Katalog

Hepimiz Jane Austen’in kızlarıyız! Adına uygun olarak “Adabı Muaşeret”, yani görgü kurallarından söz etse de esas olarak Jane Austen’in eserlerinden yola çıkıp gündelik hayat, insan ilişkileri, cinsiyetler arası ilişkiler, aile yapısı, eviçi hayat gibi konulara kadar uzanan kitap, yemek tariflerine varıyor. Jane Austen, dünyanın en ünlü yazarlarından. Yazdığı tüm romanlar klasikler arasında yer almış büyük bir yazar. Romanları, 1940’lardan itibaren defalarca televizyon veya sinemaya uyarlanmış. Yaşamöy küsü de filmlere konu olmuş. So nuç olarak kültleşmiş ve bir Jane Austen endüstrisi oluşmuş. Başkahramanları kadın olan ve hepsi mutlu sonla, evlilikle biten altı roman yazmış. İlk kitabı Aşk ve Yaşam, 1811’de otuz altı yaşındayken basılmış. Gurur ve Önyargı 1813, Mansfield Parkı 1814 ve Emma 1816’da yayım lanmış. Northanger Manastırı ve İkna romanları ölümünden sonra 1818’de basılmış. Altı romanlık kariyeri beş yıl sürüyor.18 Hazi ran 1817’de göğüs kanserinden öldüğünde kırk iki yaşında. Ro man yazarak hayatını kazanabil miş, bir başka deyişle telif geliri ile geçinen ilk kadın yazar. Ama hiçbir romanında kendi adını kul Özgür Çiçek ve Irmak Ertuna Howison (sağda), Jane Austen’in bir kadın olarak sessiz ve derinden lanamamış, romanları “A Lady” geliştirdiği direnişi, yazar olmak için verdiği mücadeleyi, adlandırılmamış feminizmini ve bunların gibi anonim imzalarla yayımlan eserlerine yansımasını anlatıyor. mış. Yayımlanışlarının üzerinden olduğu kadar örf ve âdetleriyle de bu Yay.) biyografisini önerebilirim. iki yüz yıl geçmiş bu romanların hâlâ çok günden tamamen farklı. Ama günümüz Özgür Çiçek ve Irmak Ertuna Howison okunmakla kalmayıp birer yaşam kılavuzu insanları, özellikle kadınlar Jane Austen Gurur ve Önyargı’nın yayımlanışının 200. olarak da değerlendirilmesinin merak edil romanlarını birer yaşam kılavuzu, başvuru yıldönümünde, 2013’de Açık Radyo’da, memesi olanaksız. Jane Austen’inki gibi kitabı olarak değerlendirip kendi yaşam Mayıs başından Ağustos sonuna kadar romanları “iyi bir eş bulmanın kurallarını ları için dersler çıkarıyor. Özellikle kadın dört ay boyunca Jane Austen hakkında anlatan metinler” diye tanımlayıp “Adabı erkek ilişkilerinde, evlilikle sonuçlanması konuşmuş. Muaşeret Romanları” diye adlandırmışlar. hedeflenen aşk ilişkilerinde iyi birer kıla Özgür Çiçek, İstanbul Üniversitesi Adabı Muaşeret Romanları bir görgü vuz olarak görülüyor bu romanlar. İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü bitir kuralları kitabındaki kadar ayrıntılı olarak Bir başka açıdan baktığımızda Jane miş.Yüksek lisans’ını Bilgi Üniversitesi “soylu” bir ortamda nasıl davranılacağını Austen’in eserleri popüler aşk romanla Sinema Televizyon Bölümü’nde, dok anlatmalarıyla meşhurlar. rının atası. Jane Austen ve eserleri hak tora eğitimini Amerika’da Binghamton POPÜLER AŞK ROMANLARININ ATASI kında yazılan yüzlerce araştırmanın bir bölümü günümüz popüler aşk romanları ile Austen’in romanlarının karşılaştırıl Üniversitesi’nde, Felsefe ve Kültür Bölümü’nde bitirmiş. Boğaziçi Üniversitesi ve Işık Üniversitesi’nde edebiyat On sekizinci yüzyılın sonunda İngiltere masından oluşuyor. Jane Austen’in ya ve sinema dersleri vermeye devam edi kırsalında kadınların yaşadıklarını anlatı şamöyküsünü ayrıntılı olarak öğrenmek yormuş. Araştırma yaptığı alanlar ulusal yor Jane Austen. “Regency Dönemi” diye isteyenler içinse Claire Tomalin’in Jane ve ulusaşırı sinema, belgesel sinema adlandırılan bu dönem yaşam biçimiyle Austen (2014, Türkiye İş Bankası Kültür ve hafıza çalışmaları, sinema edebiyat ilişkisi ve uyarlamalar diye belirtiliyor biyografisinde. Irmak Ertuna Howison, Boğaziçi Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nden lisans, Binghamton Üniversitesi (SUNY) Karşılaştırmalı Edebiyat Bölümü’nden doktora derecesini almış. Amerika ve Türkiye’de üniversitelerin lisans ve yüksek lisans programlarında edebiyat ve sinema dersleri vermiş. Kadın polisiye yazarlar, fantastik edebiyat ve Türk edebiyatının farklı unsurlarına dair çeşitli makaleleri uluslararası akademik dergilerde yayımlanmış. Jane Austen ve Adabı Muaşeret (Mart 2017, Doğan Kitap) Özgür Çiçek ve Irmak Ertuna Howison’ın ilk kitabı. Yazarların biyografilerine bakarak ağır bir akademik bir kitap okuyacağınızı sanıp sevinmeyin. Adına uygun olarak “Adabı Muaşeret” yani görgü kurallarından söz edilse de esasında Jane Austen’in eserlerinden yola çıkıp gündelik hayat, insan ilişkileri, cinsiyetler arası ilişkiler, aile yapısı, eviçi hayat gibi konulara kadar uzanan kitap, yemek tariflerine varıyor. FEMİNİZM, DİRENİŞ VE GÖRGÜ Popüler kültüre ve sanata, özellikle sinemaya ve televizyon dizilerine on sekizinci yüzyıl İngiliz taşrasının görgü kurallarının nasıl bir etkisi olduğunu anlatıyorlar. Üstelik bunları da beklediğiniz gibi akademik bir dille değil neşeli, keyifli, mizaha kayan eleştirel bir dille yapıyorlar. Radyodaki söyleşi havası kitaba da yansıyor. “Regency Dönemi” Britanya’da Wales Prensi George Augustus Frederick’in hüküm sürdüğü döneme deniyor. 17951837 arasında mimaride, sanatta, edebiyatta, politikada ve modada diğer dönemlerden farklılıklar taşıyan belirli özellikler görülmüş. Kadınların göğüs hizasının hemen altında bitecek şekilde yüksek beller yapılan, “Empire Waistline” denilen bir giyim tarzları var. Böylece korseden kurtulmuş oluyorlar. Erkekler de keten gömlekler, zarif bağlanmış kıravatlar, tokalı ayakkabılar ve kısa saç kesimleri tercih ediyor. Kısa pantalonlardan ve pudralı peruklardan vazgeçilmiş. Prens Regent’ın arkadaşı Beau Brummell’in giyinmesi beş saat sürermiş. Giyime bu denli önem veren “Regency Dönemi” soyluları günlük yaşamda da bir çok tören ve ritüeli uygulamak durumunda. Kahvaltısı da, sofraya oturması hatta pikniği de ayrı dert. Bir dostunuzu ziyaret etmenizin hatta sokakta yürümenizin bile kuralları var. Günümüzde özellikle evlilik sürecinde yapılan törenlere ve şatafata bakınca “Regency Dönemi”ne duyulan özlemi de anlamamız mümkün. Ama arada küçük gibi görülen önemli bir fark var: “Regency Dönemi” kurallarını soylular uyguluyor, yirmi birinci yüzyıl dönemi kurallarını ise orta sınıf uyduruyor. Özgür Çiçek ve Irmak Ertuna Howison, bir yandan Jane Austen’in bir kadın olarak sessiz ve derinden geliştirdiği direnişi, yazar olmak için verdiği mücadeleyi, adlandırılmamış feminizmini ve bunların eserlerine yansımasını anlatırken diğer yandan “Regency Dönemi”nin görgü kurallarının günümüzde ne gibi bir anlamlar taşıyabileceğini ve onlara neden böyle ilgi duyulduğunu sorguluyor. Jane Austen ve Adabı Muaşeret, Jane Austen’in önemini ve kalıcılığını bence bilinmedik ayrıntılara inerek anlatırken bir yandan da popüler aşk romanlarının günlük yaşamımızı, ilişkilerimizi nasıl belirlediğini de onlarca ayrıntıda örnekliyor. n 14 20 Nisan 2017 KItap