Katalog

Rumen Yahudilerini taşıyan Struma gemisi boğazlardan geçip Sarayburnu önünde demir attığında takvimler 15 Aralık 1941'igösteriyordu. Hiçbir yolcuya karaya ayak basma veya karadaki herhangi biriyle haberleşme Struma'da 1942yılındayaşamımyitiren 764 Yahudiiçin ilk anma töreni3Eylül2000'de İstanbul'dayapüdu izni verilmedi. Struma'nın bilinmeyen öykusü 1. Sayfanın devamı hekim,yirmi beşavukat,onbeşmuhendis ve Bükreş gençliğinin parlak simalan vardı. Gemi, 12 Aralık 1941 günüKöstence'dentstanbul'a doğruhareketettikten sonra ilanlarda yer alan gemi özelliklerinin hiçbirisinın doğru olmadığı ortaya çıktı. Geminin motoru son derece eski ve arızalı idi, ustelik 780 yolcu taşıyacak ve gerekli hizmeti verecek altyapıya sahip değildi. Mutfağı olmadığı gibi bu kadar yolcuya yetecek gıda stoku da yoktu. Bütün gemıdc tek bır tuvalet vardı. Gazete ilanlannda fotoğraflan yer alan kabinlergemideki kabinlerle hiçbir benzerlik taşımıyordu. Hayvanların konulduğu bölümler kabin haline getirilmişti. Tüm bu olumsuzluklara rağmen bilct almış olan yolcular için geri dönüş artık imkânsızdı. Gemideki yaşam koşullan son derece olumsuzdu. Yolcularuykusuzluk çektikleri için gün saat 04.00 veya 05.00 'te başlıyordu. Daha önceden seçilmiş olan kişiler güverteye çıkıp yolculann yüzlerini yıkamaları için gerekli suyu kovalarla dcnızden çekiyorlardı. Yakıt yetersizlıği nedenıyle çay üç gündc bir dağıtı 11yordu. Çay kaynamadığı günler sebzelenn bulunduğu tahta sandıklar kınlıp yakılıyordu. Gıda olarak herkese bır portakal, biraz fıstıkvebirparçaşekerdağıtılıyordu. Ekmek en değerlı gıda olduğundan yolculara verilmiyordu. Çocukların her birine süt tozundan yapılmış yanm bardak süt ve bir tek bisküvi verilıyordu. Motordaçıkananzalaryüzünden gemi büyük güçlüklerle dura kalka seyretti. 13 Arahk 1941 günü stop etti ve rüzgânn sürüklediği yönde gıtmeye başladı. Romen kıyılannın açıklannda Struma'nın imdat sinyahni alan bir Romen şi lebi üç milyon ley karşılığında gemıyi tamir etmeyi kabul etti. Bu para yolculann kendi aralannda topladıklan yüzük, saat, para ve mücevherat gibı şahsi zıynet eşyaları ile ödendi. Struma nihayet dura kalka Boğazlar' a kadar gelebildi ve 14 Aralık 1941 günü bir denızmayınının yanında iken motorun yenıden anzalanması üzerine tekrar stop etti. Bunun üzerine 15 Aralık 1941 günü bir Türk römorku Struma'yı Sarayburnu açıklarınaçekti. Struma burada demir attı ve san bayrak çekilip karantına altına alındı. Hiçbir yolcuya karaya ayak basma veya karadaki herhangi biriyle haberleşme izni verilmedi. Israrlı rüşvet teklifleri bile Türk resmi makamlannın bu kesin tavnnda bir değişiklik yaratmadı. Havuzlar ldaresi tarafından yapılan inceleme sonucunda geminin uzun bir tamire ihtiyacı olduğundan havuza çekilmesi gerektiği anlaşıldı. Bu arada tstanbul Valilığı gemideki yolculann nasıl iskân edıleceklerini ve nasıl ıaşe verileceğini Dahiliye Vekâleti'ne sordu. Dahiliye Vekâleti, Kızılay' ın Istanbul şubesinin gemiye iaşe temin etmesine izin verdi. Geminin karantina altına ahndığı günlerde tstanbul yirmi beş yıldan beri görmediği kadar sert bir kış yaşıyordu. Günlerce yağan kar Istanbul'un bazı semtlerinde üç metreyi aşmıştı. Bu şiddetlı soğuklar nedenıyle Struma 'da mahsur kalan yolculann birçoğu has Gemiden kurtulan tek yolcu: David Stoilar Gustav Adler (1904 d.) Max M. Schachter (1922 d., en sağdaki) Rahel Dulitchi (1899 d.)