Katalog

ıI Otuz Iki yıldan bu yana cumbalı bir Rum evinde oturan Suzan Evcim. geçmişle bugun arasındakı ayrımı şoyle anlatıyor: "Sokağm sakinleri değişti. Daha değlşik insanlar oturuyor arttk buralarda." \tzmlr'ln Alsancak semtinde, iyikorunmuş eski Rum evlerindeyaşayanlar, blok apartımanlan gostererek, "Havasız ve can sıkıcı blnalar" diyorlar. Sahil kesimindeki bazı Rum evleri ise harabeye dönuşmuş. Yuksek rtımanlann arastna sıkışıp kabnış bu evler yıkılacak, yerlerini btton yığınlan alacak. koşut oldrdk Rum mdhdllelerının gorunumün de yansıyan sokak doşemesı, evlenn ınşa bı tımı dığer kesımlcre gore olduktd Idrklı olma sına karşın, ana unsurlar aynı ıdı Havaga/ı lambaları Rum mahallelerıne romantık bir gö rıınüm ka7andırıyordu Kordon'ddatlı trdmvdyldrın valı^tığı İ^mıı'e ö/gü Lumbalı evler kaidırımsız olarak cadde ye açılmaktaydı Sonradan tramvaylar kalkarak, otobüsler çalışmış, kaldırımlar duzenlen mış, palmıycler dıkılmış, Alsancak Vapur lskelesı yenıden yapılmıştı 192O'lı yıllarda kepenklı pencerelerı, kapı önu merdıvenlerı ıle benzerı az bulunur özel lıkte beyaz badanalı evler yan yana sıralannıış tı taş döştlı sokaklarda Sıcdğa karşı bıitün bu önlemlere ağaçların gölgcsı dc cklenmcktcydı Tıpık Akdenız ülkesı görununıundeydı her şey Dar sokaklan ıle Rum mahallelerı, genış ve HANDAN ŞENKÖKEN duzenlı yolları olan Frenk mahallelerı ıle kar şıtlık oluşturuyorlardı tzmır'de Rumların ya şadığı yöıe, Frenk mahallesının arka kısımla rında bulunan Ermenı mahallesı ıle Alsancak A ZJ £JJL* tzmır Yangını'ndan önce Oarı arasında kalan alandı Ircnk mahallesıRum mahallelerı, havagazı fenerlerı, bir ya da nın en canlı sokaklarının sonları buraya vıkar ıkı katlı evleri, ıiçeklı baikonları ve taş döşelı lar, Rumlar da bundan yararlanmaya çalışır sokaklan ıle kentın en belırgın özellıklerını lardı Rum mahallelerı, Turk mdhallelerındcn yansıtıyorlardı Bu sokaklarda küvuk boylu tarklı olmayan, teısıne ddha sıkıcı ve havası/ lran ya da Mısır kökenh at ve eşcklerle, gezıbir görünume sahıptı 1740 Kapıtulasyonları' cı satıcılar süreklı dolaşıyorlardı Çoğıınluğu nın Osmanlılar aleyhıne tekrar duzenlenmesı Gırıtlı gövmen olan bu satıcılar iyi Rumta bıl ve bırvok ydbanunın lzmır'e gelıp yerle^me dıklerınden Rum nıahallesı sakınlerıyle guzel sıyle bırlıkte kentte azınlıklar ardsında en (,ok bir ıletışım kıırma olanağına sahıptıler Bol sa nul'usa sahıp olan Ruınlar, en fazla ödıin alan tış yapabılıyorlardı "Pallıcan... Bıber . Dogrubu da olu^turuyorlardı nıal..." seslerı buıalardan hiı, eksılmıyordu lzmır, Osınanlı yönetınuııe gırdıkten sonrd Parkc yollardan atlar, cşeklerlc gt\ılırkcn, u\ınan zaman küçük eşeğın arkasına takılmı^ genış ölçııde bir lıman kentı olarak gelıştığı ıçın, nüfusunun bıleşımınde kozmopolıt özelbırkaç deve de dar sokakların ıçlerınde hcy bellı görünüşüyle salımyordu Gelır du/eyıne lıkler ağır basmaktaydı 1881 yılında a^ılan Saınl Joseph Okulu'ının bulunduğu sokakta, ıkı yanlı olarak uımbalı evler sıralanıyordu Bu eskı Rum evlerının kı mısı yenıden du/enlenerek restore edılmış, K, lerı sahıploı ının zevklerıne gore ozenlı bıtını de bezcnmıı> vc dO^enmıştı Çoğunun dı^ ctp hesı boyanmıs, temı/ ve yepyenı bir görunüm almıştı Yıne de bir ^oğunda yaşam olmadığı gözlenıyordu Sessız evler, ev sahıplerının ölıı münden sonra muhurlcnnıii ya da terk edılnıışiı Alsantak semtındekı eski Rum evlerının buyuk bir kısını artık ı^yerı olarak kullanılmaktaydı Sayılı cvlcıın arasına bazen apanınaıılar dd gırmıştı Bırbırlcrıylc ılıntısız bırçok ış yerının le\ haları hemen göze çarpıyordu Mı marlık burosundan özel dershaneye lokallerdeıı şık lokantalara değın ve^ıtlı yenı görünılmler yııklenmıştı bu yorgun evlere Her adımda yıkılacak ızlenımı veren ahşap merdı venler, gıcırtılı sesler çıkaraıak ışlevlennı sur dürüyorlardı 32 yıldan bu yana cumbalı bir Rum evinde oturan Suzan hvcim, geçmişle bugün arasın dakı ayrımı şöyle dıle getırıyordu "O /amanlıtr yollar parke taslardandı, şımdi asfall. At arabaları dolaşıyordıı satıcdarla. Arlık onların yerinı arabalar, dııkkânlar, sııpermarkeller ııldı Sokuğın sakinleri degı^tı Daha degisık insanlar oturuyor artık buralarda." Beş ay once eşını yıtıren Suzan Hanım, 7 odalı, ıkı katlı evının artık kendısıne tok bıl yuk geldığınden yakınıyordu Tek başına kal mıştı Oğulları, gelınlerı, torunları bu koskoca evde oturmak, bu buyük ve eskı mekânı paylaşmak ıstememışlerdı Kayınvalıdesınden, kayınpederınden kalan güzelım Rum evım sat mak zorundaydı Önerdığı fıyat da bu semt GICIRDAYAN MERDİVENLER VE LAVANTA KOKULARI Kırmızı halı kaplı ahşap merdivenler, yüksek tavanlar, yaldızlı kartonpiyerler, cumbalı odalar, lavanta kokan çarşaflar.. Tüm özelliklerini koruyan eski bir tzmir Rum evine girdiğinizde, bugımün evlerindeki tekdüzeliği, ' insansız'' düşünülmüş olduklarını hemen anlarsımz. 1099 14