Katalog

OKURL A R A Kazım Koyuncu’yu kaybe deli on yıl oldu. 25 Haziran 2005’te aramızdan ayrıldığında geride şarkılar, sözler, hayatı güzelleştirmek için takındığı bir tavır, duruşunu hiç bozmayan bir insan portresi bıraktı. Uğur Biryol’un kaleme aldığı “Kazım’ın Sevdası” (Kazimişi Oropa), Kazım Koyuncu’yu ailesinin ve arkadaşlarının dilinden anlatıyor. Elbette kendisinin ve Biryol’unkinden de... Kitabı Ali Bulunmaz değerlendirdi. Son dönem Türk şiirinin, özellikle 2000 kuşağının önemli şairlerinden, akademik eleştirilerinden de tanıdığımız Bâki Ayhan T.’nin toplu şiirleri “Hayat ve Hayal Müzesi” adıyla yayımlandı. Şerif Fatih’in yazısıyla giriyoruz Baki Ayhan T.’nin şiirine. Sennur Sezer’in 20102014 arasında, Evrensel’de, çağdaş edebiyatımızın şairlerine, yazarlarına yazdığı mektuplar “Perşembe Mektupları” adıyla kitaplaştı. Bazen altını çizmek istediği bir konu nedeniyle, bazen bir özlemle, kimi zaman ise karşı çıkışla, bir uyarı olarak yazarlara sorumluluklarını hatırlatmak için yazdığı mektuplar, pek çok isme gönderilmiş. Gamze Akdemir Sennur Sezer ile “Perşembe Mektupları”nı konuştu. Sibel Özbudun imzalı “Marksizm ve Kadın: Emek, Aşk, Aile”, editörlüğünü Önder Kulak’ın yaptığı Marksist Öğreti Dizisi’nin ilk kitabı. Dizi kapsamında yayımlanması planlanan diğer kitaplar ise şöyle: “Aşk, Aile ve Kadın, Felsefe, Devlet, Sınıf ve Kimlik Tartışmaları, Emperyalizm Tartışmaları, Ulusal Sorun ve Azınlıklar, Sosyalizm Tartışmaları, Ahlak”. Hande Mir, Özbudun’la bir söyleşi gerçekleştirdi. Bol kitaplı günler... P ervasız Pertavsız ENİS BATUR Vladimir Nabokov Daniel Defoe Temel ve Daniel emel, bir gemi kazasının ardından Sharon Stone’la baş başa, ıssız bir adaya düşmüş. Kısa süre sonra, kaçınılmaz, halvet olmuşlar: Tutkulu bir aşk ki o kadar olur. Bir zaman geçmiş aradan, Temel’de bir durgunluk, bir kederli hal, Sharon “şurada biz bizeyiz” demiş: “Derdin neyse söyle, her istediğini yaparım”. Yüzü aydınlanmış Temel’in, “Gerçekten yapar mısın?” diye sormuş, “Yaparım” demiş Sharon. Bunun üzerine kadına kendi giysilerini giydirmiş, yolduğu otlardan sahte bir bıyık üretip dudaklarının üstüne yapıştırmış, sonra da karşısına geçip konuşmaya başlamış: “Dursun, sana birşey anlatacağım, inanamayacaksın…” Ancak anonim fıkra dehâsı bir insanlık durumunu böylesine veciz biçimde aktarabilirdi: Ademoğlu anlatmadan, başına gelenleri birilerine aktarmadan huzura kavuşamıyor, mutsuz oluyor besbelli. “Hayatımı yazsam roman olur”dan “hayatınızı yazıyorum roman oluyor”a, yazınsal alanda da anlatmadan duramamanın örnekleri nicedir rafları dolduruyor. Ama kurmaca (fiction) ama özkurmaca (autofiction), tanıdığı çevrenin insanlarından ve yaşam/yaşantı kesitlerinden yola çıkarak anlatılar kuran yazarlara hiçbir zaman yakınlık duyamadığım sır sayılmaz: Yazmanın bana kalırsa manâsız dikizciliği eksenine oturttuğu, her gün her dilde çok sayıda örneğinin dolaşıma çıkarıldığı bu “Markiz saat beşte sokağa çıktı”gilleri Edebiyat’ın dışına koyanlardanım, onların yerine son derece ekonomik bir dile yaslanan Temel fıkralarını dinlemeyi yeğlerim. Boşuna, her yazarın yaşamdan, tanıdıkla T rından ve duyduklarından yararlandığı öne sürülmemeli bu bağlamda: Herkesin bildiğini ben de biliyorum. Edebiyatı, bir ars formu olarak belirleyen ne değil, neyin nasılıdır. Temel’in hikâyesi harika, başına gelen sıra dışı bir olay ama bunu Dursun’a anlatmak istiyor olması bir o kadar önemli. Sorunsa, sorun ıssız adadan kurtulduğunda bu hikâyeyi herkese anlatma isteği duymasıyla başlayacaktır. Şüphesiz Sharon’la halvet konusu yayıncıları, yapımcıları, bir tür okuru ve seyirciyi ilgilendirecektir, ilgilendiriyor da gelgelelim Temel’in hikâyesini Defoe’nunkinden ayıran çizgiyi görmezden gelemeyiz. En sıkı anlatı yapıtları, yazarın başından geçenleri kurmaca kılığına sokarak kâğıda düşmesiyle ortaya çıkmıyor. Sözgelimi Lolita, Nabokov’un hayatından değil Hayat’tan çekip çıkardığı bir “insanlık durumu” hikâyesidir. Boncuk Oyunu ya da Doktor Herman Hesse Faustus bir ana sorunu odağına alan romanlardır. Hesse de Mann da yaşadıklarından ve yaşananlardan yararlanmıştı şüphesiz ama birebir yaşantı aynaları sayılamazdı gerçekleştirdikleri. Şiirde de öyle değil mi: Güçlü aşk şiirlerini gözüdönmüş âşıklar mı yazmıştır, iyi şiirin ölçülerini tutturanlar mı? Edebiyat, bir içini dökme alanı sanılmamalı onca içini dökme heveslisine bakarak. YAZMAKTAN ZORU Canetti, 1908 Notları’nda Lichtenberg’e yüksek övgüler döşüyor; katılıyorum. Bir cümlede kendimi buluyorum, öyle gördüğüm için yüzüm kızarıyor: “Lichtenberg, insan ruhu taşıyan bir piredir”. Sıçradığı ve okurunu sıçratmayı başardığı için. Sözünü etmeden de olsa ki sözünü etmiyor, kan emme konusunu düşünmemiş olabilir mi? Bu uzunca bölümü yazdığında tam benim yaşımda. Uzunca diyorum, çoğu “not” kısa, özdeyiş formatında. Presokratiklerden Lichtenberg’e, çağdaşı Kraus’a fragmanter yazının ustalarının yolunu seçmiş. Uzun yolda oyalamış onu bu çıkmalar. İnsanın Taşrası, 194272 arasından bir seçme; kendi hazırladığı. Tümü ne kadardı, tümü birarada hangi yoğunluğu, koyuluğu temsil ediyordu, bilmek isterdim. Yazmaktan zoru: Seçmek, azaltmak, seyreltmeksizin azaltmak. n TURHAN GÜNAY eposta: turhangunay@cumhuriyet.com.tr cumkitap@cumhuriyet.com.tr twitter: www.twitter.com/CumKitap Elias Canetti İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına Orhan Erinç t Genel Yayın Yönetmeni: Can Dündar t Yayın Yönetmeni: Turhan Günay t Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Abbas Yalçın t Görsel Yönetmen: Dilek Akıskalı t Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. t İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli İstanbul, Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 t Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri, Hoşdere Yolu, 34850 Esenyurt İSTANBUL. t Cumhuriyet Reklam: Genel Müdür: Özlem Ayden t Genel Müdür Yardımcısı: Nazende Körükçü t Reklam Koordinatörü: Hakan Çankaya t Reklam Müdürü: Ayla Atamer t Tel: 0 (212) 251 98 74750 (212) 343 72 74 t Yerel süreli yayın t Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 1 3 2 3 2 5 H A Z İ R A N 2 0 1 5 n S A Y F A 3