Katalog

ALIK 1997. SAYI 613 mis., Tülay ve Demet ismındc iki kızı var. ;rarsınız. Bu sokaklann hüzünlü olduğu "Gelin oldum, üçgün sonra lstanbul'agelmlır;hiçdeöyledeğildir." dik ve burada yerleştik. Elimin kınasıyla Arna bugün hüzünlüdür Süleymaniye... sılamdan,anamdan,babamdanayrıldım. asıl hüzünlü olmasın ki. Birkez insanla7 yildır burada yasjyorum." hüzünlüdürSüleymaniye'ninyeniyok1 insanlan. Kopupgelmışlerdir AnadoFidan'ın gözlcrı doluyor "Hlbette sıla 'dan. Istanbul'unbirzamanlaranlı şanlı özlemi herzamanyüreğimde. Maraş'ı ve mtinin, ycni sakinleri çoğunlukla Adısevdiklerimi özlüyorum. Alışkanlık mı jnan, Niğdc, Malatya, Diyarbakır, Urfabi Imem ama y ine de oturduğum yeri seviar'dır... yorum. Burada komşuluk çok güzeldir. Birbirimizlc çok iyi anlaşınz. Aramızda Scmttc oturanlar, bir ölçüde toplumsal günlerdüzenler.birlikteeğleniriz. Yazın, :ğişirne uğramakla birlikte,geldiklcn gecc yarısına kadar kapının önünde oturuırclerin özelliklcrini dc Süleymaniye'ye ruz. Apartmandabunlan yaşayamazsınız. $ımışlar. (îiyimlcri, konuşmalan, yaşaBaşka semtlerde komşu komşuyu tanıa biçimleri, hatta düğünlcri hâlâ gelenıazmış"diyor. •kselözclliklergösteriyor. Dıyarbakırlı ırcan ilc Hasan'ındüğünü bunlardan bıOturduğusemtegüveniyor. "Burada ka..Davul,/.urnalıdüğüneumartesiakşa pınız kilitli olnıasa bile emin olun kötü bir üstü başlayıp, pazar öğlcdcn sonraya kaolayyaşamazsınız. Bugünekadarşükürır devam ediyor. Kadinlann yazmaları ler olsun kötü bir olay başıma gclmedi." hâlâ Diyarbakırrenklerinden birpar• Bunları söylerken belli ki semtin, yoksul ... Rrkeklcrtakımclbiseli. BircanveHave kirli yüzünün bırakacağı izlenimi, siln'ın takıları Türk Lirası'nın yanında mek istiyor. olarveMark... Fidan, yabancılara karşı duydukları tedirginliğidefarkındaolmadandilegctiriTarihi evlerin bir kısmı bckârlara, öğyor: ncilcrcodaodakirayaverilmiş. Pencererin çoğunda canı yok. Soğuğu, rüzgârı "Ben misafirperverimdir. Hepimiz inıgcllemek için cam ycrinc kartonlar, tahsanız, niye birbirimize zarar verelim ki. larçakılmış. Pcncerclcrinarasından sı(Jeçenlcrdebirkızburalarıgeziyordu,bir ın görüntü de, hep aynı yoksul görüntü. ödevhazırlıyormuş,bana geldi 'Ablabir danıniçineçckilcnipeçamaşırlargclişibardaksu verirmisinV'dedi. Bcndeiçcri izel asılmış. duvarlardaçıplak kadın rebuyurettirn.Ncolacaksanki, yanında çanmleri, arabcskçilcrin fotoğraflarıyla Üniversiteli Çiğdem. Evini ve Süleymaniye 'yi seviyor. tası yoktu, bir şcy yoktu. Bana ne yapacakın yana... Yoksul dünyanın, genç odaları tıki" hcmcn tüm kcntsel değerlerinin acık bir yağınlar. maya uğradığı, kentc göçün giderek yıkıcı bir Scmltc yaşayanlar ise, yabancılara karşi te işgalc dönüştüğü şu talan döneminde, her açı Yabancıyla yabancı gibi... Süleymaniye'dc yabancı iscniz, hele yanırgin. Birokadarmcraklılar. Bizdençekini dan sahipsiz kalan Süleymaniye Mahallesi, nızda bir de cantanız varsa, kimse sizi cvine >rlaramakonusTnadandaedemiyorlar. Şeri deyiın yerindeyse tam birçöküntü bölgesi ha, Niğde'dengelmiş.. HocaCîıyascddinÇık line geldi. Tarihe tanıklık eden tcscilli eski davet etmıyor. (,'ünkü o zaman şüpheli birisiaz'ındaoturuyor. 8yıldırSüleymaniyc'de. escrbinalar,çoğunluğunuişportacılannoluşniz ve size yaklaşırken de temkinli davranıv kcndilerininmiş. Bunu söy lerkcn gururla turduğuküçükticarctgruplarınınmal veeşya yorlar. Onlar için'yabancı'sınızvcsizınle bir yor. Yüzündc tatlı bir tebessüm. Fazla ko depolan olarak kullanılırken, şimdi daha da 'yabancı' olarak konuşuyorlar. ışmak istcmiyor. Besbclli yabancılara karşı ilerigidilerektekertekcryıkılıpotoparkyada Süreyya, Diyarbakır'dan gclmiş. Diyarbadirginlıkbu. açıkdepolamaalanınaçcvnlıyorlar..." kırlılardiyeonlarakımseevvcrmemiş."ZorYinc Oktay Hkinci 'yc kulak vcrclim. 9 ŞuBunakarşın Süleymaniye 'dehâlâözelliğini labirev bulduk. Ev sahibimiz Malatyalı, bir ıt 1995 tarihli Cumhuriyet'te şöylc yazmış: koruyan sokaklarda var. Ayrancı Sokak buntek o bizc yakın davrandı. Nedense bize cv "Hele 1980'lcrdcnsonra,yani Istanburun lardan biri. Kıdan Hanım, Maraş'tangelingel vermiyorlar. Sankibizcanavarız."diyeyakı 11 nıyor. Lîsmer,uzun boylu, iri yapılı birkadın. Üzerindc yeşil ve kırmızı ağırlıklı, güllü bir basmaelbise. OnunlaNamahrem Sokak 'taki cvinin önünde konuijuyoruz. Eivin içinden dışarıyaağırhirkokuyayılıyor. Rutubelveyemck kokusunun bileşimi bu. Süreyya, 43 yaijinda, eşinin belli bir işi yokmuş. Bugün Süleymaniye'de oturan herkes bir nedenlc yurdundan koparak gurbelc çıkmış. Süreyya da oğluiçin Diyarbakır'danayrılmıs: " 19 yaşında bir oğlum var. Diyarbakır'da pisis.lcrekansmisti.Onuo çcvrcdenbirtürlü koparamamıştık. Tek çaremiz lstanbul'a gclmekti. Bİ7 dc çıktık geldik. Yoksa buralarda ne işimiz vardı. Diyarbakır'da durumumuz daha iyiydi. Şükürlerolsun ki burada akıllandı." Süreyya da fcdirgin. "Size buyrun bize gidelim derdim ama inanın evde tamirat var. Yoksa ben misafiri severim. Hem cvimiz hiç de güzel değil. Betonarmc cv gibisi var mı? Ahşap ev pis oluyor. Rutubet, fareler, böccklcr. Evin betonarmc olsun, küçücük olsun" diyor. Süreyya, otıırdıığu evin bir zamanlann en gözdc cvlerinden, oturduğu semtin dc zamanın scçkin semtlerinden olduğunu bilmiyor. ünagöre Süleymaniye, mecburkalındığı için sığınılanrutubetliahşapcvlerdenolusan, yoksul birsemt.Süleymaniye'ningünümüzdeki durumunda Süreyya kendince haklı. SİTİstanbul'u... Y11 larea Istanbul' un tarihi yapısı konusunda kafa yoran Prof. DT. Semavi Eyice, Süleymaniye'nin Istanbul'unsilüctinibelirleyen bir bölge olduğu için korunması gcrektiğini dü•jünüyor: "Süleymaniye Cami i, Galata tarafından bakıldığındabirtcpenin üstünde ve Istanbul'a hakimbırdurumda. VcbunadogruHaliç'ten çıkan bir yamaç var. Bu yamaca büy ük bloklarınyapılmasıbüyükhataolur. Burada öncmli bircserolnıasa bile Istanbul'undışgörünümü bakımından birinci derecede korunması gerekliolanbirkıyı." Prof'.Dr. Eyice'yegöre, Istanbul'utarihibir SİT olarak yaşatmak için mümkün oldukça eski sokak karakterini yansıtmak gerckıyor: "Süleymaniye'nin bir sokak yapısı var. Pek para eden bölge olmadığından ve eski büyük yangınlarda buralar büyük zarar görmediği için Süleymaniye'dc sokak dokusu aijağı yukarı aynı kalmıstır. Eğereski ahşap binalan korumak istiyorsak o sokakları da olduğu gibi istimlaketmcli. İki, üçbinayı restore etınekle o evleri kurtaramazsınız." Eyiccanlalmasını sürdürüyor: "Ayrıcaoradaki atölyeleri de kaldırmak lazım.Çünküçogunluklabuatölyelerdeçalışan insanlar o evlcrdc yasıyor. Binaların restore edilmesi kadar burada oturacak kıyilcr de önemli. Evlerin içinde evlerin sahipleri,yani Istanbul'un ycrlisi oturmadığı sürece Anadolu'dan göç edip gelen kiraeılar, bu evlerin kıymetini bilmeyecektir. Buraları yaşatacaklar içinde yaşayacak insanlardır. Bınayı restore ettikten sonra tckrar aynı kişilerioevlere yerleştirirseniz, bir faydası olmayacaktır. Bu evleri böyle kurtaramazsınız. Eğcrsahipleribu evlerde oturnıuş olsalardı, bu binalar da bugün yas,ardi." Evimiz, vazgeçemeyiz... Ayrancı Sokak 'ta oturan Çiğdem Yükscler, giyinıiyle.konuşmasıylaötekilcrdenayn.Üstelik yabancılara karşı korkuylayaklaşmıyor. Kcndisiyle konuşmak istcdiğimizdc cvinin kapısını sonuna kadar açıyor, gülümscyerek 'buyur' ediyor. "Elbettc hcrkcsi cve almam. Amagüvcnılirbirizlcnimbırakırsanedenmisafirctmeyeyımkı." 22 yaşında. DoğmabüyümcSülcymaniyeli. Geçmişle bugün arasındapek fark görmüyorÇiğdcm: <•" h$ap evlerin yeni sahiplcrL. Ahşup toz tutuyor, temizlik bitmiyor. Restore edilmiş evleri de var Süleymaniye 'nin...