Katalog

KItap Renkler... Sesler... Harfler... AYTÜL AKALl ÇİĞDEM GÜNDEŞ lMAVİSEL YENER lMUSTAFA DELİOĞLU Kitap Gölgesi ‘Eğer Bir Fareciğe Kurabiye Verirsen’ Amerikalı yazar Laura Numeroff’un okul öncesi yaş grubu için yazdığı resimli, eğlenceli üç kitap Türkçede. MAVİSEL YENER [email protected] www.maviselyener.com E ğer Bir Fareciğe Kurabiye Verirsen, yayıncılar tarafından dokuz kez reddedilmiş. Fakat basımından sonra büyük başarı sağlayarak pek çok ödüle değer bulunmuş. Dünyanın her yanında bu serinin hayranları var. Metni tamamlayan harika resimler, farklı ülkelerde çocuk hastanelerinin duvarlarında kullanılmış. Tokyo’da şehir otobüsleri kitaptaki farenin resimleri ile boyanmış. 1985’teki ilk basımının ardından farenin çok popüler olması, dizinin sonraki kitaplarına da ilham vermiş. Dizinin ilk kitabı Eğer Bir Fareciğe Kurabiye Verirsen, bir oğlan çocuğunun fareye kurabiye vermesi ile başlıyor. Fareciğin kurabiyenin yanında bir bardak da süt istemesi çok doğal değil mi? Peki, sonra bir de pipet isterse? Tabii ki bunun ardından peçete gelecek. Fareciğin istekleri asla bitmeyecek… AÇLIKLA GELEN… Farenin istekleri öylesine bitimsizdir ki sonunda oğlanın evine taşınır. Farenin çok yönlü açlığı vardır. Karın açlığının yanı sıra estetik açlığı da dikkat çeker. Önce kendi görünümü ile oynarken bir hikâye dinlemeye açlık duyar. Sonrasında resimlerine bakar. Bu, onun doymasına yetmez, resim çizmek ister. Bunun için kâğıt ile boya kalemine ihtiyacı olacaktır, onları isteyecektir. Aslında basit ihtiyaçlarla başlayan arayışın sanatsal ifade arayışı ile yükseldiğini fark ederiz. Hümanist görüşün en önemli temsilcilerinden olan Maslow’un “kendini gerçekleştir Laura Numeroff me” kavramı bu kitapta fare üstünden örneklenmiş. Önce fizyolojik gereksinimlerini tamamlayan fare, sonrasında resim sanatı ile kendini ifade etmeyi ister. Fakat kahramanımız her zaman yeni bir şey için “aç”. Farenin yerine insanı koyduğunuzda, farklı bir pencereden de bakabiliyorsunuz kitaba. Dünyanın ona sunabileceklerinden daha fazlasını ister insanoğlu. Bütün yaşamı hummalı bir aramadır çünkü egonun giderilmeyen yakıcı bir açlığı vardır: Yeni bir şey bulmanın arzusu. Edindikleri ne olursa olsun, arayışın sonu gelmeyecektir. Çünkü elde ettiği her şeyden kolay sıkılır, arayış içindedir. Farenin istekleri bitmez; kek, süt, ayna, makas, yastık derken oğlan onun isteklerini karşılayabilmek için çok yorulur, sonunda uyuyakalır. Farenin hiçbir emek vermeden sürekli istemesinin okur üzerinde derin etki bıraktığını gözlemleyeceksiniz. DAİRESEL ÖYKÜ Üç kitapta da döngüsel mantığın kullanılması çok eğlenceli, çünkü bir şeyin yaşanması, başka bir şeyin yaşanmasına yol açıyor. Öykülerin şemasını yaptığınızda dairesel bir olay zinciri olduğunu görüyorsunuz. Okur hikâyenin sonunun, başladığı noktada bittiğini keşfediyor. Daha doğrusu, bunun bitmeyen bir döngü olduğunu fark ediyor. Metinde ses uyumunu sağlayan öğelere Türkçe çeviride de dikkat edilmiş. Kendisinden sonra yazılmış resimli kitapları da derinden etkileyen bu serinin Eğer Bir Kediciğe Kek Verirsen adlı kitabı ile Eğer Bir Domuzcuğa Parti Verirsen adlı kitapları da dairesel öykü mantığı ile hazırlanmış. Çocuklarla birlikte pek çok etkinliği yapabilme olanağı tanıyan metin ve resimlerle bezenmiş. FELSEFİ KEŞİFLER Çok basit konulu bir çocuk kitabı serisi gibi görünse de felsefi açıdan keşfedecek çok şey var. Fare, kurabiye yemesinin ardından susadığını hisseder. Doğal olarak bir bardak süt istemeye yönlenir. Kurgunun böyle başlaması bile çocuklarla determinizmi (belirlenimcilik), onların algı dili ile konuşabilmek için iyi bir fırsat. Şu andaki her olay, geçmişteki olayların bir sonucudur; olaylar ise doğa yasaları tarafından belirlenir. Deterministlere göre, insanın istekleri ve davranışları içten ve dıştan gelen nedenlerle belirlenmiştir. Böylece, kurabiye ve süt üzerinden bir denklem kurup çocukların önüne koyabiliriz. Bu denklemi birlikte inceleyerek sonrasında neler olabileceği konusunda tahminler yürütme oyunu oynayabiliriz. METNİN OLANAKLARI Kitap bize oğlanla fare arasındaki ilişkinin doğasını tartışmak için bir fırsat sunuyor. Hikâye boyunca oğlan fare için çok şey yapar. Fare bir şeyler istediğinde, çocuk karşılığında bir şey istemeden ona verir. Bununla ilgili konuşmak, çocuklara anne ve babalarıyla olan ilişkilerini gözden geçirme fırsatını veriyor. Başka bir bakış açısından da fare ile çocuk arasındaki ilişki bir arkadaşlığa benzetilebilir. Çocuklar arkadaşlıklarını tartışabilir, fare ile oğlan arasındaki dostluğa benzer dostluklarının olup olmadığını sorgulayabilir. “Fedakârlık” kavramını tartışmak için de olanaklar yaratıyor metin. Bir insanın karşılık beklemeden diğerine neden ve nasıl yardım edebileceği konusu çocukla konuşulabilir. “Başkalarına yardım ettiğimizde, bizim için mutlaka bir şey yapmaları gerekir mi?” sorusunun yanıtını tartışabiliriz. Dizinin tümünde hayvan figürleri aracılığı ile bireysel, toplumsal gerçekler ortaya koyuluyor. Fare, kedi ve domuz figürleri materyalist bir dünyada, sürekli isteyen, doymak bilmeyen arzuları olan bireyi simgeliyor. Okur, kahramanların lüzumsuz isteklerinden rahatsız olup eleştirisini yapacak. Kavramlar ve değerler üzerinde düşünme olanağı bulacak. Özellikle okul öncesi yaş grubunun, içine kolayca girebileceği mizah yüklü dili, okuruna tartışma alanları açacak kurgusu, çocuğun göz göze geldiğinde gülümseyeceği resimleri ile üç sevimli kitap... Neşeli okumalar dileğimle. n Eğer Bir Fareciğe Kurabiye Verirsen / Laura Numeroff / Resimleyen: Felicia Bond / Çeviren: Yasemin Yener / Bilgi Yayınevi / 32 s . / 2017 / 3+ Eğer Bir Kediciğe Kek Verirsen / Laura Numeroff / Resimleyen: Felicia Bond / Çeviren: Yasemin Yener / Bilgi Yayınevi / 32 s. / 2017 / 3+ Eğer Bir Domuzcuğa Parti Verirsen / Laura Numeroff / Resimleyen: Felicia Bond / Çeviren: Yasemin Yener / Bilgi Yayınevi / 32 s. / 2017 / 3+ 30 20 Nisan 2017 KItap