Katalog

? ki! Bir yandan onu taşırken, bir yandan da karanlık yüzüne yerleşmiş sonsuz bir sabırla ne durumda olduğunu izliyordu. Işıltılar saçan deniz, pırıltılarıyla neredeyse tüm ufku kaplamış, gökyüzüyle deniz bütünleşerek adeta tek bir ışığa dönüşmüştü.” e bu e var m “naundakler sı haşıyağini ona sıerine kalak üzehayat epimiz ürk filkitabı her türyor. İsmur nı İsve tüm ret bir atıyor. bir Yola . Anlağinde kleri iyor, kaklavi kamenlean çidan er şeyi laşırüyor, pır kıla doındıran rürzanan esine u kaına at? BEKLENENİN VE İDEAL OLANIN DIŞINDA Bu muazzam anlatım karşısında, mutlu bir hikâye okuyacağınızı umabilirsiniz. Zira ışıl ışıl doğa ile kadının yaşamını özdeşleştirmek kolay gelir. Bu bir kurtuluş hikâyesidir belki. Sıfırdan başlayan bir hayatın yükseliş öyküsü. Mutlu sonla biten ve tüm kadınlara ders verecek bir hikâye. Ancak her şey beklenenin ve “ideal olanın” dışında ilerleyecektir. Trotzig, diptekilerin yaşantısına ayna tutmakta kararlıdır. Hayatı rutininde devam ederken, yaşadığı topraklardaki insanlara hiç benzemeyen bir adamla beraber olan ve sonrasında tüm yaşamı değişen Mojan’ın hikâyesi anlatılır Çamur Kralının Kızı’nda. Bu beraberlik sonunda hamile kalınca ve bebeğinden kurtulamayınca ailesinin yüzüne bakacak gücü kendinde bulamaz Mojan; köyünden ayrılır. Şehre gidecek, iş bulacak ve kendine yeni bir yaşam kuracaktır. Şehir yaşamı, bir kadın için üstelik kimsesiz ve hamile hiç kolay olmayacaktır. Kendini ilk olarak köprü altlarında yaşam süren en diptekilerin yanında bulur. Hangi işi bulursa çalışır. Ancak “gerçek bir insan” olmak için kadrolu bir işe ihtiyacı vardır. Bir süre sonra istediği işe kavuşur. “Yaşananları reddeti kendince/ Böyle bir şey nasıl reddedilebilirse!/ İnsan kendini çoğaltabilir mi? O artık iki kişiydi./ Bunlardan biri kendisiydi.” Mojan, bebeğinden kurtulmak için elinden geleni yapar zira onu bir deli, bir suçlu olarak görür. Ondan kurtulmak için elinden geleni yapmış olmasına karşın bebeği tüm gücüyle ona asılır ve şehirde dünyaya gelir. Mojan’ın içe dönük, mesafeli tavrının aksine bebeği hayat dolu, ışıl ışıl bir çocuktur. Doğduktan hemen sonra ondan kurtulmayı tekrar aklından geçirir: “ Kadın ellerini ağır ağır ona doğru uzattı ve elleriyle çocuğun boy Yine de içlerine almazlar küçük kızı. Ne küçükken ne de büyüdüğünde. Olabilecek tüm kötülüklerin kaynağı olarak görülür. Mojan toplumun içinde erimek için elinden geleni yaparken kızı buna hep engel olacaktır. O, bembeyaz yüz üzerinde kapatılmayacak kadar belirgin, kocaman bir bendir. Üstelik evlilik dışı dünyaya gelmiştir. Bir babası yoktur. En azından günü gelip babası karşısına çıkana kadar bir babası olduğunu bilmeyecektir. Küçük kızın babası, Mojan’ın yaşamı boyunca hep unutmak istediği şeydir. Bu yüzden ona bağımlı olur; “kendine hatırlamayı yasaklayan, yasaklanmış anıların yaşanmışlığın taştan ağırlığının altındadır”. TÖRPÜLENMEMİŞ KARAKTERLER Hayatını değiştiren bu adam gün gelir yeniden Mojan’ın kapısını çalar. Üstelik tam da yepyeni bir düzen kurduğu sırada. Yine ona karşı koyamaz ve cinsellikle sınırlı ilişkileri tekrar başlar. Ta ki bir gün tekrar ortadan kaybolana kadar. Adamın ortadan kaybolmasının ardından, küçük kız için yeni bir baba adayı gündeme gelir. Mojan’ın normal olma isteği için önemli bir basamak olacaktır bu adam. Mojan geçmişinden kurtulmak için kurulu bir saat gibi çalışmaktadır. Yaptığı işin tüm zorluklarına katılır. Yeter ki o da diğer gerçek insanlar gibi olabilsin. Bahçe görevlisi ile evlendiğinde bu kısmen de olsa gerçekleşir fakat küçük Tatar Kızı Mojan’a geçmişini hiç unutturmaz, bu yüzden ondan nefret eder. Hikâyenin başkarakteri Mojan olmasına karşın, Mojan’ın kızı da en az annesi kadar detaylıca işleniyor romanda. Ayrıca küçük kızın baba adayı olan bahçe görevlisinin hikâyesi de incelikle işlenmiş. Yazarın dili, ajitasyona son derece müsait bir hikâye için alabildiğine sakin ve bu haliyle bile hikâyedeki tüm renkleri büyük bir başarı ile aktarıyor. Yaşananların tüm kasvetine karşın umut, kış güneşi gibi beliriveriyor bir anda ve yaşanan mutluluğu okuyucuya yansıtıyor. Bu mutlu akışın sürmesini istiyorsunuz. Ancak yazar bunu yapmanın kaybedenlere bir fayda getirmeyeceğini düşünmüş olmalı ki diptekilerin halini hep olduğu gibi yansıtıyor. Okuyucunun karakterlerle özdeşim kurmasına izin vermiyor. Yazarın dili düz yazı için ağır olmasına karşın kullandığı motifler ve anlatım biçimi gerçek anlamda bir şölen yaşatıyor. Yazarın şair olmasının bunda payı kuşkusuz çok büyük. Derin iç gözlemler, doğayla özdeşleştirmeler romanın dikkat çeken tarafları. Karakterler her daim bir devinim içerisinde. Yazarın karakterler aracılığı ile mesaj verme kaygısı yok. Hiçbir karakter törpülenmemiş. Tüm zaafları ile karşımızdalar ve ne yazık ki mutlu son da yok. Birgitta Trotzig, İsveç edebiyatının en önemli isimlerinden biri. Çamur Kralının Kızı ise onun başyapıtı sayılıyor. Romanın, yazarın aynı zamanda Türkçeye çevrilen ilk yapıtı olması Türkiyeli okuru bilmedikleri bir yazar ile tanışmasını sağlıyor. ? Çamur Kralının Kızı/ Birgitta Trotzig/ Ayrıntı Yayınları/ Çeviren: Figen Öztürk/ 272 s. 15 MART 2012 ? SAYFA 17 Birgitta Trotzig’in dili, ajitasyona son derece müsait bir hikâye için alabildiğine sakin dü nunu kavradı. Böylece her şey başlangıçtaki duruma dönecekti.” Fakat kısa süre içinde aralarında kurulan bağ sayesinde bu kararından vazgeçer. Kızıyla bir süreliğine de olsa barışır. Küçük kız ise babasından gelen genetik mirası aynen devralmıştır. Onun gibi esmer ve çekik gözlüdür. Bu farklılığı hayatı boyunca olumsuz anlamda her daim vurgulanacaktır. Toplumun dışına atılır “Tatar’ın kızı”. Toplum onu fırlatıp atmayı isteye dursun o iflah olmaz bir iyimserlikle karşılık verir her daim. Kendi dünyasını kurmuştur. Büyü yapabildiğini, uçtuğunu düşünür. Kimi zaman her şeye gülebilen bir palyaço olur. 1152 CUMHURİYET KİTAP SAYI 1152