Katalog

M MUAZZEZ Ü l İ K Besteçalışmalarınızvarmı? ı a Var. Bazı müzikli oyunların müziklerini seslcndirmedc çalışmafarım oldu. Örneğin 1800'lerin lstanburunuanlatan"GeçmişZaman Olur ki" adlı mü/ikli oyunun bcstc çalışmalarınıben yaptım. BazıoperctlcrinTürkçe uyarlaması, müzik dilinc uyması ve vurguların, hccclcrin ycrinc oturması konusunda çalısmalarım var. Bunundısındatürkütarzında yaptığım ba/ı çalısmalar da var. Eleştirmenlerlc aranız nasıl? Mi Kimse,dostlaralmmasın,gücenmesin,eleştirmcn dediğimiz dostlanmız çoğu zaman çok objektifolamıyorlar. Hcr insan gibi onlar da operaya gclirkcn bir ruh hali içindcdirler, onlara da hak vermiyor değilim. Ancak öyle şeylcroldu ki.hiçgitmcdiği tcmsilin cleştirisini ya/an dosllarımız oldu ya da bcnim ilk başlangıç yıllarımda çok da fcna olmadığım halde, bazı rollcrde ycrdcn yerc vunnalar, bu ilcrici görüncn bazı kişilcrin ne kadar tutucu olduğunu anlamam yönünden çok ilginç geldi bu çclişki. Yazan çizen dostlanmız, mesleğe ilk atılan kişinin hcr zaman acemidir, hcr zaman yerilmcyi hak etmistir, görüşüyle daha öncc ycrtutmuskişi lerin sözcülüğünü,övgüsünü yapmak, ycnileri ycrmek onların kaçınılmaz bir ilkesi oluyor. Bir anınızı anlatır mısınız? ı ^ Opera ilc ilgili hoş bir anım var. Bir Carmcn tcmsili oynuyoru/.. Sanırım 1978 yılıydı. Birdenbirc arkadan bir gülüşmc duydum, korodan. Döndüın baklıın bizim Dr. C'ahit bcy. Opcranın doktoru. Daima çantası clindc olur ağzında da bir kalcm taşırdı. Baktım kulisin bir yanından girdi, sahncnin içindcngeçcrek arka tarafa yürüdü, gcçtiğini gözümle gördüm ve inanamadını. Çok gülmüş, "biz Rigolctto oynamıyortız, Carmcn oynuyoruz" dcmiştik. Ondan sonra bir daha Dr. Cahit bcyi görmcdim. Bu konuda biraçıklamayı da hiçbir kimse yapmadı. Prodüksiyonlarda giyilen giysileri sanatçılar kendileri mi getiriyorlar, yoksa çağıranülkeö/el olarak nııyaptırıyor? M 1960'h yıllarda Tepcbaşı Tiyatrosu'ndaki temsillere gclcn konuk sanatçıların bazıları giysilerini gctirirlerdi. U/un yıllardan bcri gctircrıi görmcdim. Buradaki sanatçılaradikilenlcri giyiyorlar. Ben kimscninkini giymedigim gibi kostümiimü başka.sına da giydirmem. Gelen yabancıya başka dikilir. Kcndi makyaj takımımı, pcrukamı, ayakkabı vcya çizmemi buradan götürüyornm. Bu bazen sorun oluyor. Örneğin Alina'daki Othello temsillcrin desinatörü onların kostümlcrini giymcmi istcdi ve biraz da ısrar ctli. Sonundakcndiminkilcrle yaptım dörttemsili. Mü/ik yoluyla her şey anlatılabilir, insanlara ulaşılabilir mi? ^ Hcr şcy olmasa bilc çok şcy anlatılabilir ve pck çok kişiye ulaşılabilir. Gün ışığına çıkmış beste çalışmalarınız varmı? iH Var. Bazıları dinleyicilcrle buluşma gününübckliyor. Yaşamınızı nasıl noktalamak isterdiniz? mt Virgüllerin uzun sürmcsini, yaşantımı mcsleğimi yaparken, ya da bedenimin unufak olarak yokluga karışmasıyla noktalannıakistcrdim ^ O E R G I 1 7N I S A N 1 9 9 4 S A Y I 4 2 1 MENEMENCİOĞLU Önce sevgi, diyorum' Tenor Erol Uras: "Kimse gücenmesin. Eleştirmen dediğimiz dostlanmız kimi zaman objektifolamıyorlar." M ü/ik cğilimini istanbul Belcdiye Korscrvatuvarı Şan Bölümü vc Türk Müziği Bölümü'ndc, yüksck ögrcnimini isc Marmara Ünivcrsilesi Iklisacli vcTicari Bilimlcr Faküllesi Işlctmc Bölümii'ndc yapan Erol Uras 1%2'dc Islanbul $chir Opcrası Korosu'na girdi. 1965'tcn 7()'c kadar biriııci solisl tcnor olarak görev aldı. Şehir Opcrasının kapanmasından sonra arkadaşlarıyla birliktc kurduğu ö/el liyalroda, opcrct vc müzikal oyunlarda rol aldı, bir müzikli oyunu yazdı vc müziğini bcslclcdi. 1973'tc biriııci solist tcnor olarak İstanbul Dcvlct Opcrası'ndagörcv aldı. Mcslck bilgi artınm çalışmalarını "Deutche Oper Berlin"in çağrısıyla Batı Bcrlin'dc yaptı. Opcra tcmsillcri, cvrcnscl müzik yolculuğunun yanı sıra çok scsli gclcnekscl mü/.igimi/i dc aynı döncm vc özenle yorumlania çalışmalarını siirdürmcktc vc çok gcniş birrcpcrtuarasahip. ürol Uras'la ilgili öniimde iki buçuk parınak kalınlığında basında yer almış bazı, fotografve clcştirilcr var, Yabancı basında ycralan övgii dolıı clcştirilerden bir kısa örnck alıyorum. Ingiltcrc'dcn, Opcra dcrgisindc Rodncy Milncs, 1993, "Tcmsilin yıldı/.ı Andrca Chcnicr rolündcki Krol Uras'tı. Çok gcnç olmasına rağmcn güçlü bir scsc sahip. Bi'ıtün lonları cksiksiz vcrdi. Pcrdc kapandığı /anıan ona hayran olan scyircinin coskusu Pavaroiti'dcki gibiydi." Çaykovski, Puccini, Vcrdi gibi bcstecilcrin opcralarını başarıyla yorumlayan iinlü tcnorunıuz Erol Uras'la AKM'deİti odasında konuşluk. Dost ve sevgi gibi değer yargılarını paylaşmak hangi c.i/|>idcn geçcr? Sizin de sık sık sahncde kullandığınız u/.un saç ve uzunsaçlıcrkeklerebakışını/.? •i Dogaldır ki scvginin vc hoşgörünün payı varbunda. DahaönccyaşadıgımızHippydö Tenor Erol Uras'ı f u günlsrd* Turandot oparasında Islayablllrslnlz. ncmindc oldugu gibi. Bugiinün gençleri dc, bazcn ckonomik handikaplardan kurtulmak ya da sınıfatlamış görünümü vermck için saç uzatıyor. Bu da herkcsin kcndi karar vcrcbilcccğibirşcydir. HAİR(saç)müzikalindc Aqıiarius burcuna girdiğindc dosllıık, barış, sevgi olacak diyc birbölümdü bu. Sahnede sık sık aşık rollerine çıkıyorsunu/,çokdayakışıyorsi/c. •• Tcnor rollcri gcnelliklc gcnç aşık rollcri vc kahramandır. O bakımdan tcnorların da kcndilcrinc özcn göstcrmcsi gcrckir. Bcstcciler bu tür .ollcri tenorlara yazmışlar. Yaşlanmaya hiç cngclimiz yok ancak yaşlı görünmemeye çaba gösterebiliriz. Bu da sahnede sağolsun makyörlcrimizin, kostümlerimizin, dcsinatörlcrimizin usta sanat deneyimleriyle olabiliyor. Vcrdi'nin ll Travatorc'dcki "Manrico" rolü ya da "Andrea Chcnicr" rolü gcnç rollcrdir. Ama bir tcnorun bu tür rollcri oynayabilmcsi için yani bir Othello'yu, bir Calafı oynayabilmesi için yılların birikinıinc gcrcksinmcsi vardır. Yurt.dışından konser önerileri alıyor nıusunu/.? ^ livet,bcnyurtdışındaçcşitliopcratemsillcri, scnfonik konscrler, RadyoTV konscrleri, rcsitaller yaptım. Örneğin Atina'da Othcllo, Sofya'da Carmen Opcrası'nda Don Jose, ll Travatorc'dc Manrico, Rusya'da Palyaço, Üsküp'tc Alfrcdo gibi çeşitli opera tcmsillcri vc konscrlcrim oldu. Bürokrasinin ağır işlcmesi yüzünden zamanında vize alarnadığım için Yugoslavya'da II Travatorc'de Manrico rolünü gerçekleştircmedim. iyi bir tenor olmanın yolu nedir? •• Ünlü tcnor Pertilc'nın bir sözü var: "İyi şarkı söylcyebilınek için iki ömür gcrekir. Birindc ancak öğrcnilir, ikinci ömürdc yorumyapılabilir. Birkaç şarkı e/.berlcyen kişiler beyaz camda sanatçı olarak biliniyor. Mullaka, mutlaka haksızlık. Bildiğiniz gibi bcn opcra tcmsillcrindcn çok telcvizyonda yayınlanan bazı parçalarımdan kitlclcrin tanıdıgı olmaya başladığımı sanıyorum. Ankara'da daha iyi bir izlcyici kitlesi var. Londra'da bir otel odasında İconscr sonrası bir hanım, "Sizi Carmcn Opcrası temsilinden tanıyorum" demişti. Ama mcdyanın yücelttigi, lanıttığı, büyüttüğü, dev aynasına koyduğu kisilcrkadartanınmamızaimkanyok. Başarı basamaklarını tırmanmanın kolay bir yolu var mı? i B Önccsevgi. Yaptığınız işi sevmek. Sonra çalışmak.çalışmak.çalışmak... 14 C U M H U R İ Y E T