Katalog

ünüyle e kendi adan ötürüizleği tükeniinden şiiri Yeni dünya düzenine dair bir kitap ADAR mdeki de tmak i, medini değil ve n oldutliğini n’deki ak fare 54). Öldür, uğulde şiirpluca dan mak iskat çerlik ğil; eslimiı, kaaha eçmita daİncir ” (s. nıları eklinluk ünü etn, edileğil, bir de. Metin Kulağa an bir taj ya bir tekçıkmımiyor temaki saf e bu duran aktan asındaşairle Çünkü kötülük kol geziyordu İsrail karşıtı bir Yahudi olarak bilinen Judt, Kötülük Kol Gezerken adlı çalışmasında sosyal adalet eleştirisi ve yeni dünya düzenine dair de çarpıcı analizler yapıyor. Judt bunun yanı sıra sağ ve sol ekonomipolitiğin bir kez daha gözden geçirilmesini sağlıyor. ? Lal Mina SOLMAZ Ağustos 2010 tarihinde, henüz 62 yaşında hayata gözlerini yuman Tony Robert Judt özellikle Avrupa tarihi ve siyasal ideolojiler üzerine yaptığı çalışmalarla tanınıyordu. Yazarın öldüğü yıl Penguen Press tarafından yayımlanan kitabı Kötülük Kol Gezerken şimdi Türkçede okuyucuların karşısına çıktı. Judt kitapta kısaca özetlemek gerekirse yepyeni bir dünya düzeni öneriyor. Bu iddialı öneriyi başkalarından da çok kez duymamıza rağmen Judt anlattıklarıyla okuyucuyu ikna konusunda başarılı olanlardan biri. İsrail devleti ile aynı yıl Yahudi bir ailenin çocuğu olarak Londra’da doğan Judt laik bir eğitim alır. Eğitimi ve ailesinin yaşadığı ülke dolayısıyla İsrail sorununa Yahudi kökenini bulaştırmadan ve insani değerlerini asla kaybetmeksizin bakabilmesi dolayısıyla Amerikan Yahudi toplumu tarafından sürekli ağır eleştirilere maruz kaldı. İsrail’in mevcut yapısıyla bir işgalci olduğunu sürekli vurgulayan Judt, bundan kurtulmanın tek yönteminin eşit yurttaşlık altında; Arapları da kucaklayacak bir yapının kurulması olduğunu söyledi. 2003 yılında açıkladığı bu görüşlerinden sonra 2005 yılında kaleme aldığı “Postwar: A History of Europe since 1945” (Savaş Sonrası: 1945’ten Günümüze Avrupa Tarihi) adlı çalışmasıyla büyük ilgi topladı. Çalışma The New York Times Book Review tarafından yılın en iyi on kitabı arasında gösterilirken, 2006 yılında Artur Ross Kitap Ödülü’nü kazandı. Ölümünden kısa bir süre önce Prospect dergisince Peter Jukes ile yaptığı röportajda Judt kendisini şöyle tanımlıyordu; “Kendimi öncelikle bir tarih profesörü; ardından Avrupa tarihi yazarı, Avrupa’da yaşanan politik olaylarla ilgili bir yorumcu, Amerikan sol hareketi içinde yer alan bir halkın entelektüel sesi ve Yahudi sorunu ile ilgili tartışmalarda da oportünist bir katılımcı olarak görüyorum...” Kitaplarının yanı sıra The New York Review of Books’a yazdığı makalelerle de dikkat çeken Judt, Avrupa Birliği’nin de yapısına ilişkin eleştirilere sahipti. Avrupa Birliği, Hıristiyan kültürünün izole edildiği mevcut yapısıyla Avrupa’nın tarihi perspektifinden uzak bir durum ortaya koyduğu eleştirisini dile getiren Judt, bunun önlenebilmesi için ? 6 Tony Robert Judt um ve şey z sıdern değiştiandığı duğu bi ve i kazafada iirler yıllarda un bir er topk için reken lar ta ndine etin st Yas. yapılacak olan en iyi şeyin Türkiye gibi halkının büyük çoğunluğunun Müslüman olduğu bir ülkenin birliğe alınmasıyla aşılabileceğine inanıyordu. Buna dair gelen eleştirileri de göğüsleyen Judt, Avrupa’daki mevcut Türk azınlığın içerisinde bulunduğu izole durumu da aynı açıklıkla eleştiriyordu. Kötülük Kol Gezerken adlı çalışmasında sıkı sosyal adalet eleştirisine ve yenidünya düzeni önerisine girişen Judt, sosyal demokrasi kavramını 20. yüzyılın başından günümüze dek getiriyor. Özellikle Avrupa ve Amerika’da ekonomik krizler sonrası artan alt gelir grubu insanların sorunlarının çözülmesini ve bunun için önerilerini belirttiği kitap aynı zamanda kendini solda konumlandıran partileri de eleştiriyor. Avrupa solunun sağ partilerin ekonomik uygulamalarından büyük farklılıkları bulunmadığını belirten Judt bunun sebebinin görülmesi için devletin sermaye sahipleri ile kurduğu ilişkilere bakılmasını öneriyor. Bu bakışın mutlak şekilde devletin tekil bireyle olan ilişkilerini de tekrar kurmayı gerektireceğini söyleyen yazar gerçek bir sosyal adaletin yerleştirilmesi için sermaye sahiplerinden öte yoksul bireylerin sorunlarının gözetilerek yönetimin tekrar kurgulanmasını öneriyor. Kitap bunlardan da önemli bir işlev daha görüyor; olgusal olarak olayları incelemesinden öte sağ ve sol ekonomipolitiği bir kez daha gözden geçirmemizi sağlıyor. Bu hem tüm dünyada hem de Türkiye’de solun dönüşümünü de anlamaya rehber olacak bir işlev. Bir süre önce yaşanan Arap Baharı, Amerika’daki Wall Street işgali, Avrupa Birliği’nin içerisinde bulunduğu ekonomik kriz, Yunanistan’da sokaklara dökülen insanlar ve tekrar şekillendirilen Ortadoğu ve önemli filozoflardan biri olarak tanımlanan Fukuyama’nın da kitap üzerine titizlikle çalışılmış bir makale kaleme aldığını düşünecek olursak Judt’un Kötülük Kol Gezerken’i çok daha büyük anlamlar kazanıyor. ? Kötülük Kol Gezerken/ Tony Judt/ Çeviren: Dilek Şendil/ YKY/ 148 s. 1152 CUMHURİYET KİTAP SAYI 1152 15 MART 2012 ? SAYFA 5