Katalog

K “Yılmaz Ünal İçin” Ankarabilir bir dostuma tanıdı2076ğım diplomatların zarafetinden bahsediyordum, beni gülerek dinledikten sonra bir anekdot nakletti: Güya dört diplomat bir masada otururken biri kalkıp giderse derhal gidenin arkasından konuşulmaya başlanırmış. İkincisi giderse, kalan iki giden iki için verip veriştirirmiş. Ben, “Bu da bir şey mi?” dedim. “Kitabistan’da da dört yazar/şair bir araya gelince aynı süreç yaşanır. Yalnız bizimkilerden masada tek kişi kalınca o kalkıp gitmez. O, daha önce tanımadığı yan masaya katılır ve diğer üç meslektaşı için veryansına başlar…” 2077 Yapı Kredi’de çalışırken Banka’mın ajandasını kullanırdım. 2005’ten itibaren sanatsal doğa fotoğraflarıyla bezeli National Geographic’i yeğledim. Bu yıl için Ece ajandası satın aldım. 2010 Ece’nin 100. yaşgünüdür, kurumsallaşma özürlü ülkemizde bu nokta önemlidir. Ece’nin Babıâli’deki tarihi merkezi Afitap’ın önünden, saygıyla geçmeye devam… 2078 31.12.2009 tarihli, “2009! İyi ki Kitaplar Vardı” başlıklı yazımda yılın beni etkileyen kitaplarını sıralamıştım. On yapıttan mürekkep Türkçe Kitaplar listesinde altısı YKY’ye aitti. YKY’yi gerektiğinde över, eleştirmem gerektiğinde bundan kaçınmam. Bir süredir yayınevlerinin etik dışı bulduğum reklamlarına takılıyorum. Bu bağlamda YKY’ye de sıra geleceğini tahmin etmezdim. 24.12.2009! Cumhuriyet Kitap’taki tam sayfa reklamda YKY’nin, “2009’da ilk baskıları” yapılan kitapları listelenmiş. Atladıklarım var mı diye iştahla sayfaya odaklanıyorum. İlk satırda, yazarı John Freely’nin adı atlanarak, A History of Robert College’ı (Bir Robert Kolej Tarihi) görünce şaşırıyorum. Listeyi hızla tarayıp, dizgi yanlışlarıyla mücehhez, ilk baskısı 2009’da değil 2005’ten önce, Selçuk Altun’un Yönetim Kurulu Başkanlığı sırasında basılan kitap(lar) görüp bir tuhaf oluyorum. Bu listede A History of Robert College’ı görmek, beni intihale uğramış bir yazar denli üzmüştür. Okuluna düşkün bir Robert Kolej Yüksek’li olarak, o kitabın hazırlanmasına çok emeğim geçti. Kitabın ilk baskısı 2000’de yapıldı. Onun tanıtımı ve dağıtımı için şahsen uğraştım. Kitabın 8. sayfasında yazarı John Freely Selçuk Altun için, “Onsuz bu kitap asla yayımlanamazdı” buyurmuş. Anılan ilanın başlığında YKY’nin 2009 sayısal verileri (178’i yeni yaklaşık 600 başlık) sunuluyor. Bu bağlamda altındaki “2009’da ilk baskıları yapılan kitaplarımız” listesini pek okuyan çıkmayabilir. Ama Selçuk Altun’un yaptığı gibi, onu Edebiyatistan’ın kilit adları da inceleyecek ve işaret ettiğim mükerrerlikleri onlar da garipseyecektir. Ben yakınmamı YKY’ye ilettim, doyurucu bir yanıt alamayınca bu maddeyi yazacağımı belirttim. YKY’yi sektörün nitelik ve nicelik lideri yapmak için çok uğraştım, uğraştık. Onun iyiliği için gerektiğinde eleştirmek de dostluk göstergesidir. 2079 YKY Yönetim Kurulu Başkanlığım sırasında usta şair ve yazarlarımızın yabancı dillere çevrilmesine de önem verdim. YKY’den ayrıldıktan sonra bu bağlamda başlattığım girişimlerin engellendiğini utanarak izledim. (Bu olguların detayına girmemeliyim.) SAYFA 10 itap İçin... SELÇUK ALTUN LXXXIV Tunç’un Bir Deliler Evinin Yalan Yanlış Anlatılan Kısa Tarihi yılın romanı seçilmiş. Tunç’un özgün yapıtı, Mahir Öztaş’ın Koparıldığımız Topraklar’ıyla birlikte, beni 2009’da en çok etkileyen iki romandan biriydi. Listede adı anılan kadın yazarlarımız yalnızca 2009’daki ürünleriyle değil, genel performanslarıyla da E.Ş.’den üstündürler. Gündemdeki kadın yazarlarımızı sıralamam gerekirse E.Ş.’nin yeri, banko sondan üçüncülüktür. Hırs küpü E.Ş., varsıl bir iç dünyası olmadığını bilir. Ülkenin “Bayan Orhan Pamuk’u” olabilmek için yazdıklarıyla değil de yaptıklarıyla gündemde kalmaya çırpınır. (Sığlıkistan’da bunu başarmak zor değil.) Gündemde kalmak aşkına E.Ş.’nin sınırı olmadığı söylenir. Kendini 301. maddeden yargılatır, ülkesini abartılı nedenlerle yurtdışına şikâyet edebilir, bir cemaat ve holding himayesine sığınabilir, aykırı ama inanmadığı söylemlerle gündem maddesi olmaya çalışır, topyekun yapmacıktır, v.s. v.s. E.Ş.’yi Kitabistan’ın en alt katına koyun, benim itirazım olmaz, o “Hayır burası bana yetmez” diyerek üstüne bastığı yeri hızla kazmaya başlayacaktır. 2088 E.Ş.’nin himmetiyle kendimden bir cümle alıntılayacağım, “En iyi yazar yoktur, en iyi reklamı yapılan yazar vardır.” 2089 Kitap eki için aldığım 04.12.09 tarihli Radikal’deki yazısında, genel yayın yönetmeni İsmet Berkan, “…Ama köşe yazarlığı kurumu, bana soracak olursanız, memleketin en şişkin balonlarından biridir ve bu balonun ilelebet böyle şişkin kalması bana pek mümkün gözükmüyor.” demiştir. (Size katılıyorum. Sözünüz bittiyse, gazetenizde bir zayıflama rejimi başlatmayı düşünür müsünüz?) 2090 (Kadın Argosu Sözlüğü’nden – Filiz Bingölçe, METİS) Işıklı cüce: Vibratör Don Puan (Don Juan’ı anıştırarak): Kadın avcısı olduğunu iddia eden ama bunda başarısız erkekler. Kıl triko: Çok kıllı kimse. Köfte patates: Mükemmel cinsel ilişki. Labuzittin: Deli, çılgın ve güvenilmez erkek. Lezzoş: Kadın eş çinsel. Minibüse binmek: Menopoza girmek. 2091 2009’dan (son) kitap önerileri: Azınlıklar ve Yabancıların Aldığı Türkçe Adlar ve Soyadlar Sözlüğü – M. Türker Acaroğlu, IQ / Sulardan Kırlara – Tuncer Erdem, Kül Sanat / İstanbul (Fotoğraf kitabı), ed. Şakir Eczacıbaşı, Eczacıbaşı Holding / Şiyir Sevişgenleri – Metin Üstündağ, SEL / Kalbin Böcüü – Atilla Atalay, İletişim… 2092 “Laurence Olivier, John Gielgud ve Ralph Richardson ile aynı sahneye çıkarsam onlar beni yetenekleriyle ezerler. Ama ben sahneden ezilerek inerken, tüm tiyatronun gözleri benim üzerimde olur.” Noel Coward (18991973), oyun yazarıoyuncuşarkıcıyönetmenkompozitör 2093 İslamiyet tek tanrılı, en genç göksel dindir. Bu bağlamda kendinden önce gelen tek tanrılı dinlere saygılıdır. Tevrat ve İncil kökenli nice kutsal kişi adlarını (örneğin: Davut, Musa, Harun, Bünyamin, İsmail, İbrahim, Nuh, İsa, Yakup, Yahya) benimsemişizdir. İslam daha eski bir din olsa aynı hoşgörüyle karşılanır mıydı, bilemiyorum. Muhammet adlı İtalyan, Fransız ve Almanlar olur muydu, düşünemiyorum. 2094 2009 TÜYAP Kitap Fuarı’nı ziyaretten en büyük kazanımım, İTO’dan Türkiye’de Yayın Hayatı başlıklı kitapçık oldu. Altını çizdiklerimden: Türkiye’de 2008’de 34.235 kitap yayımlanmış. Toplam baskı adedi, 143 milyon. Yayımların %39’u toplum bilimleri, %30’u ede ¥ Eastanbul, Westanbul Ama o projelerin mali yüçok etkiledi. künü şahsen üstlenerek yaiv) Kasım sonu, Aralık barım kalmalarını önledim. şı nice gazete ve dergide; Bunlardan birisi de Lonyazarlar, şairler, eleştirmendra’da, yalnızca şiir kitabı ler, editörler “yılın kitaplarını” yayımlayan Anvil’le başlatıseçtiler. İrlandalı, İrlandalı’yı; lan Oktay Rifat projesiydi. Musevi, Musevi’yi; şair, şaiYKY’nin yerine Poems of ri; çok satan, çok satanı öneriyordu. Bu listeleri işOktay Rifat’a sponsor oltahla izlerdim. Onlardan not dum. (2007’de yayımlanan edip az kitabın peşine düşseçme şiirler çevirisinin künmemişimdir. Bu yıl gönülye sayfasında katkım not süzce aldığım tek tük notlaredilmiştir.) dan da bir kazancım olmadı. Yetkin çevirmenler, Gabriel Josipovici’den After Türk(iye) dostu Ruth Christie ve Richard McKane ile and Making Mistakes’i herbirlikte hazırlanan Poems of kes mi ıskalamıştı? Kısacası, iş Eurovision Oktay Rifat benimsendi. Şarkı Yarışması’ndaki “al Kuruculuğunu Nobelist T.S. C.M. Popescu Çeviri Şiir Ödülü Agülüm/ver gülüm” puan Eliot’un yaptığı şiiredestekday Açıklama Listesi paslaşma komedisine dönüşmüş. kuruluşu Poetry Book Society, onu “önerdiği kitaplar” listesine aldı. 2083 “Eksantirik” kitap koleksiyonerliği yap“The Corneliu M.Popescu Prize”, İngiltere’de mak isteyenlere “konu” önerileri: Yılın En İyi Çeviri Şiir Kitabına verilen, saygın bir Yazar ve şairlerin ilk ve son yapıtları, ödüldür. Sponsorluğunu yapmak zorunda kaldı200, 300, 400 sayfa süren kitaplar, ğım kitap bu ödüle aday kitaplar içinde önce 86 Yazar ve şairlerini ünlü kılan yapıtlar, kitap içinde yarı finale, sonra sekiz kitapla birlikte Yasaklanan kitaplar, finale kaldı. Ödül 1945 Nobelist’i Gabriela MisTakma adla yazılan kitaplar. tral’den (18891957) çeviri, Madwomen’e özgü2084 İstanbul’un Asya yakasında açılacak lendi. postmodern nargile kafe’sine ad önerisi : “Eas(Oktay ve Samih Rifat’ın aziz ruhları ile okurutanbul.” mun takdirine ve YKY’nin bilgisine arz olunur.) İstanbul’un Avrupa yakasında açılacak sözde 2080 Mistral, kuzeybatı Avrupa’dan Akdeinternet kafe’sine ad önerisi: “Westanbul.” niz’e inen soğuk ve kuvvetli bir rüzgârdır ve şiir2085 Nazmi Ağıl’dan turfanda şiir; sel bir sözcük değil midir? Ağır aksak yazdığım Ses Bizans Sultanı’ndaki, Yunanİsveç kırması giPerdeyi aralayıp zemli kadının da adıdır. bakan 2081 İngilizce’ye çevrilen romanlarımı armabirileri olsa da ğan etmem gereken çıkarsa, onlardan gider geçici merak bu, Pandora ve Robinson Crusoe’dan satın alırım. ev içlerinde, Ekim değilse Kasım’dı, Pandora’nın yabancı dil kendilerinden çalınan kitaplar bölümündeydim. “Many And Many A kısacık bir ilgiyi dahi Year Ago, çok satanlar listemizde beşinci sırakıskanan da” diye uyarıldım. bir şeyler “Dan Brown’a yetişmek için kitabımdan kaç olur çünkü adet daha almam gerekir?” diye soracakken, iki daima. kikirdek genç kız içeri daldı. 2086 Okurlar yazarlardan alıntılar, yazarlar “Münasebetsiz şeyler!” ustalarından alıntılar. Bir piyasa yazarı dahi olsa 2082 Londra Günlüğü’nden (25.11.09 / o kişi kendi romanlarından alıntı kitabı yapar mı? 01.12.09): O kişi Elif Şafak (E.Ş.) ise yapar! i) 27.11.09 tarihli The Independent gazetesinin Sığlıkistan’ın çok satanı E.Ş.’nin son kitabına Sanat ve Kitap ekinde, Many And Many A Year bir kitabevinde göz gezdirdim. İçinde okuruma Ago hakkında kıs(s)a ve olumlu bir eleştiri çıktı. sunabileceğim nitelikte tek bir alıntı bulamayacaÖz yazı, İngiltere’de bence çeviri romanın Fethi ğımı biliyordum. Naci’si, Boyd Tonkin’e aitti. Yayınevim, edebiyat Şişirme ürünün bibliyografya sayfasında, ajansları ve yazar dostlarım bu gelişmeyi önemE.Ş.’nin bazı AngloAmerikan yayımcıları ad basediler. Ben, Boyd Tonkin’in tek paragrafta nerezında sayılmış ve onların saygınlığı vurgulanmış. deyse tüm romanı deşifre ederken, KitabisYarım yüzyıldır kitap solurum, ben böyle düzeytan’daki nice eleştirmenimizin bir sayfayı hiçbir sizlik görmedim. Bunu, baba parasıyla alınmış şey söylemeden nasıl doldurabildiklerini yeniden otomobilin markasıyla övünülmesine benzettim. merak ettim. Ayrıca E.Ş.’nin kitaplarının o yayınevlerinde neler ii) Duchess Tiyatrosu’nda Samuel Beckett’in karşılığında yayımlandığını Kitabistan’da bilmebaşaltı oyunu Endgame’i (Oyunun Sonu) izledim. yen var mıdır? Beckett benim için tiyatronun Oktay Rifat’ıdır, 2087 Karalistesinde olmaktan gurur duyduShakespeare’den önemlidir. Oyunlarındaki ana ğum H., “2009’un en iyi 10 yerli romanı” başlıklı karakterlerin, aynı yetimhanede büyüyüp, sırayla bir anket yaptı. Bir liste yapmam için beni de firar ettiklerine eminim. arayan genç gazeteciyi, benimle iletişim kurduğu iii) Royal Academy’deki avangard heykel seriçin başına bir şey gelir diye, geçiştirdim. gisini gezerken KİTAP İÇİN okuru İstanbullu zarif Sonuçta kadın romancılarımız Ayfer Tunç, bir çiftle karşılaştım. Beni sayfamın ucundaki küOya Baydar, Sema Kaygusuz ve rahmetli Cahiçük fotoğrafımdan tanıdıklarını belirttiler. Bu sede Birgül E.Ş.’nin önünde yer almışlar. Ayfer lamlaşma beni, Boyd Tonkin’in yazısından daha CUMHURİYET KİTAP SAYI 1042