Katalog

Brendan ve John Freely’den bir biyografi ‘Galata, Pera, Beyoğlu’ John ve Brendan Freely’nin çalışması, günümüzde Galata ve Pera’yı da içine alan Beyoğlu’na yoğunlaşıyor ve muhiti, ilk yerleşiminden bugününe, mimarisi ve bu mimariden doğan hikâyelerle anlatıyor. r Melisa BULUT ünümüzde Galata ve Pera’yı da içine alan Beyoğlu’nun dünü ve bugününü şöyle bir gözümüzün önüne getirdiğimizde karşımıza inanılmaz bir farklılığın çıktığını göreceğiz şüphesiz. Ancak yine de “adı var” derler ya hani, öyle mekânlardan Beyoğlu ve çevresi hâlâ. Özgürlüğün, sanatın ve hoşgörünün harman olduğu geçmişiyle olduğu kadar, günüyle de bu kavramların farklı şekillerde de olsa simgesi. Tabii bu kültürün günümüze ulaşmasının, eskisi gibi olmasa da hâlâ yaşanabilmesinin sebepleri var. Bunlardan en önemlisi ise Beyoğlu’nun geçmişinden bugüne taşıdığı bir geleneğe sahip olması. Bu gelenek de “birlikte yaşama” kültüründen başkası değil elbet. Her ne kadar bugün Beyoğlu nüfusunun büyük çoğunluğunu Türkler meydana getirse de semtin geçmişinde, bu nüfus dağılımının şimdikinden çok farklı olduğunu biliyoruz. Bunların izini de geçmişte tutulan kayıtların yanı sıra günümüze miras kalan mimari yapılardan da takip edebiliyoruz. Beyoğlu ve çevresine bugün dahi baktığımızda geçmişten bugüne taşınmış farklı tarz ve kültürlerin yansıması olan birçok mimari yapıyı görebiliriz. Önünden kolayca geçip gideriz bu binaların ama okumayı bilene çok şey anlatırlar aslında. Binayı okumak ise açıkçası çok zor. Ciddi bir birikimin yanında, binaların kendisinden ve bulunduğu muhitten doğacak hikâyelere de açık olmayı gerektiriyor. Geçenlerde yayımlanan ve Galata, Pera ve Beyoğlu’nu anlatan kitapta Brendan ve John Freely, hemen yukarıda bahsedilen bu zor işe girişiyor. Kitapta yaptıkları çalışmanın adını ise ilk bakışta garip gelse de aslında haklı olarak “biyografi” koyuyor G ikili. Bunun nedeni muhitin kendisine ve barındırdığı unsurlara birer şahsiyet gözüyle bakmaları. Kitap boyunca bunu hissetmemizin yanında yazarlar, yaptıklarıyla ayrıca birer şahsiyet de katıyorlar Beyoğlu’na. Günümüzde vahşice yaşanan “değişimin”, yaptıkları bu çalışmayla bir nebze de olsa neleri bizden çaldığını göstererek eskinin ruhunu bugüne üflüyor. Ve şunu söylüyor: Beyoğlu değişiyor ama ne kadar değişirse değişsin kendi olmaktan vazgeçmiyor. Ve Beyoğlu, bütün seslere hâlâ açık; bütün sesleri de çıkarabilir herhangi bir sokağından aynı zamanda... İşte bu kendiliğin ve çoksesliliğin peşine düşmüş yazarlarımız kitabı hazırlarken. İstanbul ve Türk tarihi üzerine yazılmış onlarca kitabı bulunan, özellikle de Fatih ve Cem Sultan biyografileriyle tanınan John Freely, oğluyla beraber hazırlamış bu kitabı. Bu bağlamda Türkiye’de yaşayan iki Amerikalının kaleminden okuyoruz Beyoğlu’nu kitapta. Farklı olarak ise İstanbul’un tarihi dendiğinde hep akla gelen tarihi yarımadanın karşı kıyısından bakıyorlar kente iki Freely ve ilk yerleşimden bugünlere adına gerçekten “biyografi” diyebileceğimiz bir kitap çıkarıyorlar. Bu biyografiyle ise Beyoğlu, Brendan ve John Freely’nin kaleminde dünü ve bugünüyle tekrar canlanıyor. Baba oğul Freely’nin çalışmalarıyla ilgili bir iddiası var: “Bu kitap okuyucuyu gündüzü ve gecesiyle İstanbul’un bütün sokaklarına ve daha nicelerine, şehrin geçmişinin ve bugününün birbirine geçtiği bu muhteşem kısmına götürecektir” diyorlar. Yazarların iddialarını gerçeğe çevirdiklerini kitabı okuduğunuzda siz de göreceksiniz. Ve bununla birlikte bir şeyin daha farkına varacaksınız: İstanbul’un en değerli semtlerinden Beyoğlu’nun, dünden bugüne nasıl “eridiğini”.. n Galata, Pera, Beyoğlu: Bir Biyografi/ Brendan Freely, John Freely/ Çeviren: Yelda Türedi/ Yapı Kredi Yayınları/ 264 s. 304 sf., 18 TL C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 1288 2 3 E K İ M 2 0 1 4 n S A Y F A 2 7