Katalog

B R I Ç Şiar Yalçın 482 Tehlikeli bir dönüş 4 A2 ,V87 • RD1076 4 653 4 65 954 • 9854 * RDV8 K B a \j DV10987 AR • AV3 * 107 4 Güney 1 Pik 3 Pik Kuzey 2 Karo 4 Pik 0 R43 D1O632 • 2 4 A942 dunuz ve deklaran ikiliyi verdi. Defansı nasıl sürdürürsünüz? CEVAP: Ortağınızın beş piki olduğuna göre, bu renkten ikinci bir löve almanız imkânsızdır. Deklaranın eli büyük bir olasılıkla 633I'dir. Çünkü dört trefli olsaydı, ikinci turda belki bu rengi konuşur ve dört körü olsaydı, bunu göstermek için herhalde 2 Pik üzerine 3 Karo diyecek yerde negatif bir kontr çekmeyi tercih ederdi. ö t e yandan, deklaranın 3 Karo rebidi için en az 16 puanı olmalıdır. Bu da ancak trefl ve körün ikiüç büyük onöründen oluşabilir. Demek ki yerin körleri sağlanabilir ve yere bir trefl çaktırılabilir. Kontratı batırmak için ortağın mutlaka trefl ve körden toplam üç el alması gerekir. Bu da oldukça muhtemel görünmektedir, çünkü bu kadar kötü piklerle araya girdiğine göre yanında bir şeyler olmalıdır. Evet, nazik bir defans sorununuz vardır. Trefl dönecek olursanız, deklaranın bu renkten bir kup yapmasını engelleyemezsiniz. Daha doğrusu, engelleyebilirsiniz, ama o zaman da deklaran körlerini sağlamaya vakit bulur: trefl oynadınız, deklaran bağısladı ve Batı damla alıp koz döndü: şimdi, kupu engellemek için, asla alıp karo oynarsınız, ama trefl ası henuz yıkılmamış olan Güney kozları bitirir ve kör ruasına bir el verdikten sonra yerin körlerini sağlar. Yok eğer ikinci elde karo asını çekip karo oynayacak olursanız, deklaran yine körlerini sağlar ve hatta trefl ası elindeyse bir fazla yapar. Doğru oyunu tabii buldunuz: kontrolü sizin muhafaza etmeniz için asın allından karo onlusunu dönmek! Bu defansı masada Avustralyalı şampiyon Tim Seres bulmuştu (1972 Miami Olimpiyatları'nda Avustralya ile Buyük Britanya arasında oynanan maçta). Artık deklaran çaresizdir. Koza devam ederse (masada öyle olmuşıu), Doğu alıp trefl oynar (dokuzluyu göstermek için onluyu) ve deklaran artık iki trefl ve bir kör verip batmaktan kurtulamaz. Deklaran trefle girerse, Batı ilk veya ikinci trefli alıp koz döner ve artık trefl kupu yapamayan Güney yine iki trefl ve bir kör verir. Kıssadan hisse: yerde bir dablton ve sadece iki koz varken, eğer kup henüz açılmamışsa, rakıplerin asın altından ko? oynayarak kontrolü muhafaza etmeleri genellikle en doğru savunmadır. tşte dört elin dağılımı: 4 D1097 VIO972 • 84 4 V3 4 V • 4 R8654 R5 952 RD6 K B G 4 2 AD3 • RDV763 4 A82 D AV3 864 A1O 4 109754 4 Ş A T R A N Ç Kahraman Olgaç Nokta hedef: g5 Beyazın e5'teki fili isteniyor. Siyahın şah kanadında zayıflıklar var. Beyazın planı basit: Nokta hedef: g5 1. f4! (Siyah 1.. gxf4 yaparsa hemen 2. Kxf4 ve arkadan Kg4 var. Fili alırsa ne olur, şimdi goreceğiz.) 1.. fxe5 2. fxg5 (Hedefin işgali başlıyor.) 2.. Af5 3. Kxf5 KxfS 4. Vxh6 Şf7 5. Fxf5 (Beyaz, imha planının son perdesini başarı ile sahneliyor.) 5.. exf5 6. g6 Şf6 7. dxeS Şe7 8. Vh7 Şe6 9. Vf7 mal! MarinGeorgiev Varşova 1987 1. d4 Af6 2. c4 e6 3. Ac3 Fb4 4. e3 c5 5. Ae2 Cxd4 6. exd4 00 7. a3 Fe7 8. g3 (Zonali kazanan genç Romen bu varyantta oldukça iddiaJı. Büyükusta Kiril Georgiev ise' Niemela Donner Bulgarlann bir numarası. 8. d5 exd5 9. cxd5 Ke8 10. Fe3 Dubrovnik 1950 Ag4 11. Fd4 Ah6 12. d6 Ff8 13. Vc2 Fxd6 14. 000 Fe5 15. FxeS KxeS 16. Ag3 Ac6 17. f4 Ke8 18. Fc4 karışık bir durum. YrjölaWedberg, Gausdal 1983) 8.. d5 9. c5 b6 10. b4 a5 (Belki de daha iyi bir devam yolu 10.. Ae4 11. Axe4 dxe4 12. Fg2 f5 13. Vb3 Ff6 14. Kbı Ac6 15. 00 Fxd4 16. Va4 Fe5! 17. Fxe4 fxe4 18. Vxc6 BeliavskiSalov SSCB 1984 18.. Vd5 ile siyah eşitliği sağlayabilir.) 11. Kbı axb4 12. axb4 bxc5 13. dxc5 Ac6 14. Fg2 Kb8 15. Fa3 Fd7 16. 00 Aa7 17. Keı Ae8 (Burada Gligoric Szabo Helsinki 1952 oyununda Gligoric, 18. Fcı Ff6 19. Ff4?! e5 20. Fd2 d4 21. Ad5 Fc6 22. Axf6 Vxf6 23. Fxc6 Vxc6 24. f4 f6 ile kötü duruma düşmüş ve Szabo oyunu parlak bir şekilde kazanmıştı. Teori ise 18. Ad4 Ac7 ile eşitlik vurguluyor. Genç Romen bu durumu ev hazırlıklarında iyice incelemiş, teorinin eşitlik verdiği durumun beyazın lehinde olduğuna karar vermiş. Böyle önemli bir maçta, bir büyük ustaya karşı bu varyanta girerek zaferi elde etmesi gerçekten çok ilginç!) 18. Ad4! Ac7 19. f4 Ff6 20. Vd2 Ke8 21. Ace2 Acb5 22. Fb2 Ac6 (Vezir kanadındaki beyaz piyadeler bloke edildi. Merkez piyadeleri de hareketsiz. Bakalım bu durumdan kim kârlı çıkacak?) 23. Axb5 Kxb5 24. Ffı Ve7 (24.. Fxb2 25. Kxb2 Vb8 26. Ad4! Kxb4 27. Axc6 Kxb2 28. Axb8 Kxd2 29. Axd7 vardı. Ya da 26.. Axd4 27. Vxd4 Kb7 beyaz blokajı yıkardı 28. b5! Fxb5 29. Kebı Fc6 30. Kxb7 Fxb7 31. c6. Bunlar oyundan sonra yapılan yorumlardan bir ikisi.) 25. Fxf6 Vxf6 26. Acı Kbb8 27. Ad3 Kec8 28. Vf2 Fe8 29. b5 Ad4 30. b6 Ac6 (Beyaz strateji bakımından oyunu kazanmış durumda.) 31. Kecı g5 (Şah kanadında bir karşı hücum teşebbüsü.) 32. Ab4! gxf4 33. Vxf4 Ve7 (Burada vezirleri kesişmek herhalde daha iyiydi.) 34. Fa6 Kd8 35. Vc7! Vg5 36. Vf4? (Büyük bir zaman sıkışması içinde olan beyaz, 36. Axc6 hamlesinin sonunu tam hesaplayamadı. 36. Axc6 Ve3 37. Şfı Vf3 38. Şeı Ve3 39. Fe2 Kbc8 40. Ae7 Şimdi kazanabilmek için uzun bir mücadele verecek.) 36.. Vxf4 37. gxf4 Şf8 38. Fb5 Kdc8 39. Fa6 Kd8 40. Fb5 Kdc8 41. Aa6 (Şimdi zaman sıkışması tehlikesi kalktı. Oyun sonunda beyazın şansı daha fazla.) 41.. Kb7 42. Şf2 Şe7 43. Şe3 Fd7 44. Kgı Şf6 45. Fxc6 (d4 karesinin kontrolünü elde edebilmek için.) 45.. Fxc6 46. Ab4 Kbb8 47. Kaı Fb5 48. Şd4 Şf5 (Tek karşı şans!) 49. Ka7 f6 50. Kf7 Kxb6 (Bulgar büyükusta beyazın şöyle oynamasını istiyor ki karşı koyabilsin: 51. cxb6 Kc4 52. Şe3 Ke4 53. Şd2 Kxb4 ama beyaz öyle bir hamle yapıyor ki bütün ümitleri suya düşüyor). 51. Ac2! (Ae3 ile ve arkasından Kxf6 matla tehdit ediyor.) 51.. e5 52. fxe5 Kbc6 53. Ae3 Şf4 (Beyaz, siyah şahın kötü pozisyonundan faydalanarak oyunu kendi lehine çeviriyor.) 54. Axd5 Şf5 55. Ae3 Şf4 56. Kg4 Şf3 57. Kxf6 kxf6 58. Kg3 Şf4 59. Ad5 Şf5 60. Kf3 Şg4 61. Kxf6 (tki serbest fazla piyade, tez elden kazancı getiriyor.) 61.. h5 62. e6 Şh3 63. e7 h4 64. Kf8 Kc8 65. Kxe8 Fxe8 66. Af6 Fc6 67. E8V Fxe8 68. Axe8 Şxh2 69. Şe3 h3 70. Af6 ve siyah oyunu terkeder.) Bursa'dan 21 temmuzda çekilmiş bir telgraf aldım: "Sayın Olgaç, güzel yurdumuz Anadolu'nun satranç sporundaki şahlanışı mutluluk veren boyutlara ulaşmıştır. Bu büyük eserin yaratıcısını yürekten alkışlar en derin saygılanmı sunarım. Suat Taner. Bursa Satranç Derneği'ne kadim arkadaşım Naci Kurmuş'un başkanlığından sonra o yöreden 'bir satranç patlaması' beklenilebilir. Mete Savacı yaptığı unvan maçını Yılmaz ö z t ü r k ' e !/a2Vi kaybetmiş. Yılmaz öztürk, Türkiye birinciliğinde Bursa'yı temsil ediyor. Benden ünlü satranççılanmızın adreslerini soran okuyucularıma yardımcı olamadığım için üzgünüm. Onlara sadece Türkiye Satranç Federasyonu'nun adresini verebilirim: P.K. 159 Beyoğlulstanbul. Bir okuyucum ise diyagramları kaldırırsam daha fazla yerim olacağını vurguluyor. Tatilden dönünce bu konuyu ele alacağım. Sanıyorum diyagramlara dokunmadan sizlere daha fazla satranç verebileceğim. Tatilin öztürkçesi dinlence imiş. Ben de bunları Mustafa Ekmekçi'yi okurken öğrendim. Ama benim tatilim de satrançla iç içe geçiyor. Burada, içeriği daha çok satrançla dolu araştırmalar hazırlıyorum. Sizlere maviliklerle dolu tatilden "merh a b a ! " derken, " d a h a mutlu y a n n l a r a ! " diyorum. • Komblnezon: 19 DurasAmateur Praf 1910 Etfid: 19 Karl P. Elksnis Biga 1976 Problem: 19 Julius Buchvvald Jackson Heights 1953 Batı tıefl ruasını çıkar ve Doğu asla alarak karo ikilisinı döner. CEVAP: Doğu üçkâğıtçının leki değilse, mutlaka pik luası elinde olmalıdır vc niyeti bununla cl tuıar tııtmaz trcfl ile elini ortağına geçirip bir karo kupu almaktır! Kolayca görüleceği gibi, pik asını ve pik oynayacak olursanız, bunu yapacak ve dört cl alacaktır: pik ruası, iki trefl ve bir karo kupu. Buna karşı ne yapabılirsiniz? Tabii Batının trefl ile el tutmasını engellemeniz gerekir. Ama nasıl? AR körünü/ü oynayın, pik asıyla yere geçin (saf bir Balıyı, varsa, ruasını oturmaya tahrik etmek için damı oynayarak) ve kor valesini oynayın! Dam Doğuda ise muılaka alacaklır; o zaman kayıp ıreflinizi kacarak koprüleri yıkarsınız. Kör valesi metr kalırsa iki ı.ırlu oynayabilirsiniz; ya Doğunun çok kurnaz oldugunu \e dam elinde olduğu halde koymadığını dıışünerek yine treflinizi kaçar ve oyleyse oyunu bir fazla yapar, ya da piki artık Doğuya ikili vererek çakıp pik valesıyle devam edersiniz. Her şeye rağmen kör damı Balıda çıkarsa veya Doğu üç pikle başlamışsa, bahıınıza kuser fakat yapabileceğinizi yapmıs olmakla övünursünuz... 483 Çetin bir defans • D1097 » V10972 • 84 • V3 • V • 4 AV3 864 A10 109754 Güney 1 Karo 3 Karo Batı 1 Pik Pas Kuzey Pas Pas Dogu 2 Pik Pas 484 On elle şlem! 4 R98 R863 • R4 4 A963 Doğuda oturuyorsunuz ve ortağınızın 1 Pik müJahalesi üzerine kendisini haklı olarak desteklediıiz. Bu basiı destek en çok 910 puan ve en az üç voz gösterir. Acaba açıcının 3 Karo rebidi üzerine lir daha konu^manız gerekir mi? Gerçi 2 Pik deseğinizin üst limitinde sayılırsınız (bir büyük, bir tuçük onörlü kozunuz ve ikili karoasınız bakımınian) ama ne de olsa sadece uç pikiniz vardır. Orağını/m piki altılı olsaydı, herhalde rekabel konuşnasını sürdürurdü. Bu konuda "toplam löve <uralı" denilen bir kural vardır: J.R. Vernes taraından bulunmuş ve "Modern Defans Briçi" adlı utabında geniş bir biçimde açıklanmış olan bu kuala göre, rekabet durumlarında, iki eldeki toplam coz sayısına kadar yUkselmekte genellikle isabet /ardır. Yani toplam sekiz kozla iki, toplam dokuz (o/la üç ve toplam on kozla dört seviyesine kadar ;ıkabilirsiniz, ilh. Distribüsyonel vepozisyonel duuma göre, ya kontratınızı yapar ya da batarsınız, ıma batarsanız bu genellikle rakipleriniz kendi iontratlarını yapabileceklerdi demektir. Burada çok izet olarak izah ettiğimiz bu kural, bazı kriterlcre ;öre değişikliğe uğrar. Rekabet durumlarında gü/enilir bir rehberdir. 3 Karo Üzerine pas geçtıniz ve ortağınız pik dörtüsünu çıktı. Yerin dokuzlusuna tabii valeyi koy 4 ADV1O42 • AD75 4 1042 Dogu 4 Kör 5 SA Guney 4 Pik Pas Balı Pas 6 Pik... Kuzey 4SA 1 i Zi\ IBUJ i t 5 SA cevabı, modern Blackvvood konvansiyonuna göre (yakında yayımlanacak olan YENİ BEŞLİ MAJÖR kitabında açıklanmıştır), iki as ve bir sikan gösterir. Kuzeyin konuşmaları biraz ataktır: kör ruasının değeri yok gibidir ve Güney kontr ile araya girmediğine göre fazla kuvvetli bir eli yoktur. Batı kör dörtlüsünü çıkar. D 8QS z 01 Z3§ e»A 6 8 PH 9JA '/. 9 9»S Z.RA S 83$ İSqA £ JBUJ gBA Z SP§ " I IBUJ £8y Z WV " I JBUI 9 p y 'Z fP»V " l l 29