Katalog

Çocuk ve Gençlik Yazını Üzerine, Gürül Gürül Bir Kaynak ? Mavisel YENER (yazar) II.Ulusal Çocuk Ve Gençlik Edebiyatı Sempozyum Kitab/ Yayıma Hazırlayan: Prof. Dr. Sedat Sever, 982 sayfa, 2007, AÜ Basımevi/ Kapak Resmi: Mustafa Delioğlu/ AÜ Eğitim Bilimleri Fakültesi yayın no: 203 SİHİRLİ DEĞNEK Çocuklar İçin Kitaplar Hazırlayan: Nilay Yılmaz II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu Ardından Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyum kitabı çıktı. 46 Ekim 2006 tarihinde gerçekleşen sempozyumda sunulan bildirilerin bir araya toplandığı kitap bu alanda çalışanlar için kaynak kitap niteliğinde. Yaklaşık 1000 sayfa olan sempozyum kitabında bildirilerin yanı sıra fotoğraflar, yapılan etkinlikler, sempozyum hakkında basında yazılanlar da yer alıyor... Birçok disiplinin çocuk ve gençlik kitapları çatısı altında buluşmuş olması düşlerimizi ve umutlarımız büyütüyor... nkara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi'nin ev sahipliği yaptığı, 0406 Ekim 2006'da düzenlenen, 2.Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu'nun kitabı, fakültede öğretim görevlisi olan Prof Dr. Sedat Sever'in sunuş yazısıyla merhabalıyor okurunu. Gelişmeler, sorunlar ve çözüm önerilerinin yanı sıra sempozyuma ilişkin gorsellerin de bulunduğu kitap büyük boy, 982 sayfa. 70 akademisyen, 47 çocuk kitabı yazar ve çizerinin birikimlerini yansıtan, çocuk yazınıyla ilgili farklı alanlarda 121 bildiri yer alıyor kitapta. Çocuk ve gençlik yazını tarihindeki önemli yerini şimdiden belirlemiş bir çalışma. Bildik söylemlerden öte, yeni, üretken seslenişlerin karşımıza çıkması kitabın sevindirici yanlarından biri. Çocuk yazınında, dil ve yazın kuramcılarının bakış açılarını harmanlayarak yeni yönelimler oluşturmak zorunluluktur artık. Özgün üretimler sırasında, evrensel değerlerin göz ardı edilmemesi, iyi dil işçilikleriyle sunulan metinler, değişik imge ve çağrışımsal alanlara gereksinim vardır. Bu kitaptaki çözüm önerilerine bakıldığında, çoklu bakışın da yardımıyla, çocuklar için sağlıklı sanatsal yaratı dokusunun tanımı ortaya konmuştur. Genellikle sempozyumlarda akademik sunumlar yapılır, bu sunumları izleyenler de konunun uzmanlarıdır. Oysa, 2.Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu ezberimizi bozdu; akademisyen ve yazarların yanı sıra öğrenci, öğretmen, anne baba, yayınevleri etkinliklerin paydaşı kılındı. AÜ Rektörü Prof. Dr. Nusret Aras'ın kitapta belirttiği gibi, sempozyum çocuklarla, gençlerle ve öğretmenlerle bilimsel bir şölene dönüştü. Bu verimli etkileşim ile, bilimsel sürece dönüştürülecek deneyimler aynı potada eritildi. Sempozyum kitabının bir başka başarısı da burada yatıyor. 982 sayfalık bu eser, alandaki önemli bir bilgi, belge kaynağı olarak kullanılmasının yanı sıra, öğretmen ve anne babalar için de oylumlu, varsıl bir başvuru kaynağıdır. Çocuk ve Gençlik yazını ürünlerinden beklenen üretken, devingen, çok katmanlı yapı vardır. Kitaba ulaşma, okuma, anlama, yorumlama, çözümleme, eyleme geçirebilme noktasında çocuğun “yanında” olması gereken yetişkinlere seslenen kitabın konu dağılımına baktığımızda; çocuk edebiyatı, eğitim, eleştiri, Türkçe eğitimi, yayıncılık, resimleme, iletişim, yaratıcılık, tiyatro, müzik gibi başlıklarla ilişkilendirilmiş olduğunu görüyoruz. Çocuk ve gençlik edebiyatında disiplinlerarası iletişimde A bu kitabın katkısı olacağı gerçeği sevindirici. Türkiye bu iletişimde beklediğimiz, özlediğimiz, içimize sindirdiğimiz noktada olmasa da, bu kitap umudu yeşertecek metinlerle dolu. Yalnızca “Çocuk ve Müzik” başlığı altında bile bakın hangi bildiriler sunulmuş, ve bunlar çocuk edebiyatı ile ilişkilendirilmiş: “Çocuk ve Gençlik Korolarının, Toplumun Kültürel Gelişimindeki Yeri Ve Önemi (Prof. M. Apaydın)”, “Cumhuriyet Dönemi Çocuk Şarkılarının Konuları Bakımından İncelenmesi (İ. Kömürcü)”, “Çocuklar İçin Yaratılan Müzik Yapıtlarının Toplumsal Müzik Bilinci ve Dil Gelişimi Açısından Rolü ve Önemi (A. Özeren), “Çocuğun Gelişim Sürecinde Çocuklar İçin Yaratılan Müzik Türlerinden Ninni'nin Yeri Ve Önemi (A. Tönel)”. Kitap çocuk yazınının genel sorunlarına da parmak basıyor, çözüm önerileri getiriyor. Vurdumduymazlık şerbeti içmiş ya da kantarın topuzunu kaçırmış bireyler yetiştirmeyi hedeflemiyorsak ne yapmalıyız? Bu noktada 2.Ulusal Çocuk Ve Gençlik Edebiyatının Onur Konuğu Fazıl Hüsnü Dağlarca'nın “Çağlar birbirini görse, Ortaçağ yüzüne tükürürdü Uzayçağı nın” dizelerini kitaba almış Prof Dr. Sedat Sever, bakın nasıl bağlamış sözü: “Gelecekteki on yıllarda, yaşadığımız çağdan utanmamak için, insana özgü değerleri kalıcı kılmak gerekiyor. İnsana özgü değerlerin güç birliğiyle yüceltilebilmesi umuduyla…” AÜ Eğitim Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Gönül Akçamete, insana özgü değerlerin kalıcılığının düşünen ve duyarlı bireyler yetiştirilebilmesinden geçeceğini vurguluyor kitaptaki yazısında. Böyle bireylerin yetişmesi için sanatsal nitelikli çocuk kitaplarının erken dönemlerden başlayarak çocukların yaşam alanına sokulması gerektiğini söylüyor. Anne, baba ve eğitimcileri çocukkitap etkileşimi konusunda göreve davet ediyor, ülkenin çağdaş değerlerle buluşabilmesi için sanatçılar tarafından yazılmış, resimlenmiş yapıtların önemine dikkat çekiyor. Sempozyumun onur yazarı Gülten Dayıoğlu, kırk yılı aşkın yazarlık serüvenini kitaptaki metnine nakışlarken “içime sindiremediklerim” başlığı altında eğitim sistemine göndermelerde bulunuyor, çocuklara bu alanda yapılan haksızlıklara değiniyor. İşte sindiremediklerinden biri; “Her hükümet ilk iş olarak, Milli Eğitime ve dolayısıyla çocuk ve gençlik kitaplarına, kendi politikasını egemen kılma yoluna gitmiştir.(s, 17)” Bu kitap özümsenip anlamlandırıldığında, Dayıoğlu'nun söylemlerinin çok sesliliği ortaya çıkıyor. Çocuk ve Gençlik yazınında nitelikli kitapların çocuklara ulaşmasında sorunlar vardır elbette, bu sorunları aşabilmek için en çok hangi öbeklere sorumluluk düşüyorsa o öbeklere seslenilmiştir kitapta. “Okuyan Şehir Sakarya” projesinin ilk sayfalarda olması, Vali Nuri Okutan tarafından kaleme alınması rastlantı değildir. Kimi somut projelerden yola çıkarak ufuk çizgisinden söz etmek gerekir. Eğitime ilişkin anlayışlarımızı konumlandırıp değerlendirirken, Türkiye'ye yol gösterecek bir proje olması nedeniyle Sakarya örneği sunulmuştur. Sakarya'da, Çocuk Vakfı danışmanlığında başlatılan, belediye ve üniversitenin de destek verdiği okuma projesi ile okul öncesi eğitim çalışmaları, STK, devlet kurumu işbirliği ile sağlıklı çalışmaların yapılabileceğinin göstergesidir. Umutla, okuma projesini diğer illerimizin de uygulamasını beklediğimizi, yeri gelmişken, bir kez daha yinelemeliyim. Çocuk Edebiyatı Öğretimi, Türkçe Öğretimi ve Çocuk, Çocuk Edebiyatı ve Eğitim, Çocuk Edebiyatı ve Eleştiri, Çocuk Edebiyatı ve İnceleme, Çocuk Edebiyatı ve Yayıncılık, Çocuk Kitapları ve Resim, Çocuk ve Gençlik Edebiyatı, Çocuk ve Kitle İletişim, Çocuk ve Masal, Çocuk ve Müzik, Çocuk ve Okuma Kültürü, Çocuk veYaratıcılık, Çocuk Tiyatro ve Drama, Kitap ve Dil Gelişimi, Türk Edebiyatında Çocuk bölüm başlıkları altında bildirilere yer verilmiş kitapta. Son bölüm “Yazar ve Çocuk Edebiyatı” başlığını taşıyor. Kitapta çağdaş çocuk yazınına emek veren yazarların da bildirileri yer alıyor. Sevim Ak, Seza Kutlar Aksoy, Nermin Kalyoncu, Hasan Erkek, Erol Büyükmeriç, Gülsüm Cengiz, Mehmet Güler, Zekeriya Kaya, Melek Güngör, Nur İçözü, Muzaffer İzgü, M. Ruhi Şirin, Aytül Akal, Mine Soysal, Ferit Avcı, Ayla Çınaroğlu, Emin Özdemir, Serpil Ural, Mavisel Yener, Tülin Tankut, Yalvaç Ural, Ayfer Gürdal Ünal, Zehra Ünüvar, Adnan Binyazar, çocuk ve gençlik yazını odaklı bakış açılarını, savlarını, yaşantı ve deneyimlerini kaleme almışlar. Sempozyum Sonuç Bildirgesi'nde de değinildiği gibi, “Çocuk ve gençlik edebiyatı yapıtları seslendiği kesimin duygu ve düşünce eğitiminde önemli sorumluluklar üstlendiği gibi, çocuk ve gençlerin ulusal ve evrensel insanlık değerlerinin bilincine varmasına da önemli katkılar sağlar. Çocuk ve gençlik edebiyatı yapıtları, çağın gereksinim duyduğu çok boyutlu düşünme alışkanlığı edinmiş, demokratik kültürü içselleştirmiş, duyarlı bireylerin yetiştirilmesi sürecinin temel birer aracı olarak düşünülmelidir. Bu amaca yönelik olarak çocuklar, ailelerin ve okulun bilinçli çabalarıyla okulöncesinin ilk yıllarından başlayarak görsel ve dilsel algılarının gelişimini destekleyecek kitaplarla buluşturulmalıdır (sayfa 921)”. Okuma, yazma becerilerinin “multimedya” koşullarına bağlı olarak değişim gösterdiği, “popyazın” denilen türe eğilimin arttığı, okur kitlesinin alışkanlıklarının değiştiği çağımızda, çocukluk döneminde kazanılan okuma ediminin niteliğini sorgulamazsak, çok geç kalmış olmayacak mıyız? Çocuk, iyi çocuk şiiriyle karşılaşmamışsa ileride şiire inanabilir mi? Nitelikli yapıtlarla dost kılınmamışsa, iyi yapıtların peşine düşen bir okur olabilir mi? Yaratıcılık nefesi üfleyen sanat yapıtlarıyla tanışmamış çocuk, yaşamında estetik tadı alabilir mi? Okuyan, okutmak isteyen anne babalar, eğitimciler, akademisyen ve yazarlar, sempozyum kitabına ulaştıklarında, çocuk ve gençlik edebiyatının kılcal damarlarında dolaşacak, 982 sayfalık bu eseri ortaya koyanların düş gücüne hayran kalacak; usun ışığında, daha güzele varabilmek için, bir tuğla daha koyma isteğiyle dolacaklardır. Düşlerimizi besleyen herkese, her şeye selam olsun! ? (maviselyener@gmail.com) Nilay Yılmaz Kurtuluş Deresi Cd. No: 47 Bilgi Üniversitesi Dolapdere/İstanbul nilayy@bilgi.edu.tr Tel: 0212 236 78 42 0212 311 51 82 SAYFA 32 CUMHURİYET KİTAP SAYI 907