağıtılacak. 230 sandalyenin Irak’ın 18 iline göre dağılımı ise; Şii ağırlıklı olan güney illeri (90): Kerbela 6 sandalye, Anbar 9 sandalye, Babil 11 sandalye, Basra 16 sandalye, Misan 7 sandalye, Mutanna 5 sandalye, Seçim sonuçlarından güç alan şiiler Irak bayrağı ile Amerikalıların gitmesini isteyen gösterilerde. (28 Aralık Bağdat) Necef 8 sandalye, Kadissiye 8 sandalye, Zikar 12 sandalye, Vasit 8 sandalye, Sünni ağırlıklı olan iller (37): Diyala 10 sandalye, Musul 19 sandalye, Tikrit 8 sandalye, Kürt ağırlıklı olan iller (35): Dohuk 7 sandalye, Erbil 13 sandalye, Süleymaniye 15 sandalye, Özel statülü olan iller (68): Bağdat 59 sandalye, Kerkük 9 sandalye şeklindedir. The Independent 23 Aralık