Katalog

Hazırlayanlar: Mavisel Yener, Nilay Yılmaz, Aytül Akal, Çiğdem Gündeş, Mustafa Delioğlu. sihirlidegnekcumhuriyet@gmail.com ÇOCUKGENÇLİK Şiir çocuğun doğasında var aslında, büyüdükçe çocuğu şiir türünden uzaklaştıran ne? Neden çocukluktan erişkinliğe geçtiklerinde şiir kitaplarına ilgi duymayan bireyler oluyorlar? Bunun yanıtını vermek hiç de zor değil; çocukları şiirden soğutuyoruz. Ë Mavisel YENER OKUMA Tatilde şiir okunur şiir olup konuyor Kanatlı Düşler’de. “Kış ortası, erkenden, tüm ağaçlar canlandı./Hiç kar yüzü görmeden, kış günlükleri yazdım,” diyor şair. “Gelmedi göçmen kuşlar, gözlerim yollarda kaldı./İlkyaz günlüklerime, çiçeksiz günler yazdım.” Şair mevsimlerin günlüklerini tutarken, iyice şaşırmış zamanı: “Bir yanımız çöl iken, bir yanı seller bastı./ Fırtınalar eserken, yaz günlükleri yazdım./ Ne sarardı yapraklar ne de yağmurlar yağdı./ Yas günü yaşar gibi, güz günlükleri yazdım.” Şair mevsimlerin yer değiştirişini sorgularken, son dizede, suçluyu buluyor ve “utançla” günlüğüne onları da yazıyor. Serap Deliorman’ın birbirinden güzel çizimleriyle kucaklaşan yirmi yedi şiirin her biri, dünyaya duyarlı bir bakışın sözcüklere yansıması. “O çocuklar” şiirinde, “Dışarıda soğuk vardı,/Sıcacıktı oysa evim,” diyerek, kaldırımlarda yatan çocuklara vurgu yapıyor Büyükmeriç. “…Üşütürken bu düşünce,/Beni yalnız sıcağımda./Duyumsadım varlığımı,/Kalmış gibi sokaklarda.” Şiirler, iki bölüme ayrılmış. İlk bölümde “Kanatlı Düşler” yer alıyor. İkinci bölüm “Serpintiler”’de, üç satırlık kısa şiirler toplanmış: “Güneş yıkanıyor,” diyor şair. “Mavinin karasında;/ Kirlenen göz!..” Hem sözleri hem de resimleriyle, gönlünüzde nice sözcüğe yer açmaya hazır olun. taşıyor Şermin. M. Sabri Koz, Şermin’in, Fikret’in kız kardeşinin kızı olduğunu belirtiyor giriş yazısında ve şöyle anlatıyor kitabı: “Genç yaşta ölen yeğeni Şermin’i çok sevdiği için kitap onun adını taşıyor; yer yer hüzün, yaramazlık, doğruluk, öğrenmeye, güzel şeylere ilgi, okul ve iş eğitimi sevgisi içeren bazı şiirler de doğrudan onunla ilgili.” Bu nedenle olsa gerek, şiirlerde “hüznün” bütün çeşitlerinin bulunduğu, ancak “kötülüğe” yer olmadığı belirtiliyor.“Bugün benim bayram günüm,/ Fakat ablama küskünüm;/ Gelip demeliydi Şermin,/ Bir yaş daha aldın sevin.”Mustafa Delioğlu’nun illüstrasyonlarıyla bezeli kitap, “Şermin” çeşitlemelerinin belki de en güzel hazırlanmış hali… “Ç ocuklar için şiir” başlığı altında yayımlanan kimi kitaplarda ne yazık ki “şiir” niteliği taşımayan ürünlerle karşılaşıyoruz. Yapmacık uyak yığınlarına eklenecek içses uyumu, biraz da imge, işte size “harika” bir çocuk şiiri. Bir de “önemli günler haftalar” şiirleri var ki, ne siz sorun ne ben söyleyeyim. İyisi mi tatilde ağzımızın tadını bozmadan, bu yıl yayımlanan çocuk şiiri kitaplarından bir derleme sunayım, tatiliniz şiirce geçsin… Adını anamadığım şiir kitaplarının da boynu bükük kalmasın, onları da siz bulun. Şiir Şekerdir/ Mete Atay/ Turuncu Yayınları/ 2011/ 96s/ 6+ İlköğretimin ilk basamaklarından başlayarak çocukları şiirle buluşturan, tanıştıran, şiiri sevdiren, doğru şiir okuma teknikleri kazandıran, şiirin içeriğini doğru anlayıp yorumlamayı sağlayan, çocukları yazmaya cesaretlendiren, sözcüklerle oynayıp şiirlerin anlamlarını değiştirerek yeniden şiir yazmalarını sağlayan yöntemlerin yer aldığı eğlenceli bir kitap. İçinde okurun şiir yazacağı sayfaların yanı sıra boyama yapabileceği sayfalar da var. Şiiri şarkı olarak söyleyebilmenin de yolları sayfalara gizlenmiş. Okumanın tadını merak edenlere… Kanatlı Düşler/ Erol Büyükmeriç/ Resimler: Serap Deliorman/ Tudem Yayınlar ı/ 2011/ s . 64/ 8+ Usta yazar Erol Büyükmeriç’in kaleminden havalanan kuşlar çocukların yüreğine Şermin/Tevfik Fikret/ Resimler: Mustafa Delioğlu/ Hazırlayan: M. Sabri Koz/ Yapı Kredi Yayınları/ 2 0 1 1 / 1 0 8 s ./ 9 + Tevfik Fikret’in (18671915) ölümünden bir yıl önce yayımlanan son kitabı olma özelliğini de Kanatlı Sözler Bahçesi/ Derleyen: Yunus Bekir Yurdakul/Mavibulut/ 2011(4.baskı)/ 8+ İlk baskısı 2006’da gerçekleştiren seçki, 2011’de yepyeni şiirlerin eklenmesiyle birlikte 125 şair ve 423 şiirle okurlarıyla yeniden buluştu. Kanatlı Sözler Bahçesi, çocukların yüreğinde kocaman bir yolculuk başlatıyor, şiir denizinin kokusuna onları davet ediyor. Yunus Bekir Yurdakul sesleniş yazısında diyor ki; Öğretmenim her zaman, yüzünde yerleşik, şiirlerden bir gülümsemeyle karşıladı beni. Birlikte şiir dolu yolculuklara çıktık. Öyle erkendi buluşmamız. Kucağımda bir dolu anlam, yeni dostlar edindim şiir kitaplarından… Yazdıklarımı, yaşadıklarımı da hep o sıcaklık güzelledi. Şiirin en çok size yakıştığını, sizin de şiirlerle başka bir güzel olduğunuzu bilmenin heyecanıyla çıktım yola. Bu güldestenin, bu “kanatlı sözler” bahçesinin kısacık öyküsü budur işte. Günün belli saatlerini orada geçirmenizi, yaşam boyu şiirsiz kalmamanızı dilerim. Sevinci Eksik Şiirler (Çocuk Hakları Şiir Kitabı)/ Seçki/ Çocuk Vakfı Yayınları/ 2011/ 9+ Sevinci Eksik Şiirler’de 22 şairin dizeleri yer alıyor. Bunun yanı sıra, şairler çocukluklarını deneme türünde kaleme almışlar. Kitap ayrıca, şairlerin çocukluk fotoğraflarıyla da bir çocuk albümü gibi. Kitabı yayıma hazırlayan Çocuk Vakfı Başkanı M. Ruhi Şirin diyor ki; “Çocuklar için yapılan her iyi edebiyat çocuk haklarıyla ilgilidir.” Çocuk Hakları Şiir Kitabı, çocuk hakları izlekli şiirleri içeriyor, kitabın özelliklerinden biri de bu şiirlerin ilk kez yayımlanıyor oluşu. Kitabın “Çok Özel” olan ilk bölümü büyük şair Fazıl Hüsnü Dağlarca’ya ayrılmış. Şairler bu kitap için “çocuk ödevi” yapmışlar. Sennur Sezer, Ahmet Günbaş, Ayla Çınaroğlu, Betül Tarıman, Bilgin Adalı, M. Ruhi Şirin, Eşref Karadağ, Gökhan Akçiçek, Aytül Akal, Salih Mercanoğlu, Nursel Çetin, Mavisel Yener, Refik Durbaş, Zeynep Uzunbay bu şairlerden bazıları. Kimi dize, “Kulağımı çekince de şaşırdım/ çekme dedim kısık sesle/ giysilerim bile acıdı” derken bir başkası “Gözyaşlarının da sesi var” diye haykırıyor gökyüzüne. Sevinci Eksik Şiirler’in her birinde farklı bir çocuk gerçekliği yorumlanıyor. Kitaptaki şiirlerin ortak bir yanı var: sevinci eksik. Şairler niçin sevinci eksik şiirler yazmış biliyor musunuz? Çocuklar, sevinci eksik kardeşlerinin de olduğunu bilsinler diye… Hayvanların ABC’si/ Bilgin Adalı/ Resimleyen: Reha Barış/ Can Çocuk/ 2011/ 64s / 5+ Çocuk yazınının üretken kalemi Bilgin Adalı dizeler aracılığıyla hem harfleri hem hayvanları anlatıyor çocuk okura. Hem de A’dan Z’ye. Alfabenin her bir harfi için seçilmiş hayvanların konuk olduğu sayfalarda hayvanlar dünyasının ve şiirlerin tadına varıyoruz. Başarılı tasarım için yayınevine yürekten alkışlar… www.maviselyener.com Önüm arkam sağım solum Mozart “Haydi bakalım, şimdi yazdıklarınızı kitap olarak basıyoruz çocuklar…” Ham koparılan meyvenin olgunlaşması için ağaca yeniden takılabilmesi mümkün mü? Ë Aytül AKAL u konuyu ele almayı düşündüğümde, kimseyi kırmadan nasıl yazabilirim diye epey düşündüm. Zor olduğunu biliyorum. Hiçbir anne babaya, “Senin çocuğun dâhi falan değil, normal,” demek, hoş değil. Hiçbir çocuğa da, “Sabret, önce biraz büyümelisin,” demek akıl kârı değil. Zaten söyleseniz de sözünüzün dinleneceği kuşkulu. Yani okunmayacak, okunsa da kulak arkası edilecek bir yazı için neden zamanımı harcıyorum diye düşünmeden edemiyorum... B Gerek adresine kolay ulaşılabilen bilindik bir yazar olduğumdan, gerekse yazarlığın yanı sıra uzun yıllar yayıncılık ve gazetecilik deneyimim bulunduğundan, çocuğunun kitap yazdığından söz ederek, okuyup düşüncemi belirtmemi isteyen ve nerede yayımlatabileceklerini öğrenmek isteyen ebeveynlerden (daha çok annelerden) çok sayıda ileti almışımdır. Kimi kez de, çocuğun kendisi doğrudan yazıp, eke öykü ya da roman dediği metinleri koyar ve okumamı ister. Hatta okumak da yetmez, onları basmamı ister. Bu bağlamdaki her ileti tüylerimi diken diken etmekle birlikte, empati kurmakta zorlanmamış, yazılanların “kitap” değil, henüz “müsvette” olduğunu hatırlatarak, bu tür çok defter doldurulması, çok çalışılması gerektiğini vurgulamışımdır. Oysa benden beklentinin bu olmadığının farkındayım. “Çocuğunuz harika! Yazdıkları mükemmel. Siz hiç yorulmayın, ben bunu hemen bir yerlerde yayımlatırım,” demem bekleniyor da; diyemiyorum, diyemem, demeyeceğim... Hepimiz çocuk büyüttük. İçten içe, çocuklarımızda “farklı” bir üstünlük aradık. Onu diğer çocuklardan daha iyi, daha üstün kılacağına inanmak istediğimiz özellikler... Hele öğret Mavisel Yener Ata Cad. Defne Sok. No: 1 D: 1 Balçova zmir www.maviselyener.com sihirlidegnekcumhuriyet@gmail.com SAYFA 24 30 HAZİRAN 2011 CUMHURİYET KİTAP SAYI 1115