Katalog

O K U Y AN / O K UT AN Ö Ğ R E T M E NL E RD E N ME KT UP L AR RENKLİ HABERLER ? Nilay YILMAZ Küçük Sinemacılar kitabı Altın Portakal’da Banu Bozdemir’in Kelime Yayınları’ndan çıkan “Küçük Sinemacılar” isimli kitabı 49. Ulus cezaevinde doğmak zorunda kalan çocuklar ve engellilerin de katılımının sağlanmasına yönelik çalışmalar yapılmaktadır. http://www.cocukgenclikbienal.org/Content.aspx?ContId=111 Hayaller, gerçekler ve yüzleşmeler ? Bedri KARADUMAN erçeği söylemenin bin bir yolu vardır, der eskiler. Aytül Akal, Kırmızı Arabanın Hayaleti* adını verdiği son romanında bin ikinci yolu deniyor. Okura alışılmışın dışında çok farklı bir romanla seslenirken, Gaurmont’un “İşimize gelen, hoşumuza giden, mantığımıza uyan her şey gerçektir” sözündeki eleştirel yergiyi, günümüz Türkiyesi’ne uyarlayarak özellikle kısa yoldan köşe dönme sevdalısı genç kuşağa göndermelerde bulunuyor. Değerlerin yitirildiği, emeğin değil kolay kazanılan paranın yüceltildiği bir dönem yaşandı son otuz yılda. “Zengin bir amcam olmadı ki!” diye yazıklandı birçok genç. Nitelikli yapıtları okumayan, düşünmeyen; üreten değil tüketen bir gençlik, renkli dünyalara savruldu. Kaliteli yaşamdan uzaklaşıldı. Gün bugündür ve yarına varlıklı değil, çok varlıklı bir birey olarak kimseyi umursamadan, herkesi ezip geçerek en önde ulaşılmalı felsefesi benimsendi. Sanat, sanatçı, bilim umursanmaz oldu. Varsa yoksa para, hem de çok para, düşünülen tek ve en önemli değerdi. Para kazanılmalıydı, ama her iş de yapılmazdı. Yapılacak iş, karizmaya uygun rahat bir iş olmalıydı. “İlk üç ayda araba, bir yılda ev. Masal gibi…” Öyle sıradan arabalara da binilmez ki. “Benim hayalim kırmızı bir Cabrio.” Markadan ödün verilebilir, ama modelinden ve renginden asla. “Mutlaka üstten açılacak ve rengi kırmızı olacak.” Bu ve benzeri özentiler, bu anlayıştaki gençlerin en önemli sorunu oldu ve Cumhuriyet kuşağının değerleri un ufak edildi, ezildi hatta küçümsendi. Aytül Akal, gençliği bir ur gibi önlenemez tükenişe götüren bu sorunu “bin ikinci” yolu deneyerek Mehmet Atilla’nın çok doğru bir saptamayla belirttiği gibi “kaygı edebiyatı” anlayışıyla romanlaştırıyor. Bu yıl Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Karşılaştırmalı Edebi G yat Bölümü, Prof. Dr. Ali Gültekin önderliğinde “Çocuk ve Gençlik Edebiyatında Aytül Akal Sempozyumu” düzenledi. Bilimle sanatın birlikteliği üst düzeyde bir etkinlikle taçlandı. Kırmızı Arabanın Hayaleti, bir yıl önce yayımlanmış olsaydı sanırım yazarın bildiri konusu olan, üzerinde en çok konuşulan yapıtı bu roman olurdu. Roman, altı bölümden oluşuyor. İlk bölümde okuru etkileyen merak öğesinin çok iyi vurgulanması ve belirsizliklerin ustalıkla işlenmesi, son bölüme değin kitabın dikkatle okunmasını sağlıyor ve okur kendini kahramanların yanındaymış duygusuna kaptırıyor. Çok yüksek kazançlı bir iş ilanı, birbirinden gizemli sıra dışı olaylar, hayaller, hayaletler ve simgesel bir son. Kırmızı Arabanın Hayaleti, öylesine çok yönlü ve farklı katmanlardan oluşuyor ki okur, yer yer kendini, özellikle dağıtılmış renkli, çok figürlü bir yapboz karşısındaymış gibi duyumsuyor. Son bölümde Aytül Akal, masal motiflerini de ustalıkla kullanarak bütünlüğü sağlıyor ve taşlar yerine oturuyor. Yazarın “Masallara inanır mısınız?” sorusu yanıtını ararken, siz masalın neresinde olduğunuzu düşünüyor, yazarın iletisinin çok iyi vurgulandığını anlıyorsunuz. Yazarın diğer önemli başarısı da kişitoplum ilişkisine ustalıklı bir yorum getirmesi, günün sorununun gelecekte de sürüp gitme endişesini irdelemesi. Farklı, ama işlenmesi gereken önemli bir konuyu Aytül Akal, olgun bir yazar olmanın özgüveniyle ele alıyor ve tutarlı dil bilinci ve anlatım zenginliğiyle okura sunuyor. Kırmızı Arabanın Hayaleti, gençlik yazınımız için bir kazanç. Roman okunmalı, tartışma yaratacak yönleriyle ele alınmalı ve gündemde tutulmalı. ? (bahrikaraduman@hotmail.com) *Kırmızı Arabanın Hayaleti/ Aytül Akal/ Tudem Yayınları/ 207 s/ 2012 Çocuklar için birkaç sanat kitabı önerisi: Çocuklar İçin Sanat, Sonia Whillock, Pamela Shields, Tudem Yayınları Okulöncesi Dönem Çocuklarında Görsel Sanat Eğitimi, Oya Abacı, Morpa Sanat Sınavı 6 Dalda 666 Soru, Ülkü Tamer, Can Yayınları Çocuklar İçin Sanat, Yem Yayınları Uluslararası Kız Çocukları Günü, 11 Ekim 2012 Birleşmiş Milletler, Türkiye’nin de girişimiyle 11 Ekim tarihini “Dünya Kız Çocukları Günü” ilan etti. Türkiye, Kanada ve Peru tarafından hazırlanan “11 Ekim Dünya Kız Çocukları Günü” tasarısı 193 üyeli Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda tüm ülkelerin onayıyla geçen yıl kabul edildi. Bu yıl ilk kez kutlanan bu günde kız çocuklarının desteklenmesine ve güçlendirilmesine dikkat çekilmesi, aile ve topluma bu konuda büyük bir sorumluluk düştüğünün vurgulanması bekleniyor. Bu önemli gün de umarım diğer “belirli günler ve haftalar” gibi sadece kâğıt ve kutlama metinleri üzerinde kalmaz da gerek çocuk gelinler konusunun, gerekse diğer ayrımcılık olaylarının çözümüne bir katkı sağlar. Bilindiği üzere çocuk gelinler konusunda Avrupa ikincisi olan Türkiye’de bu temaya yönelik çocuk kitabı henüz yazılmadı. Ayrıntılı bilgi için: ttp://www.un.org/en/events/girlchild/ lararası Altın Portakal Film Festivali kapsamında çocuklara hediye edildi. 17 bölümden oluşan kitap Yeşilçam, Hollywood, oyunculuk, film türleri, film eleştirmenliği vb. konularda çocuklara bilgi veriyor. Antalya’da yaşayan çocuklar film festivalinde atölye çalışmalarına da katılma fırsatı yakaladılar. Arkadaşım Bienal, Çanakkale 17 Kasım’da ilki gerçekleşecek olan Arkadaşım Bienal’e başvurular 1 Kasım’a kadar uzatıldı. Bir konu ve teknik sınırlaması olmayan bienale yeni ürünler kadar daha önce üretilmiş çalışmaları da göndermek mümkün. www.arkadasimbienal.com adresinden katılım formuna ve ayrıntılı bilgiye ulaşabilirsiniz. Gönderilen eserlerin sergilenmesi dışında bienal kapsamında çocuklar atölye çalışmalarına ve pek çok paralel etkinliğe de katılabilecek. Sergiye gönderilecek çalışmaların kargolanmasına dair sorularınız için Mavitay Çocukların Kültür Evi’ni arayabilirsiniz. 0286 212 64 24 II. Çocuk ve Gençlik Bienali, 6 Kasım6 Aralık 2012, İstanbul “Düş Çocuk, Gerçek Çocuk, Düş mü, Gerçek mi? Günümüzde çocuklar hangi düşleri kuruyor, kendilerini nasıl görüyorlar? Düşleri neye benziyor? Düş ve gerçek birbirinden ayrılmaz bir ikili midir? Düş gerçeğin başlangıcı mıdır? Düşler gerçeğe dönüşür mü? Gerçek düşten mi beslenir? Bazı düşlerin sadece aklımızda saklı olarak kalmasını mı isteriz? Düş kurmaya gereksinim var mıdır? Düşlerimiz yaşantımızı zenginleştirerek özgürleştirir mi? Bienale katılacak olan çocuk ve gençlerin, kendi gerçekliklerinden yola çıkarak, yenilikçi anlatım biçimleriyle, resim, heykel, fotoğraf, video, enstalasyon, söz, ses ya da devinim gibi sanatsal disiplinleri kullanmaları ve bu kavramı irdelemeleri bekleniyor. İlki 2010 yılında Avrupa Kültür Başkenti Ajansı tarafından desteklenen bienale 5 binin üzerinde genç ve çocuk katılmış, çocuklara izleyici değil de sanatçı olarak yer alma fırsatı verilmiştir. Bu sayede 65 kişinin bienali ziyaret etmesi sağlanarak hem çocukların, hem de ebeveyn ve eğitimcilerin de bu sanat etkinliğinin bir parçası olması mümkün kılınmıştır. Bu yıl da bienale sadece 39 ilçenin özel ve kamu okullarında öğrenim gören çocukların ve gençlerin değil sokakta çalışan, suça bulaşmış, cezaevinde bulunan, Guy Bass Türkiye’ye geldi İstanbul Tanpınar Festivali kapsamında geçen haftalarda İstanbul’a gelen İngiliz yazar Guyy Bass çocuklarla buluştu. Dinkin Dings, R E N KL İ K A LE M LE R Yazarlara merak ettiğimiz soruları sorduk. Aslında bu yanıtları okurları da çok merak ediyordu; biz de hem sorduk, hem okurlarıyla paylaştık… Konuğumuz Banu Bozdemir ? Aytül AKAL angi türlerde kaç kitabınız var? Çevre, trafik, sinema ve fantastik diye adlandıracağım 16 kitabım var. Bir de Leylalı Haller diye bir romanım... Sizce çocuklar okudukları bir kitabı neden sever? Konuyla, karakterleriyle yakınlık kurdukları için, didaktik değil de tam da onların istedikleri dünyayı kafalarında yaratmaya razı oldukları için. Tabii bir de gerçek hayatta olmayan öyküler anlattıkları için. Bir okurunuzla aranızda geçen sizin için hoş bir anı... Çocuklar en çok benim kitaplarımın isimlerini ve karakterlerimi seviyorlar. Kitaplarım genelde çevreci olduğu için gereksiz yere ağaç ke Ürkünç Böcüler ve Gormik Canavar isimli dizileriyle tanınan yazarın kitapları İletişim ve Final Yayıncılık tarafından Türkçeye kazandırıldı. Bass’ın okul buluşmalarına dair izlenimlerime ve korku sağaltımı konusuna önümüzdeki sayıda ayrıntılı olarak yer vereceğim. Yapı Kredi Yayınları’ndan görme engelliler için katkı Yapı Kredi Yayınları’nın yeni çıkan tüm kitapları raflardaki yerini alır almaz, telefon ve internet yoluyla görme engellilerin hizmetine sunulacak. Yapı Kredi Yayınları, bir e – kütüphane olan Boğaziçi Üniversitesi Görme Engelliler Teknoloji ve Eğitim Laboratuvarı (GETEM), ses ve iletişim teknolojileri uygulamaları alanında faaliyet gösteren teknoloji şirketi SESTEK işbirliği ile görme engelliler bundan sonra Yapı Kredi Yayınları’ndan çıkan her yeni kitaba herkesle aynı zamanda ister telefon, ister internet yoluyla ulaşabilecek. ? H silmemesinden bahsediyordum. Tam o sırada ön sıralardan bir çocuk parmak kaldırdı. Ama sizin kitaplarınız da ağaçtan basılıyor demez mi? Kem küm dedim. Ama sonrasında gerekli üretimler için ağaçlardan faydalanmamız gerektiğini anlattım ona. Çocukların pratik zekâsının güzel bir örneğini yaşamış oldum o gün. Son okuduğunuz çocuk kitabı... Brian Selznick imzalı Hugo Cabret ve Buluşu… ? 2012 SAYFA 22 ? 25 EKİM CUMHURİYET KİTAP SAYI 1184