Katalog

? mik açıdan himayeye muhtaç devletler değil, çağdaş anlamda Aydınlanmayı yaşayan bir Avrupa vardır... Bu durumu kitapta Niyazi Berkes şöyle yorumluyor: “Yeni ekonomik düşünce kavramlarına toplumsal kaynakları bakımından imkan olmayan Osmanlı devlet adamlarının düştüğü başlıca hata, toplumun ekonomik düzeneklerini yeni yola sokmadan, bazı önlemlerin hükümet emirleriyle gerçekleşecek şeyler olduğunu sanmalarıydı. Yeni uygarlığa uyacak ıslahatı, toplum yapısı değişmeden güdülebilecek bir yönetim ve önlem işi sayıyorlardı...” “HASTA ADAM” VE MİRASI Avrupa'nın daha sonra “Hasta Adam” olarak nitelendirdiği Osmanlı Devleti'ni kaçınılmaz sona sürükleyen koşullar arasında ekonomi geniş yer tutsa da asıl nedenler özetle şöyle sıralanıyor: “Avrupa'nın 15. yüzyıldan başlayarak Reform, Rönesans, rasyonalizm, merkantilizm gibi bilimi ve aklı öne çıkaran 'Aydınlanma Devrimi' denilen süreci yaşaması, Osmanlı Devleti’nin bu gelişmenin dışında kalması, yine Avrupa'nın 18. yüzyılda gerçekleştirdiği sanayi sürecine geçememesi.” Bu süreçte Avrupa Osmanlı'yı paylaşım planları yapıyordu. Bu gelişmeler, General Lang'ın, “Çiğneyebileceğimizden fazla bir lokma attık ağzımıza” sözü, İngiltere Başbakanı Lord Salisbury'nin, “Yaşamak için çok çürük” saydığı Osmanlı Devleti'ni büyük devletlerin aralarında paylaşmasını önermesine dek uzanıyordu. Bunları akıcı bir dille aktaran Fethi yor ister istemez. Anadolu insanının her türlü olanaksızlığa ve yoksulluğa karşın kan akıtıp canı pahasına verdiği mücadele insanı yüreğinden yakalıyor... BEYLER; YARIN CUMHURİYETİ KURUYORUZ Kitapta da bir noktada savaş biter, Osmanlı ve saraydakiler yok olur. Padişah ve işgalci yandaşları ülkeyi terk eder... Kurtuluşla birlikte sıra Kuruluş'a gelir. Sırada Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşu vardır. Mustafa Kemal Atatürk hiç tereddüt etmez; “Beyler yarın Cumhuriyeti kuruyoruz” diyerek o güne değin verilen mücadelenin sonucunu koyar ortaya. Kolay olmaz Cumhuriyet'in kuruluşu. Hâlâ “Hilafet ya da saltanat” diyenler vardır. Büyük Önder Atatürk buna şöyle açıklık getirir: “Yabancılar, Halifeliğe saldırıda bulunmuyorlardı; ama Türk Ulusu saldırıdan kurtulmuyordu.” Fethi Karaduman, kitabında Cumhuriyet'in kurulmasının yeterli olmadığını vurguluyor. Ancak, temel atılmıştır. Yapılacak şey, sadece o temelin korunması ve üstüne kurulacak binanın sağlam ellerde yükselmesidir. İşte kitaba son nokta Atatürk'ün Gençliğe Seslenişi'nden sonra Karaduman'ın şu sözleriyle konulur: “Yeniden başlarız... Bütün tersanelerine girilmiş, bütün kaleleri alınmış... Gaflet, dalalet ve hatta ihanet kol geziyor...” ? Çöküş ve Doğuş Atatürk Devrimi/ Fethi Karaduman/ Günizi Yayıncılık/ 832 s. Fethi Karaduman'ın kitabında geniş yer alan, yurdun dört bir yanında düşmana karşı verilen savaşın ayrıntıları anlatılırken okur o günleri tekrar yaşıyor ister istemez. Karaduman, daha sonra yakın tarihimize değiniyor... 1. Dünya Savaşı’nın tüm olumsuzluklarla yaşandığı Anadolu'nun işgalci ülkelerce parça parça edilmesini kitaba katkı koyanların söylem ve belgelerini kendine özgü üslubuyla aktarırken Ulusal Kurtuluş Savaşı ve Başkumandan Mustafa Kemal'in silah arkadaşları ve ordusuyla verdiği mücadeleyi önemli ayrıntıları öne çıkararak sunuyor. Örneğin, kitapta öne çıkarılan bölümlerin birinde, yurdun dört bir yanından iyi kötü haberleri asker zekâsıyla değerlendi ren ve her biri birbirinden değerli komutanlarıyla Anadolu'yu düşman işgalinden kurtarmak için büyük bir mücadele başlatan Mustafa Kemal, Kurtuluş'un başlangıcı olan Büyük Taarruz öncesi silah arkadaşlarına şöyle sesleniyor: “Askerliğin gereğini duraksamadan uygulayalım. Başka türden sakıncalara karşı koyarız.” Fethi Karaduman'ın kitabında geniş yer alan, yurdun dört bir yanında düşmana karşı verilen savaşın ayrıntıları anlatılırken okur o günleri tekrar yaşı CUMHURİYET KİTAP SAYI 916 SAYFA 5