Katalog

HİNT * " " ^*JVJ^ *KJ*± TX^ T ***** YARIMADASININ * h I K 1 1 h Yh N y IS Z\ I j Il\l I Y*A j ^ ym YT başbakanı idi. Hint Yanmadası'mn Se lan Adası>nda kenanndaki y qlümünden sonra işbaşına v e A T*% ülkesinin sorunlarının üstesinden gelebilmişti. /\ fx y sonra, Hindistan'da bir kadın lider çıktı ortaya: Indira Gandhi. llk günler "bir ev kadını gibi" dayrandığını itiraf eden Bayan Gandhi, hızla görevini benimseyecekti. Şimdi ise, Hint Yarımadası'nın yazgısını etkilemek isteyen yeni kadın liderler var: Zülfikâr Ali Butto'nun kızı Pakistanda, Mucibur Rahman'ın kızı ve Ziya Ur Rahman'ın dul eşi Bangladeş'te... Islami değerlerin geçerli olduğu bu ülkelerde, kadınların siyasal yaşamda etkin roller üstlenmeleri yadırganmıyor. ran bebeklerle oynamaya başlar. Cvdekileri etlafıııa toplayıp masanın ustune çıkar, ve mitınglcrde konu^an insanları taklıt etnıeye bayılır. Bu sıralarda baba sık sık hapıshaneye düşmektedır Babaki7 durmadan mektuplaşırlar. Nehru'nun ıçerden yazdığı uzun mektuplarda ki7ina karşı duyduğu denn bağlılık ve duygıısallık lıemen fark edilir: "Oluracagım. F.limde kâgıl ve kalem. Sonra seni du^uneccgiın. Ve sen sessi/ce yanıma geleceksin; her kunuda u/un uzun konuşacugı/, geçmişi du>le>ecegiz, gelecegimizi geçmi>iını/dtn daha gu/el, daha i.vi yapmak için beraberce bir yol bulacagız." Nelııu, kı/ının sıradan bir ınsan olmayacağına ınanır lndıra, tarıhi yaşayan değıl yapan ınsanlardan olmalıdır. "Bilmem hatırlar mısın? Jean d'Arc'ın hayalını ukuduğunda nasıl da bııyulenmiştin. Onun gibi olmak için nasıl da is(ekli>din" dıye yazar U/ıın mektuplarını, "Sana yazacak şeylerim bilmedi, onları bir mektuba sıgdıramaın ki.." şeklındekı sozlerle bıtirır. Nchru, karısı Kamala'yı sever Sessiz sakin ve geleneksel bir kadın olan Kaınala ıle deyıın yerinde ıse "gorucu" usulu cvlcnmışlerdir. Kamala ıılusal harekete katılacak ancak kocasının ya^adıgı siyasal hareketliliğe ayak uyduramavacaktır. Daha sonra vereme yakalanacak, tedavı için gittigi lsviçre'de ölecektir. Bu sıralarda lndıra, Ingiltere'de unıversıte eğitımıne başlamıştır. Annesınden ve babasından U7akta, yalnızdır. Bir gün hocası Haruld Laski, Indıra'ya kendı ayakları üzerınde durması gerektığını oğutler "Genç bayan, eger kendi hesabınıza bir şcyler yapmak istiyorsanız şimdiden kendi hayatını/ı vuşı«mu\a haşlumalısını/. Ve eğer babanı/.la birlikte davranacak nlursanız hiçbir şey başaramayacaksınız." I aski haklıdır. lndıra hayatının ılk yarısında babasının hayatını yaşayacaktır. Feroz Gand hı, bu genelin tek sapması olur. 'Londoıı School of Economics'de okuyan ve sosyalıst vevrelerde 1yı tanınan bir gençtir. Babasına danışmadan bir karar alır. lndıra Feroz ile evlenecektir. Nehru haberi aldığında hıç de hosnut değildır Çunkü, Indıra'ya ıhtiyacı vardır ve yalnız ona guvenebılır. Feroz Gandhi'nın Indıra'ya alıstığı yaşam koşullarını sağlayamacağı konusunda kuşkuları vardır Kızı bollıık ıçınde büyümüştur. Oysa damat adayının ne belli bir ışı ne dc parası vardır. Hındıstan bağımsızlığını kazanıp Nehru başbakan oldıığunda, büyuk torunu Rajıv uç, küçuk torunu Sanjay ıse bir yaşındadır. lndıra Gandhi öncelerı babasını sık sık zıyarcı cder. Sonra çocukları ıle birlikte babasının yanına taşınır Artık konuklara ev sahibelığı yapınakta, dış gezıler sırasında babasına es lık etmektedır Bu bir bakıma Feroz Gandhi ıle beraberliğının de sonu olacaktır. Arkada şı Dorothy Norman'la dertleştığı mektuplarında, ıçıne duştuğu açmazı anlatır: "Babamın yalnızlıgını oyle yoğun hissediyorum ki, yapacak hiçbir şey kalmıyor bana. Ve her ne yaparsam yapayım onunla beraber olmaklan daha yararlı bir i> olacagını sunmıyurum." Babası ıle bırlıkte gecen yıllar boyunca Indra Gandhi babasının en yakın arkadaşı, sırdaşıdır. Herkesın tanıdığı, herkesı tanıyan an cak kimsenın siyasal bir rakıp olarak cıddıye almadığı bir ınsandır Babasının ölıimu ıle Yeni Delhı gunlerı bıtmış gözukmektedir Nehru'nun yerıne gc\en Shastri'nın ıkı yıl sonra anıden ölümünden sonra yaşlı Kongre Partısı pdlronlaıının aklına Indra Gandhi'nın adı gelecektır. Pcrdc arkasında ıktidar nıucadelesı sürerken böyle bir ısmın gccıcı olarak basbakanlığa goturulmesı en dkla vatkın ço/umdur. Bayan Gandhi bu yolda lahnıınde bıılıınanları kısa surede yanıltıı llk gılnlerde 'bir ev kadını gibi' davrandı ğını ıtıraf edecek, ama hızla görevini benımseyecektır. Hındıstan gıbı dcvasa bir ulkenin sorunlarının kararlı ve etkın çö/umlcıc ıhtıyaç gösteıdığinı vurgulayacaktır Doğu Pdkıstan'dakı ıç savaşa mudahale eder Bangladeş'ın dogumunu hızlandmr 1974'te patlak veren demıryolu grevını bastırır. 197577 vılları arasında olağanüstü hal ılan cttığınde, ınuha lifleri Bayan Gandhi'yı, "Hitler'den ve Stalin'den beler bir kadın" dıyc nıtelendıreccktir. Bu eleştirılere kulağını tıkayan Bayan Gandhi, "Ilindistan'ın bir Şili olmasına i/in vermeyecegim, hn/ı hastalıklar acı haplarla ledavi edilir" dıyerek, sıkı onlemler almaktan, hatta babasının kıtaplannı yasaklatmaktan bile çekınmez. Dünyanm ilk kadın başbakanı Sirtmavo Bandaranaike 1964'deki Commonwealth toplantısında Ganalı lider Nukrumah ile. Dunya hurckelı ıvınde de etkinlik göstereıek ulkcsının adını uiuslararası platformlardu dd duyıırmuştu. Bayan Bandaranaıke'den sonra da Hint yarımadasında kadınlar ulkelerinin siyasal ya şamlarında etkın roller üstlendıler. Hıc kuşkusu7, Rayan Indira Gandhi bu kadınlar arasında yaşamı ve ölümü ıle, yalnız kıtada değıl tüm dünyadakı mcslcktasları arasında bırıncı sıraya yükseldı; adı Hındıstan'la butunleşti Bayan Gandhi, Mahaima Gandhi ıle bırlıkte bağımsızlık mücadelesıne onder lık eden ve daha sonra da 1%4'te ölumune kadar başbakanhk yapan Jawaharlal Nehru'nun kızı ıdı I966'da başbakan olduğunda yığınlar melankolık bakışlı genç kadını 'Hindistan'ın kı/ı' olaıak benimsedıler lnatçı Sih kadını Mancka, Sanjay'ın gönlünü çelince 1977'de yapılan seçımleri kaybeder 'Demukralik Monarşi' ıkı yıl boyuııc.i muhalclctc düşecektır. Herkes Bayan Gandhi'nın detterının dılrüldüğünu duşünmektedır 1980'de yapılan seçim kampanyasını buyuk bu enerji ıle yürutür, ınanılmaz bir başarı kazanır Yığınlar artık ona 'Amma' anne dcmcktc, ismıni 'India /indabadtndira Zindabal' Ya^asın HindistanVusasın İndira dıyerek haykırnıaktadırlaı Kııçıık oğlu Sanjay olağanüstü dönem hoyunca annesının onde gelen danışmanı, yar dımcısı olacaktır Herkes Sanjay'ı geleceğın başbakanı olarak gormektedir Ancak bir ucak ka/asında olumunden sonra lum go/ler Hındıstan Hava Yolları'nda sessiz sedasız pılotluk yapan büyük oğul Rajiv Gandhi'yc donecektır Hanedanlığın bekâsı ıçın Rajıv Gandhi uçağından inecek ve sıyasete atılacak, ancak Sanjay Gandhi'nın dul eşı IManeka 'hanedanlık' haklannın kayınbıraderıne devredılmesıne ra/ı olmayacaktıı Maneka daha 18 yaşınddyken Velıaht Prens Sanjay'ın gftnlunıı çelen ınaıçı bir Sıh kadınıdır Bayan Gandhi gelını Maneka'yı hep bırlıkte oturdukları başbakanhk konutundan ko Sirtmavo Bandaranaike ve lrtdira Gandhi: Dünyantn llk kadın başbakanlan. GENtER ÖZCANİ B 10 Marmara ÜnlversUesi Iklisadi ve İdari Bilimler Fakullesi Araştırma Görevlisi Küçük İndira'nın yanan bebekleri lndıra Gandhı'nın çocukluk ve gençlik yılları Ingıli7 somürge yönctımı 'Raj'a karşı yürutulen direniş yılları ıdı "l'V yaşında\dım. tngilli're'den gelcn bcbeklerim elimden alındı ve bahçedc yakıldı. Çocukluğuma dair ilk anım budur. Yanan bebekler ve i'lbisckr..." İndira'nın bebekleri Ingılız mallannı boykot hareketıne kurban gıder Yerlerıne Hint yapımı bebekler gelır Bu defa lndıra sokaklarda gösterı yapan gösterıeılerı değneklerle dağıtmaya çalışan Ingılız polıslerını canlandı Fayan Sırimavo Bandaranaıke'ninadı belleklerden sıhnelı cok oldu Arjantın'dc Peron'ıın, lsraıl'dc Meir'ın adını sanını ananlar d.ı pıdeıek azalıyoı Oysa Bayan Randaıana ıkc, Hint yarımadaMnın kenanndaki Seylaıı adasının ve dunyanın ılk kadın başbdkanı ıdı. Bayan Bandaranaike kocasının olumunden sonıa goreve başlamıs, ıılke sorunlarının us lesındcn gclmcyı başardıktan başka, Ucuncu