Katalog

ARAŞTIRMA CUMHURİYLTDERGİ Pekin'deki Dünya Kadınlar Konferansı için 71 ülkede ve Türkiye'de geniş çaplı bir medya taraması yapıldı. Araştırma için 15.000 haber ile 40.000 insanı içeren veriler çözümlendi. Bulgular, haber sunan ve haber peşinde koşan çok sayıda kadın gazeteci olduğunu ortaya çıkardı. Ama haber kaynağı olarak başvurulan kişiler arasında kadınlar sınırlı biçimde yer alıyor ve medyada kadınlan ilgilendiren haberler atv Haber Merkezl, çok sayıda kadmın görevyaptığı kuruluşlardan. Araştırmaya göre suyısal olarak kadın gazeteci çok, ama tüm dunyaaa yüzde 11 i e sınırlı kalıyor. görüşlerine başvurulan kişilerin, yani haber kaynaklarımn yiizde 83 'ü erkek, yüzde I7'si kadın. (Fotoğraf: KUBİLAY TÜNTÜL) Gazeteciler kadın, ama haberler erkek AYSELlUSLUATA K itle îlctişim araçlarında haberlerin kadınlar ilccrkcklcri bcn/erbiçimdeyansıtmadığıuzundurbılinenbir gerçckti. Ancak durumun gideıek dcğiştiği de gözlemleniyordu. Global (Küresel) Mcdya lzlemc Projesi bu durıımu bclli birzaman noktasında belgelemek istedi ve bu saptamayı yapmak üzcre tüm dünyada belirli bir günü medya izleme günü olarak belirledi. l8Ocak 1995 kadınlartaraf'ındandikkatle izlendi ve bundan kimsenin lıaberi olmadı. Bizde Boğaziçi Üniversitesi'nde oluştur dıığunuız gönüllü öğrcncilcrle Tüvk medy a katkıda bulunacaktık. 18 Ocak 1995 günü haber programlannın büyük birbölümü Japonya'dakı depremden sözediyordu. Kanada, Toronto'daki Media Watch'a faksla ulaşarak sorunu tartıştık. lzleme sürdürülecekti. Kanırı tüm ülkeler uygulamaya koydu. Bir yandan değişik televizyon kanallarının ve radyo istasyonlarının haber programlarını banda aldık. Bu işlemler değişik yerlerde, Boğaziçi Ünivesitesi'nderelektronik kayıt meıkezlerindc ve evlerde sürdürüldü, sındaki haberleri kaydetmek ve kodlamak üzere 18 Ocak 1995 Çarşamba gününü iki aylıkbirsüreylesessizceönhazırlıklaryaparak bekledik. Haberlerini izlcyeccğimizgazetelere,televizyonlara,radyolaraböylcbirtarama yapacağımıza ilişkin bilgi sızdırmamamız gerekiyordu. Çünkü 18 Ocak 1995 günü bızimle birlikte tüm dünyada, 71 ülkede, radyo, televizyon ve günlük gazetelerdeki haberleri izleyerck kadının haberlerdeki rolü ile imajına niceliksel bir tanım sağlanmasına günlük gazctclcri dc iki^crkisji kodladı. Bugünedekhaberlerde kadının konumunu belirleyen en kapsamlı ara;,tırmanın sonuçları bııleijtirildi ve Birlcsjmi!, Milletler'in Dördüncü Kadın Konferansı'nda açıklandı. Kadının konumu Araştırma sonuçlarına göre tüm dünyada haberleri sunan kadın gazetccilerin sayıları erkeklerle hemen hemen cş orandaydı. Ancak sunulan konuların çok azı kadınlara ilişkin ve haber için başvurulan kadınların sayı ları daerkeklereoranla çok azdı. Kitle iletişim araçlarında haberlerin kadınlar ile erkekleri beıızcr biçimde yansıtmadığı uzıındur bilinen bir gerçekti. Ancak durumun giderek deöiştigi de gözlemleniyordu. Işte Cilobal (Küresel) Medya lzleme Projesi bu durumu belli bir zaman noktasında belgelemek istemişti. Kitle ilctişim araçlarını uluslararası düzeyde izlcmenin gerekliliğine 1994 Şubat ayında Bangkok, Tayland'daki "llcti^imi gü(;lcndircn kaUmlar" loplantısındakararverilmisti. 18 Ocak l995Çarşamba günü dc aralarında Türkiye'nin de bulunduğu 71 ülkede radyo, televizyon ve günlük gazetelerdeki haberleri izleyerek kadının haberlerdeki rolü ve imajına niceliksel bir tanım saglanmışti. Amaç Araştırmanınamacıkadmındünyamedyasında habere katılımında veri tabanı yaratmak; dünyadaki kadınlara veöteki araştırma cılaragelecektekullanabilecekleridenenmİ!} ve geliştirilmiş bir araştırma yöntemi sağlamak; dünyanın değişik bölgelerinin küresel bağlamdayerlerinigörmelerine,gelecekteki değişikliklerinölçülmesinebirölçütoluşturmaktı. Projeyi Kanada "Media Watch" (Medya lzleme) kurumu üstlendi ve Erin Araştırma Şirketi ilearaştırmanın tasarımını ve veri çözümlemesini yapması içinanlaştı. Katılımı sağlamak amacıyla 80 ülke ile ilişki kurııldu. Televizyon, radyo ve günlük gazete haberlerinde kadınların katılımını saptamak üzere tüm dünyada yüzlcrcc gönüllüye ülke koordinatörlcri aracıhğında ulas,ıldı. 1994 Uaziran ayında pilotdenemebölgesi olarak Arjantin, Hollanda ve Japonya seçildi ve deneme yapıldı. Katılımcı ülkelere yeniden gözden geçirilen kodlama formları 18 Kasım 1994'te gönderildi. Yetmişbir ülkeden 49.000' in üzerindc veri (fotoğraf vc malzeme ile birlikte) çözümlenmek üzere Kanada'ya, Media VVatch'a iletildı. Sonuçta, 1995 'te haberlerdeki kadınların küresel (global) resmi (görüntüsü) ortaya çıktı. Bu doğrultuda yeni yerel ve global araştırmaların süregideceği