Katalog

CUMHURİYETDERGİ:8 Kaç çocuk sağiıkiı geiisiyor ? FTABLO1 ülkeler Yalak başına Doktor başına Bebek ölüm oranı (blnde) nüfus nüfus 90 120 130 150 100 190 170 90 510 107 396 580 650 640 770 560 860 640 560 AYIN KONUSU Batı Almanya ABD Belçlka Fransa Italya Hollanda Yunanistan Bulgaristan Meksika SSCB Türkiye 1810 2316 433 23.5 21.8 21.7 15.1 29.2 12.7 31.8 30.5 62.9 26.4 153.0 TÜRKİYE'DE VE DİĞER BAZI ÜLKELERDE ÇOCUK ÖLÜMLERİ ülke Bebek öliimü 04 yaş grubunde (bin canlı doğumda) ölüm yüzdesi Isveç 12 1.4 Kanada 19 5.5 Yunanislnn 32 7.6 Meksika 68 44.2 rürkiye 153 50.9 100 BİN CANLI DOÛUMDAN, TAM BİR YAŞINA, 5 YAŞINA VE İKTİSADEN FAAL YAŞA (15 YAŞ ) GELENLERİN ÖLÜM YÜZDESİ Bölge ölen çocukların yüzdesi 1yaş 5 yaş 15 yaş Ankara Istanbul Izmir Türklyeşehlrsel Türkiyeköysel Türkfye toplam 11.3 12.3 11.9 16.1 14.b 8.4 TABLO2 TABLO3 Nasıl bir gelecek bekliyor? 13.0 13.6 10.4 14.7 20.9 18.7 15.1 15.1 12.2 16.1 22.6 20.3 ANOİ hastalıklar kapımızın önünde çocuklarımızı yatağa düşürmek için bekliyor. Bu hastalıklarla etkin bir savaşım nasıl verlleblllr. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi öğretlm üyelerlnden Prof. özdemir llter blze bu konuda şu açıklamaları yaptı: "GOrdüğOnüz gibi 12 yataklı bir serviste veremli dört çocuk var. Ayrıca pek çok sayıda sarılık vakası bulunuyor. öncelikle çok tehlikeli bu iki hastalıktan suzetmek gerek. örneğin sarılık çocuklar İçin öldürücü tehlikesi olan bir hastalık ve ülkemizde çok yaygın. Bu yaygınlık çevre koşullanyla ve sağlık hlzmetleriyle çok yakından llglll. Bunları şöyle açıklayabilihz. Sarılık mikrobu iki şekilde bulaşmaktadır. Blrinci yol sarılık mikrobunun bulunduğu sularla yıkanmış besinlerin yenmesiyledir. Diğer ve çok olan bir bulaşma yolu Ise kan ve kan ürunleri yoludur. örneğin sarılık mikrobu taşıyan birine yapılan iğneyle bir başkasına iğne yapılırsa mikrop doğrudan kana verilmlş olur. Bizde okullarda iğne değiştlrilmeden yirmi otuz çocuk aşılanır ve mutlaka birkaç çocuk sarılık olur. Ayrıca bu tür sarılıkla başetmenin en emln yolu gıda sanayiinde, sağlık hizmetlerinde, beledlye hizmetlerinde çalışanların tam bir sağlık kontrolünden geçmesldir. Buralarda çalışacak olanların "sarılık mikrobu taşıyıcısı olup olmadığımn araştırılması" kanuni zorunluluk haline getirllmeljdir. Çocuklar arasındaki Olümcül tehlike gösteren bir başka hastalık da veremdir. Türkiye'de Tevfik Salim Paşa'nın veremin Türk halkı için ne denli Onemli olduğunu anlayıp, vereme ilk olarak yeterince ve sağlıklı savaş yöntemleriyle yaklaşması sonucu kurulan Verem Savaş Dernekleri sistemi herhangi bir nedenle zay,:'adı tılması, kadınların doğum yaşı konusunaracılığıyla veremle savaşta gerçekten ğında hastalık ortaya çıkmaktadır. Ne da uyarılmaları, sağlıklı, ülkenin şartlarıövünülecek başarılar elde edilmlştir. yazık ki, yeterstz beslenme, kötü ahşkanna uygun bir doğum kontrolu yapılması, Ancak bu başarılar her işte olduğu gibl lıklar, çevre şartlarının kötüluğü veremin ilaçlar konusunda halkın uyarılması, hiç bizi başarı sarhoşluğuna gOtürmüş ve bu ülkemizde son yıllarda hızla çoğalmasına kuşkusuz yapılması, hem de vakit işe verilen Onemin gün geçtikçe düşürül neden olmaktadır. özellikle çocuklar kaybetmeden yapılması gereken işlerdir. meslne neden olmuştur. Dahası masa arasında verem oranı son yıllarda insanı başında alınan kararlarla, Türkiye'de Orkütecek bir sayıya ulaşmıştır. Bütün bunlann yanında ülkenin ekoverem olup olmadığı değerlendirilmeye Bu ölümcül hastalıkların dışında nomik ve sosyal yapısının çocuk sağlığı başlanmıştır) B.C.G yapmak suretiyle zatürree, ıshaller sık görülen çok gOrülen açısından taşıdığı öneml gözardı edemetüm insanlann veremden korunabllecek çocuk hastalıklarıdır. Bu tür hastalıklarla yiz. Kötü konutlar, beslenme yeterleri yanılgısına düşenler, TOrkiye'de savaşıp en azından makul bir seviyeye sizligi, bilgislzlik, daha pek çok neden artan verem sayısmı tanı yanılgılarına indirmek olanaklıdır. Suların klorlanma ülkemizde her yıl binlerce çocuğun bağlamak istemektedirler. sı, kaynatılarak Içilmesi, yoğun bir ölmesine yol açmaktadır. Çocuk ölümleBlllndığl gibi verem mlkrobuyla konak aşılama kampanyası, kalıtımsal hastalık rinin ve hastalıklarının sayısmı düşürmek (yanl Insan) arasında sürekli bir savaş ların, kl bu hastalıklar Türkiye'de % 30 ülke koşullarının değlşmesiyle mümkün oranına kadar varmaktadır, ailelere anlaolacaktır." m vardır. Ve konak'ın guçlü savunma H verem ve sarılık hızia yayılıyor Ülkemizde 06 yaş arasında kaç çocuk sağlıklı gelişmesi İçin gerekll besln maddelerlnl doyasıya yiyebiliyor? Ülkemizde kaç çocuk doğarken "uzun yıllar yaşama "şansına sahip? Bütün bu sorulara ne yazık ki, iç açıcı, sevindirici yanıtlar vermek olanaksızdır. Rakamlar ve gerçekler bize Türkiye'nin çocuk sağlığı ve beslenmesi açısından pek çok ülke arasında alt sıralarda yer aldığım gösteriyor. örneğin Türkiye çocuk ölümlerinin en yüksek olduğu ülkelerden biri. Dr. Nusret H. Fişek'in bir araştırmasında bu gerçek rakamlarla gösteriliyor. (Tablo 1) Çocuk ölümlerini etkileyen, artıran pek çok nedenin başında hiç kuşkusuz ana ve çocuk sağlığı hizmetlerinln yeterslzllgl geliyor. Uzmanlar ana sağlığımn çocuk sağlığından ayrı ele alınmaması gerektiğini sık sık vurguluyorlar ve ana sağlığımn çocuğun yaşama şansıyla direk ilişkisi olduğunu bellrtlyorlar. Kadının cinsel alandaki bilgisizliği, miras nedeniyle alle içi evlılikler, ekonomik nedenlerle gebellk öncesl ve gebelik sırasında ananın beslenme yetersizliği, sağlık koşullarının elverişsizliğinden ötürü kontrolsuz bir gebelik süreci, alınan zararlı ilaçlar, doğum korkusu ve kendi kendlne doğum yapma zorunluluğu her yıl ülkemizde yüz bin kadından 2 bin 210'unun yaşamını yltlrmeslne ve binlerce kadının sakat kalmasına neden oluyor. Bu da çocuk ölümlerini ve çocukların yaşama şansını büyük ölçüde etkıliyor. Ülkemizde ana sağlığı konusu hiç kuşkusuz genel sağlık sorunundan soyutlanamaz. Ayrıca çocuk ölümleriyle sağlık hizmetleri arasında çok doğrudan bir ilişki vardır. Tobla 2'den de görüleceği gibl sağlık hizmetleri arttıkça çocuk ölümleri azalmaktadır. Ayrıca ülkemizde sağlık hlzmetlerinln dagılımında büyük bir dengeslzllk goze çarpmaktadır. 1970 verilerine göre Türkiye ortalamasında doktor başına düşen kişi sayısı 2572 Iken, bu rakam Doğu lllerlmizde yer yer 11 bin kişlye yaklaşmaktadır. Sağlık hizmetleri açısından en kısır bölgelerimlz Doğu ve Güney Doğu Anadolu'dur. Böyle dengesizce bir dağılım çocuk ölümlerinin de dengesiz dağılımına neden olmaktadır. Yerleşme bölgeleri açısından çocuk ölümlerlndekl farklılığı gösteren Türkiye nüfus araştırması sonuçları Tablo 3'tegörOlmektedlr. Tablo 3'ten de görüldüğü gibl araştırma sonuçlarına göre Türkiye'de çocuklar 1 yaşına eriştikleri zaman bunlann % 15'l, 5 yaşına eriştlkleri zaman % 19'u ve iktisaden faal yaşa geldiklerinde de % 20'si ölmüş bulunmaktadır. Bu oranlar kırsal kesimde daha büyük olup üç büyük kentlmizde ortalamanın altına düşmektedir. Görüldüğü gibi Türkiye çocuk ölümleri açısından olumsuz bir tablo sergilemektedir. Sağlık hizmetlerinln yetersizligi bu ölüm oranını yükselttiğl gibl bir başka etken de, en az sağlık hizmetleri kadar ölüm oranını belirlemektedir. Bu etken beslenmedir. Ü çocuk sağlık hizmetlerinden yeterince yararlanabiliyor? LKEMİZDE 00 yaş arasında kaç Beslenme yetersizligi Beslenme açısından Türkiye'nin az gelişmiş ülke özellikieri gösterdiği ve nüfusun büyük çoğunluğunun tahıl beslenmesiyle yetindiği, protein ve vitamlnler açısından yetersiz olduğu bir gerçektir. Bu gerçek çocuk nüfusu üstüne de bütün çıplaklığıyla yansımaktadır. Yetersiz beslenmenin en önemli nedeni kuşkusuz gellr düzeyinin düşüklüğüdür. Yapılan araştırmalar çocuklarda beslenme yetersizliğinden ötürü çok önemli gelişme bozuklukları olduğunu ortaya çıkarmıştır. örneğin. HıfzıssıhhaOkulunun Ankara Etlmesgut bölgesinde yaptığı araştırmalarda şu sonuçlar bulunmuştur: "06 ay arasındaki çocukların normal seviyede büyüme ve gelişme gösterdikleri, 612 ay arasında % 1525 oranında büyüme geriliği görüldüğü, 12 aydan sonra çocuklar arasındaki büyüme ve gelişme geriliğinin giderek artarak 24 yaş arasında % 3040'a ulaştığı saptanmıştır." Araştırmalar çocukların 09 ay arasında ana sütüyle beslendiklerlnl ancak bu yaşlardan sonra normal gıdaya geçildlğlnl ve normal gıdaya geçildlğinde yetersiz beslenmeyle birlikte gelişme geriliğinin başladığını belirtmektedir. Çocukların yetersiz beslenmtısı hastalıklara ve ölüme yol açmaktadır. Ülkemizde çocukların % 2Q'ye yaklaşan bir oranının yeterli miktarda kalsiyum ve D vitamlni alamamalarından ötürü raşitizm hastalıgına yakalandıkları saptanan bir gerçektir. Gene Türkiye'de yapılan araştırmalar bulaşıcı hastalıkların bu denli çok olmasını ve ölümle sonuçlanmasını beslenme yetersizliğine baglamaktadırlar. £