Katalog

13EYLÜL1998. SAYI651 1883 yılında ilk kez keşfedilen Psidia Antiokyası araştırmalar ilerledikçe bulunan arkeolojik değerlerle iyice ortaya çıkmış, bu geniş uygarlıkla ilgili zengin veriler bulunmuş. 1997'deki Uluslararası Sempozyum'dan sonra, şimdi, 2000 yılında dinler tarihi adına büyük bir toplantı planlanıyor Yalvaç'ta. \ Yalvaç ya da an tik Psidia PROF. DR. SEZER Ş. KOMSUOĞLU sparta'nın Yalvaç ilçesinde,Sultan dağlarınınetekJerindcM.Ö.'nünantikPisidıa kenti ycni ycni arkeolojik turizme açılıyor. 1883 yılında ilk kez F. V. Arundelltarafındanlzmir'deçahştığıyıllarda keşfedilen Psidia Antiokyası, araştırmalar ilerledikçe bulunan arkeolojik değerlerle iyice ortaya çıkmış, bu geniş uygarlıkla ilgi li zengin verilerbulunmuş. l W d e 25.000 nüfuslu Yalvaç 'taTürkbilim adamlarının yanı sıra, Avrupa, Amerika ve Uzakdoğu'dan gelen birçok arkeolog ve dınlertarihiile ilgili bilim adamlarının katılımıile uluslararası birsempozyumdüzenlenmiş, Sempozyumu Süleyman Demirel Üniversitesi, Yalvaç Belediye Başkanlığı, Yalvaç Kiiltür Derneği ve Isparta Valiliği desteklemiş. Antiokya'nın kuruluşu M.Ö. 25'lere kadaruzanıyor. Bilim Dünyası Antiokya'yı 19. yüzyıldatanımayabaşlıyor. M.S.3.yüzyılda Pisidiaeyalctininmetropolü olduğu keşfediliyor. Roma döneminde, Roma ile kardeş şehirilanediliyor, Roma'nınyedimahallesinin adı Anadolu'da Pisidia'daki semtlere veriliyor. Şehrin kurucusu Imparator Augustus adına inşaedilen tapınak,meveut kalıntılara göre 5000 kişiyialabilecekkapasitede olduğu tahmin edilen tiyatro, en dikkat çeken kalıntılar. Profesör Thomas Bear'egöre.tiyatronun koltuklarında o zamanki protokole ait isimlerin yazılı olduğu ifadeediliyor. Dr.MchmetTaşlıalan'agöre, kentin sosyal yaşamımn geçtiği Tiberius alanında, dünyanın ilklerinden biri, çalışanların grevi gerçekleşiyor. Hayat şartlarının iyileştirilmesiniisteyenlermevcutsukemerlerinden ikisiniyıkıyorlarvcisteklcrinicldccttikten sonra ycniden onarıyorlar. 1920'lerde Ramsay, 1936'larda Hamilton yöredeönemlikazılaryapıyorlar.bueserlerin birbölümünün lstanbul, Ankara ve Afyon müzelerindc olduğunu öğreniyoruz. Taşların ve heykel parçalarının birkısmı da Yalvaç'taki eski yapıların temel duvarlarını süslüyor. "Değcrini bilcmcdigimizdcn veya hatıraolsun diye koyuverdik" diyor, sorunea eski Yalvaçlılar... Antiokya'da 7 kilise var, en önemlisi ise, dünyanın ilk ve tek büyük St. Paul Kilisesi Yalvaç'ta. St. Paul'ün ilk vaazını burada verdiği ifadeediliyor. Kente 5 km mesafede Karakuyu tepesinde Men tapınağı yer alıyor. Ay Tanrısı Men l.Ö. III. binyılındanbcri ibadet edilmiş bir gök tannsı. Eski Anadolu'da sağlıkdağıttığına inanılmış. Men'e adanan bu tapınak I.S.400.yıldaHıristiyanlığınyaygınlaşması ile kısmen tahrip edilmiş. Men ile ilgili ilk çalışmalar 1924'te American Jour of Archeology'de yayımlanmış. 1962'de Micheal Ballence, 1982'de Stcphan M itehcll çalışmalara devam etmişler. Inanılmaz güzcllikte bir yer. M.Ö.'ki yıllardagri kireçtaşı üzerine işlenen Ay motiflerinin günümüze dek kalabildiğini görmek olağanüstü duygular yaşatıyor. Ova'ya doğru uzandıkça, Roma çağında şehrin büyümesi ile artan su ihtıyacını karşılamak üzereyapılan muKteşem su kemerleri halen dimdik ayakta. Yöreden toplanan arkeolojik ve etnoğrafik eserler yıllarca Yalvaç Ortaokulu'nun bahçesinde, o zamanki okul müdürü TuranBey'inkatkilarıilcdepo IÖ üç binliyıilardan bu yana ibadet rdilrn eski tanrı Men adına yapılmıs bir tapınak. lanmış.Daha sonra 1966 yılında Yalvaç MüzesiaçılıncaM.Ö. 300yılındaıı itibaren, Roma vc Bizans eserleri bugünkü çok değerli müzeyi oluşturmuş. Müzenin 17 yıllık müdürü Dr. Mehmet Taşlıalan'ın emekleri gerçekten çok büyük. Yalvaçlılar buçalışmaların yıllarca 23 işçi, at arabası vebirkaç kazma ile sürdüriildüğünüanlatıyorlar.BuemeklerTaşlıalan'a master ve doktora derecesi kazandırmış. Prof. Dr. M. Özsait, Prof. I)r. A. Çınaroğlu, Prof. Dr. I. Zoroğlu ve ekipleri Psidia'yı gün ışığınaçıkaran değerli bilim adamlarımız. Ben birtıp hekimiyim. Amacım tarihi bilgilervermekdeğil. Arkeologlanmız, sanattarihçilerimizinortayaçıkardığıbu muhteşem tarihin ve kentin, ülke turizmine ve din turizmine açılması ve dcsteklenmesi dileğimi sunuyorum. Bir sempozyum Isparta'dan lOOkm uzakhktaki Yalvaç'a üç yıldızlı pek de güzel birotel kazandırmış. Otel Antioc 1966 yılında kurulan Yalvaç Müzesi bugün sayısız tarihi zenginliği barındırıyor. hela. Konferanssalonları.ycmek salonYalvaç, merkezden ve ilgilenen herkesten antik kcnt Psidia kentin turizm umudunu larıtcrtcmİ7odalarıilehızmetsunuyor. destekbekliyor. İlk müzc müdürü MuzafFer oluşturuyor. Belcdıyc başkanı büyük bir isabetle YalKültürü, arkeolojisi ve dinler tarihi ile Yal Tütüncü'ye, 17 yılını Psidia'yaadayanDr. vaç ' ın meşhur yoğurtkaymakhalı pazarın ı Mehmet Taşlıalan 'a ve emeği geçen tüm arvaç yöre içın önemli arkeolojik turizm pootelinkarşısındakibiralanataşımış. Yalvaç keologlarasaygıile...^ pazarı bana hep Bedri Rahmi'nin "Denizli tansiyeli taşıyan bir merkez olma yolunda. Pazarlan" şiırini hatırlatır. Başında pullu 1997'deki Uluslararası Sempozyum'dan yazması ile kendi emeğini sunan Türkmcn sonra, şimdi, 2000 yılında dinler tarihi adına Referanstar: köylüleri, yörükler. Ne kara çarşaf görüyor büyük bir toplantı planlanıyor Yalvaç'ta. BeDr. Mehmet Taşlıalan, Psidia Antiocheia, 1997 Christine M. Thomas, Prof. Dr., Universitıy of sunuz, ne fesli cüppeli adamlardan yüz örlediye Başkanı Tekin Bayram ilçeyi yeniden California, (Söyleşı, 1998) ten,kaçışankadınlar. imarediyor.ciddihazırlıklaryapıyor. Thomas Drew Bear, Prof. Dr., Universıty of Dünyadaki 20 Antokiyanın 15 'inin Ana Lyon Fransa, (Söyleşı, 1998) Otel müdürü, çok sık olmasa da ağırladıkları turist kafilelerinin Psidia kadar bu pazar dolu'da olduğu vePsidia'nındabunlarınen Barbara Levıck, Roman Colonıes ın Southern gözdelerindcnbiriolduğubiliniyor. Asıa Mınor, Oxford Unı. Prös 1967 dan da hoşlandıklarını anlattı. Ama tabii ki