Katalog

Ş 1 iir Atlası CEVAT ÇAPAN Maya Angelou/ Şiirler/ Çeviren: Filiz Ak, A. Adnan Azar ‘ Bırak onların olsun gizemi...’ 928’de Missouri’de St. Louis’de doğan Maya Agelou; Amerikalı ünlü bir şair, anı yazarı, romancı, eğitimci, oyun yazarı, yapımcı ve sivil haklar aktivistidir. Yaşadığı yerlerden biri olan Arkansas’taki Stamps’ta karşılaştığı ırk ayrımcılığının zulmünün ve özümsemiş olduğu Afroamerikan aile ve kültür değerlerinin onda etkisinin olduğu söylenebilir. Ortaokul yıllarında, kazandığı bir burs sayesinde dans ve drama eğitimi almak için San Fransisko’ya gitmiştir. Liseyi bitirdikten hemen sonra bekâr bir anne olarak oğlunu dünyaya getirmiş, geçimini sağlamak için garson ve aşçı olarak çalışmıştır. Yaşamının sonraki döneminde müzik, dans ve şiir tutkusu belirleyici olmuş, Martha Graham ile modern dans çalışmış; 1958’de de New York’a yerleşerek Harlem Yazarlar Birliği’ne katılmıştır. Kahire’de haftalık The Aran Observer’da İngiliz dili editörlüğü, Gana’da üniversitede verdiği müzik ve drama dersleri, Amerika’ya döndükten sonra Gana’da tanışmış olduğu Malcolm X’le , sonraları da Martin Luther King ile yürüttükleri mücadeleler ve King’in suikastının ardından yaşadığı yıkım toplumsal kişiliğini ve yapıtlarını etkilemiştir. 1970’te yayımlanan I Know Why the Caged Bird Sings tüm dünyada övgüye değer görülmüştür. 1972 yapımı Georgia filminin senaryosuyla hem yapıtı film olan ilk Afroamerikan kadın olmuş hem de Pulitzer Ödülü almıştır. Televizyon ve sinema dünyasında yürüttüğü etkinliklerle ABD’de önemli bir yeri vardır. Angelou’yu edebiyat dünyasında farklı kılan onun Afroamerikan köklerinden beslenen politik duruşu ve siyah feminist hareket içinde anıldığı yerin önemidir. 1960’larda ABD’de ortaya çıkan Feminist Şiir Hareketi’nin içinde anılan Angelou’nun iz bırakan şiir kitaplarından biri de Phenomenal Woman adlı yapıtıdır. ZAMAN GEÇER Senin tenin şafak Gün batımı benimki. Kaçınılmaz bir bitişin Başlayışını boyar biri. Mutlak başlangıcın Bitişini, diğeri. UYKUSUZLUK Bazı geceler uyku mahcwup, soğuk ve mağrur kıpırdar yanımda. Ve almak için onu kendime yaptığım bütün oyunlar yaralı gurur gibi anlamsızlaşır, ve yakar, çok yakar içimi. NEW YORK’TA UYANMAK Perdeler rüzgâra karşı zorlarken iradelerini, çocuklar uyur, değiştirerek meleklerle rüyalarını. Kent, sürüklenir metro askılarında; ve beni, çalan zil, savaş haberi gibi uyandırırken, davetsiz ve önemsenmemiş, uzanırım şafağın gövdesine. KİBİR Bana ellerini ver. Bırak öncün olayım ve izleyeyim seni C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I Maya Angelou şiir öfkesinin ötesinde. Bırak onların olsun gizemi dokunaklı kelimelerin ve yitik aşkın sevdası. Bana benim için Bana ellerini ver. DERS Yeniden yeniden ölürüm. Genişler damarlar, Uyuyan çocukların Açılan küçük yumrukları gibi. Eski mezarların hatıraları, Çürüyen et ve solucanlar İkna edemez beni Bu meydan okuyuşa karşı. Yıllar Ve soğuk yenilgi Derinleşir yüzümün çizgilerinde. Gözlerimi donuklaştırırlar yeniden Yeniden ölürüm, Seviyorum çünkü yaşamayı. n 1244 19 A R A L I K 2013 n S A Y F A 25