Katalog

17 ARALIK 2000. SAYI 769 Moby Dick'dir. Moby Dick gerçckten yaşamış bir balina olarak çok unlüydü. Melville buhayvandanbirefsane,neredeysebirtanrı yarattı. Marilyn Montoe da bcnim Moby Dick' im. Marilyn hakkında yazarken özel bir hayattan sözetmıyorum. Sinema Amcrika'nın dinidir. Bizde aziz değil, dınden bağımsızefsaneler vardıryalnızca: Sanşınaktris, Elvis Presley, Abraham Lincoln, John F. Kennedy, Albcrt Einstein. Bana göre, Marilyn bir ikon değil, biraz anneme benzcttiğim bir kız. Annem gjbi, Marilyn de ailesi tarafından yetiştirilmeyerek bakılması için başkabiraileyeteslimedildi. I998yutnda, GregJohnsonsizinbiyogrufinizi, "InvisMeWriter"'iyayıtnladı.SOO sayfalıkbirbiyografuüzin bulunmasıgibi bir deneyim, "Blonde "u yazarken siziethledi mi? Bundanemindeğilim. Herkesbirbaşkası hakkında dedikodu uretiyor. Hakkında biyograft yazılan kişi olarak; en buyuk şaşkınİığun bende Yahudi kanı bulunduğunu öğrenmekoldu.Biyografîyazannınisteğiüzerine, babam ailemiz hakkında araşürmalar yapmışveatalannınveannesinin Yahudi olduğunu öğrcnmiş. Benim biyografîmde yanlış şeyler var. Marilyn Monroe ilc ilgili neleranlaulabileceğinibir dfışünfm. Vebuna engel olmak için elinizdcn bir şey gelmez. Şöhret bir orman yangını gibidir. Marilyn Monroe'nunhayannıbütünyanlanyla anlatmak istiyordum. Bunun için de hiç kimscylc söyleşmedim. 1951 'de sahnelenen"ŞehirL)yurken"den 1962'desahnelenen "Misfîts"e kadar, Monroe'nun video kaseti bulunan filmlerini izledım. Nottutuyordum. Kitabımda, onu çok çahşkan ve ciddi bir aktris, bazı aktörierin ve yönetmenlcrin hayran olduğu bir çeşit komcdi ustası olarak anlatıyorum. Elbette, intihar etmış birisi hakkında yazdığınızda, patolojik yanlarından bahsctmckten kaçınamazsınız. Marilyn'ın öylesine bır asağılık kompleksi vardı ki, kcndindcn nefrct ederdi. Gazeteci lerden korkuyordu: tnsanlann onun "gerçekte" nasıl biri olduğunu öğrenmelerinden korkuyordu. Işin doğrusu, Marilyn kendisini ne güzcl ne de yetenekli buluyordu. O gerçek anlamda sevildiğinden şüphe ediyor ve dunyaya gelmeyi hak ctmcdiğıni duşunuyordu. Kitabm birsahnesinde, Marilyn, akiımyitiren annesinin tilreyen ellerine bahyor. Ve bir yazar gibi, bueltitremesini "Buakşam beni heyecanlandınn "filmîndeki şizojren çocuk bahcısı mlünüyaşatmak için değerlendirmeye karar veriyor. Bu titreyen eller. nereden aklınızageldi? Hayal gucum. Kitabın yaklaşık yuzde yetmişi kurgu. "Bu akşam beni heyecanlandınn" fihnini izlediğimdc, Marilyn1 in annesinin bir paranoyak şizofrcn olarak ak 1 hasta1 nesine yatınldığını biliyordum. Bundan yola çıkarak, duşündüm ki, akıl hastası kadını canlandırırken Marilyn annesini gözunün önünde caniandınyordu. Marilyn 'in nasıl "anivesertçefrenyaparak"araba kullandığından bilesöz ediyorsunuz. Marilyn kendibenliğinikurmayaçalışan 1 birsanatçıydı. Bir yazar olarak, bunuanla' yabilirim.Bendekarakterleryaratıyorum. Zaten herkeskendi benliğini kurmaya çalışmıyör mu? Tatl ı, neşel i ve kadınca bir görunümü her sergilediğinde hemencecik sevildiğini Marilyn çocukkcn bile biliyordu. 21 'inci yüzyılda Marilyn hâlâ bir ikon ise, nedeni şudur Toplumumuzun kadınlara biçtiği kadınlık rolunü hiperbolik bir biçimdc simgelediği içindir. Marilyntam olarak bir Amerika simgesi; Kendı kendini satman gerekiyor, bir pazarlamacının birmalı sattığı gibi: "Neolursunuz, beni sevin." Cumhurbaşkanı Clinton da böyle ve o kadar farklı insanlara karşı böyle davranıyorki ortadaartıksamımiyetdıyebırşey kalmıyor. Sizin Marilyn 'iniz çoğu sevgilileri tarafindan "sevişmedeyeteneksiz"'diyeanlatılıyor. Biliyor musunuz, o sadece bir insandı. Marilyn gerçekten âşık olduğunda, sevecendi, sıcaktı, normaldi. Bazı zamanlarda da soğuktu, kendine hâkimdi. Hollywood'a gelmiş savunmasız bir genç kız olarak, produktörler ve yaşlı beyler için cinsel yönden cazip olması gerekiyordu. Bir bakıma bir hayat kadınıydı. Çaresizdi. Kitabımda, tek birkarakterdeMarilyn'intanıdıgıbütunprodüktörieriyansıtum. FBI'ınbir dosyasındansözediyorsunuz. Bu dosyada Marilyn 'in sevgililerinin listesi var ve bunlartn arasında meşhur lskoçyalı çoban köpeği Lassi deyer alıyor... Tabi ki.bukomıklik olsun diye. Marilyn hakkında FBI'ınbirdosyası var kibunu okumaolanağım vardı. Amailgimiçekmiyordu. Eminimki, FBI'ın gerçek dosyasında benim romanımda bulunduğundan dahaçok yanlış bilgivardır.BuLassi'yleaşkilişkisi Marilyn hakkında yayılandiğer akıl almazdedikodulardançokmu farklı? 50'li yıllarda Amerikahlarhisterikti.Hcrkesherkesiihbar ediyor 11 rin "emrine amade" birçok genç gay'in bulunduğubirküçukdünyadagelişiyorlardı. Richard Widmark 'ın Marilyn 'e tecavüz ettiğiniyazıyorsunuz.. Sanıyorum bunlann hepsini uydurdum. Zaten "Widmark" değil "W" olarak geçiyor kitapta. Hayır, "Widmark"'ıolduğugibiyazıyorsunuz. Duruma Fransa'danbahhrsa, ki orada mahkemeler bu konularda gitgide daha dikkatli, bu romanımsı veaçıksaçıksahneler pekkahramancagörünüyor. Geçenlerdebir Fransa rvmancı Flaubert 'in bugünkü koşullarda "MadameBovary "yi yazamayacağım ilerisürüyor. Ona göre, bu roman gerçek bir olaydan esinlenmiş... Amerika'da ifade özgürlüğümüz var. Aynca Marilyn topluma mal olmuş birisi. Clinton ve Hillary hakkında çok yalanlar y azılıp çiziliyor. Bunlan yazanlar hakkında hiçbir zaman işlem yapılmıyor. cinsel simge olmak değildi. Ashnda büyük Dramayazan içinde. bir tiyatro oyuncusu olmak istiyordu. J.C. Oates: Âşık insanlarbirbirlerinearzuOnun araba kullanışından söz ettiğinizgilayıcı bakışlarla bakarlar. Her şey çok dokubi, âdetgörüşünden bahsediyorsunuz... Birkadının fizyolojik hayatını anlatıyo naklı ve somut gelişir. Flaubert' in yaptığı da buydu. Gerçek dünyadan bir çeşit kopya yarum. Marilyn âdet dönemlcrinde çok sancı çekerdi. Çok ağn kesici kullanırdı. Önce as ratıyordu. Marlon Brando 'nun Marilyn 'e Pascal 'ın pirin, sonra kodein ve daha sonra da afyon"Düşünceler " 'ini hediye ettiğini düşündüdan urctilen bir ilaç ahyordu. Doktorlar ona du. Birisi yuz ifadenizi beğenmiyorsa sizi komunist diye şikâyet edıyordu. Bıraz Doğu Almanya'dakıortamlabenzerdi. Marilyn 'inJohn Kennedy ile olan aşh anlatılırken, insan Monica Levinsky 'yi hatırlıyor... John Kennedy kadınlan kullanıyor, eşi Jacqueline Kennedy'yi rezil ediyordu. Hemen hemen ayn yaşıyorlardı. Jacqueiine Katolik olduğu için de ondan boşanamıyordu. Kennedy kadınlara çok kaba davranıyordu. Marilyn'e karşı sergilediği davranış belkı de dahaerken ölmesinc neden oldu. Bence başka türlü olsaydı, Marilyn daha geç intihar ederdi. Bu benim varsayımım. "Blonde " herkesin okuyabileceği bir roman. Pekifeminist bir roman da sayumaz mı? Kesinlikle. Amaumanmkierkeklerdeeşya halinc gctirılcn bu kadının duygularını anlarlar. Marilyn sadece güzel bir sarışın değildi . O aynı zaman da tarih ve şiire de ilgi duyardı,birçocuğununolmasını isterdi. Insanlar sadece onun hayatının "glamour" yönünü hatırlıyorlar. Marilyn ömrüboyuncaçalıştı. Öksüzler yurdunda ona bin bir angarya y aptınlıyordu. Daha sonra ev kadını oldu. Havacılıkla ilgili bir fabrikada işçilik yaptıktan sonra mankcn ve aktris oldu. Onun amacı bir bu uyuşturuculan veriyordu. Yavaş yavaş nuz... uyuşturucu maddebağımlısı oldu. Marlon Brando, Marilyn'in ölümünden Marilyn Monroe 'nun Chaplin 'in oğlu ve sonra onun hakkında konuşmayan tek kişiRobinson 'un oğlu ile arularındaki ask üçge dir. Çok yakınlardı bırbirlerine. Ona sadık ninianlattyorsunuz.Aynca, Chaplin 'in oğ kaldı. Gerçek hayattasevgililerdiama kitalu ve Robinson 'un oğlunun arasında bireş bımda değil. Çünkü ben, bir erkek ve bir kacinsel ilişkıden de söz edıyorsunuz. dın arasındakı dostluğu yazmak istiyordum. lnanılması güç değil. lkisi de ıçerisinde Bazen dostluk bir aşk hikâyesinden daha dezengin, olgun ve bazen de evli olan erkekle rin olabiliyor. Çoğu zaman daha uzun sürüyor. "Blonde "da Marilyn sanki bir C1A ajanı tarafmdan öldürülüyor... Bence bu bahsertiğiniz sahne sadece Marilyn'inbirhalüsınasyonudur.Banakahrsa, onu umutsuzluk intihara itti. "Moby Dick""ten söz ettinîz. Şunumerak edebiliriz: "Blonde ", konusuna ve yapısına bakıhrsa. sizin "Frankenstein "ınız değil mi? Ne demek istediğinizi anhyorum. Norma Jcan Baker'e dörtbeş saat makyaj gerekliydi Marilyn olması için. Tabii saçlardaki sarı boyayı ve cerrahi müdahaleleri saymazsak... Ben y apamam . ^ Yazan: FABRİCE PLİSKİN NouvelOhservateur 'den çeviren: SERPİL TVRAN/ '<•/*&?' EROL ÖNDEROĞLV