Katalog

birbirlcrinc... Gerçi iki ülke arasında, büyükelçilikler bulunmuyor, bunun yerine diplomatik temsılciler gönderiliyor; ama Batı Almanya, 198S yılında komünist kardeşlerine, 850 milyon mark yenilenebilir kredi açtı ve düşük faizle 1 milyar mark borç verdı. "İki ulke arasında, posta ve telekomunikasyon ilelişimi, kiiltiir, sağlık konulannı içeren, belediyeler arası işbirligini ongoren anlaşmalar var. Her iki ulke de, sınır boyunca 150 km. dahilinde, kimyasal silab bulundurmamayı ve nukleer silahlardan korumayı taahhut ediyor." Bu sözlerin sahibi, Doğu Alman Komünist Partisi Başkanı Erich Honecker. Her yıl 10 bin Alman, Doğu Almanya'dan Batı'ya göç edebilmek için, resmi izin alıyorlar. Burada da hemen vatandaşlığa kabul ediliyorlar. Her Doğu Alman, Batı'da aradığını bulamıyor ve bazen geri dönenler de oluyor. Doğu Alman hükümetinin Berlin Duvarını bir gün için de olsa açmak konusunda tedirgin ve olumsuz bir tavır takınması acaba vatandaşlarının Batı'ya kaçacakları korkusundan mı? Ekonomilenne, toplumlarına, 25 yılda kurduklan düzenlerine güvenleri böylesine az mı?.. Doğu Berlinli bir üst düzey yöneticisi, ltalyan Panorama dergisı muhabirlerine, bu konuda şunları söylüyor: "Dogaldır, burada herkes komünist olamaz; ama ulkenln her yerinden Batı televizyonunu seyrediyoruz. Oradaki işsizlik, tedhiş, şiddet, yoksulluk, uyuşlurucu bagımlılığı gibi sorunları da goruyoruz. Belki birkaç yüz kişi kaçabilir, bu da büyutulecek bir dram sayılmaz." Thomas Wien, 33 yaşında bir Doğu Alman, bahçevanlık yapıyor. Evli, iki çocuğiı var. Eskice, ama 150 metrekarelık bir eve sahip. Bu eve ayda 3 bin lira kira ödüyor, kirayı devlet alıyor. Kendini inanmış bir komünist olarak tanıtan Thomas Wien, "Gençken ben de bu konuda kafa yordum. Ama akrabalanmı, arkadaslarımı, çocukluk anılarımı terk etmeye degmez. Kaldı ki Batı Almanya bana iş guvencesi verecek mi bakalım" diyor. Bir gün ıçın duvar açık olsa, ne nıi yaparım?" diyor, "Çocuklan alır geçerim karşıya, vitrinlere bakar, biraz eglenir, akşam olunca evime dönerim." D Doğu Berlinli duvar muhafızlan, Berlin Duvarı'mn üstündeki resimleri seyretmek için gelmiş bir Amerikalı şarkıcıyla tartışıyor: Muhafıılar haklı. Sınır, bu noktada, duvann kenanndan değil, kaidınmm ucundan başlıyor. Batılı ressamlann her nasılsa becerdikleri "duvar duzenlemeleri" uzaktan izlenebilecek. Derleyen: EREN SOLEY • Duvar geçit verecek mi? Geçen yıl, Berlin'i ortasından ikiye bölen duvann 25. yılı idi. Bu yıl da Berlin kentinin 750. "doğum günü" kutlamaları çerçevesinde, Berlin Duvarı yeniden gündemde... yılı boyunca surecek olan şenlik ve kutlamaİarla, Berlin kentinin 750. kuruluş yılı anılacak... Şimdiden tamamlanan hazırhk programlarını sunmak için çağrılan Batılı gazeteci ve konuklar, Doğu ve Batı Berlin'i ikiye bölen duvann, hiç olmazsa bir gün için açılıp açılamayacağını soruyorlar yöneticilere... Tarihi bir belgeye göre, 750 yıl önce Sprea Irmagı üzerindeki iki küçuk kasaba, Berlik ve Colln birleşerek, Berlin kentinin çekirdeğini oluşturmuşlar. Doğu Almajıya'da, Avrupa tarihine büyük önem veriliyor; tarihle kaynaşmak bir tutku, Demokratik Alman Cumhuriyeti'nde... Beş yıl önce, Prusya kralı II.Federic'i andıklarında, onun at üzerindeki bir heykelini, Doğu Berlin'in Unter der Linden Bulvan'na yerleştirdiler. 1983'te ise Lütber'i andılar. 1985 yılında da Bach kutlamaları sUrdürüldU. Son zamanlarda, Bismarck Uzerine yayımlanan ilginç bir incelemeden sonra, Kafka ve Nietzsche gündeme getirildi. Aynca San Nicola gibi bazı eski kiliseler onarılarak, müzeye dönüştürüldüler. Eski mimariyi özenle koruyarak, tarihi binalar onarılmaya başlandı. Şimdi de "Berlin'in doğum günü" için hazırlıklar tamamlanmış durumda, Doğu Almanya'da... Bu kutlamalara, 150 orkestra, tiyatro i.upları, dans ve folklor ekipleri, 33 ülkeden davet edildiler.. Yabancı sanatçılara ait 600 sergi açılacak. 4 Temmuz 1987 günü, kent merkezinde, dev bir kortej yürüyüş yapacak. Bunun dışında Alexanderplatz Alanı'nda, savaşın artıklanmn üzerine kurulan bu alanda süreklı gösteriler yapılacak. Dünyanın pekçok başkentinden katılacak Belediye Başkanlan Sempozyumu'nun yanı sıra, konusu, "Barış Kenti Berlin" olan tam 220 konferans verilecek. Bütün bunlann yanı sıra, 40 kilometre uzunluğundaki Berlin Duvarı, bu şenlikleri, "yakından" izleyecek. Şenlik programlarını açıklayan Belediye Başkanı Yardımcısı Hannlore Mensch, bu kutlamaların, Batı Berlin'de yer alacak şenliklerle hiçbir ilgisi olmadığını ve bundan ötürü de Uzüntü duymadığını belirtiyor. "Neden iiziintii duyraam gerekir ki?" diyor Mensch. Gerçekte, Batı Berlin Belediye Başkanı Eberhard Diepgen de Doğu Berlin Şenliği'ne çağrılı; ama henüz bir yanıt vermemiş... Bilindiğı gibi, Berlin kentini "Doğu" ve "Batı" diye ikiye ayıran duvann yapım tarihi 1961 ağustosu... Demokratik Alman Cumhuriyeti'nde, ilk yıllarda sözü bile edilmeyen bu konu son yıllarda rahatça konuşulabiliyor. Doğu Alman Komünist Partisi Genel Sekreteri Erich Honecker, birkaç yıl önce yaptığı bır konuşmada şöyle demişti: "Duvarı yapmanuzı gerektiren koşullar yıkıldığı zaman, duvar da yıkılacaktır." Berlin kentini ikiye bölen duvann yapımından çeyrek yüzyıl sonra, acaba koşullar gene aynı mı? Doğulu yöneticilere kulak verilecek olunursa, duvar onları, Federal Almanya'nın ve NATO'nun saldırgan tutumundan koruyordu. Her an bir savaş, çatışma patlak verebilirdi aksi halde... "Provakatör ve faşist ajanlann sızmalarını onlemek gerekirdi... O zamanlar, duvardan once gerçekleşen karaborsa o dönemde zayıf olan Doğu Alman ekonomisine 15 milyar marka mal olmuşlu" diyor bugünün Doğu Alman yönetıcileri... Batılılara göre, duvann varlığının gerçek nedeni, Doğu tarafınca kabul edilmiyor: Doğu Berlin halkının Batı'ya kaçmasını önlemek. Bugün Doğu Berlin'de, duvann görevini başarıyla yaptığı, ülkeye dirlik düzenlik getirdiği, sosyalist bir toplumun gereklerini yerleştirmeyi başardığı savunuluyor. Acaba, Berlin kentinin kuruluş yıldönümü kutlamaları sırasında, duvar bir gün için de olsa, simgesel bir şekilde acılamaz mı? Bu soru henüz yanıtsız bırakılıyor. Ama gerçekten, her iki ülke arasındaki ilişkiler, bu duvarı korumayı gerektirecek durumda mı? "Hayır, iistelik hiç bu kadar iyi olmamıştı!" Bu yanıtı veren, iki Berlin arasındaki ilişkilerden sorumlu Doğu Berlin kenti dışilişkiler görevhsı.. Elinde güvenilir veriler ve rakamlar da var: Son bir yıl içinde, iki ülke arasındaki ticaret hacmi 16 milyar mark. Doğu Almanya'nın dışsatımın üçte biri Batı Almanya'ya yapılıyor. İki ülke, özel bir anlaşma gereği, Ortak Pazar ülkelerine oranla, değişik bir tarife uyguluyorlar Berlin kentinin kuruluşunun 750. yılında Berlin kentini İkiye ayıran duvar, yıllar boyu, ressamlann da ilgisinl çektL Fransız getginci ressamı Christophe Boucher, 1984 martında, Berlin Duvarı'mn 166 kilometrelik cephesini resimlemeye karar vermiş ve aynı yılın mayıs ayında, resimleri duvann 100 kilometresini suslemişti bile... 31