Katalog

yumduğu vurgulanıyor. Raporda Avrupa Yayıncılar Birliği'nin (AYB) son gcncl kurulunda, üye 25 ülkeden sadcce Türkiye'nin mücadele konıısunda yavaş davrandığı sonucuna ulaşıldığı, bu sonucun da AB'nin Tiirkiye ile ilgili raporlarına yansıyacagı dile getiriliyor. Ayrıca, Telit 1 lakları ve Sinema Genel Müdürlüöü'nün soyulup 2 milyon bandrolün çalınmasıyla da bandrol uygulamasının ağır bir yara aldığı belirtiliyor. EDlSAM'ın raporunda aJtı çizilen diğer önemli nokta da bandrollencn korsanın yasal yayından ayırt edilememesi. yon ve şiddet eşliğinde ckrana getirecek. Mcl Gibson'ın yazmayı ve yönctmeyi düşündüğü bir diğer proje de cenazesine ekibini yollayarak görüntiiler kaydettirdiği Papa 2. Jean Paul'ün yaşamını anlatan bir tilm olacak. Yaz, değiştlr dünyayı... • 11 Eylül, Irak savaşı,Amerika'dan lran'a muhtıra gibi açıklamalar. Bombalanan siviller, yağmalanan kültür varlıkları. Yazıldı, çizildi, haykırıldı. Bir şey değişti mi? Bakın kalemin dünyayı değiştirip değiştiremcyeceöi konusunda farklı ülkelerden yazarlar ne demiş? Bir kere görüşlerini anlatan tüm yazarlar sorııya kararlılıkla "Evet" yanıtını vcrirken, bazıları da değişimin her zaman olumlu yönde olamayabileceğine dikkati çekmiş. Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Wole Soyinka gibi. Soyinka, "Kavgam" ve "Siyon Protokolü" gibi ömekler vcrerek, "Yazmanın dünyayı kötü yönde değiştirmeye de yeltenebileceğini unutmamalıyız" demiş. Başka bir örnek olarak, Ruanda'da 1950'lerden bu yana gazetecilere sürekli yasak uygulanmasının bu ülkede işlenen agır suçların karanlıkta kalmasına neden olduğunu belirten Soyinka "Ama, 1994'tc işlenen soykırım hakkındaki haberler, sonunda dünya ka muoyunu uyandırdı ve o tarihten bu yana Ruanda kanlı iç çatışmaların yaşandığı bir yer olmaktan çıktı" diye de eklemiş.. "Şeytan Ayetleri" kitabı nedeniyle lran'ın eski lideri Ayetullah Humeyni'nin hakkında "ölünı fctvası" çıkardığı Salman Rüşdi'ye gelince, Rüşdi "Olan her şey başka bir şeyi etkiler. Kitapların gücü hem aşka, hem de netrete ilham verebilir" görüşünde. "Sam Amcanın Kulubesi" ve "Harry Potter" serisi gibi kitaplan, toplumsal değişime yol açtıkları gerekçesiyle öven Rüşdi, "Harry Potter" serisinin "8 yaşındaki çocukların 800 savralık bir kitap okuyabilmelerini sagladıgına" dikkati çekmekte. ÇLnli kadın yazar Shan Sa ise "yazmanın, tarihi kaydettiği için ilerlemeye denk olduğunu" belirtiyor. Yazmanın, birbiri ardına gelen kuşakların "tekrarlama yerine icat etmelcrine" imkan tanıdığını belirten Shan, "Yazmak dünyayı değiştirmez. Yazmak dünyanın değişmesine izin verir" görüşünde. sanathayat sanathayat eleştiri • k ü l t ü r ^ politika tarih • eleştiri • k ü l t ü r ^ politika iletişim'den iletişim'den tarih • eleştiri tarih • eleştiri • k ü l t ü r ^ politika "" •"""> • •» •"•" Küreselleşen İstanbul'da Bienal SİBEL YAR0IMCI KENTSEL DEĞİŞİM VE FESTİVALIZM CHINTAO WU Gibson'dan şlddete güzelleme B Koyu Katolik olarak tanınan Mel Gibson, şiddetin tarihini yazıyor. Çekimlerinin ekimde başlayacağı, 2006 yazında gösterime girmesi planlanan "Apocalypto"nun senaryosunu bitiren Gibson, rilmde 3000 yıl önccsinin medeniyetlerini bol aksi 19801ER ŞONRASINDA ŞİRKETLERİN SANATA MÜDAHALESİ Çeviren: Esin Soğancıtar Kültürün Özelleştirilmesi dizi editörü : al Chintao Wu, Kültürün Özelleştirilmesi'nde sanatın 1980'lerdensonra tırmanan "işletmeleşme" sürecini araştırıyor. Küresel şirketlerin denetimine giren sanat, bu şirketierin tanıtım, yayılma ve iktidar stratejilerinde kullanılan bir araca indirgeniyor. Chintao Wu, bu indirgemenin altında yatan toplumsal, hukukî, örgütsel süreçleri inceliyor. ömekler veriyor, vakalar anlatıyor. İşletme kültürünün, sanatın özerkliğini, eleştirel ve siyasal gücünü ne ölçüde aşındırabildiğini düşünmeye yöneltiyor. Kültürün özelleştirilmesi, sanat sosyolojisi ve kültürel eleştiri geleneğine çağdaş bir katkı. Şiirde iktidar etiğl T rabzon'da dört ayda bir yayınlananMORTAKA Şiir ve Kent Kültürü dergisinin ikinci sayısının soruşturma dosyası "Şiirde iktidar Etiği" başlığını taşıyor ve görüşlerinizi bekliyor. Editör Yaşar Bedri Özdemir'in hazırladiğı soruşturma soruları şöyle: 1 Edebiyat erki, etiği, konusu son zamanlarda çokça tartişıldı, bu tartışma sürekli gündeme gelecek gibi. Siyasi iktidarlar doğal olarak kültür kurumlarının da iktidan* olmak isterler. Egemen kültürün arzı 'kitle'de talep buluyor mu? Bunun nasıllığını sormak istiyorum? Kitledeki edilgenliği, hiperuyumu evrensel bilinçle donanımlı okura dönüştürebilir mi iktidarlar? Popülist kültürün (ütopya ya!..) bu dönüştürülme kulvarında yeri ne olacaktır? Egemen ideolojilerin (siyasal erkin) kültürel kurumlarla oluşturdııklan diyaloğun tarihsel sürecinin nasıllığını sonnak istiyorum? Şiirin, dolayısıyla edebiyatın 'iktidar', 'katkY, 'tepki' oluşturacak yazınsal gücünden söz edebilir miyiz? 2 Disiplinlerarası tehditler; sanatçıyı sınırları daralan dünyanın koridoruna sıktştırmaya çalışıyor. Tüm zamanlardan daha çabuk ulaşılan yazınsal kaynaklar, kazanımlar; poetik bilinci ve üst metni üretecek 'eleştirmen'i daha nesnel olmaya zorlar görünüyor. Cemal Süreya, 'Edebiyat Sevgisi' yazısında; "Yazarların arasındaki sevgi bağının yitip gittiğini, kimse kimsenin ne yaptığına dikkat bile etmediğini" söylüyor. Son yıllarda 'hasmane, kırıcı, belagattan uzak' bir üslupla sürdürülen eleştirel terminoloji zaman zaman "yazın" sınırlarını zorluyor. Edebi etik sınırlarını zorlayan yazarlar için "yaptırımlar" gerekli midir? Nasıl? 3 Ödüllerin yazın erki üzerinde (y)etkisinin nasıllığını sormak istiyorum. îlhan Selçuk'un (12 Temmuz 1980/Cumhuriyet) bir yazısından yola çıkarak; "Dağıtıla dağıtda ödüllerin değeri kalmayacak... Bir yanda ödül dağıtan üye, öte yanda ödül alacak yavaş yavaş. Al gülüm, ver gülüm hesabı işleyecek..." Çeyrek yüzyıl geçti. Değişen ne oldu? Dar alanda paslaşmalar nasıl bir miras devredecek edebiyatımıza? Donanım ve şaire yol vermek adına; sizce nesnel beğeni ve özenle verilen ödüller var mı? (0 462 229 06 34). Otuz yılı aşkın bir süredir İstanbul, festivalleri aracılığıyla dünyanın kültürel coğrafyasında kendisine bir yer arıyor. Ancak, festivallerin ve sanat bienalinin amacı, başka ülkelerin kültürlerini/sanatlarını geniş kitlelere tanıtıp kültürlerarası etkileşimi geliştirmekten ibaret değil. Kent seçkinlerinin, Cumhuriyet sonrasında heybetinden çok şey kaybeden istanbul'u yeniden bir dünya kenti haline getirme özlemlerini gidermek ve kentlerin de kendi başlarına bir "gösteri" olarak var olabildikleri bir dünya düzeninde İstanbul'u bir kültür başkenti yapmak gibi başka amaçları da var. Dolayısıyla artık festivaller yalnızca kültürel değil, bir o kadar da ekonomik ve politik birer proje. JM* İstanbul Bienali, 2005 yılı için kavramsal çerçevesini 'İstanbul' sanathayat dizisi ÇIKANLAR: Charles Baudelaire MODERN HAYATIN RESSAMI • Georg Simmel MODERN KÜUÜRDE ÇATIŞMA • Peter Bürger AVANGARD KURAMI • VVendy M. K. Shaw OSMANLIMÜZECİLİGİ Müzeler, Arkeoloji ve Tarihin Görselleştirilmesi • Hal Foster TASARIM VE SUÇ Müze / Mimarlık / Tasarım* Ali Artun (ed.) SANATÇIMÜZELERİ ÇIKACAKLAR: Alı Artun TARİH SAHNELERİ SANAT MÜZELERİ Müze ve Modernlik Deniz Artun PARİS'TEN MODERNLİK TERCÜMELERİ Akademi Julian'da imparatorluk ve Cumhuriyet Öğrencileri Ayşe Orhun Gültekin SANATI SERGİLEMEK Sosyoloji Gözüyle Türkiye'de Sanat Galerileri olarak belirledi hem kentsel fjj mekânın kendisine, hem de bu mekânın dünya açısından taşıdığı anlamın imgesel gücüne işaretle... Küreselleşen İstanbul'da Bienal, tam da bu zamanda İstanbul Bienali'ne eleştirel bir bakış yöneltmeyi öneriyor. Günlük hayatın estetikleşmesi ve tüketim kültürü bağlamında kentbienal etkileşimine bakıyor. Bir modernleşme ve küreselleşme projesi, İstanbul'u pazarlama stratejisi ve kültürün özelleştirildiği bir ortam olarak Bienal'in toplumsal etkilerini ve iktidarla ilişkisini irdeliyor. www ılettsım com tr * emaıl lletısifnı^ıletısım com u BınbırdıteK Meydanı Sokak. lletişım Han No 7 Cağaloğlu 34122 İstanbul Telefon 212 516 22 606162 • Faks' 212 516 12 58 Dajıtım Telefon 212 638 55 45638 55 71 • faks 212 517 71 57 SAYFA 21 C U M H U R İ Y E T K İ T A P S AY I 8 12