Katalog

Hayvanlann çoğunda, çözüm bulma yetenekleri, DNA'laruıda programlanmış olarak bulunur. "Çözüm bulma yeteneğV'ni yitiren hayvan, yokolmaya mahkumdur. mez. Çünkü görmez. Kurbağa bir yığın ölü sinek ortasında bunların hiçbirine dokunmaz, dokunamaz. Dediğim gibi, bunları görmez. Vakvak kardeş, bir de, hareket halindeki düşmanlarını görür, örneğin yaklaşan bir yılan. Kısaca, kurbağanın gözü, sadece kendine yararlı ve zararlı şeyleri görür. Bu nedenle bu göz sibernetiğin araştırma konuları arasında yer almıştır. Bu sır öğrenilip radarlara uygulanırsa bu araç da düşman uçakları ile dost uçaklannı, bulut yığınları ile kuş sürülerini seçebilecek, yaklaşan bir leylek sürüsünü uçak diye haber verip ilgilileri telaşa vermeyecektir. Yarasa alaca karanlıkta uçan böcekleri yıldınm hızı ile kapıp yer. Hayvan, uçan böcekleri gözü ile değil, radarı ile "görür". Ses hızından binlerce kez hızlı sesler çıkaran yarasa, bunların eşyaya çarparak dönmesi ile engelleri tanır. Hayvan kör bile olsa bu yolla "görür". Bu sırrın çözülmesi de radarları geliştirecektir. Otlar içinde sürünen, kumlarda kayan çıngıraklı yılanın başında sıcaklığa çok duyarlı bir organ var. Soğukkanlı bir hayvan olan yılan yüzlerce metre ilerdeki bir farenin vücut sıcaklığını duyar. Duyarlılık bir santigrad derecenin binde birini fark edecek üstünlükte. Bu keskin duyarlığın sırrının çözülmesi, yabancı uçakları motor ve gaz sıcakhğından tanıyabilecek uçakların geliştirilmesinde yardımcı olacaktır. Üçü bir avuca sığacak kadar kiiçiik bir kuş, kış yaklaşınca binlerce kilometre uzaklıktaki sıcak Ulkeiere göç eder. Hayvan bunu kendini ruzgârlara kaptırarak yapar. Hangi rüzgârın ne zaman, ne tarafa eseceğini bilen kuş, kendini sıcak Ulkeye götürecek rüzgârı seçer. Bir süre bu rüzgârla giden hayvan esinti azalınca başka bir rüzgârın "sırtına" biner. Sibernetik uzmanlarınca incelenen kuşların sırrının çözülmesi uçaklarda yakıt tasarrufu sağlamada etken olacak. Balıgın solunum organı olan solungaç, havadaki oksijenden değil, suda erimiş oksijenden yararlanır. Denizden çıkan balığın havada veya kirlilik nedeni ile oksijeni azalmış suda ölmesi bundan. Hayvanın suda erimiş oksijeni süzme sırrının öğrenilip denizaltılara uygulanması bu sualtı araçlarının hem çok hanfletilmesine hem de aylarca Korku filmleri seyretmek, Dr. Dolf Zillman'a sorarsanız, kadınerkek yakınlaşmasını epey arttırıyor. Yirmisini aşmamış kız ve erkek seyircilerin korku fılmlerine tepkılerı, bilimsel araştırma konusu olmuş. Bunları, gözünü kırpmadan seyreden erkekler, kız arkadaşlarının gozünde büyüyorlarmış. Filmleri korku çığlıklan atarak izleyen kızlar ıse, erkek arkadaşlannca daha çekici bulunuyorlarmış... Indlana Ünlversltesl İletişim Enstitüsü'nden Dr Dolf Zillman ve ekibınce yapılan araştırma, "Klşillk ve Sosyal Pslkoloji Derglsi"nce yayımlandı. Olayın ızahı oldukça kolay Atavizm duygularının hâlâ etklsi altında bulunan kadın, erkeğı hep koruyucu yanıyla görüyor. Korkmayan erkek, korkmaması oranında, kadının gözünde büyüyor. Korkan kadın ıse erkeğe yeni bir koruma bahanesi veriyor... Kısaca, korku filmleri çiftleri birbirlerine yaklaştırıyor n Korku filmlerinin yararları Sihirli sayı Bir kâğıda sıfırdan buyük bir sayı yazın Bunu uç ile çarpın Çıkana bir ekleyın Sonra bunu gene uç ile çarpın Çıkana ılk sayıyı ekleyın Elde edilen sayı hep uç ile bıtecektır Bu "uç"ü sılersenız, gerıye ılk sayı kalır ~Z Hayvanların yetenekleri, teknolojinin hizmetine girerse Sibernetik uzmanları, avuç içi kadar bir kuşun, kendine uygun rüzgârın "sırtına" binip binlerce kilometre uçabilmesinin sırrını çözerlerse, uçaklarda da yakıt tasarrufu sağlanabilecek... C anlı, yiyecek bulma1:, eş bulmak, Yemese kendi ölecek. Böylece, geyiğin yakorunmak ve yavru büyütmek şamını kendi yaşamına ekliyor. Plautus, bu için çözümler yaratmak zorun formülü, insanlara, "Insan, insanın da. Bu nedenle, "çözüm bulma kurdudur" biçiminde uygulamış (Asinaria, fonksiyonu" bu yaşamsal işlevler II48«) den önce gelir. Çözüm bulma yeHayvanların çoğu, çözüm bulma yetenekteneğini yitiren canlı yok olmaya mah lerini DNA'larında programlanmış bulur. kumdur. Kediye yavrusunun göbeğini kesmeyi, köDoğa sofrası zengin bir sofra değil: Yi peğe düşmanlığı, çiftleşme zamanının gelyeceği az, yiyicisi çok bir sofradır. Her canlı, diğini kimse öğretmez. Ot değil et yiyeceaçıkgöz davranıp, başkasının önündeki, ağ ğini, otun sadece bir türünü midesi rahatzındaki lokmayı kapmak zorunda. Canlı sızlanınca yiyeceğini, bu yolla kusup içini ların çoğunun yiyeceği başka bir canlı ol temizleyeceğini de kimse öğretmez. Kedi, duğu için, hayvanlar arasında kıyasıya bir milyonlarca hayvan içinden tek bir örnek. gırtlaklaşma sürer gider. Heraklit bunu şöyle anlatır: "Canlılar, olenlerin hayalını yasıyor, yaşayanların hayatını olıiyor." Aslan, Kurbaga uçan böcekleri, örneğin sinekgeyiği öldürüp yiyor, yaşamını sürdürUyor. leri yer. Hareket halinde olmayan şeyleri ye Başka örnekler su yüzüne çıkmadan suda kalmasına olanak sağlayacak. Denizaltı, oksijeni süzüp içindekilere ulaştıracağı için de aylarca dipte kalabilecek. Yünlü kumaşların baş belası güve, karnındaki minicik kulağı ile en duyarlı mikrofonların duyamayacağı ince sesleri duyar. Bu organın sırrının çözülmesi mikrofon ve hoparlör tekniğinde ihtilal yaratacaktır. Sivrlsinek gökgürültülü, trafik gürültüİU ortamda bile, sırf kanatlarını titreterek, 50 metre uzağa mesaj iletebilir, tabii başka bir sivrisineğe. Kartal, bin metre yükseklikten, yerdcki fareyi, pilici görecek güçte göze sahiptir. Çaylak da öyle. Polis köpeklerinin en hafif kokuları bile duyduğunu biliyoruz. Baykuşun kulağı, metrelerce uzakta ot yığınları içinde yiyeceğini yiyen farenin, sincabın çene seslerini duyar. DUnyada kaç tür hayvan varsa o kadar da çeşitli "çözümler" var. Yalnız insandır ki böyle hazır çözümlere sahip değil. İnsanın gözü sınırlı bir alan içinde görür. Kulağı sınırlarla çevrilidir. Koku duygusu, uzaktaki sıcakhğı duyma yeteneği de öyle. Buna karşılık insan, çok gelişmiş zekâsı ile bütün bu eksikliklerini gideriyor. Ne demişti 17. yüzyılın Fransız matematikçisi ve filozofu Pascal: "İnsan, doganın en aciz yaratıgı olan bir sazdır, ama diişiinen bir saz." örümcekli kafalann düşündürmeme çabalanna rağmen düşünen bir saz. Düşünme ve uygulama, insanı yücelten bir yetenek. D Texas'ta bir tarım uzmanı, hamamböceklerinin başındaki kimyasal bir maddeyi kullanarak hamamböceklerine karşı zirai mücadele ilacı üretiyor. Tazımızın başlığı, "Tarzan Kara kaplana Karşı biçiminde bir film adını anımsatıyor. Ama değil. Hamamböceği, yüz milyonlarca yıl öncokl dinazorlar döneminden kalma. Yalnız dinazorlar değil, başka birçok hayvanlar da var olmuş, yok olmuş; onları başka hayvanlar izlemiş. Sonra onlar da yok olmuşlar... Fakat hamam böcekleri, bir türlü yok olmamışlar. Bunca ilaç icat edilmış. ancak kokleri kurutulmamamış. Hamamböceğinı öldüren tarım ilaçları var; ama bunların hepsi zehirli, insan için tehlikeli ilaçlar. ABD Tarım Bakanlığı'ndan verilen bilgiye göre, Bakanlığın Texas'taki bölge araştırma istasyonunda, bir uzman (Benjamln J. Cook), hamamböceğinın başındaki kimyasal bir maddeden ürettığı ılaçla, hemen etkısinı gösteren bir bıleşım elde etmiş. Ancak henüz araştırma aşamasından çıkmamış olan bu ılacın zıraı mücadele ilaçları arasında yer alması ıçın. 510 yıllık bir süre gerekiyor. G Hamamböceç hamamböce< karşı 23