Katalog

13 ENERJİ yılında boru hattı ile KKTC’ye su taşınması için Bakanlar Kurulu kararı çıktı. 2005 yılında da DSİ ile KKTC arasında boru hatları ile Türkiye’den KKTC’ye su getirilmesi için anlaşmaya imza atıldı. Proje için düğmeye gelecek haziran ayında basılacak. Aslında proje ilk kez 1995 yılında Üzeyir Garih tarafından ortaya atılmıştı. “Barış Suyu” projesi olarak isim babalığını da yine Üzeyir Garih yapmıştı. Projeye göre boru hattının iki ülke arasındaki en kısa noktalar olan Anamur ile Koruçam Burunları arasında yer alması planlanıyor. Boru hattıyla Kıbrıs’a yıllık 75 milyon metreküp (2.38 metreküp/saniye debiyle) su sağlanması öngörülüyor. Sistem, Türkiye tarafında Alaköprü’de inşa edilecek ve Dragon Çayı’ndan aldığı suyu depolayarak karadan ve askı halindeki boru hattı ile denizaltı yoluyla Kuzey Kıbrıs’a iletecek. Boru hattı yaklaşık 78 kilometre uzunluğunda ve su altında 250 metre derinlikte askılar üzerinde bulunacak. Yani, boru hattı yüzer halde olacak ve denizin tabanına döşenmeyecek. Askıdaki boru hattı iki kıyı arasında yaklaşık 400500 metre aralıklarla, halatlar kullanılarak deniz tabanına bağlanacak. KKTC’ye su taşınmasında kulanılacak borular Anamur’daki SEKA Fabrikası’nda üretilecek. Proje’nin yüklenicisi AlsimALARKO, projenin tüm mühendislik hizmetlerini gerçekleştirecek ve daha sonra da inşaat çalışmalarını yürütecek. Projeyi yürütecek olan konsorsiyumda ABD, Danimarka ve Norveçli şirketler de yer alıyor. Projenin 2012 yılında tamamlanması ve KKTC’ye su verilmeye başlanması bekleniyor. Mühendislik aşamaları geçen yıl sonu itibarıyla tamamlanan projenin maliyetinin 300 milyon doları bulması söz konusu olacak. Proje dünyada ilk defa Türkiye’den KKTC’ye su taşınmasıyla uygulanacak. Benzer teknolojinin kullanılacağı yeni projeler ile İsrail’e su taşınması da gündemde. Aynı çerçeve içinde Yunan adalarına su verilmesi de girince, konunun çok daha geniş bir çerçeve içinde değerlendirimesinin de önü açılacak. tankı yapılacak. Daha sonra su, askıda borularla deniz altından Kıbrıs Güzelyurt’a gelecek. Güzelyurt’un 3 kilometre ilerisindeki Geçitköy’e baraj yapılacak ve oradan da Kıbrıs’a dağıtılacak. Kıbrıs’ta yıllık su gereksinimi 120 milyon metreküp civarında bulunuyor. Buna karşın KKTC’de yalnız 30 milyon metreküplük kaliteli su üretilebiliyor. KKTC’de halen arıtılarak üretilen suyun metreküpü 67 cent’ken bu proje ile üretilecek suyun metreküpü 3540 cente inecek. Türkiye’den KKTC’ye iletilecek suyun 15 milyon metreküpü Lefkoşa yakınlarında inşa edilecek arıtma tesisinde arıtıldıktan sonra içme suyu amaçlı kullanılacak. Kalan 60 milyon metreküp suyun ise Meserya Ovası’nda 7 bin 650 hektarlık bölümün sulanmasında kullanılması planlanıyor. Bu projenin 2035 yılında ise toplam nüfusu 350 bin olacağı hesaplanan KKTC’nin içme ve kullanma suyu gereksinimini uzun Barış Suyu Projesi kapsamında Anamur’da baraj kurulacak. Barajdan denize kadar olan bölgeye de 27 kilometre boru döşenecek. Burada da bir denge tankı yapılacak. Daha sonra su, askıda borularla deniz altından Kıbrıs Güzelyurt’a gelecek. Güzelyurt’un 3 kilometre ilerisindeki Geçitköy’e baraj yapılacak ve oradan da Kıbrıs’a dağıtılacak. vadeli olarak karşılayabileceği öngörülüyor. Yapılan hesaplamalara göre KKTC’de tarıma elverişli araziler yüzde 52 düzeyinde ve bu alanın da ancak yüzde 8’inde sulu tarım yapılabiliyor. Çalışan toplam nüfusun yüzde 18’i ise tarım sektöründe istihdam ediliyor. Ülkede içme ve kullanma suyunun tamamı, zirai sulama suyunun ise büyük bir kısmı, yer altı su kaynaklarından elde ediliyor. Ancak fazla çekim sebebiyle yer altı su kaynaklarında “tuzlanma” problemi ortaya çıkıyor. Mevcut durumda karşılanamayan içme ve kullanma suyu ihtiyacı yıllık 8,4 milyon metreküp ve bu açığın 2035 yılında yaklaşık 32 milyon metreküp olacağı tahmin ediliyor. Kıbrıs kuraklığın pençesinde Projenin biran önce yaşama geçirilmesi Kıbrıs açısından büyük önem taşıyor. Çünkü Kıbrıs’ta 2008 yılında son 99 yılın yağış azlığı bakımından en kötü beşinci kış yaşandı. Kurak geçen yıl nedeniyle göletlerin doluluk oran ortalaması yüzde 18’de kaldı. 18 sulama amaçlı göletten 5’i ise hiç su tutmadı. Çiftçi, ekinlerin bir kısmının olsun kuraklıktan etkilenmemesi için gözünü Mart ayı yağışlarına dikerken; Meteoroloji Dairesi tahminleri, umut vermedi. Tahminlere göre, Mart ile Ağustos ayları arasında, normallerin altında yağış, normallerin 12 derece üstünde de hava sıcaklığı bekleniyor. 19411970 ile 19712006 periyotları karşılaştırıldığında; KKTC genelinde görülen yüzde 6.7 oranındaki yağış azlığı; ülkedeki su kaynaklarını da olumsuz etkiledi. 2004 yılında yüzde 93 oranında dolu olan göletlerdeki su, daha sonraki yıllarda alçalmaya başlayarak, 20052006 yıllarında yüzde 56, 2007’de yüzde 41 ve bu yıl da Ocak ayı itibarıyla yüzde 18 oranında oldu. KKTC, ocak ayında ortalama olarak metrekareye 23.2 mm ile normal değerlerden yüzde 81.8 az yağış aldı. Bölgelere bakıldığında ise, 19411970 periyodu normaline göre, yağış azlığından en çok etkilenen Kuzey Sahili, Beşparmak Dağları ve Orta Mesarya. ? ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ Bilimsel çalışma... Proje için düğmeye basılmadan önce, Akdeniz’de ciddi bilimsel çalışmalar da yapıldı. Proje kapsamında Danimarka Hidrolik Enstitüsü ile testler geçekleştirildi. Bu testler ile deniz hareketleri ve dalgalar ölçümlendi. Bir İtalyan gemisi jeolojik araştırmalar yapmak üzere 6 ay süre ile KıbrısAnamur arasında çalıştı. Ancak bu noktada siyasal bir sıkıntı da yaşandı. Kıbrıs Rum kesimi bilimsel araştırma yapan İtalyan gemisinin Kıbrıs sularında çalışmasına karşı çıktı. Ancak İtalya Dışişleri Bakanlığı’nın devreye girmesi ile sorun daha büyümeden aşıldı. Proje kapsamında Anamur’da baraj kurulacak. Barajdan denize kadar olan bölgeye de 27 kilometre boru döşenecek. Burada da bir denge ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ