Katalog

Kar Yağıyor Hayatıma'da sanatçıların tümü müthiş sarsıcı öykülerle geliyorlar karşımıza. Her biri, alanının önde gelen adları arasına katılmış kişiler, üzerine kar yağan bir hayatın siperlerinde bize arkadaşlık yapıyor umulmadık biçimlerde. M. Sadık Aslankara Kitaplar Adası E tkıleyıcı, bır o kadar da surukleyıcı bır romanla yu? yuze getınyor sankı buı Selırn tlerı, Kar Yağıyor Hayatıma (Doğan, tkıncı Ba sım, 2005) adlı yapıtıyla Hatta ne fes kesıcı demelıyım, ustelık anlat tığı kışı, donem, olay, yer kım, ne olıırsa olsun îlerı, bu yapıtıyla bıze, bellı kı yazarlığın, her ne alana el atılırsa atılsın sonuçta yaratıcdık ışı olması gerektığını dc duyuruyor, en azın dan se?dırıyor Ne bıleyım hıçbır kınklıklar dı zısı, bunca kavurucu anlatdmamış tı bellu şımdıye dek Oyle ya Selım Ilerı, butun bu anlattıklarında ha yatın kar yağan yanlarını getınyor hep onumu7e Âma o 7aten "ya zar olarak" da benımsememış mı dır bu tutumu' "Benım ızlekJerım baştan berı aşk, yalnızlık, olum ve ayrılıktı" (87) derken de bunıı gos terme/ mi? Ne var kı bır ya/arın yaratıuhk yolunda çektığı "ıstırap çıçekleıı" gozuyle de bakılabılır herhalde ya pıta Gerçekten anlatılanlar kım olursa olsun, derınlerden taşan hu zunlcrıylc bılıncımıze kazınıyorlar denebılır, hatta otesıne geçerek ya şamımi7in baş koşesıne geçıp ku ruldukları da eklenebılır Pekı kınılerı anlatıyor tlerı? Sı ralayayım Zekı Paık lzer, Halıde Edıp Adıvar, Dıclchan Baban, Ya şar Nabı Nayır, Belgın Dorıık, Ve dat Cıiınyol Kemal Tahır, ( ahıde Sonku Behçet Necatıgıl, Sevım Burak Memet Puat Azra Erhat, Haldun 1 ancr Scvgı Soysal, Oğuz Atay, Sadrı Alışık, Ahmet Muhıp Dıranas, Nısa Serezlı Kerıme Na dır, Samet Ağaoğlu F erıha Teviık, Cahıt Uçuk, Afıte |ale Salıh Zekı Aktay Her bırı, alanının onde gelen adları arasına katılmış kışıler, uze rıne kar yağan bır hayatın sıpcrle rınde bızc arkadaşlık yapıyor umulmadık biçimlerde Gerçekten de Selım Ilerı, butun bu kınılerı sankı bır buyuk romana buyur ederken bu arada bızı yonlendır mek, ıi7crıne kar yağan bu en ge nel hayat karşısında yıne de sıper ler bulunabıleceğını, buralarda ko runulabıleceğını bıze gostermek ıçın çabalıyor Bızı şoyle kışlurtıyor Ilerı "Bazı luşılerın hayatımıza sadccc ız bı rakmak ıçın katdmış olduklarını geç fark ettım / Katılmak denebı lır mı bdmıyorum (, unku bende ız bııakanlar, çoğu kez hayatuna ka tılmamış kışılerdı Karşımıza çı kanlar, parıltılarıyla şaşırttıktan sonra ayrılıp gıdenler" (43) " 'Ya şamadıkları bır ma/ının heyecanını duyabılen gençlere her zaman rast lanılmıyor ' / O 'gençleı'den bırı mıydım? Galıba " (53) "Yaşlan mak, geçmışı daha çok hatırlamak, ğıne manırdi ( ) bır yazar, hangı yaşta olursa olsun, hep 'amator' kalmalı, 'amator coşkusu'nu dle korumalıydı / Tırnağınızla kazıya kazıya yol alacaktınız Sureldı ça Iışmani7 gerekıyordu " (185,186) Behçet Necatıgd'ın usdendığı toplumsal gorevı şımdderde Sebm tlerı'nın surdurduğunu soyleyebı lırız gonul rahadığıyla Ne şanslı 1 yız, ıyı kı Selım tlen'mi7 var Bunların otesınde, kendısıne karşı da durust, ıçten bır yazar o Dedım ya, saydam bır duruş sergı lıyor sureklı Hıç Icımseye karşı ıçmde bırıkmış kotuluk yok Ken dısını onca azarlayan Kemal Tahır ıçın bde kotu soz çtkmıyor ağzın dan (106,114) Ya şu sozlere ne dıyeceksınız? "Benden bır yaş kuçuk Nedım Gursel'ın oykulen, yazdarı Yenı Dergı'de epeydır yayımlanıyordu Nedım'ı domuzcasına kıskanıyor dum " (183) Artık açıkça dıle getı rebdırız sanıyorum Selım tlerı, bır guzel yurek, bır değerbdır beyın' SONRA İŞTE OİSTANBUL: YANİ "KENT"! Selim îleri'den kar altı duyarlıkları naksi7 bır çocuğa ben7iyordu " "Bence betleğın çokuntusunden daha acı olan, tutkuyu, fırtınayı, ruhtakı derın karmaşayı duymuş ınsanoğlunun boyle suskunlaşma sı, yaşb bır çocuk kesılmesı" (35) Kar Yağıyor Hayatıma da sanat çıların tumu muthış sarsıcı oyku lerle geliyorlar karşımıza Orneğın Ilerı nın Dıclehan Baban ıçın soy ledıklerı ne denlı yurek burkucu Dıclehan Baban ınsanın trajık seruvenıne saygı duyulabılen bır toplumda yaşasavdı, romanlara, fdmlerc, tıyatro oyunlarına geçebı lecek bır kadındı Bır duşuş', ken dını yok edış etsanesl Ama efsane go/e carpmadı (45) C ahıde Son ku yu anlaurken bu kez şunu ek leyecektır sozlerıne yazar 'Olum, efsaneyı sonduremıyor" (126) Sankı ya7arlığından bır esenle me sunuyor yapıtıyla tlerı Sonucta bır yazarın yazarlık tarıhı yurdun en azından bır donemın tardıınc donuşuyor Oyleyse ışını cıddıye alan bırının sanat ço7umlemelcrı, yazınsal te mellendırme, sanat ahlakı vb ko nulardakı nodarı bıcımınde alına bılır Kar Yağıyor Hayatıma Bu bızı, yazarın sanatla yazınla hesap laşmasına, sonucta kendını sorgu layışına goturecektır elbette, gotu ruyorda "Yaraticılık" denen kav ramı duşunurkcn, bunu tartışırken yakalıyoni7 kcndımızı Yalni7 yazarlar değıl, yanısıra ressamlar, sınema tıyatro oyuncu lan da derın ruhsal kannaşalarıyla, yctkın ruh çozumlemelerıyle gelı yor onunıuze geçmışı daha zengın hatırlamak mış Herhalde o sureçteyım " (61) "Insan dunyanm butun enlcmlc rınde ve boylamlarında ınsandı Insan, nerede olursa olsun yaralıy sa susmuştu " (91) SANATÇILARIN ÛYKÜ KİŞİSİ OLARAK PORTRESİ Samet Ağaoğlu'nun Aşina Yuzler'ınden (Alkım 2004) sonra, us telık Ağaoğlu gıbı orterek değd, açığa çdcarıp gostererck oluşturul muş bır yapıt Kar Yağıyor Hayatıma Yapıtın gırışınde, "Kar Yağıyor Hayatıma, karşılaşmaların, tanışık lıklaruı etkılenışlerın, dostluklarm ızını suruyor Elden gcldığıncc L& mandi7insel bır akışta" dıyor Ilerı So7gelımı Zekı Faık İ7er, "gor duğu ılk ressam" (14) ya/arın "Bana hayat bıçenleıdendı" (15) dcdıktcn sonra şunu ckiıyor Ilerı "Zekı Faık İ7er enıkonu alçakgo nullu koşullarda yaşardı I ler ger çek' sanatçının yazgısında olduğu gıbı "(21) Gorulduğu gıbı anlatmaya ko yulduğu ılk sanatçıda daha kendı yaşamıyla, bunun uzantısı çağıyla, kentıylc arasında teğetler so7 ko nusu Sonrasında Selım tlerı'nın Kar Yağıyor Hayatıma'yı artık "açık AAW"A donuşturmemesı olası mı? Cjorup tanıdığı "ılk yazar' Halıde Edıp Adıvar la ılgılı i7İenı mını aktarırken yadırgamak ola naksi7 onu "Benı ılgılendıren, un lu bır romaıuı olmaktı ve Halıde Edıb unlu bır romancıydı " (31) Oysa ılkokula gıtmektedır henıi7 yazar "Bır ıkı yıl sonra 1 lalıde Edıb Adıvar ol(ecektır) zaten Bır yaratıcı çocuğun duygu eğı tımı derslerıdır aynı 7amanda bu tanıklıklar, deneyımler "Bana oyle geldı kı, bu omur hıç de mutlu ya şanmış gerıye donulup bakıldığın da hıi7ur duyulabılecek bır omur değıldı Habdc Edıb bıtkın, koru S A Y I 8 12 dıyelım adları duyulmamış arka daşlan bır yanda duradursun, tle rı'nın kuşAtaşı lumı adı kullen mışlerın bde bırer ıncı tanesı ola rak one cıktığı goruluyor Gerçekten de Selım Ilerı, soz konusu anlatısıyla yazınımıza bu yuk katluda bulunuyor Bunıı bır da başhk altında toplamak olanak lı 1 tlerı, sanatçının saltık değen m one çıkanyor, 2 Onlarla hesap laşmak yerıne kendısıyle hesaplaş maya gırışıyor, 3 Bu tutumuyla endtonu bır "sanatçı ahlakı" oluş ması doğrultusunda şaşırtıcı çaba gosterıyor Şu satırlar, bence bu nun apaçdt kanıtı Bugunku baluş açımla, serın kanlı değerlendırışımle, Yaşar Na bı Nayır, Turkıye'ntn gelmış geç mış en edebıyatsever, kıtapsever yayıncısıdır bence " (59) "Hocamız derse gırıyor ve o gu ne kadar tanıdığım butun ınsanlar dan farklı bır kışıyle alçAgonul lu, aydın, gençlere sonsuz hoşgo rulu, yaşamı gu7el, anlamlı kılmak ısteyen bır oğretmenle karşdaşıyo rum" "Matcryalızme bağlilığına karşın, daha çok, evlıya azız karışı mı yansıtan Vedat Gunyol, bu o/elltğıyle Turk eğıtımının hcrhal de benzerı u bır temsılcısıydı" "Çocukluğumdan o gune, bıtmez tukenmez yazarlık hayalımı cıddı ye alan ılk kışıydı Vedat Gunyol " (81,82,87) "Necatıgd, kulturun sureklılığı ne ınananlar arasındaydı Yazınsal mırasımızı korumak ıçın çırpındj durdu " (142) "Behçet Necatıgıl edebıyatımt<;uı değerlenne, ozel lıkle de yıtık değerlerıne sonuna kadar bağlıydı Eserler 'yaşasın' dı ye çırpındı" (143) "Behçet Neca tıgıt'tn evı gı/lı bır devlet kutupha nesı gıbıydı " "Oyle sanıyorum kı, bunca ışlevsel kılınmış tlaıma gun demde, taze tutulmuş, sık sık kı taplarına, dcrgderıne donup bakıl mış bır başka ozel kıtaphk olmaya cak artık edebıyatımızda Ve yıne oyle sanıyorum kı, ne kendı kuşa ğından, ne bızler arasından, hıçbır yazar çızer onun kadar sevmeye cek edebıyatımi7i" (145,146) "Memet Fuat çok tttız bır yazar dı Onun eleştırel suzgecınden geçmek bi7 gençler ıçın, bır bakı nıa gundeş Turk edebıyatına adım atmaktı " (183) "ttıraf et mekten kaçınmıyorum Memet Ağbı'ye ıçın ıçın ktzardım Benı one çıkartmıyor kollamıyor, sa vunmuyoı' " "Memet Fuat, genç bır edebıyatsevenn, bır yazar ada yının usul usul yol alması gerektı SELİM İLERİ DEĞERBİLİRLİĞİ Selım tlerı'nın, aynı /amanda bır bellek hrtması yarattığı savlanabı lır Kar Yağıyor Hayatıma'da Ayrı ca yapıttan yansıyan Selım Ilerı de ğerbılırhğının yalnızca sanatçdarı kapsamadığı, buna ek olarak hadı Selım tlen, yalnız kışdere karşı değd, çok sevdığı tstanbul'una, onun semtlerınc karşı da yansıttyor değerbdır tutumunu Nıtckım tstanbul Seni Unutmadım (Doğan, uçuncu basım, 2005) bunu goster meye yetıyor Kent de bır kahraman olup çdi mıştır Kar Yağıyor Hayatıma'ınn lcışderı zaten tstanbulludur, bu ne denle tlerı, onları anlatırken, bi7i açıktan açığa tstanbul'un peşıne de takmış gorunuyor anlatısında Ama Istanbul Seni Unutmadım, doğrudan tstanbul'a, semdenne açdmış bır penceredır tstanbul Seni Unutmadım, ço cukluğunun renklerıne çağrısıyla başbyor yazarın Bu "çalafırça renkler"c "gerı donun" dıyor tlerı Bakıyor kı renkler gerı donmuyor, bu kez Selım tlerı gıdıyor renkle rın uzerıne Aslında çocukluğunun uzenne gıdıyor yazar Tıpkı çıçeğı burnunda ya7ar olarak otekılerıne, farklı dalların sanatçılarına yonel dığı gıbı "Dev bır yapıt" olarak nıtcle mek geçıyor ıçımden Kar Yağıyor Hayatıma'yı Bır yurek çarpıntısıy la, bıtmesin dıye tedırgın edıcı bır telaşla okudum Selım llerı'nın ya pıtını Duyduğum sevınçler hu zunlere bulandı Dağlayıp kavu ran, ıçıme çokeltder doken huz numdense sevınçler goverdı Gerçekten de Kar Yağıyor Hayatıma'yı yalni7 derın bır hazla okumadım, yanısıra yararlandım, edülendım de kıtaptan Yazarlık yolunda dcrlemek ısteyenler mut Iaka okumalı bu yapıtı'Şu satırları ozelldde genç oykuculer ıçın akta rıyorum "Otuz yedı otuz sekız yd oncey dı Vedat Gunyol yazdddanmı okuyordu ( ) Onenlennı, uyarda rını can kulağıyla dınlerdım / ' Saıt Faık'ı oku ' / Zaten oku yordum 'I layır, sen 'konu'yu oku yorsun Saıt Faık'ın ruhunu oku ' / Okumaya çalışacAtım " (85) Genç şaırler ıçın de Behçet Ne catıgıl'den aktardddarını alıntdıyo rum "Her şıır de bır tekrardır Şa ırın dcğjşme/ muâantn, ruh yapısının, bıçım bakjmından bıraz de ğışık, bır ke7 daha yansıması Çun ku bır sanatçının kendını tam yenı lemesı, çok zor, ya da olanaksızdır bence " (136) Kar Yağıyor Hayatıma'nın uze rıne tstanbul Seni Unutmadım ı koyun bu kıtaplan okumıış ol makla okumamış olmak fark edı yor Nasd mı* Okuyun, kendı goz lerıni7İegorun'B SAYFA 23 C U M H U R İ Y E T K İ T A P