Katalog

CUMHURlYET DERGİ: 24 DIŞ OLAYLAR ALT2 anlaşmasının geçtlğimiz ayın ortalarında Viyana'da ABD Başkanı Carter ile Sovyetler Birllği Devlet Başkanı Brejnev tarafından imzalanmasıyla birllkte çağımız tarihinin önemli dönemeçlerinden biri geride bırakılıyordu. SALT2 genel dünya siyasî ve askerî konjonktüründe yeni oluşumlara yol açarken, dolaylı olarak Türklye'deki bir etkisini de U2'ler konusunu gündeme getirmekle gösterlyordu. ABD yönetiml anlaşmanın denetimini gerekçe göstererek Türjc Hükümetrnebaşvurmuş ve"U2" uçaklarının bu amaçla Türk hava sahasında uçmaları için izin istemişti. S Başvuru Sözkonusu istem ABD Dışlşlerl Bakan Vekili VVarren Chrlstopher'ın Mayıs ayı başında Ankara'ya yaptığı ani zlyaret sırasında Başbakan Ecevit'e iletilmişti. Son derece gizli tutulan başvurunun bir süre sonra bir gazetede Brüksel kaynaklı haber olarak yer almasıyla "U2"ler Türkiye'deki siyasî literatürde yerinl alıyordu. Ne zaman belli olacak? Gerçi Türk Hükümeti yaptığı açıklamayla başvurunun yetkili kurullarda görüşülebilmosi için ABD ile Sovyetler Birliği arasında bir anlayış birliğine varılması gerektiğini bildirerek tutumunu açık bir şekilde belli etmişti. Ancak bu iki ülkenin U2'ler konusunda söz konusu anlayış birliğine vardıkları ne biçimde ve ne zaman belli olacaktı? »jABD, U2'ler konusunda Sovyetler Birliği ile anlaştığına ilişkin bildirimde bulunmadı yonlara da anlayış birliğlnin oluştuğu ya daoluşmadığı yolunda kesin bir açıklamanın yapılmaması yol açıyordu. Bunun sonucu gerek yabancı, gerekse Türk basınında her gün "U2'ler uçacak" ya da "U2'ler uçmayacak" yolunda çelişkili haberler biribirıni izlıyor, konu kamuoyunun zihninde bulanık bir görünüm kazanıyordu. En ilginci, Sovyetler Birliği'nin bu konudakl resmî bir açıklama yapmasıyla birlikte Türkiye'yi ziyaret eden Yüksek Şura Başkanı Stikov"un "Turkiye'nin izin vermemesini olumlu karşılanz" yolundaki sözleri idi. >Çin'inU2'lerin bazı koşullarla kendihava sahasında uçması konusundaki başvurusunu ABD Türkiye'ye iletti Sessizllk ve olasılıklar Güvenilir bir kaynağa göre, bu konuda ancak "sarih" bir bildirlmin yapılması durumunda Türk hükümeti konuyu görüşmek üzere yetkili kurullara götürebilir ve ancak o zaman U2'ler Türkiye açısından gündeme gelebilirdi. Aynı kaynak, U2'ler konusunda henüz ABD'den bir "ses" gelmediğini de eklemekteydi. Bu yetkililer ABD tarafındaki sesslzllği değerlendirirken şu olasılıkları sıralamaktaydılar: Ya Carter yönetiml bu konuda Sovyetler Birliği ile olan temaslarını sürdürmektedir ve taraflar arasında henüz bir anlayış birliği sağlanamamıştır. Ya da ABD yönetimi bu konuda Sovyetler Birliği İle anlayış birliğine varamamış, konuyu rafakaldırrmştır. olarak da ABD'nin SALT2'nln denetimi için daha başka bazı yeni formülleri araştırma çabalarına girmiş olabilecekleri görüşünü belirtiyorlardı. Nitekim, bu çerçevede Çin Halk Cumhuriyeti'nin ABD'ye başvurarak U2'lerin kendi hava sahasında uçabileceğini bildirmesi hatırlatılmaktaydı. Çin, bu başvuruyu yaparken ABD'ye yalnızca U2 teknolojisinin kendisine transferi ve sağlanacak bilgilerin iletilmesini koşul olarak göstermekteydi. ABD Hükümeti bu gelişmeyi resmen Türk Hükümeti'ne duyurmuştu. Yetkililer, Türk Hükümeti'nin bu konudakl görüşünü açıklarken de "Bizim üyelerimizi vazife değil, bu nedenle ABD'ye bu konuda herhangi bir şey sormuyoruz "demekteydiler. Evren'in sözleri Bu arada ABD ve Kanada'da çeşitli temaslar yaptıktan sonra yurda dönen Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, "Bizim U2 uçuşlanna bugünkü şartlar altında izin vermemiz mumkOn değildir" diyordu. Botı busınına göre öte yandan, U2'ler konusu Batı basınında da genlş bir biçimde işleniyor, "Wall Street Journal" gazetesi ABD yönetimlnin Senato'nun gözünü boyamaya çalıştığını bellrtiyor ve "U2'ler için Türkiye'den izin istenmesi ile bir piknik yerine kokarca getirilmek istenmesi arasında fark yoktur" diyordu "Newsweek" dergisl Ise, "U2'lerin stratejik olmaktan çok siyasî açıdan Onem taşıdığını" yazıyordu. Yardım ve U2 Orgeneral Evren ABD Temsilciler Meclisi'nln Türkiye'ye yapılacak 50 mllyon dolarlık hibe niteliginde yardımı reddetmesine de değinerek şöyle diyordu: "Amerikan Parlamentosu'nda alınan bu red karannın U2 uçuşları ile ilgili olduğu kanısındayım. Ancak 50 milyon değil 1501 verseler vereceğimiz ödün yoktur. Bizim U2 uçuşlanna bugünkü şartlarda izin vermemiz mumkun değildir." Konu üzerinde giderek artan spekülas Türk hükümetinİn girişimi Bu arada Türk Hükümeti'nin bugüne kadar kamuoyuna açıkladığı bir başka ilginç noktayadikkat çekilmekteydi. Ecevit Hükümeti, geçtlğimiz yıl başında daha U2'ler konusu gündeme gelmeden önce ve Iran'daki üsler çalışırken ABD Hükümeti'ne başvurmuş ve "Türkiye'deki Amerikan askerî tesislerinin SALT2 anlaşması çerçevesine oturtulmasının yerinde olacağı" görüşünü bildirmişti. , #) Henüı blldlrim yapılmadı U2'ler üzerindeki tartışmalar sürerken Ankara'da hükümete yakın güvenilir kaynaklar, ABD'nin Sovyetler Birliği ile anlayış birliğine vardığı yolunda Türk Hükümeti'ne henüz bir bildirimde bulunmadığını belirtiyorlardı. Çin'in başvurusu Ankara'daki yetkililer bir diğer olasılık HANIMLAR MÜJDE Yılda 1.000.000 DolarMık ihracatını gerçekleştirdiğimiz, dalından koparılmışcasına tazeliğini, vitamin ve besin değerlerini bozmadan sizler için hazırladığımız KURUıTULMUŞ SEBZELER'i yemeklerinizde çorbalarınızda, soslarınızda rahatça kullanabtlmeniz ve zamandan,temizlemeden, taşımadan, UCUZLUĞUNDAN istifade edebilmeniz için, yakında mutfağınıza getiriyoruz. Kurutulmuş Türlü, Taze Ayşe Fasulye, Soğan, Sarımsak, Domates, Yeşil Biber, Kırmızı Biber, Ispanak, Maydanoz, Havuç, Kabak, Bamya, Pırasa, Patates, gibi çeşitlerimizi tazesine tercih edecek ve her mevsim bulabileceksiniz. DENEYİN BEĞENECEKSİNİZ TURUVJV GIDA SANAYIITARIM ISLETMELERI VE TİCARET A.Ş TLF: 2325 2271 ÇANAKAKKALE Orgeneral Evren: "Bu tartlarda U2'lerin uçusuna İzin verllemez"