Katalog

Kızımızın adı Alpha değil Elif Batı Avrupa’nın hemen her ülkesinde Türk kökenli yazarlar görüyoruz. Yaşadıkları ülkenin diliyle yazıyor çoğu. Bir çoğu yaşadıkları ülkelerde doğmuşlar. Bazıları da Türkiye’den sonradan gidip önemli yazar olmuşlar. Bunun güzel iki örneği Hayat Bir Kervansaray romanıyla haklı ödül ve ün kazanan Sevgi Özdamar ve Fransa’da Mallarmé şiir ödü ‘Bir Edebiyatçının Yetişimi’ başlığı altında bir araya getirebiliriz bu iki güzel metni. (Dokuz yıl arayla gördüğümüz iki kitap mamını bir yudumda içtiler. Kola bedenlerinde kayboldu, hücreleri tarafından emildi”. Özünden söz ederken de alaysamayı esirgemiyor. İkinci kitabında lünü almayı başaran Şeyhmus güzel de, aynı havada bir muzipce bir tavır da görülüyor. Dağtekin’dir. Aslında bu yazarların bir top üçüncüsü nasıl olur, bile Ayrıntılara dikkat edişi ve ay lamını yapıp incelemeli. İlginç olmaz mı? mem!) rıntılardan esprili anlam çıkarışı Haydi akademisyenler, bir gayret! Elif’in çocukluğunu de dikkat çekiyor. ABD’nde de bir Türk kökenli yazar yük ğil, öğrencilik dönemini Elif etnik kökeniyle de barışık. seliyor: Elif Batuman. Bütün bu yazar okuyoruz. Edebiyat öğ Özbekistan’daki gözlemleri pek lar göç hareketlerinin ürünleri. Batı Avru renciliği, sonra öğretim eğlenceli. ‘Türküz’ diyebilenle pa’dakilerin çoğu işçi göçünün doğurgula ciliği, profesyonel okur rin Dünya Kupasında Türkiye’ye rı. Anne babaları, geçim kaygısıyla işçi ola luk sürecidir. Bunu ki karşı Brezilya’yı desteklemele rak gelmiş yaşadıkları ülkelere. Bir bölü mi iş diye yapar, kimi de ri antropolojik gerçeklerle poli mü de siyasal gelişmeler sonucu göçmüş benimseyerek. Elif ikin tik hayallere karıştırmamak ba ler. Elif Batuman farklı: beyin göçünün do ci ulamdan, gönüllü okur. Hep yazarların kımından önemli bir ayrıntı. Ancak, Elif’in ğurgusu. Annesiyle babası mesleklerinde yaşamöyküsüne bakacak değiliz ya, bu tanıdığı bazı Macarların Türklerle bağlan başarılı. Kaçırır mı Sam Amca, kapmış on kez de bir okurunkiyle ilgileniyoruz. Oku tılandırılmaktan rahatsızlık duymaları da ları. New Jersey’de büyümüş Elif. İngiliz run zamanla yazara dönüşmesini de izliyo antropolojik gerçeklerden nasıl kaçılmaya ce yazıyor. Cumhuriyet Kitap ile İngilizce ruz. Edebiyatın okur cephesinde bir okur çalışılabildiğinin bir örneği. Macarlar, süz söyleşi yaptığına göre Türkçesi ikinci plan yazmazlar vardır, haliyle çoğunluktur. Bir me Avrupalı ya, Asyalı köklerinin Türkler da kalıyor. de okuryazarlar... Elif o yoldan geliyor. den bağışık görülmesini isterler hep. Buna İngilizce yazdığı ilk iki kitabıyla şimdi karşılık, Finlerle akraba gösterilmeye bayı den tanınan, başarılı bir yazar. Çevirilerini YALNIZCA YAŞAMÖYKÜSEL Mİ? lırlar. Ah Atilla ah! Boşuna, ‘Sümüklüböcek okudum: Ecinniler (Çev: Sabri Gürses, DK, Yaşamöyküsel dedik ama Batuman’ın kabuğundan çıkmış da kabuğunu beğen 2010) ile Budala ( Çev: Hande Dönmez, okuduğu kitaplarla ilgili düşüncelerini, memiş’ dememişler. İletişim, 2019). İlkini zamanında beğen çözümlemelerini de görüyoruz. Bu açı Yurt dışında büyüyen ya da yurt dışı miş olduğum için ikincisine uzanmakta ge dan iki kitapdan da eleştiri tadını alabiliriz. na göçen ülkemiz çıkışlı yazarların köken cikmedim. (Çeviriler iyi de, birinci kitapda Batuman’ın beğendiği yazarların yaşamöy konusuna eğilmeleri doğal elbette. Adı O. Pamuk’un Kara Kitap’ından dem vurur külerine, bulundukları yerlere kadar yoğun yaman doğumlu ve Ankara SBF mezunu ken, Rüya olmuş Hayal; ikinci kitapdaysa bir ilgi duyduğunu, yaşam ile yapıt arasın Şeyhmus Dağtekin A la Source, La Nu neden ‘Tuna’ yerine ‘Danube’ denip duru da köprüler kurduğunu görüyoruz. Bunla it (Kaynakta, Geceleyin) romanında bir luyor, anlamadım.) Birinci kitap, daha çok rı okurken, hem ilginç ayrıntılar öğreniyor, Kürdün çocukluğunu işler. İçeriğini tah bir deneme havasında. Yazar yaşadıklarını hem de araştırma türüne yöneliyoruz. Ali min edebilirsiniz. Sevgi Özdamar ise Ha ele alıyor. Yani Elif anlatıyor. İkinci kitap ise Şiir Nevai’den Amerikan yazarlarına, Rus yat Bir Kervansaray’da genç bir kadının roman ama özyaşamöyküsel roman. Selin lardan Fransızlara, geniş bir edebiyat ala Almanya’ya göç etmeden önceki yıllarını, anlatıyor ama Elif olduğunu anlıyoruz. An nına açılıyoruz. Dünya edebiyatı kavramı çocukluğunu, gençliğini anlatır şiirsel bir cak metnin ne kadarının kurmaca olduğu geliyor aklımıza. Elif gezdiği yerleri anlatır dille. Bu satırları yazarken, Türkiye’den ilk nu bilmiyoruz, ilk kitabın kurmaca olmadı ken ise gezi edebiyatına geçiyoruz. Deği fırsatta ayrılmaya çalışan gençlerimiz, sü ğına da roman başlığını taşımadığı için ina şik yaklaşımların hoş bir harmanlaması çı ren beyin göçü geliyor aklıma. nıyoruz (!). İlk kitaba da roman diyebilirmiş kıyor ortaya. Elif / Selin ise tam merkezde. Elif, “New Jersey”de büyüdüm,” de aslında ya da ikincisinde de tür belirsiz bı Onun dünyaya bakışı ve yavaş yavaş açılı yip geçmiş. Nasıl büyüdüğünü bilmiyo rakılabilirmiş. İkisinin de havası, biçemi ay şı, çevresiyle, başkalarıyla ilişki kuruşu. ruz, yukarıda andığım iki göçmen yazarın nı. Önemli olan metnin düzeyi, ne türden “Türkiye’de büyüdüm” dedikten sonra ko sayılacağı değil. iki kitaba zamandizim KENDİSİYLE BARIŞIK layca geçemediklerini düşünüyorum. sel açıdan bakıldığında ikincisi yazarın da Kendisiyle barışık bir insan portresi gö Olsun! Kızımızın adı Alpha değil, Elif. ha gençlik yıllarını anlatıyor. İlk kitabı atla rüyoruz. Olayları gülümsetici bir bakış Bunun bilinciyle yazmayı sürdürmesini dınızsa ikincinin süreği gibi okuyabilirsiniz.. la anlatıyor. Bir örnek: İki litre kolanın “ta bekliyoruz. n KITAP l İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Genel Yayın Yönetmeni: Aykut Küçükkaya l Yayın Yönetmeni: Turgay Fişekçi l Editör: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş l Sorumlu Müdür: Olcay Büyüktaş Akça l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Cumhuriyet Reklam: Reklam Genel Müdürü: Ayla Atamer l Tel: 0 (212) 343 72 74 l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. Aş., Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No: 11A/41 Bahçelievler İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. MERHABA Tüyap Kitap Fuarı bütün yoğunluğuyla sürerken bu hafta da oylumlu sayfa sayısıyla karşınızdayız. Günümüzün önde gelen yazarlarından Hasan Ali Toptaş, yeni kitabı Beni Kör Kuyularda ile geniş okur kesimlerini bir kez daha sevindirdi. İlk kitaplarından buyana oluşturduğu benzersiz yaratı dünyasıyla bu yazarımız günümüz edebiyatı içinde ayrı bir yere sahip. Vüsat O. Bener, Bilge Karasu gibi yazarlarımızın açtığı anlatı kanalında, yarattığı kendine özgü Türkçesiyle günümüzde dilimizin de ulaştığı doruklardan. Pek çok nedenle okunabilir Hasan Ali Toptaş ama belki de en çok Türkçeyle ilişkisini sorgulamak için bu dil dünyasının güzelliklerine atılabilir okurlar. Günlük hayatın son derece yavanlaştığı günümüz dünyasında, insanın ve hayatın anlamını sorgulamak, edebiyatın ne denli güzelliklerle dolu olduğunu görebilmek için okumalı Hasan Ali Toptaş’ı. H Pek çok başka kitapla da karşılaşacaksınız sayfalarımız boyunca. Kasım ayı kitap fuarıyla özdeş sayılıyor artık. Öncesi de yayıncılar için bir çılgınlık ayı. O denli çok kitap yayımlanıyor ki, fuar yaklaşırken, tek tek ayrımına varabilmek için bile epey bir süre gerekiyor. Önümüzdeki iki ay yeni çıkan kitapların sindirilme süreci olacak. Dönüp dolaşıp neler kaçırdığımızı görmeye çalışacağız. H Geçen sayımızda yayıncılarımızın içlerini döktükleri sayfalarımız büyük ilgi gördü. Umalım yayıncı meslek birlikleri ve kültür bakanlığı yayıncıların yakıcı sorunlarına daha yakından ilgi göstersinler, yasal düzenlemeler bir an önce hayata geçsin ki yayın dünyamız daha sağlıklı ve verimli çalışma koşullarına kavuşabilsin. turgay.fisekci@cumhuriyet.com.tr cumkitap@cumhuriyet.com.tr twitter: www.twitter.com/CumKitap