Katalog

• •• o o Enerjiyi bilinçli kullanalım Elektrik idareleri, hafta sekiz, gün doku/ elektrik fiyatlarına zam yapıyor. Doların değer yitırmesi, petrol fiyatlannın dünyada düşmesi ise her nedense bizde tüpgaz ve fueloil fiyatlarına zam üstüne zam yapılmasını engellemiyor. Bu durumda aıle bütçelerinden aydınlanma ve ısınma harcamalarına ayrılan pay her geçen gün büyürken, bu alanda tasarrufun önemi de giderek artıyor. rünen çamaşırlan ütülemekle yetinebilirız. Ve bir bölünı çamaşın ütülemeden kullanmakla hem enerji tasarrufu, hem de zamandan tasarruf sağlayabiliriz. • Televizyon açık olduğunda 3 adet 100 vatlık ampulUn sürekli yandığını dikkate alacak olursak, TV'yi yayın başladığından bitimine değin açık tutmak yerine sadece izleyeceğimiz programlar ıçın açtığımız takdırde yıne elektrik enerjisinden tasarruf sağlayabiliriz. • Setüstü elektrikli fırınlarda pişirilen börck ve tatlıların çok pahahya mal olduğunu biliyor muydunuz? Bu fırınlann fişe takılı olduklan sürece 20 adet 100 vatlık ampule eşdeğer enerji harcadıklarını öğrendikten sonra acaba hâlâ setüstü fırınlarını sıkça kullanmaya devam edecek misini7? • 50 litre bir suyu 20 dereceden 60 dereceye ısıtmak için 20 liralık odunköli, odunkömürle ısıtmanın 4.5 katı, tüpgaz la ısıtmanın ıki katı. Bu nedenle eğer yerı ne kullanabileceğıniz bir başka enerji kay nağı varsa, su ısıtmada elektrik enerjisin den kaçınmak oldukça ekonomik görı nüyor. • Buzdolapları, fazla açık tutulmadıkla rı, içinc sıcak ya da ılık yemek konmadığ mür, 50 liralık tüpgaz, 90 liralık eleklri enerjisi gerektiği hesaplanıyor. Yanı 50 liı re suyu elektrik enerjisıyle ısıtmanın bedt Evde her çeşit enerjı tüketimini azaltmak için bazı küçük önlemlcr alınabilir. Bu onlcmlcrin her bıriyle sağlanacak tasarruf çok sınırlı ve marjınal olsa bile, bunlar üstüste konduğunda "damlaya damlaya göl oltır" mısali aile butçemizin enerji faturasından birkaç kalem eksilmiş olur. Enerji faturamızın kabarmasını bir nebze de olsa engellemek için alabileceğımız önlemleri şöyle sıralayabiliriz: i 1 • îç çamaşın, havlu, çarşaf, penye bluz gibi bazı çamaşırlan yıkadıktan sonra iyice silkeleyip kırışıklıklarmı gıdermeye çaIışırsak, kuruduktan sonra ütüyegerek kalmayabilir. Bu durumda dış giysiler, gömlekler ve kuruduktan sonra çok buruşuk gö UZMAN GOZUYLE Besin değeri yüksek, fiyatı ueuz yiyecekler satuı alııı ha yüksektir, buna karşılık flyati bala oran la daha ucuzdur. • Göbeğı olmayan koyu yeşil yapraklı marııl, yaygın kanının aksine göbekli marııldan daha besleyicidir, üstelik fiyatı da Satın alacağınız besine ödeyeceğiniz pa ,daha ucuzdur. rayla, besleyici değeri arasında bir ılışkı arar • Bulgur, pırince oranla hem daha besmısınız? leyici, hem de daha ucuzdur. Hacettepe Universitesi Beslenme ve Dı• lstavrit ve hamsi balıklarımn besin deyetetik Bölümü Başkanı Prof. Ayşe Bay ğcrı lüferden daha az değildir, ama fiyatı sal, yiyecek maddelerini satın alırken besin çok daha ucuzdur. değeri yüksek, buna karşılık fiyatı ucuz • Yumurta, et kadar değerli bir besin ololanlara yönelinmesini öneriyor ve bu ko duğu halde fiyatı daha ucuzdur. nuda bazı örnekler veriyor: • Kırmızı mercimek, şehriyeden daha de• Pekmezin besleyici değeri baldan da ğerlı bir besin olduğu halde fiyatları hemen Prof. Ayşe Baysal: "Bal yerine pekmez, muz yerine elma, et yerine yumurta. " hemen aynıdır. • Mevsimlik sebze, turfanda sebzeden hem daha besleyici, hem de daha ucuzdur. • Elma muzla aynı besin değerine sahip olduğu halde hem daha ucuzdur, hem de daha az sışmanlatır. • Şişede satılan pastörize süt, kartonda satılan süt değerindedir. Şişe geri verildiği için şişe sutu daha ucuzdur. • Süt gazozdan çok daha değerli bir ıçccektir, fiyatı ise gazozla hemen hemen aynıdır. • Ekmek, etimek, grissini ve benzeriyle aynı değerde olduğu halde fiyatı çok daha ucuzdur. D TÜKETİCİNİN SESİ ve fazla karlanmadan temızlendığı takdirde daha az elektrik enerjısıyle daha fazla soğutma sağlarlar, yani daha verimli çalışırlar. • Büyük çaplı bir ısıtıcının üzerine küçük çaplı bir tencere konduğu takdırde, belkı tencerenin çevresindcki hava ısınabılır, ama tencerenin ıçindeki yemek zor pişer. Bu ne denle ocaklar üzerine koyacağınız tencere, tava ve cezvelerin taban çapının, ısıtıcının "Tüpgazlar eksik çıkıyor Isınmadan yemek pişırmeye kadar, ol lent Berkalp'in ağzından aktarmak ıstiyodukça yaygın kullanım alanı olan tüpgaz ruz. lara ilışkin tüketici şikâyetlerini, Emirgân'Serbest meslek sahibi okurumuz Bulent dan bizi arayan 48 yaşındaki okurumuz Bu Berkalp, tüpgazların çoğu kez bilinçli olarak, zam an zaman da ıçlerınde biriken cüruf nedeniyle eksik doldurulduğundan yakınıyor. Bir tüpgazın 2 kiloya varan ölçüde eksik doldurularak tüketicinin mağdur durumda bırakıldığını dile getiren Berkalp, "Tüketici olarak bizler, eksik doldurulan tiipleri denetleme imkânıııdan yoksunuı. Bu konuda dcvlctten yardım bekliyoru/" dıyor. Gerek sobada, gerekse şofbende tüpgazların bclli bir basınç düzeyınin altına düştükten sonra çalışmadığından ve dolayısıyla tüpgazın içinde bütangaz bulunduğu halde, sobanın yanmadığından da yakınan Berkalp, "Bu tiipleri ancak mutfakta yemek pişirirken kulianabillyoruz. Ama kac klşi, ısınırken tam olarak kullanamadıgı tiipleri biriklirip, mutfakta kullanabilir? Kaç kişinin, her birine 10 bin lira odeyip birkaç lüp hirden yedekleme imkânı vardır? Çiınku soguk aylarda ısınmada kullanılan lıipler, çok kısa surede yenisiylc degiştirilme durumuna gelmektedir" dıyor. Berkalp bu nedenle çoğu kişinin tüp tam bitmediğı halde şofben ya da soba yanmadığı için, içinde bütangaz olduğu halde tupgazı bayiye iade ettiğini ve yerine yenisinı aldığını dile getiriyor. Bayilerdeki boş tüpler sallanacak olsa zaten çoğunun içinde bir miktar gaz ya da cüruf bulunduğunun kolaylıkla saptanabileceğine dikkati çeken Berkalp, tüpgazların belirü basınç düzeyinin altına düştükten sonra ve her yerde sonuna kadar kullanılabilecek biçimde ayarlanmalarını ıstiyor.D çapından geniş olmasına dikkat edilerek, gereksiz enerji tüketimi önlenmiş oluı. • Damlayan musluklar, bız lurkında olmadan öncmlı su kaybına neden olurlar. Uzmanların yaptığı bir hcsaplama, 1 ay süreyle sürekli damlayan tek bir musluk nedeniyle harcanan su miktarının, aynı evde 4 kişılık bir ailenın yıkanma, ycmck pışirme ve çama$ır yıkama gıbı tüm su gcreksınmesine eş değerde olduğunu, dolayısıyla evde sürekli damlayan bir musluk nedeniyle su faturasının 2 katına çıkabıleceğine ışaret ediyorlar. • Uzmanlar, apartmanlarda daıre kapılarını açık bırakarak kapı önlerinde uzun uzadıya sohbete dalanların, hem kendi evlerini, hem de komşularının evlerını soğuttuklarını hatırlatıyorlar. D 26