Katalog

İsmail BeşikçiYılmaz Öztürk Mektupları 6$5, 6 $5, 6,&$. 6,&$. (FmNJäJO ( FmNJäJO , ,BSBOMÕáÕOEBO BSBOMÕáÕOEBO *äÕáB 6[BOBO *äÕáB 6 [BOBO #JS 1TJLPUFSBQJ :PMDVMVáV # JS 1 TJLPUFSBQJ : PMDVMVáV ãFCOFN ã FCOFN , ,BSUBM BSUBM %L5 % L5 <2/&8/8. <2/&8/8. Ekim 2003, İstanbul. Işıklı dostların ışıklı yazışmaları İsmail BeşikçiYılmaz Öztürk Mektupları’nda gerçek dostluk bütün görkemiyle ortada. “Albüm” bölümündeki fotoğraflara aydınlık gülüşler olarak yansıyan bu dostlukla, toprağa kök salmış ağaçlar kadar güçlü görünüyor her ikisi de... Yarım yüzyıla yakın sürmüş bu dostlukta, “ışıklı dost” Yılmaz, “ömrü yeterse” Beşikçi’yi yazmayı istediğini söylemiş. Bu artık mümkün değil ama Beşikçi’nin kaleminden Yılmaz Öztürk’ü daha yakından tanıyabilmeyi umut edebiliriz... ? Zeri İNANÇ Dar bi rehên xwe qewîn e Meriv bi dostên xwe* azete ve dergi arşivini burada da sürdürmeye çalışıyorum. Koğuşa her gün 7 çeşit gazete alınıyor. ... İlgili gördüğüm haberleri yazıları kesiyorum. İşte bu arşiv işi, davalar için, mahkemeler için savunma hazırlama dışındaki en önemli işim. Bütün bunlar ileride gerekli olur; geniş zamana sahip olursam, bunları gerektiği gibi kullanabilecek geniş bir mekânım olursa o zaman kullanır, değerlendirir, anlayışıyla yapılıyor. ... [A]rşiv çalışması, ... bana heyecan veriyor.” 1996’da Ankara Merkez Kapalı Cezaevi’nden, arkadaşı Yılmaz Öztürk’e yazdığı mektupta, bir ömürdür biriktirdiği gazete arşivini böyle anlatıyor İsmail Beşikçi. Yıllar sonra, üç bin küsur cilt gazete ve yirmi iki bin kadar kitaptan oluşan ve 7 Ocak 2012’de kurulan İsmail Beşikçi Vakfı’na bağışlanan bu arşiv, şu anda ilgilenen herkese açık. Vakfın 5 Mayıs’taki açılışında, vakfın ilk yayını “Geçmişe Tanıklık, Ajans70, İsmail BeşikçiYılmaz Öztürk Mektupları”(1) da okurlarıyla buluştu. 1962’de askerlik yaparken tanışan İsmail Beşikçi ile Yılmaz Öztürk’ün yaklaşık elli yıl ve her koşulda süren arkadaşlıklarını müthiş ayrıntılarla yansıtıyor mektuplar: hapishane koşulları, dışarıdaki hayat, ülke sorunları, kitaplar, sanat, edebiyat paylaşılıyor. Okurken bireysel olanın aslında ne denli toplumsal olduğunu, her bireysel tarihin biraz da yaşanan dönemin tarihi olduğunu düşünmeye başlıyorsunuz. Bu ülkenin en can yakıcı sorunu olan Kürt sorunu üzerine, Kürtler üzerine sosyolojik araştırmalar yapmaktan, kitaplar yazmaktan ve her koşulda doğru bildiğini dile getirmekten 17 yılını cezaevlerinde geçiren bir bilim insanıdır İsmail Beşikçi. Nerede olursa olsun, içerde veya dışarıda, bir ömürdür yaşadıklarının, maruz kaldıklarının, çok sevdiği arkadaşı Yılmaz Öztürk’le mektuplaşmalarına yansıdığı kadarı bile Kürtlerin, Türklerin, solun, insan haklarının, düşünce ve ifade özgürlüğünün bu ülkedeki tarihine dair çok şey anlatmaktadır. 1960’ların başında Cumhuriyet gazetesinde muhabirdir Yılmaz Öztürk, 60’ların ortalarında Yeni Gazete’de çalışmaya başlar. Derslerde anlattığı konular, kitapları ve yazıları nedeniyle üniversitedeki meslektaşları tarafından ihbar edilen İsmail Beşikçi’nin 1970’te üniversitedeki görevine son verildiğinde Yeni Gazete’de çalışmakta olan Yılmaz Öztürk “çok keyfi olan işlem üzerine, hukukla hiçbir ilişkisi olmayan işlem üzerine Yeni Gazete’de çok güzel, çok değerli bir yazı” yayımlar. 1970 yılı sonlarında Ajans 70’i kurar; “Ajans 70 bir reklam şirketidir” ve “Yılmaz’ın çok önemli bir eseridir.” “Ajans 70, bir reklam şirketinin de toplumsal ve siyasal eleştiriyi dikkate alabileceğini, çabalarını bu duyarlılıkla geliştirebileceğini ortaya koymaktadır.” “Yılmaz’ın bana en önemli katkısı hep eleştirel olmasıdır, uyarıcı olmasıdır. Bu tutumuyla Yılmaz bana her zaman bir ışık olmuştur, sönmeyen bir ışık...” diye anlatır İsmail Beşikçi arkadaşını, “ışıklı dostum” diye hitap eder mektuplarında. Sadece İsmail Beşikçi’nin cezaevinde geçirdiği yıllar boyunca değil, dışarıdayken, farklı şehirlerde yaşarken de yazışırlar. Bazen küçük bir not, bir tebrik kartı, bazen edebi bir metin, bir “G 4"3* 4 "3* 4 4*$", *$", #â3 #â3 : :0$66, 0$66, HFSmFL CJS HFSmFL CJS ZBäBN ZBäBN zZLTOO zZLTOO LVSHV CJS LBSBLUFS Bá[ÕOEBO BOMBUÕMEÕáÕ LVSHV C JS L BSBLUFS B á[ÕOEBO B OMBUÕMEÕáÕ CJS QTJLPUFSBQJ QTJLPUFSBQJ SPNBOÕEÕS SPNBOÕEÕS CJS ,JUBQUBLJ ,JUBQUBLJ IFS IFS CzMN CzMN CJS UFSBQJ CJS U FSBQJ TFBOTÕOÕ TFBOTÕOÕ BLUBSNBLUBEÕS BLUBSNBLUBEÕS ? an nı birbirle birkaç tubu. “ gerek e külteye evlerine gönder düşün ö Türkiye ve siyas li, çok a tucu m Kend önemli görmez “Otuz len tatl meye d mışları le der b zindanı rından İsma koşulla şitli tut le getir zaevi’n büyük” dır; dos rıdan. “ ledilme der; Ca mesinin “arkad yor” di Topt Eylül’d bir süre oradan zaevi’n süren b tep Cez yaşanan sız yans len birk ra’da ce bir çob fından üst dişl ağzına latırken şulda s Her m karşılık eğitimiy Kadınl dın sor nu”dur Boran’ı “Behic kıyafeti üzerine yarete i mektup ilişkin y 7P 7P VHoNLQ VHoNLQ NLWDSoÆODUGD NLWDSoÆODUGD 3  3 <D\×QF×O×N <D\×QF×O×N TBSJTJDBLCJSZPMDVMVL TBSJTJDBLCJS ZPMDVMV VL D DPN EYLÜL XXX 0OMJOF 0 OMJOF TJQBSJä TJQBSJä JmJO JmJO SAYFA 14 ? 27 2012 CUMHURİYET KİTAP SAYI 1180 CUMH